Sağlıklı Beslenme Ve Spor Karaciğerin İlacı

Sağlıklı beslenme ve spor karaciğerin ilacı

Şişmanlık, yüksek kolesterol, şeker hastalığı ve düzensiz beslenme sadece kalp için değil karaciğer rahatsızlıkları için de risk faktörü oluşturuyor Karaciğer yağlanmasının temel nedenleri arasında ise refah toplumunun yaygınlaşması nedeniyle insanların hazır gıdalar tüketerek aşırı kilo almaları ve hareketsiz yaşam biçimi gösteriliyor

Memorial Hastanesi Gastroenteroloji ve Hepatoloji Bölüm Başkanı Prof Dr Yılmaz Çakaloğlu karaciğer yağlanmasının nedenleri ve tedavi yöntemleriyle ilgili bilgi verdi

Karaciğer yağlanması ciddi bir sorun mudur?
Evet, karaciğer yağlanması ciddi bir sorundur Ama önce karaciğer yağlanması nedir? Onu konuşalım Karaciğer hücrelerinde yağ birikmesinin (karaciğer yağlanması) esas bozukluk olduğu durumların başında alkole bağlı karaciğer hastalıkları (alkole bağlı karaciğer yağlanması, akut alkolik hepatit, alkolik siroz gibi) gelir Ancak son yıllarda giderek artan şekilde, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının da ciddi karaciğer hastalıklarına yol açabildiği ortaya konmuştur Bu durum “alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı hastalığı” (İngilizce literatürde “non-alcoholic fatty liver disease”-NAFLD olarak geçer) olarak isimlendirilir

Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının nedenleri nelerdir?
Hiç alkol almayan, ya da günde 20gr’dan az alkol alan kişilerde meydana gelen karaciğer yağlanması ,alkol dışı karaciğer yağlanması olarak isimlendirilir En önemli sebepleri olarak hiperlipidemi (kolesterol ve/veya trigliserid yüksekliği), şişmanlık, şeker hastalığı ve bazı ilaçlar sayılabilir Araştırmalar genel olarak metabolik sendrom olarak adlandırılan, merkezinde yanlış beslenme alışkanlıkları ile kilo fazlalığının yer aldığı ve insülin direncinin esas sorumlu mekanizma olarak suçlandığı bir tablonun söz konusu olduğunu gösteriyor Karaciğer yağlanması tıbbi sorun olarak karşımıza çıktığında bu hastaların %90’ından fazlasında hiperlipidemi(kolesterol ve/veya trigliserid yüksekliği), şişmanlık, gizli veya aşikar şeker hastalığı gibi sorunlar vardır ve bu rahatsızlıklar aynı zamanda kalp ve damar hastalıkları için de ciddi risk faktörleridir Ayrıca uyku-apne sendromu, kadınlarda polikistik over hastalığı ve başka bir çok patoloji bu metabolik sendrom kapsamında değerlendirilmektedir

Karaciğer yağlanması nasıl anlaşılır? Teşhisi kolay mıdır?
Karaciğer yağlanmasının özel bir klinik belirtisi yoktur Ancak yukarda belirtilen risk faktörlerine sahip hastalarda, genel sağlık kontrolü veya bir hastalık sebebiyle yapılan biyokimyasal tetkikler sırasında, karaciğer testlerinin (sıklıkla ALT ve GGT) yüksek bulunması veya üst karın ultrasonografisinde karaciğerde yağlanma saptanması tanıya giden ilk adımdır Bazen bahsedilen risk faktörlerine sahip olmayan kişilerde de karaciğer yağlanması olabilir Genetik faktörlerin rolü söz konusudur Alkol alan ama bunu gizleyen hastalar da tanı güçlüğü yaşanabilir

Karaciğer yağlanması siroza yol açar mı?
Karaciğer yağlanması zamanla siroza ilerleyebilir Biz yıllarca alkol almayan ve hepatit testleri de negatif çıkan hastaları, kriptojenik (sebebi bilinmeyen) siroz tanısıyla değerlendirdik Son 20 yıldır, giderek artan bir şekilde bu hastaların bir kısmının karaciğer yağlanması zemininde siroz gelişen hastalar olduğunu öğrendik Obezite, şeker hastalığı ve ilk tanı konulduğunda karaciğer dokusunda yağlanmanın (steatoz) yanı sıra karaciğer iltihabı (hepatit) ve bağ dokusu gelişimi (fibrozis) bulunan hastalarda (bu tabloya “non-alcoholic steatohepatitis” NASH-alkol dışı karaciğer yağlanması ve iltihabı denir) siroz riski yüksektir Bunlar daha yakından izlenmeli ve yağlanmaya yol açan bozukluklar giderilmeye çalışılmalıdır

Karaciğer yağlanması tedavisi olan bir hastalık mıdır?
Karaciğer yağlanması genel olarak düzelebilir bir rahatsızlıktır Özellikle sorun basit yağlanma (iltihab ve bağ dokusu artışı yok) aşamasında iken diyet, egzersiz ve gerekirse ilaçlarla şişmanlık, hiperlipidemi ve varsa şeker hastalığı ile gerektiği gibi mücadele edilir ve başarı sağlanırsa yağlanma azalır, hatta kaybolur Aslında sorunun kapsamı geniştir ve iç hastalıkları, kardiyoloji, endokrinoloji ve gastroenteroloji uzmanları ile birlikte diyet ve sağlıklı beslenme uzmanlarını da içine alan multidisipliner bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır

Karaciğer yağlanmasına ne kadar sıklıkla rastlanır?
Karaciğer yağlanması çok sık karşılaşılan bir rahatsızlıktır Türkiye ve gelişmiş batı ülkelerinde obezite, hiperlipidemi ve aşikar-gizli şeker hastalığı toplumun en az üçte birini etkileyen ciddi sağlık sorunlarıdır Dolayısıyla bu kişilerin çoğunda görülen karaciğer yağlanmasına da çok sık rastlanır Hatta karaciğer yağlanmasına en sık rastlanan karaciğer hastalığı bile denilebilir

Alkol almamak karaciğeri korumak için yeterli midir?
Alkol almamak karaciğeri korumak için yeterli bir önlem değildir Özellikle ülkemizde sirozun sadece %10-15’inin sebebi alkoldür Türkiye’de sirozun en sık sebebi hepatit B ve hepatit C olmaya devam etmektedir Üzerinde durduğumuz alkol dışı yağlanma giderek artan sıklıkta siroza sebep olabilen bir hastalık olarak kabul edilmektedir Sağlıklı beslenme ve düzenli spor ile sağlanacak uygun kiloya ek olarak, hiperlipidemi ve glikoz metabolizması bozuklukları ile sıkı mücadele işin esasını oluşturmaktadır Bu sadece karaciğer için değil, genel sağlık için de gerekli olan bir yaklaşımdır