Ayak Parmaklarının Kazanılmış Deformiteleri

Ayak Parmaklarının Kazanılmış Deformiteleri

Çarpık Ayak Başparmağı

Ayak başparmağı diğer parmağın üstüne bindiğinde bunyon oluşur Bu durum, halluks valgus (Latincede çarpık anlamına gelen valgus ve ayak başparmağı anlamına gelen halluks sözcüklerinden gelir) denilen kalıtımsal bir özelliğin sonucudur ve ayakta şekil bozukluğuna neden olur Ayak başparmağının ayağa birleştiği bölüm, ayağın normal profilinin dışına taşarak, bunyon denilen çıkıntıyı yapar Bunyon sürekli sürtünmeye maruz kaldığı için, bu bölgedeki deri zamanla kalınlaşır

Belirtileri

Ayak başparmağının ayağa birleştiği bölümde kemiksi bir çıkıntı ve ağrı, hareket kısıtlılığı da olaya eşlik eder

Bu hafif, ancak yaygın sorun kadınlarda daha sık görülür Bazı kişiler genetik olarak bunyona eğilimli olsa da, daha çok yüksek topuklu ve sivri burunlu dar ayakkabıların giyilmesi sonucu oluşur Teşhisi doğrulamak için birkaç açıdan röntgen çektirebilir

Bunyon genellikle hafif bir rahatsızlığa neden olur Bununla birlikte, bunyona bursit ya da osteoartrit eşlik ederse ağrı ve eklemde katılık oluşabilir Bunyon ayağınıza uygun ayakkabı bulmanızı zorlaştırabilir ve uygun ayakkabıların dış görünüşü de hoşunuza gitmeyebilir Eğer ağrınız olursa, doktorunuza başvurun

Tedavi

KoruyucuTedavi

Bu rahatsızlığa sahip kişilerin büyük kısmı cerrahi olmayan bir biçimde rahatlatılabilir Öncelikle belirtileri arttıran ayakkabılar bir daha giyilmemelidir Özellikle dar, sivri burunlu, 5 cm’den yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemelidir Ayakkabı alırken başparmak üstünde baskı olmayacak kadar rahat olmalarına dikkat edilmelidir Ayakkabı içinde başparmak ile 2 parmak arasında makara biçiminde destekler (parmak arası makarası) kullanılması da yardımcıdır Ayağınıza iyi uyan ayakkabıların kullanımı çoğu kez en iyi çaredir ve bunyonun yarattığı rahatsızlığı önleyebilir Eğer bursit gelişirse, eski bir ayakkabının bunyonun üstüne gelen bölümünde açılacak bir delik rahatlama sağlayacaktır Bunyonun üstüne konacak yumuşak bir yastıkçık yararlı olabilir Ağrı kesici ve ödem giderici ilaçlar yakınmaların azaltılmasında yardımcıdır

Bu tür tedaviler

yakınmaları giderir, hastalığın meydana gelmesine neden olan Anatomik rahatsızlığı ortadan kaldırmaz Bu durum yukarıda anlatılan önlemler bırakıldığında yakınmalar devam edecek demektir

Cerrahi Tedavi

Halluks valgusta yüzlerce tip operasyon vardır Bunlardan hangisinin yapılacağına doktorunuz karar vermektedir

Başparmak çevresi tendon ve bağlara yönelik girişimler

Nadiren tek başına kullanılırlar Tek başına uygulandıklarında genellikle nüks sıktır Genellikle operasyon sonrası Alçı gerekir

Eklemin dondurulması

Aşınmış eklem yüzeyinin ortadan kaldırılarak başparmak tabanındaki eklemi oluşturan tarak kemiği – parmak kemiği uygun pozisyonda birbirine kaynatılır Özellikle ilerlemiş kireçlenmenin ön planda olduğu vakalarda tercih edilir

Çıkıntının alınması

Başparmak dibindeki çıkıntının alınmasıdır Nüks sıktır Operasyon sonrası alçı gerektirmez

Eklemin kesilmesi

Aşınmış ve biçimi bozulan eklemin kesilerek çıkarılmasıdır İleri yaşlarda en sık tercih edilen prosedürlerdendir Alçı gerektirmez Ancak parmakta kısalmaya neden olur

Osteotomi

Tarak kemiğinin değişik seviyelerden kesilerek yeniden yönlendirilmesidir Günümüzde en popüler cerrahi yöntemlerdir Hastalığa neden olan anatomik bozukluğun düzeltilmesini sağlarlar Kullanılan kesme ve tespit yöntemine göre alçı gerekebilir veya gerekmeyebilir

Cerrahi sonrası muhtemel problemler

Ameliyat sonrası %10 oranında komplikasyon görülmektedir Bunlardan en sık olanı enfeksiyondur Erken fark edilen ve önlem alınan enfeksiyonlar sorunsuz tedavi edilebilir Geç kalan vakalarda yeni bir cerrahi gerekebilir

Diğer komplikasyonlar cerrahi sırasında sinir kesilmesi sonucu başparmakta kalıcı his kaybı, devam eden ağrı, çıkıntının nüksü, eklemde kısıtlılık, cerrahi tespit yönteminde yetersizlik olarak sayılabilir

Genelde yeni teknikler, iyi ellerde yapılmış cerrahi, cerrahi sonrası iyi doktor – hasta iletişimi ile % 98 civarında tatmin edici sonuçlar alınmaktadır

Bazı nadir durumlarda fazla kemik dokusunu çıkartmak ve kemiğe eski biçimini vermek için ameliyat yapılabilir

Çekiç Parmak ve Pençe Parmak

İnsanlar sıklıkla, yaygın bir ayak deformitesi olan pençe parmaktan ayak parmaklarını sıkıştıran, yüksek topuklu ve çok kısa ayakkabıları sorumlu tutarlar Bununla birlikte pençe parmak, aynı zamanda, sıklıkla diyabet ve Alkolizm gibi ayağınızdaki kasları zayıflatan hastalıkların neden olduğu, sinir hasarının sonucu da ortaya çıkar Pençe parmağınızın olması demek, ayak parmaklarınızın “pençe” şeklinde ayakkabılarınızın tabanında, aşağıyı kazan bir biçimde olmasıdır ve ağrılı kalluslara (sertlikler) neden olurlar Pençe parmak tedavi edilmediğinde, çok kötü bir durum oluşur ve zaman geçtikçe kalıcı bir deformiteye dönüşebilir

Belirtileri

Ayak parmaklarınız ayak tarağı eklemlerinden yükselen bir şekilde bükülürler (ekstansiyon=germe) Ayak parmaklarınız orta eklemlerinden ayakkabınızın tabanına doğru aşağı inen bir şekilde bükülürler (fleksiyon=bükülme) Bazen de ayak parmaklarınız ayağın altına, en sondaki eklemlerden aşağı doğru kıvrılırlar Ayak parmağınızın tepesinin üzerinde veya ayak tarağınızın altında nasırlar gelişebilir

Tanı

Eğer pençe parmağınız varsa değerlendirmesi için doktorunuzu görün Kaslarınızı zayıflatan ve parmaklarınızı büken dengesizlikleri yaratan nörolojik bozuklukları ekarte etmek için kesin testlere ihtiyacınız olabilir Travma ve inflamasyon da pençe parmak deformitesine neden olabilir

Tedavi

Pençe parmaklar ilk başta çoğunlukla esnektirler (bükülgen = fleksibl), fakat zaman ilerledikçe yerleştikleri yerde katılaşırlar Erken safhada bir pençe parmağınız varsa; ayak parmaklarınızı doğru pozisyonda tutması için atel tavsiye edilebilir

Başparmakta Kireçlenme

Halluks rigidus oldukça sık görülür ve ciddi ağrılara yol açabilir Başparmak eklemi yürüme sırasında çok büyük orandaki yüklenmelere her Gün binlerce kez maruz kalır Bu eklemdeki aşınmada diğer eklem kireçlenmelerine benzer Bununla birlikte vücuttaki yaygın kireçlenmenin bir habercisi değildir, genellikle sadece başparmak eklemi etkilenir

Eklem tutulumunun artması ile oluşan yeni kemikler (spur – kireçlenme); eklem hareketlerinde azalma ve ağrıya yol açar İlerlemiş vakalarda başparmağın üzerinde belirgin kemik çıkıntı oluşur Hastalar ilerleyen zamanlarda ağrı nedeni ile ayağın dış tarafında yürürler ve ağrı, ayak dış kısmına yayılır

Belirtileri

Ağrı ve başparmak ekleminde şişlik, Yürüme ile artan başparmak eklem ağrısı, Başparmak üzerinde kemik sertliğinde kitle, ayakkabıya sürtünmeye bağlı ağrı veya kızarıklık, İlerleyen eklem hareketi kısıtlılığına bağlı başparmağın geriye doğru gitmemesi, Parmak ucuna yükselmede güçlük, Ağrı gelip-giden ağrı şeklindedir ve aktiviteyi kısıtlar TEDAVİ

Neler Yapılabilir?

Tabanı sert ve iç kısmı destekli ayakkabılar,

Sert tabanlı yürüyüş ayakkabıları,

Basit ağrı kesiciler,

Aktivite değişikliği,

Eklem içi enjeksiyonlar erken vakalarda faydalı olabilir

İleri vakalarda cerrahi gerekebilir

Direkt grafi çekilmesi sonrası hastanın hangi evre olduğu saptanır