El Emeği Göz Nuru Gümüş(Telkari) Sanatı

çok güzeller,teşekkürler

Unutulmaya yüz tutan bu değerli el sanatımıza dair harika örnekler

Çok teşekkürler canım

İzninle bu bilgiler de benden olsun, daha önce verilmemiş olmasını umuyorum;)




"Tel ile yapılan sanat" olan Telkariye, aynı zamanda "vav işi" de denir Bu isim Osmanlıca vav harfinin, uygulamada motif olarak sıkça kullanılmasından dolayı verilmiştir Ayrıca bu sanata "çift işi" diyenler de vardır Bu ismin kaynağı ise, işin yapımı sırasında parçaların teker teker biraraya getirilmesinde kullanılan cımbıza benzer ancak uç kısmı daha ince olan ve "çift" olarak isimlendirilen alettir



Telkari ustası, kullanacağı telleri kendi atölyesinde ham maddeden elde eder Ocakta kap içersinde eritilen maden çubuk haline getirilmek için kalıba dökülür Maden olarak genellikle gümüş veya altın kullanılır Yapılacak işin şekline göre çubuk döküm üzerinde genişten dara doğru delikleri olan çelikten yapılmış haddeden geçirilir Haddenin geniş tarafından sokulan tel diğer taraftan çekilerek uzatılır ve aynı zamanda incelir İşlem esnasında sertleşir, tavlanır ve bir süre (kor haline gelinceye kadar) bekletilir ve daha sonra balmumuna daldırılır Usta bu işlem esnasında manda derisinden yapılmış, üzerinde madeni halkalar olan kalın bir kuşak bağlar Kol gücü yetmediği zaman madeni bu halkalara takar ve beden gücünü de zaman zaman kullanır Bu yorucu çalışma başlangıcında 05 cm olan gümüş, işlem sonunda 1 mm'lik ince bir tel haline gelir



Her telkari işi iki ana kısımdan oluşur Birincisi; işin ana iskeleti olan "muntaç", diğeri ise muntaç içine yerleştirilmiş vav, kake, tırtıl, gül, dudey vb adlarla anılan her biri farklı biçimde olan motiflerdir Çalışmaya muntaç yapımıyla başlanır (ana iskelet), muntaçın tel kalınlığı motiflerin tel kalınlığının iki katıdır Daha sonra ara boşluklar sabır ile doldurulur Tezgah olarak ceviz ağacından kesilmiş düz bir satıh kullanılır Titizlik ve sabır isteyen bu çalışma esnasında motifler hazırlanır Birleştirme işlemi en zahmetli kısmıdır zira milimetrik tellerin kaynakla birleştirilmesi işlemi çok zordur Bunun için önce, ayarı belli bir ölçüde düşürülen gümüş, eğelenerek küçük tanecikler halinde bir güderi parçası içine toplanır Eğelenmiş gümüş bir kaba konur ve içersine toz boraks katılır Suya daldırıldıktan sonra amyant üzerine yerleştirilen ana iskeletin her parçası bu gümüş-boraks karışımı ile kaynak yapılarak birleştirilir Motif yerleştirme işlemi kaynakla yapılır


Telkariden yapılan işler çok çeşitlidir Tütün kutusu, sigara ağızlıkları, aynalar, tepsiler, kemerler Bu sanatın kaynağının eski Mısır olduğu sanılmaktadır Yurdumuzda ise en önemli telkari merkezi Mardin'in Midyat ilçesi olmuştur

Yapılan eserlerin üzerine imza ve tarih atma zorluğu olduğu için değerli ustaların kimliklerini çözmek çok zordur Ancak; düz çalışmalarda eserin bir kenarına çelik kalemle imza atılır

unutulmaya yüz tutan sanat eserlerini tekrar hatırlatmanız çok hoş
senin koyduğun resimler de çok güzel *Original* teşekkürler