Kalıtım Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-16-2012

Kalıtım Nedir?

Kalıtım Nedir?

Kalıtım, bir canlının taşımakta olduğu özelliklerden bir kısmının kendisinden sonra gelenlere aktarımıdır

Daha geniş anlamda tanımlayacak olursak, canlılar arasındaki benzerlik ve farklılıkların, ortaya çıkmasını sağlayan, bunların anne babadan çocuğa nasıl geçtiğini, kalıtsal hastalıkları ve tedavileri inceleyen bilim dalıdır

Aynı tür canlılar kendi aralarında görünüş olarak farklılık gösterirler(saç rengi, göz rengi vb

)

Kalıtımın diğer bir adı da soyaçekimdir

Bütün canlılarda görülür

Bazı hastalıklar havada, suda, yiyecek ve içeceklerde bulunan mikroplardan ileri gelir

Bazılarının nedeni doku ve organların zamanla yıpranmasıdır

Kalıtsal hastalık ya da bozukluklar ise kusurlu genlerin kuşaktan kuşağa aktarılmasından kaynaklanır

Bir canlının büyümesi, gelişmesi ve yaşamı*nı sürdürmesi için gerekli bilgileri taşıyan kalıtım birimlerine gen denir

Genler DNA’ dan (deoksiribonükleik asitten) yapılmıştır ve hücrenin “yönetim merkezi” olan çekirde*ğin içinde, kromozom denen incecik ipliksi yapıların üzerinde minicik boncuklar gibi yan yana dizilmiştir

Bir insanın her hücresinde 46 kromozom ve yüz binlerce değişik gen bulu*nur

Yeni doğan bir bebek genlerini kalıtım yoluyla ana babasından alır

Eğer bütün genleri normalse, yani sağlıklı bir insanda bulunması gereken özellikleri taşıyor ve hepsi üstüne düşen görevi eksiksiz yerine getirebiliyorsa bebek sağlıklı doğacaktır

Ama bazı bebeklerde, anneden ya da babadan gelen genlerin biri ya da birkaçı kusurlu olabilir

Bu durumda vücuttaki bazı etkinlikler bu bozuk genlerin aktardığı yanlış bilgiye göre yönlen*dirileceğinden bebekte kalıtsal bir bozukluk ya da hastalık ortaya çıkar

Birçok ülkede yaklaşık her 30 bebekten birinde kalıtsal bir hastalık ya da bozukluk söz konusudur ve bu hastalıkların tam anla*mıyla tedavisi bugün için olanaksızdır

Ama, bu alanda çalışan genetik mühendisleri bozuk genleri normal genlerle değiştirmenin yolları*nı arıyorlar

Bu arada kalıtsal hastalıklardan birçoğu ameli*yatla, ilaçlarla ve çeşitli uygulamalarla denetim altına alınarak hasta çocukların yaşamlarını normal olarak sürdürmeleri sağlanabiliyor

10-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kalıtım Nedir? Kalıtım Nedir? Kalıtım Nedir? Kalıtım, bir canlının taşımakta olduğu özelliklerden bir kısmının kendisinden sonra gelenlere aktarımıdır Daha geniş anlamda tanımlayacak olursak, canlılar arasındaki benzerlik ve farklılıkların, ortaya çıkmasını sağlayan, bunların anne babadan çocuğa nasıl geçtiğini, kalıtsal hastalıkları ve tedavileri inceleyen bilim dalıdırAynı tür canlılar kendi aralarında görünüş olarak farklılık gösterirler(saç rengi, göz rengi vb ) Kalıtımın diğer bir adı da soyaçekimdir Bütün canlılarda görülür Bazı hastalıklar havada, suda, yiyecek ve içeceklerde bulunan mikroplardan ileri gelir Bazılarının nedeni doku ve organların zamanla yıpranmasıdır Kalıtsal hastalık ya da bozukluklar ise kusurlu genlerin kuşaktan kuşağa aktarılmasından kaynaklanır Bir canlının büyümesi, gelişmesi ve yaşamını sürdürmesi için gerekli bilgileri taşıyan kalıtım birimlerine gen denir Genler DNA’ dan (deoksiribonükleik asitten) yapılmıştır ve hücrenin “yönetim merkezi” olan çekirdeğin içinde, kromozom denen incecik ipliksi yapıların üzerinde minicik boncuklar gibi yan yana dizilmiştir Bir insanın her hücresinde 46 kromozom ve yüz binlerce değişik gen bulunur Yeni doğan bir bebek genlerini kalıtım yoluyla ana babasından alır Eğer bütün genleri normalse, yani sağlıklı bir insanda bulunması gereken özellikleri taşıyor ve hepsi üstüne düşen görevi eksiksiz yerine getirebiliyorsa bebek sağlıklı doğacaktır Ama bazı bebeklerde, anneden ya da babadan gelen genlerin biri ya da birkaçı kusurlu olabilir Bu durumda vücuttaki bazı etkinlikler bu bozuk genlerin aktardığı yanlış bilgiye göre yönlendirileceğinden bebekte kalıtsal bir bozukluk ya da hastalık ortaya çıkar Birçok ülkede yaklaşık her 30 bebekten birinde kalıtsal bir hastalık ya da bozukluk söz konusudur ve bu hastalıkların tam anlamıyla tedavisi bugün için olanaksızdır Ama, bu alanda çalışan genetik mühendisleri bozuk genleri normal genlerle değiştirmenin yollarını arıyorlar Bu arada kalıtsal hastalıklardan birçoğu ameli*yatla, ilaçlarla ve çeşitli uygulamalarla denetim altına alınarak hasta çocukların yaşamlarını normal olarak sürdürmeleri sağlanabiliyor