Okul Öncesi Cocuklarin Korkulari Neler?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-15-2012

Okul öncesi Çocugunun Tipik Korkulari

Örnegin, kaybolacagi, evin yanacagi, anne babasinin ölecegi ya da evi terkedecegi gibi konulardaki kaygi ve korku bazen çok yogun yasanabilir

Yaralanmaktan korkma: Kendine ait bir bedeni ve kendiligi oldugunun farkina varan çocuk kendine olabilecekler hakkinda kaygi duymaya baslar

Cinsel merak arttigi için cinsiyetler arasindaki farklilik kesfedilir ve bu konudaki kaygilar da artar

Kan ve aci, duyduklari korkunun özünü olusturur ve bu sebeple küçük yaralanmalardan bile çok korkarlar

Kirik dökükten endise duyma: Çocuklarin kendilerine ait yaralanma korkulari pek çok çocukta baska seylere de yayilir

Herhangi bir seyin kirilmasindan çok rahatsiz olurlar

Bazi çocuklar bu sebeple yap-boz oyunlarindan hoslanmazlar

Yetiskinlerin kullandiklari bazi sözcüklerden korkma: Çocuklar yetiskinlerin kullandigi bazi mecaz ve soyut ifadeleri gerçek anlaminda anlayamadiklari için korku duyarlar

Korkulu çocuk filmleri ve çocuk kurbanlar da dünyanin tehlikeli bir yer oldugu yolundaki düsüncelerini pekistirir

Farkli görünüsünüzden endise duyma: Çocuk sizinle birlikte oldugunda kendini güvende hisseder

Sizin bedenen ve ruhen kendisi için hazir oldugunuzu bilme onu rahatlatir

Fakat özellikle anne babayi depresyonda veya incitilmis görme onda yalnizlik hissi uyandirir

Aranizda bir engel oldugunu hissettikçe, size daha fazla asilir ve daha talepkar olur

Yeni yerlerden korkma: Genellikle çocuklarla iliskiler ayni mekanlarda ayni isleri yaparak yasanir

Bu nedenle çocuk sizinle birlikte olsa bile mekan degistigi için çocuk mutlu olmayabilir ve eve dönmek isteyebilir

Tatile çikma ve tasinma bu tür endiselere örnektir

Tatile giderken çocugun valize esyalarini koymasini, yanina birkaç oyuncagini almasini saglayabilirsiniz

Yeni bir eve tasindiginizda ise çocuk için bir köse hazirlayin ve mümkün oldugu kadar kisa sürede bir düzen kurun

Çocuk evin bilissel haritasini olusturuncaya kadar gece isik yakabilir ve ilk gece çocukla birlikte yatabilirsiniz

Çocugunuzun korkulariyla alay etmeyin ve alay edilmesine izin vermeyin

Siz alay ettikçe o korkusunu gizleyecek ya da maskeleyerek korkusuz görünmeye çalisacaktir

Kendinde olan bitenle basetmeyi ögrendikçe korkulari azalacaktir

Ayrica yasantilariyla, düstügünde ölmedigini, anne babasinin kaçmadigini, evi hirsizlarin basmadigini ve güvende oldugunu farkedecektir

Çocugunuzun ev disindaki hangi yasantilarin ve deneyimlerin üstesinden gelebilecegini kestirin ve onu, hayal kirikligi yaratmayacak ve strese sokmayacak yasantilar için cesaretlendirin

Çocugu yeni deneyimler için çocugu bir yarisa sokmayin

Bazen 3-4 yasinda bir çocuk hala annesine asilirken, 2 yasindaki baskalariyla birlikte bir seyler yapabilir

Yuvaya Hazir Olma

Bir çocugun okula hazir oldugunun en önemli isaretlerinden biri anneden ayrilmada sorun yaratmamasi ve kisa sürelerle de olsa evden ayrilmaya istekli olmasidir

Genellikle anneden ayrilmaya istekli olan çocuk konusmasi diger yetiskinler tarafindan da kolayca anlasilabilen çocuktur

Parkta veya disarida oynayan çocuklara ilgi gösterme de grup yasantisina hazir olmanin önemli isaretlerinden biridir

Çocuk bu oyunlara katilmadan sadece izlemek istese bile bu ilgi çocugun kendini yetiskinden koparabilecegini gösterir

Kuskusuz tüm bunlarin disinda çocugun temel özbakim becerilerini de kazanmis olmasi gerekir

Bu konuda çocuklar arasinda önemli bireysel ayriliklar olmakla birlikte yuvaya baslamak için pek çok açidan en uygun yas yaklasik 3 yastir

Okulöncesi egitime baslama çocuk için stres yaratan bir olay olmamalidir

Böyle bir gruba katilma çocuk için anneden veya alistigi bakicisindan ayrilma, tanimadigi birine poposunu sildirme ve bir odada bir sürü çocukla birarada oynamayi basarma gibi pek çok farkli anlam tasir

Eger yuva bu ayriligin etkilerini en aza indirerek baslarsa (örnegin baslangiçta annenin de bir süre çocugun yaninda kalmasini saglarsa) çocuk için uyum saglama daha kolaylasir

Çocuk sonuç olarak orada kalacagini ve hiçbir çocugun basinda özel bir yetiskinin bulunmadigini kavrayacak ve anneden vazgeçecektir

Çocugun yuvaya hazir olmasi kadar sizin çocugunuzu yuvaya vermeye hazir olup olmadiginiz da önemlidir

Çocugu yuvaya verdiginiz için eger, yalnizlik, çaresizlik, suçluluk, kaygi, çocugu kaybetme korkusu ve hatta öfke gibi duygular yasiyorsaniz onlarla yüzlesin

Enerjinizi, bu duygularla bas etmek için harcayin

Siz gözleriniz yasarmadan çocugu yuvaya birakabildiginiz zaman çocugun da bu ayrilikla basaçikabildigini göreceksiniz

Çocugu Gruba Alistirmak Için Öneriler

Çocukla birlikte birkaç kez yuvayi ziyaret edin ve onu ögretmeniyle tanistirin
Çocukla bir hafta öncesinden ilk gün ve yuvadaki arkadaslari hakkinda konusun
Diger çocuklarin da ayni kendi gibi oldugunu vurgulayin
Yuvaya ilk basladigi günlerde bir süre çocukla birlikte kalin ama bunun ne kadar sürecegini çocuga önceden bildirin ve
Çocuk daha önce yuvaya alissa bile sözünüzde durun
Ayrilirken mutlaka “hosçakal” deyin
Ilk günler çocugun sizi aramasina firsat vermeden çocugu erken alin
Mümkünse çok sevdigi bir oyuncagini yaninda götürün
Çocuk, kimden en kolay ayriliyorsa yuvaya onun birakmasini saglayin
Aksam eve dönerken o gün yaptiginiz ilginç seylerden söz etmeyin
Yuvaya alistiktan sonraki ayrilik gözyaslarini ciddiye almayin

Yuva Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz !

Çocuklarin güvenligine önem veriliyor mu? Yuva güvenli bir sekilde dösenmis ve gerekli önlemler alinmis mi?
Saglikli bir beslenme saglaniyor mu?
Yuvanin atmosferi hos ve eglenceli mi yoksa gergin ve soguk mu?
Beslenme ve uyku saatleri neye göre planlanmis? Çocugun bireysel ihtiyacina göre küçük degisiklikler yapilabiliyor mu?
Ögretmen 4 çocuktan biriyle ilgilenirken diger üçünü nasil birakiyor?
Her çocuga bireysel dikkat ve ilgi var mi?
Siz orda kalmak ister miydiniz?
Sizin ilk günler çocukla kalmaniza izin veriyorlar mi?
Haber vermeden her zaman ziyaret edebilmeniz mümkün mü?
Sabahleyin çocugun ihtiyaçlarini bildirmek, aksamlari da çocugun o günkü davranislariyla ilgili bilgi almak mümkün mü?
Egitime ve duygusal gelisime verilen önem ve agirliklari nasil? Bazi yuvalar egitime, bazilari da sosyal-duygusal gelisime daha fazla agirlik vermektedirler Sizin tercihinize göre bir yuva seçin
Ögretmenler mutlu mu, bir ekip çalismasi izlenebiliyor mu?
Ögretmenler her kosulda çocukla oyunvari bir etkilesim içinde mi?
Çocuklar mutlu ve neseli mi?

Turk Psikologlar Dernegi

10-15-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Okul Öncesi Cocuklarin Korkulari Neler? Okul öncesi Çocugunun Tipik Korkulari Örnegin, kaybolacagi, evin yanacagi, anne babasinin ölecegi ya da evi terkedecegi gibi konulardaki kaygi ve korku bazen çok yogun yasanabilir Yaralanmaktan korkma: Kendine ait bir bedeni ve kendiligi oldugunun farkina varan çocuk kendine olabilecekler hakkinda kaygi duymaya baslar Cinsel merak arttigi için cinsiyetler arasindaki farklilik kesfedilir ve bu konudaki kaygilar da artar Kan ve aci, duyduklari korkunun özünü olusturur ve bu sebeple küçük yaralanmalardan bile çok korkarlar Kirik dökükten endise duyma: Çocuklarin kendilerine ait yaralanma korkulari pek çok çocukta baska seylere de yayilir Herhangi bir seyin kirilmasindan çok rahatsiz olurlar Bazi çocuklar bu sebeple yap-boz oyunlarindan hoslanmazlar Yetiskinlerin kullandiklari bazi sözcüklerden korkma: Çocuklar yetiskinlerin kullandigi bazi mecaz ve soyut ifadeleri gerçek anlaminda anlayamadiklari için korku duyarlar Korkulu çocuk filmleri ve çocuk kurbanlar da dünyanin tehlikeli bir yer oldugu yolundaki düsüncelerini pekistirir Farkli görünüsünüzden endise duyma: Çocuk sizinle birlikte oldugunda kendini güvende hisseder Sizin bedenen ve ruhen kendisi için hazir oldugunuzu bilme onu rahatlatir Fakat özellikle anne babayi depresyonda veya incitilmis görme onda yalnizlik hissi uyandirir Aranizda bir engel oldugunu hissettikçe, size daha fazla asilir ve daha talepkar olur Yeni yerlerden korkma: Genellikle çocuklarla iliskiler ayni mekanlarda ayni isleri yaparak yasanir Bu nedenle çocuk sizinle birlikte olsa bile mekan degistigi için çocuk mutlu olmayabilir ve eve dönmek isteyebilir Tatile çikma ve tasinma bu tür endiselere örnektir Tatile giderken çocugun valize esyalarini koymasini, yanina birkaç oyuncagini almasini saglayabilirsiniz Yeni bir eve tasindiginizda ise çocuk için bir köse hazirlayin ve mümkün oldugu kadar kisa sürede bir düzen kurun Çocuk evin bilissel haritasini olusturuncaya kadar gece isik yakabilir ve ilk gece çocukla birlikte yatabilirsiniz Çocugunuzun korkulariyla alay etmeyin ve alay edilmesine izin vermeyin Siz alay ettikçe o korkusunu gizleyecek ya da maskeleyerek korkusuz görünmeye çalisacaktir Kendinde olan bitenle basetmeyi ögrendikçe korkulari azalacaktir Ayrica yasantilariyla, düstügünde ölmedigini, anne babasinin kaçmadigini, evi hirsizlarin basmadigini ve güvende oldugunu farkedecektir Çocugunuzun ev disindaki hangi yasantilarin ve deneyimlerin üstesinden gelebilecegini kestirin ve onu, hayal kirikligi yaratmayacak ve strese sokmayacak yasantilar için cesaretlendirin Çocugu yeni deneyimler için çocugu bir yarisa sokmayin Bazen 3-4 yasinda bir çocuk hala annesine asilirken, 2 yasindaki baskalariyla birlikte bir seyler yapabilir Yuvaya Hazir Olma Bir çocugun okula hazir oldugunun en önemli isaretlerinden biri anneden ayrilmada sorun yaratmamasi ve kisa sürelerle de olsa evden ayrilmaya istekli olmasidir Genellikle anneden ayrilmaya istekli olan çocuk konusmasi diger yetiskinler tarafindan da kolayca anlasilabilen çocuktur Parkta veya disarida oynayan çocuklara ilgi gösterme de grup yasantisina hazir olmanin önemli isaretlerinden biridir Çocuk bu oyunlara katilmadan sadece izlemek istese bile bu ilgi çocugun kendini yetiskinden koparabilecegini gösterir Kuskusuz tüm bunlarin disinda çocugun temel özbakim becerilerini de kazanmis olmasi gerekir Bu konuda çocuklar arasinda önemli bireysel ayriliklar olmakla birlikte yuvaya baslamak için pek çok açidan en uygun yas yaklasik 3 yastir Okulöncesi egitime baslama çocuk için stres yaratan bir olay olmamalidir Böyle bir gruba katilma çocuk için anneden veya alistigi bakicisindan ayrilma, tanimadigi birine poposunu sildirme ve bir odada bir sürü çocukla birarada oynamayi basarma gibi pek çok farkli anlam tasir Eger yuva bu ayriligin etkilerini en aza indirerek baslarsa (örnegin baslangiçta annenin de bir süre çocugun yaninda kalmasini saglarsa) çocuk için uyum saglama daha kolaylasir Çocuk sonuç olarak orada kalacagini ve hiçbir çocugun basinda özel bir yetiskinin bulunmadigini kavrayacak ve anneden vazgeçecektir Çocugun yuvaya hazir olmasi kadar sizin çocugunuzu yuvaya vermeye hazir olup olmadiginiz da önemlidir Çocugu yuvaya verdiginiz için eger, yalnizlik, çaresizlik, suçluluk, kaygi, çocugu kaybetme korkusu ve hatta öfke gibi duygular yasiyorsaniz onlarla yüzlesin Enerjinizi, bu duygularla bas etmek için harcayin Siz gözleriniz yasarmadan çocugu yuvaya birakabildiginiz zaman çocugun da bu ayrilikla basaçikabildigini göreceksiniz Çocugu Gruba Alistirmak Için Öneriler Çocukla birlikte birkaç kez yuvayi ziyaret edin ve onu ögretmeniyle tanistirin Çocukla bir hafta öncesinden ilk gün ve yuvadaki arkadaslari hakkinda konusun Diger çocuklarin da ayni kendi gibi oldugunu vurgulayin Yuvaya ilk basladigi günlerde bir süre çocukla birlikte kalin ama bunun ne kadar sürecegini çocuga önceden bildirin ve Çocuk daha önce yuvaya alissa bile sözünüzde durun Ayrilirken mutlaka “hosçakal” deyin Ilk günler çocugun sizi aramasina firsat vermeden çocugu erken alin Mümkünse çok sevdigi bir oyuncagini yaninda götürün Çocuk, kimden en kolay ayriliyorsa yuvaya onun birakmasini saglayin Aksam eve dönerken o gün yaptiginiz ilginç seylerden söz etmeyin Yuvaya alistiktan sonraki ayrilik gözyaslarini ciddiye almayin Yuva Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz ! Çocuklarin güvenligine önem veriliyor mu? Yuva güvenli bir sekilde dösenmis ve gerekli önlemler alinmis mi? Saglikli bir beslenme saglaniyor mu? Yuvanin atmosferi hos ve eglenceli mi yoksa gergin ve soguk mu? Beslenme ve uyku saatleri neye göre planlanmis? Çocugun bireysel ihtiyacina göre küçük degisiklikler yapilabiliyor mu? Ögretmen 4 çocuktan biriyle ilgilenirken diger üçünü nasil birakiyor? Her çocuga bireysel dikkat ve ilgi var mi? Siz orda kalmak ister miydiniz? Sizin ilk günler çocukla kalmaniza izin veriyorlar mi? Haber vermeden her zaman ziyaret edebilmeniz mümkün mü? Sabahleyin çocugun ihtiyaçlarini bildirmek, aksamlari da çocugun o günkü davranislariyla ilgili bilgi almak mümkün mü? Egitime ve duygusal gelisime verilen önem ve agirliklari nasil? Bazi yuvalar egitime, bazilari da sosyal-duygusal gelisime daha fazla agirlik vermektedirler Sizin tercihinize göre bir yuva seçin Ögretmenler mutlu mu, bir ekip çalismasi izlenebiliyor mu? Ögretmenler her kosulda çocukla oyunvari bir etkilesim içinde mi? Çocuklar mutlu ve neseli mi? Turk Psikologlar Dernegi