Riba

**Şengül Şirin** · 10-17-2012

RİBA

Riba,İslam öncesinde ve İslamın ilk yıllarında Arap toplumunda uygulanan katlamalı faiz işlemi

Kuran,şiddetle yasakladığı ve ağır cezalar öngördüğü ribayı "ez'af -ı muzaaf " ( kat kat olmuş,katlanmış) biçiminde nitelerken ,Cahiliye döneminden beri uygulanagelen faiz işlemine değinir

Cahiliye ribası,borcu ödemeyi belli bir süre ertelemeye karşılık ödünç verilen anaparanın kat kat artmasına neden olan fahiş faiz olarak tanımlanabilir

Bu nedenle Kuran'ın yasakladığı riba uygulaması günümüzde daha çok murabaha ya da tefecilik sözcükleriyle karşılanabilir

İslamın yayılma dönemlerinde faiz işlemlerinin çeşitlenmesi,fıkıhçıları ribayı yeniden tanımlama zorunluluğuyla karşı karşıya getirdi

Sonradan ortaya atılan hadislere göre aynı cinsten malların değişimindeki bütün fazlalıklar riba ( riba-i fadl ) sayılıyordu

Fıkıh bilginleri,gerçek ribaya yol açabileceği kaygısıyla ,söz konusu hadisleri de dikkate alarak "karşılıksız bütün fazlalıklar ribadır" ve " riba kuşkusu taşıyan her işlem ribadır

" gibi genel kurallar koyma yoluna gittiler

Böylece ribayı,malı malla değiştirirken sözleşmenin taraflarından biri lehine şart koşulan ve karşılığı bulunmayan şer'i anlamdaki fazlalık biçiminde tanımladılar

Bu tanıma göre iyi kalitede buğday ile kalitesiz buğdayın ya da tohumluk buğday ile ekmeklik buğdayın değişiminde ödenecek fazlalık riba ve haram sayılıyordu

Bütün ticari ilişkileri işlemlerin yürütülmesi için hileli çözümler ( hile-i şer'iye ) geliştirilmesine yol açtı

Fıkıhçıların içtihatla belirledikleri,Kuran'ın yasakladığı riba dışındaki faiz işlemlerine ilişkin yargılar ilk kez 19

yüzyıl sonlarına doğru sorgulanmaya başladı

Çağdaş İslam bilginlerinin büyük bölümü geleneksel yargıları sürdürürken ,bazıları ekonomik koşulların bir gereği olan ve riba ölçülerine ulaşmayan faiz işlemlerini amaçları,nitelikleri ve sonuçları açısından değerlendirerek yeni yargılara yöneldiler

Riba kapsamına girmeyen faiz işlemlerini yasaklama dışında tutan bu yeni yaklaşıma göre riba ile faiz arasında çok temel ayrımlar vardır

Ayrıca bak

faiz,murabaha

Kaynak;AnaBritannica cilt 26 frmsinsi

net için derlenmiştir

10-17-2012	#1
Şengül Şirin	Riba RİBA Riba,İslam öncesinde ve İslamın ilk yıllarında Arap toplumunda uygulanan katlamalı faiz işlemi Kuran,şiddetle yasakladığı ve ağır cezalar öngördüğü ribayı "ez'af -ı muzaaf " ( kat kat olmuş,katlanmış) biçiminde nitelerken ,Cahiliye döneminden beri uygulanagelen faiz işlemine değinirCahiliye ribası,borcu ödemeyi belli bir süre ertelemeye karşılık ödünç verilen anaparanın kat kat artmasına neden olan fahiş faiz olarak tanımlanabilirBu nedenle Kuran'ın yasakladığı riba uygulaması günümüzde daha çok murabaha ya da tefecilik sözcükleriyle karşılanabilir İslamın yayılma dönemlerinde faiz işlemlerinin çeşitlenmesi,fıkıhçıları ribayı yeniden tanımlama zorunluluğuyla karşı karşıya getirdiSonradan ortaya atılan hadislere göre aynı cinsten malların değişimindeki bütün fazlalıklar riba ( riba-i fadl ) sayılıyorduFıkıh bilginleri,gerçek ribaya yol açabileceği kaygısıyla ,söz konusu hadisleri de dikkate alarak "karşılıksız bütün fazlalıklar ribadır" ve " riba kuşkusu taşıyan her işlem ribadır" gibi genel kurallar koyma yoluna gittilerBöylece ribayı,malı malla değiştirirken sözleşmenin taraflarından biri lehine şart koşulan ve karşılığı bulunmayan şer'i anlamdaki fazlalık biçiminde tanımladılarBu tanıma göre iyi kalitede buğday ile kalitesiz buğdayın ya da tohumluk buğday ile ekmeklik buğdayın değişiminde ödenecek fazlalık riba ve haram sayılıyorduBütün ticari ilişkileri işlemlerin yürütülmesi için hileli çözümler ( hile-i şer'iye ) geliştirilmesine yol açtı Fıkıhçıların içtihatla belirledikleri,Kuran'ın yasakladığı riba dışındaki faiz işlemlerine ilişkin yargılar ilk kez 19yüzyıl sonlarına doğru sorgulanmaya başladıÇağdaş İslam bilginlerinin büyük bölümü geleneksel yargıları sürdürürken ,bazıları ekonomik koşulların bir gereği olan ve riba ölçülerine ulaşmayan faiz işlemlerini amaçları,nitelikleri ve sonuçları açısından değerlendirerek yeni yargılara yöneldilerRiba kapsamına girmeyen faiz işlemlerini yasaklama dışında tutan bu yeni yaklaşıma göre riba ile faiz arasında çok temel ayrımlar vardırAyrıca bakfaiz,murabaha Kaynak;AnaBritannica cilt 26 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır