Sürekli Mıknatıslı Doğru Akım Jeneratörleri

sürekli mıknatıslı doğru akım jeneratörleri

DİNAMO VE ÇALIŞMA PRENSİBİ

Almış olduğu dairesel mekanik enerjiyi,doğru akımı elektrik enerjisine çeviren makinelere dinamo veya doğru akım jeneratörü denir Çalışma prensibi; sabit bir mıknatıs alanı içerisine ,iletken çerçeve yerleştirilip döndürülecek olursa, iletkende alternatif bir endiksiyon elektromotor kuvveti dogarİletken çerçevenin uçlarına karşılıklı bakır dilimler (kollektörler) konursa iletken çerçeve de meydana gelen endiksiyon akımı bu bakır dilimler vasıtasıyla doğru akıma çevrilir ve fırçalarla (kömürlerle) dış devreye verilir

DOĞRU AKIM DİNAMOLARININ YAPILIŞI:

Dinamolar başlıca şu parçalardan meydana gelir:

1)Gövde ve kapaklar:Endüktörün meydana getirdiği sabit mıknatıs kuvvet hatlarına,devre tamamlatan dökme demirden yapılmış bir parçadırKapaklar ise endüviye yataklık vazifesi görürler

2)Endüktör(kutuplar):Endüvinin üzerinde lüzumlu elektromotor kuvvetin endüklenebilmesi için ,sabit mıknatıs alanını meydana getiren parçaya endüktör adı verilir

3)Endüvi:Endüktörün meydana getirdiği sabit mıknatıs alanını kesmesi neticesinde ,üzerindeki sargılarda lüzumlun elektrik akımını meydana getiren parçaya denir

4)Kollektör:Endüvi sargılarında meydana gelen alternatif akımı doğru akıma çeviren parçaya denir

5)Fırçalar (kömürler,toplaçlar):Kollektördeki doğrultulmuş akımı dış devreye almaya yarayan parçaya fırça veya toplaç denir

DOĞRU AKIM DİNAMOLARI:

1)Yabancı uyartımlı dinamolar,

2)Kendinden uyartımlı dinamolar

1)Yabancı uyartımlı dinamolar:

Dinamolarda lüzumlu olan sabit mıknatıs alanını meydana getirme olayına uyartım denirEndüktör sargıları dışarıdan bir doğru akım kaynağına bağlı olarak çalışan dinamolara denir

2)Kendinden uyartımlı dinamolar:

Doğru akım elektrik enerjisini ,endüktör kutuplarındaki artık mıknatisiyetten dolayı elde eden mıknatıslara da kendinden uyartımlı dinamolar denirKutuplar,dışardan bir doğru akım kaynağıyla beslemeğe lüzum yokturÇünkü dinamo kutuplarında çok az daimi mıknatıslık vardırBuna artık mıknatıslık denir

Kendinden uyartımlı dinamolar,kutup sargılarının endüviye bağlanış şekline göre üç kısma ayrılır:

A-SERİ DİNAMOLAR

B-ŞÖNT DİNAMOLAR

C-KOMPUNT DİNAMOLAR

ALTERNATÖR VE ÇALIŞMA PRENSİBİ

Almış olduğu dairesel mekanik enerjiyi,alternatif akım elektrik enerjisine çeviren makinelere denirBunlarda da esas prensip:sabit bir mıknatıs alanı içerisine,iletken çerçeve yerleştirilip döndürülecek olursa ,iletkende alternatif bir endüksiyon elektromotor kuvveti doğarİletken çerçevenin uçlarına bilezikler konursa iletken çerçeve de meydana gelen alternatif endüksiyon akımı fırçalarla dış devreye alınırAlternatörler alternatif akım verdiklerine göre bu alternatörün mıknatıs alanını yine kendi akımından faydalanarak temin edemeyizŞu halde alternatörlerde en mühim mesele daimi mıknatıs kutuplarını ve alanı temin etmektirBunun için gerekli doğru akımı bir bataryadan veya alternatöre akuple bir dinamodan elde ederizGücü sarfiyatı az olan bu dinamoya ikaz dinamosu denir

ALTERNATİF AKIM JENERATÖRLERİNİN YAPILIŞI

1)DURAN KUTUPLU JENERATÖRLER:

500-600 VOLT gibi alçak gerilim veren altörnatörlerdirGüçleri azami 50 Kw tı geçmez

a) Statör(duran kısmı): Lüzumlu sabit mıknatıs alanını meydana getirirler

b)Roto(dönen kısım):Alternatif akımın meydana getirdiği yerdir

c)Uyartım devresiGerekli doğru akım ,ikaz dinamosundan elde edilir

Alternatif akımın alındığı kısım yani rotor ,statordaki kutup sargıları içerisinde döndürülünce,sargılar manyetik alan tarafından kesilir,rotor üzerindeki sargılarda bir alternatif elektromotor kuvvet doğarBuradan bilezikler ve fırçalar yardımıyla dış devreye alınırBu uçlar bir alıcıya bağlanırsa devreden alternatif akım geçtiği görülür

DÖNEN KUTUPLU ALTERNATÖRLER:

6000-10000 Volt gibi yüksek gerilim ve büyük güç veren alternatörlerdirBu alternatörlerde kutuplar döndürülür

a)Statör(duran kısım)

b)Rotor(dönen kısım)

c)Uyartım devresi:Rotor üzerindeki kutupların doğru akımla beslenmesidir

Rotor üzerindeki sabit mıknatıs alanını meydana getiren kutuplar döndürülecek olursa ,duran kısım sargılarında bir alternatif elektromotor kuvvet endüklenirBu elektromotor kuvvet dış devrede bulunan alıcıyı çalıştıracak olursa devreden bir alternatif akım geçer

Alıntı Fortek