Türkiye'de Bulunan Volkanik Dağlar Ve Dağılışları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Türkiye'de bulunan volkanik dağlar ve dağılışları

Türkiye'deki Volkanik Dağlar

Ağrı Dağı 5137

Ulu Doruk (Reşko Doruğu) Cilo Dağları 4135

Suppa Durek , Cilo Dağları 4060

Süphan Dağı 4058

Kaçkar Dağı 3932

Erciyes Dağı 3917

Karaeğri Sivrisi , Cilo Dağları 3900

Küçük Ağrı Dağı 3896

Maunsell Sivrisi , Cilo Dağları 3850

Samdi Dağı, Sat Dağları 3810

Mordağ , Hakkari Dağları 3807

Orta Dürek , Cilo Dağları 3770

Demirkazık Doruğu , Ala dağlar 3756

Karakülah Doruhu , Cilo Dağları 3750

Kaldı Doruğu, Ala dağlar 3748

Kızılkaya Doruğu , Ala dağlar 3725

Emler Doruğu, Ala dağlar 3720

Verçenik Doruğu, Rize Dağları 3711

Koca Sarp , Ala dağlar 3570

Beş Parmak, Ala dağlar 3520

Medetsiz, Bolkarlar 3514

Direk taş, Ala dağlar 3510

Güzeller, Ala dağlar 3041

EGE BÖLGESİ VOLKANLARI

Ege Bölge'sinde Biga dağları, Dumanlıdağ, Yunt dağı volkaniktir Ülkemizdeki en genç

volkanlar ise Manisa'nın Kula İlçesi yakınlarındaki Kula Volkanları'dır Bu özelliği nedeniyle

bu yöreye Yanık Ülke (Katakaumene) denilmektedir Bu volkanik arazide, volkanik küller

içinde bulunan insanlara ait ayak izleri ise dünyada sadece birkaç bölgede vardır Bu izler, volkan patlamalar sırasında bölgede insanların yaşadığının en belirgin kanıtıdır

İÇ ANADOLU BÖLGESİ VOLKANLARI

Ülkemizde genç volkanik alanların çok yaygın ve çeşitli volkanik şekiller yönünden zengin bölgemiz İç Anadolu'nun güney ve güneydoğusudur 60 milyon yıl önce 3 Jeolojik Zaman'da Toros dağlarının yükselmesi sırasında bu alanda yanardağlar faaliyete geçmiştir

Bu alanda Erciyes (3917 m), Melendiz (1898 m), Hasandağı (3268 m) yer alır Bunlardan Erciyes'in yüksek kısımları her mevsim karla kaplıdır ve kuzeyinde bir kilometre uzunluğunda dağ buzulu vardır

Erciyes, Hasandağı ve ikisinin arasında kalan Göllüdağ'ın, bölgeye püskürttüğü lavlar ve

volkanik küller, o dönemde bölgede yer alan göllerde birikerek yumuşak bir taş olan tüf'leri oluşturmuştur Tüf tabakasının üzeri yer yer sert bazalttan oluşan ince bir lav tabakasıyla örtülmüştür Zamanla bazalt çatlayıp parçalara ayrılmış ve yağmurlar çatlaklardan sızıp yumuşak tüfü aşındırmaya başlamıştır

DOĞU ANADOLU VOLKANLARI

Türkiye'de volkanik alanların geniş bir yer kapladığı diğer bir bölgemiz Doğu Anadolu'dur

Doğu Anadolu'da volkanik platoların üzerinde yükselen dağlar, ülkemizin en yüksek dağları arasında girmektedir

Bunlardan Büyük Ağrı ve onun güneydoğusundaki Küçük Ağrı dağları 130 km çapında ortak bir tabana sahip olmakla birlikte iki ayrı dağdır Bu büyük kütle 3000 mden itibaren iki ayrı koniye ayrılır Büyük Ağrı 5165 m Küçük Ağrı 3925 m yüksekliğe sahiptir Dağın yükseltisi daimi kar sınırını geçtiği için 4000 m den itibaren buzullar görülür Volkanlar lav, volkanik breş ve tüflerden oluşur

Bir inanışa göre, Büyük ağrı dağı Nuh'un gemisinin karaya oturduğu dağdır Nuh tufanı

sonucunda karaya oturan geminin burada kaldığı öne sürülmektedir 1983 yılından itibaren kutsal geminin kalıntılarını burada arama çalışmaları hızlanmıştır Günümüzde burası açık hava müzesi olarak koruma altına alınmıştır Aslında bu, gemi biçiminde bir şekil, iz (siluet)dir İlk bakışta gerçekten gemiye benzeyen bu yapının heyelanın etkisiyle mi, yoksa Nuh' un gemisinin karaya oturduğu yer mi olduğu henüz tartışma konusudur Bu şekil yer kabuğunun bir oyunu sonucunda oluşsa dahi, şekil yer bilimleri açısından da ilginçtir

Ağrı'nın güneydoğusunda yer alan Tendürek faaliyeti en yakın tarihte sona eren volkanlardan biridir Dağ sıcak su ve gazlar püskürtme evresindedir

Nemrut Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Gölü'nün batısında yer alan bir volkandır

Yükseltisi 2935 m olan Nemrut volkanın zirvesinde çapı 6 kmyi bulan ve dik yamaçlar ile çevrili daire şekilli bir kaldera bulunur Kalderanın batısında bir göl yer alır Jeolojik kayıtlara göre Nemrut Volkanından son lav çıkışları 1441, 1597 ve 1692 yıllarında yaşanmıştır 1441 yılında, halk arasında “Kantaşı Mevkii” olarak adlandırılan yerde, aktivite sonucu lav akıntıları yaklaşık 10 km2'lik bir alanda etkili olmuştur Günümüzde Nemrut volkanından sıcak gazlar çıkmaktadır

Jeologlar Türkiye'nin faaliyete geçebilecek en 'riskli' yanardağı olarak, Bitlis sınırlarında yer alan Nemrut Dağı'nı göstermektedirler

Sönmüş bir volkan olan Süphan dağı, Anadolu'nun Büyük Ağrı ve Cilo dağından sonra

üçüncü yüksek dağıdır Van Göl'nün kuzeyinde yer alan Süphan dağını en yüksek zirvesi

4058 mdir ve zirve bir örtü buzulu ile kaplıdır Bu dağdan çıkan lavlar Van Gölü'ne kadar akmıştır aktif sayılacak diğer bir volkanı Ağrı sınırları içinde bulunan Tendürek volkanıdır

Dağın doğusunda bulunan ve çapı yaklaşık 500 metre olan kraterden sıcak su buharları ve shidrojen sülfür gazları çıkar Bu gazlar kraterin kenarlarında, sarı renkli bir mineral olan kükürt oluşumunu sağlar Volkandan püsküren sıcak su buharlarının sıcaklığı yaklaşık 60ºC civarındadır

AKDENİZ BÖLGESİ VOLKANLARI

Ülkemizdeki genç volkanların bir bölümü Antakya-Maraş çevresinde (Ceyhan-Hassa) yer alır

Üç tepe volkan konisinden çıkan akıcı lavlar ovanın eğimine doğru akarak süngerimsi,

üzerinde yürünmesi çok güç bir örtü oluşturmuştur Halk arasında bu lav akıntılarına “leçe” denilmektedir

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ VOLKANLARI

Bu bölgemizde Diyarbakır'ın kuzeyinde yer alan Karacadağ çok akıcı lavların üst üste

yığılması oluşmuş basık görünümlü bir volkandır

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye'de Bulunan Volkanik Dağlar Ve Dağılışları Türkiye'de bulunan volkanik dağlar ve dağılışları Türkiye'deki Volkanik Dağlar Ağrı Dağı 5137 Ulu Doruk (Reşko Doruğu) Cilo Dağları 4135 Suppa Durek , Cilo Dağları 4060 Süphan Dağı 4058 Kaçkar Dağı 3932 Erciyes Dağı 3917 Karaeğri Sivrisi , Cilo Dağları 3900 Küçük Ağrı Dağı 3896 Maunsell Sivrisi , Cilo Dağları 3850 Samdi Dağı, Sat Dağları 3810 Mordağ , Hakkari Dağları 3807 Orta Dürek , Cilo Dağları 3770 Demirkazık Doruğu , Ala dağlar 3756 Karakülah Doruhu , Cilo Dağları 3750 Kaldı Doruğu, Ala dağlar 3748 Kızılkaya Doruğu , Ala dağlar 3725 Emler Doruğu, Ala dağlar 3720 Verçenik Doruğu, Rize Dağları 3711 Koca Sarp , Ala dağlar 3570 Beş Parmak, Ala dağlar 3520 Medetsiz, Bolkarlar 3514 Direk taş, Ala dağlar 3510 Güzeller, Ala dağlar 3041 EGE BÖLGESİ VOLKANLARI Ege Bölge'sinde Biga dağları, Dumanlıdağ, Yunt dağı volkaniktir Ülkemizdeki en genç volkanlar ise Manisa'nın Kula İlçesi yakınlarındaki Kula Volkanları'dır Bu özelliği nedeniyle bu yöreye Yanık Ülke (Katakaumene) denilmektedir Bu volkanik arazide, volkanik küller içinde bulunan insanlara ait ayak izleri ise dünyada sadece birkaç bölgede vardır Bu izler, volkan patlamalar sırasında bölgede insanların yaşadığının en belirgin kanıtıdır İÇ ANADOLU BÖLGESİ VOLKANLARI Ülkemizde genç volkanik alanların çok yaygın ve çeşitli volkanik şekiller yönünden zengin bölgemiz İç Anadolu'nun güney ve güneydoğusudur 60 milyon yıl önce 3 Jeolojik Zaman'da Toros dağlarının yükselmesi sırasında bu alanda yanardağlar faaliyete geçmiştir Bu alanda Erciyes (3917 m), Melendiz (1898 m), Hasandağı (3268 m) yer alır Bunlardan Erciyes'in yüksek kısımları her mevsim karla kaplıdır ve kuzeyinde bir kilometre uzunluğunda dağ buzulu vardır Erciyes, Hasandağı ve ikisinin arasında kalan Göllüdağ'ın, bölgeye püskürttüğü lavlar ve volkanik küller, o dönemde bölgede yer alan göllerde birikerek yumuşak bir taş olan tüf'leri oluşturmuştur Tüf tabakasının üzeri yer yer sert bazalttan oluşan ince bir lav tabakasıyla örtülmüştür Zamanla bazalt çatlayıp parçalara ayrılmış ve yağmurlar çatlaklardan sızıp yumuşak tüfü aşındırmaya başlamıştır DOĞU ANADOLU VOLKANLARI Türkiye'de volkanik alanların geniş bir yer kapladığı diğer bir bölgemiz Doğu Anadolu'dur Doğu Anadolu'da volkanik platoların üzerinde yükselen dağlar, ülkemizin en yüksek dağları arasında girmektedir Bunlardan Büyük Ağrı ve onun güneydoğusundaki Küçük Ağrı dağları 130 km çapında ortak bir tabana sahip olmakla birlikte iki ayrı dağdır Bu büyük kütle 3000 mden itibaren iki ayrı koniye ayrılır Büyük Ağrı 5165 m Küçük Ağrı 3925 m yüksekliğe sahiptir Dağın yükseltisi daimi kar sınırını geçtiği için 4000 m den itibaren buzullar görülür Volkanlar lav, volkanik breş ve tüflerden oluşur Bir inanışa göre, Büyük ağrı dağı Nuh'un gemisinin karaya oturduğu dağdır Nuh tufanı sonucunda karaya oturan geminin burada kaldığı öne sürülmektedir 1983 yılından itibaren kutsal geminin kalıntılarını burada arama çalışmaları hızlanmıştır Günümüzde burası açık hava müzesi olarak koruma altına alınmıştır Aslında bu, gemi biçiminde bir şekil, iz (siluet)dir İlk bakışta gerçekten gemiye benzeyen bu yapının heyelanın etkisiyle mi, yoksa Nuh' un gemisinin karaya oturduğu yer mi olduğu henüz tartışma konusudur Bu şekil yer kabuğunun bir oyunu sonucunda oluşsa dahi, şekil yer bilimleri açısından da ilginçtir Ağrı'nın güneydoğusunda yer alan Tendürek faaliyeti en yakın tarihte sona eren volkanlardan biridir Dağ sıcak su ve gazlar püskürtme evresindedir Nemrut Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Gölü'nün batısında yer alan bir volkandır Yükseltisi 2935 m olan Nemrut volkanın zirvesinde çapı 6 kmyi bulan ve dik yamaçlar ile çevrili daire şekilli bir kaldera bulunur Kalderanın batısında bir göl yer alır Jeolojik kayıtlara göre Nemrut Volkanından son lav çıkışları 1441, 1597 ve 1692 yıllarında yaşanmıştır 1441 yılında, halk arasında “Kantaşı Mevkii” olarak adlandırılan yerde, aktivite sonucu lav akıntıları yaklaşık 10 km2'lik bir alanda etkili olmuştur Günümüzde Nemrut volkanından sıcak gazlar çıkmaktadır Jeologlar Türkiye'nin faaliyete geçebilecek en 'riskli' yanardağı olarak, Bitlis sınırlarında yer alan Nemrut Dağı'nı göstermektedirler Sönmüş bir volkan olan Süphan dağı, Anadolu'nun Büyük Ağrı ve Cilo dağından sonra üçüncü yüksek dağıdır Van Göl'nün kuzeyinde yer alan Süphan dağını en yüksek zirvesi 4058 mdir ve zirve bir örtü buzulu ile kaplıdır Bu dağdan çıkan lavlar Van Gölü'ne kadar akmıştır aktif sayılacak diğer bir volkanı Ağrı sınırları içinde bulunan Tendürek volkanıdır Dağın doğusunda bulunan ve çapı yaklaşık 500 metre olan kraterden sıcak su buharları ve shidrojen sülfür gazları çıkar Bu gazlar kraterin kenarlarında, sarı renkli bir mineral olan kükürt oluşumunu sağlar Volkandan püsküren sıcak su buharlarının sıcaklığı yaklaşık 60ºC civarındadır AKDENİZ BÖLGESİ VOLKANLARI Ülkemizdeki genç volkanların bir bölümü Antakya-Maraş çevresinde (Ceyhan-Hassa) yer alır Üç tepe volkan konisinden çıkan akıcı lavlar ovanın eğimine doğru akarak süngerimsi, üzerinde yürünmesi çok güç bir örtü oluşturmuştur Halk arasında bu lav akıntılarına “leçe” denilmektedir GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ VOLKANLARI Bu bölgemizde Diyarbakır'ın kuzeyinde yer alan Karacadağ çok akıcı lavların üst üste yığılması oluşmuş basık görünümlü bir volkandır