Alzheimer Hastalığı Evreleri

Alzheimer Hastalığı Evreleri

Hastalığın oluşumu konusunda mı?

Evet, birinci görüşe göre amyloid birikmesi hastalığın ana sebebi Amyloid biriktiği için hücreler arasındaki bağ-lantılar kopmaya ve hücreler ölmeye başlıyorlar İkinci gö-rüş ise, hücre içinde biriken tau proteininin asıl suçlu ol-duğunu iddia ediyor Bu teze göre, hücrelerin içinde tau proteini birikip bunun sonucunda hücre ölünce, hücre çe-perindeki amyloid açığa çıkıp hücreler arasında birikmeye başlıyor Bir başka deyişle tau'cular, "Amyloid suçlu değil-dir, sonuçtur" diyorlar, buna karşın amyloid'ciler, "Asıl suçlu amyloid'dir, tau birikmesi bunu sonucunda oluşur" diyorlar

Sizce?

Elimizdeki verilere baktığınızda bütün genetik bilgiler amyloid'i suçlu çıkartıyor Ailevi Alzheimer hastalığına se-bep olan 3 tane gen saptandığından söz etmiştim Bu gen-lerin tümü de hücre içindeki amyloid proteininin yapım ve yıkımıyla ilgili genler Diğer taraftan ise şöyle bir gözlem var: Hastaların beyni incelendiğinde biriken amyloid mik-tarı ile hastanın klinik belirtilerinin şiddeti arasında doğ-rudan bir ilişki olmadığı görülüyor Hatta öyle uç örnekler var ki bazı insanlar hayatları boyunca hiçbir Alzheimer belirtisi göstermemişler, başka sebeplerden vefat etmişler; beyinlerine bakıyorsunuz ciddi miktarda amyloid birik-miş

Sağlıklı yaşlanmış birçok insanın beyninde belli mik-tarda amyloid birikiyor Tau'ya baktığınız zaman ise biri-ken tau proteininin miktarıyla hastanın vefatı öncesindeki bunamasının şiddeti arasında doğrudan bir ilişki görüyor-sunuz Özetlersem, genetik bulgular amyloid'ı işaret edi-yor, patolojik bulgular işe, tau'yu

Alzheimer hastalığı sinsi bir şekilde başlayıp yavaş ya-vaş ilerliyor Ortaya çıkan yakınmalar

da dönemden dö-neme farklı olabiliyor Hastalığın evrelerinden söz edebilir misiniz?

Alzheimer hastalığını evrelere ayırmak için değişik öl-çekler kullanılıyor, örneğin hastalığı 3, 5 veya 7 evreye ayıran ölçekler var En basiti ve kolay anlaşılabilir olanı erken, orta ve geç dönem olmak üzere 3 evreye ayıranı Bu evrelerde ortaya çıkabilecek belirtileri kabaca şöyle sırala-mak mümkün:

Erken Evre: Bu dönem, doktorlar ve hasta yakınları ta-rafından genellikle gözden kaçırılır ve yanlış bir şekilde yaşlanmanın normal bir parçası gibi algılanabilir Hastalı-ğın başlangıcı sinsi olduğu için ilk belirtilerin ne zaman or-taya çıktığını net olarak saptamak güçtür Bu dönemde en belirgin bulgu unutkanlıktır, bunun yanında hasta kelime bulma zorluğu çekebilir, zamanı şaşırabilir, özellikle tanı-madığı, bazen de tanıdığı yerlerde kaybolabilir, karar ver-mekte ve inisiyatif almakta zorluk çekebilir Çabuk sinir-lenme, ani parlamalar, içe kapanma gibi kişilik değişiklik-leri gösterebilir Hobi ve etkinliklere ilgisini kaybetmeye başlar Banka hesabı ve faturaları takipte güçlük, bazen para hesaplarında karıştırma veya giysi seçiminde hatalar dışında günlük yaşamda fazla bir bozulma yoktur

Orta Evre: Hastalık ilerledikçe, belirtiler daha belirgin-leşmeye ve günlük yaşamı daha çok etkilemeye başlarlar Hasta giderek daha unutkan olur, defalarca aynı soruyu sorabilir Yakın zamanda yaşanmış olayları hiç olmamış-çasına siler Tek başına sorunsuz bir şekilde yaşaması gide-rek güçleşmeye başlar Yemeklerin tadı tuzu değişir, yemek yakmalar sıklaşır Alışverişte güçlükler yaşanmaya başlar Banyosunu, temizliğini hatırlatmak, kısmen de yardım et-mek gerekebilir Konuşurken takılmalar, duraksamalar ortaya çıkabilir, karışık cümleleri anlamakta güçlükler baş-lar Kendi başına bırakılırsa kaybolabilir Davranışsal be-lirtiler bağlamında ise hayaller, hezeyanlar, inatlaşmayla hırçınlık ortaya çıkabilir

Geç Evre: Bu dönemde hasta yardımsız yaşayamaz, ar-tık yakın belleği tamamen yıkıktır ve geriye doğru bellek bozukluğu giderek genişlemeye, daha uzak geçmişi de kapsamaya başlar Giderek hasta kendini iyi ifade edemez, son dönemlerde artık hiç konuşamaz hale gelir, söylenen-leri de anlamaz Giyinmesi, temizliği, giderek yemek ye-mesi için tam yardım gerekir Artık çok yakınlarını dahi tanıyamaz, idrar ve sonra da dışkı tutmada sorunlar, ka-çırmalar başlar Son dönemdeki hasta bakıma tam muh-taç, konuşmayan, anlamayan, genelde sakin, bırakıldığı yerde oturan, yürümesi yavaşlamış veya yardımsız yürüye-meyen, en sonunda da yatağa bağımlı bir hastadır

Alzheimer Hastalığı

Alzheimer hastalığı, beyindeki sinir hücrelerinin dejenerasyonuna ve beyin dokusunun büzüşmesine neden olan bir durumdur Beynin düşünce, bellek ve dili kontrol eden bölümlerini etkiler Genellikle 60 yaşın üzerindeki kişilerde görülmesine karşın 40 yaşındakileri de etkileyebilir Yaşlılarda demansın (zihinsel yetide azalma) en sık rastlanan nedenidir

Çoğu kişi zaman zaman, anahtarlarını nereye koyduğunu unutabilir ya da bir hafta önce neler olduğunu hatırlamayabilir Unutkanlık sıklaşır, giyinmek ya da evin yolunu bulmak gibi günlük işleri kapsarsa Alzheimer hastalığının (AH) belirtisi olabilir

AH nin kesin nedeni hâlâ bilinmiyor Araştırmacılar bu hastalığın, genetik etmenler, yaşlanma süreci ve çevreyle ilgili nedenlerin birlikte etki göstermesi sonucunda ortaya çıktığını düşünüyorlar ABD de 4 milyon kişide AH bulunduğu belirtiliyor

İki tip Alzheimer hastalığı bulunmaktadır Birincisi, kalıtım yoluyla anne babanın birinden ya da her ikisinden geçen özgül gen mutasyonunun kişiyi hastalığa yatkın duruma getirdiği ailevi Alzheimer hastalığıdır İkincisi ise hiçbir belirgin kalıtımsal kalıbın görülmediği sporadik Alzheimer hastalığıdır Ailevi AH vakalarının çoğu erken başlangıçlıdır (genellikle 65 yaşın altındaki kişilerde görülür) Daha sık rastlanan geç başlangıçlı AH ise 65 yaşın üzerindeki kişilerde görülür

Alzheimerli hastalar kendilerine bakamadıklarından, aile üyeleri önemli kararlar almak zorundadır Bu hastaların ailelerine destek ve yardım sağlayan çeşitli kuruluşlar bulunuyor

BELİRTİLER:

Unutkanlık ve dikkatini yoğunlaştıramama erken ortaya çıkan belirtilerdir Hastalık geliştikçe, kişiler olayları hatırlamayabilir, zaman ve yer konusunda zihinleri karışır, doğru sözcüğü bulmada ve söylemede güçlük çeker ve basit günlük işlerini yapamazlar

TEDAVİ:

Günümüzde, Alzheimer hastalığını önlemeye ya da iyileştirmeye yönelik bir tedavi yoktur Bazı ilaçlar belleği bir dereceye kadar düzeltebilir, davranış sorunları gibi özgül bazı belirtilerin kontrol edilmesine ya da hastalığa bağlı kaygı (anksiyete) ya da depresyonun tedavisine yardımcı olabilir[/B]