Etkin Süreğen Karaciğer İltihabı

ETKİN SÜREĞEN KARACİĞER İLTİHABI

Nedeni bilinmeyen, genellikle genç kadınlardab görülen, uzun süren ve çoğunlukla tehlikeli evrimli bir hastalıktır

NEDENLER

Hastalığın nedenleri bilinmemekte, özantikorlara bağlı bir hastalık olduğu sanılmaktadır Antikorlar, özgün organların organizmaya yabancı olarak tanımladığı hücreleri yıkan ya da yansızlaştıran, özel hücreler tarafından oluşturulmuş moleküllerdir

Özantikorlara bağlı hastalıklarda, organizma kendi öğelerinden birini yabancı gibi değerlendirir; etkin süreğen karaciğer iltihabında, organizmaya «yabancı» gibi değerlendirilen ve antikorlar tarafından yıkılan, karaciğer hücresidir (hepatosit) Tiroyit bezini, böbreküstü bezlerini etkileyen, özantikorlara bağlı başka hastalıklar da vardır Bu karaciğer iltihabının oluşum mekanizmasının aydınlatılması güçtür; çünkü çoğunlukla bir genel virüs kökenli karaciğer iltihabından sonra belirdiği görülmektedir Virüsün saldırısının, karaciğer hücresini dayanıksızlaştırdığı ve hastalığın gelişmesine olanak sağladığı sanılmaktadır

TEŞHİS

Hastalığın teşhisini saldırgan «süreğen karaciğer iltihabı» adı verilen genel biçimde inceleyeceğiz

Klinik belirtiler

Çoğunlukla genç bir kadında (20-30 yaş), büyük ölçüde genel karaciğer iltihabmınkileri anımsatan bir belirtiler topluluğu sözkonusudur; ama genellikle, bu belirtiler daha yavaş olarak (2-6 ayda) yerleşirler: Giderek daha koyulaşan sarılık; iştah yitimi; karın ağrıları; burun kanamaları; ateş; eklem ağrıları

Karnın elle muayenesinde sert, büyümüş bir karaciğer saptanır

Genel durum iyi korunmuştur

Tamamlayıcı muayeneler Karaciğer işlevinin araştırılması

Bu inceleme şunları ortaya koyar:

— safra birikimi, yani kanda toplam bilirübin düzeyi az artmıştır (yüzde 2-10 mgr);

— hücre yıkımı (sitoliz) kesindir: Transami-nazların belirgin biçimde yükselmesi;

— karaciğer protein sentezi bozulmuş, serum, albümin ve protrombin düzeyi azalmıştır;

— BSP temizleme katsayısı belirgin olarak düşmüştür

Kan anormallikleri Şunlardır:

— kan pulcuklarmın sayısının azalması;

— alyuvarların sayısının azalması

Bağışıklık bozuklukları

Serumda:

— imünoglobülinlerin artışı Kan serumunda:

— dolaşan antikorlar bulunması:

— karaciğerde iltihap kökenli bir tepkiyi gösteren öğeler bulunması (karaciğerden ignevle örnek alınarak)

Avustralya antijeni

Hastaların yüzde 15-45′inde bulunur

EVRİM

Hastalık «geçici iyileşme» adı verilen dönemlerle kesilmiş tekrarlamalarla gelişir Tekrarlamalar arasında, genel durum düzelir, hasta kilo alır, sanlık yiter; ama biyolojik düzeyde, hiç bir zaman anormalliklerin tümü ortadan kalkmaz ve BSP testi hiç bir zaman normale dönmez

Karaciğer hücrelerinin ciddi biçimde hastalan dığı kişilerde sarılık, kanamalar ve hastalığın beyne atlamasıyla karaciğer yetmezliği tablosu (koma) oluşabilir

Bazen siroz belirir: Bu, hastalığın durağanlaşmaya yönelimidir; ama sirozun birçok ihtilatı, hastanın yaşamını tehlikeye düşürür

Evrimde göze çarpan bir olgu karaciğer dışı organların da hastalanmasıdm Eklemler (el eklemi ve büyük eklemlerde ağrı); deri (döküntüler); barsaklar (ülserli kalın barsak iltihabı); böbrekler (anatomik değişiklikler); içsalgı bezleri (Hashimoto tiroyit iltihabı, şeker hastalığı); kalp (romatiz ma kökenli kalp hastalıkları) Sonuçlarsak hasta lığın geleceği kötüdür ve tedavi edilmeyen hasta larda 5 yıl sonundaki ölüm oranı yüzde 35′dir

HASTALIĞIN ÖTEKİ BİÇİMLERİ

Saldırgan süreğen karaciğer iltihabının yanı-sıra, kalıcı süreğen karaciğer iltihabı adı verilen ve belirtileri daha hafif olan bir biçim vardır:

— klinik olarak bir yorgunluk, sindirim bo zuklukları belirir; ama karaciğer normaldir ya da büyümüştür;

— biyolojik açıdan, belirtiler belirgin değildir; yalnızca karaciğerden iğneyle örnek alma kesin teşhisi sağlar

Evrimi genellikle iyidir

TEDAVİ

Kortizon türevleri ile gerçek bağışıklık bastırıcıların (imuran 6-merkaptopürin), yani antikor oluşumunu baskı altına alarak bağışıklık tepkilerini azaltan ilaçların birleştirilmesine dayanır; hastalığın kesin bir bilançosunun yapılabilmesi için, hasta bu tedaviden önce hastaneye yatırılmalıdır Hasta, tedaviden sonra da (belirgin tam iyileşme sağlansa bile) düzenli olarak doktor gözetimi altında tutulmalıdır