Türkiye’De Bilişim Suçlarına Bakış.

Türkiye’de eğitimli insanların yüzde 422’si yeterli bilgi ve birikime sahip olsalardı “hackerlik” yapabileceğini söylüyor

İnternet kullanıcılarının büyük bir kısmı lisansız yazılım kullanmanın ve internetten müzik, film, oyun dosyaları indirmenin suç olduğunu bilmiyor Hatta birçoğu “bilişim suçu” kavramını daha önce duymamış

İnternet suçlarının artmasında ve daha önce adli suç işlememiş kişilerin internet aracılığıyla suç işler hale gelmesinde suç işlemenin kolaylaşmasının yanı sıra, kullanıcıların internet üzerinden gerçekleştirilen eylemlerin herhangi yasal bir yükümlülüğünün ve herhangi bir yasal düzenlemenin olmadığına dair yanlış bir yargının bulunması oldukça etkili

Ülkemiz 90’lı yıllardan itibaren bilgisayar ve internetin kullanımına paralel bir e- dönüşüm süreci içine girmiştir Bu dönüşüm çerçevesinde önce ticari şirketler (özellikle bankalar) daha sonra da kamu kuruluşları dönüşümlerini tamamlama ve iyileştirme adımları atmaktadırlar Bununla birlikte ülkemizde ADSL hizmetinin yaygınlaşmasıyla internete bağlı kişilerin sayısı da her geçen gün artmaktadır

Bilgisayar ve internetin gelişimi insanlara birçok kolaylık getirmekle birlikte, kötü niyetli kişilerin bu imkânlardan faydalanarak ticari şirketleri, masum insanları ve dijital ortamda tutulan bütün kayıtları tehdit altında tutmalarına sebep olmaktadır Çünkü elektronik cihazlar, bilgisayarlar ve diğer yüksek teknoloji ürünleri kullanılarak daha kolay ve ucuz suç işlenebilmektedir Bu suçu işleyenleri izlemek ve ortaya çıkarmak daha zor olmaktadır Bu da, ileride bu suçlar ile daha çok karşılaşacağımız anlamına gelmektedir

Her geçen gün gelişen ileri teknoloji bu tür suçların işlenmesini kolaylaştırmakta, değişik yöntemlerin ortaya çıkmasını sağlamaktadır Şimdiye kadar bu tür suçlar için “Siber Suçlar”, “Dijital Suçlar”, “İnternet Suçları” gibi tanımlamalar kullanılmıştır Ancak bütün bunların yerine “Bilişim Suçları” ifadesi kullanılmaktadır Konu ile ilgili olarak ülkemizde 12102005 tarihinde 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanunu bilişim suçlarını düzenleyen hükümler kapsamı ve hukuki tanımı genişletilerek yürürlüğe girmiştir Türkiye’de bilişim suçları ile mücadele için Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı bünyesinde Bilişim Suçları ve Sistemleri Şube Müdürlüğü görev yapmaktadır

Genel olarak bilişim suçlarını aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür:

1 Bilgisayar sistemlerine ve servislerine yetkisiz erişim ve dinleme
2 Bilgisayar sabotajı
3 Bilgisayar yoluyla dolandırıcılık
4 Bilgisayar yoluyla sahtecilik
5 Kanunla korunmuş bir yazılımın izinsiz kullanımı
6 Yasadışı yayınlar
7 Diğer bilişim suçları: Ticari sırların çalınması, verilerin suistimali, sahte kişilik oluşturma ve kişilik taklidi vb

Bilişim suçları hukuki bir konu gibi görünse de bilişim suçlarını suç oluşmadan önleyebilmek için alınacak tedbirlerin bilişim sektörü ile ilgili olması bu konunun sadece hukuki bir konu olmadığını göstermektedir Yani bu konu ile ilgilenen araştırmacılar sadece hukukçular değil bilişim sektörünün ilgili alanlarında çalışan kişiler de olmalıdır Tedbir alınabilmesi için konunun iyi anlaşılması, insanların bilişim suçları hakkındaki bilgilerinin öğrenilmesi, bu suçu işleyenleri bu suçu işlemeye iten sebeplerin araştırılması gerekir

Bu sebeple yüksek lisans öğrencim Hikmet Dijle ile bir tez çalışması hazırladık Bu tez çalışmasında eğitimli insanların bilişim suçu kavramı hakkındaki görüşlerini değerlendirebilmek amacıyla bir anket çalışması yapılmıştır Bu anket e-posta ile duyurulmuş ve katılımcılar ankete bir web sayfası üzerinden katılmışlardır Anket kapsamında 766 kişinin görüşleri alınmıştır Bu çalışmada eğitimli insanları seçmemizin sebebi bilgisayar ve interneti en çok kullanan kesim olarak eğitimli insanlar olduğunu düşünmemizdi Bu düşüncemizi Devlet İstatistik Enstitüsü’nün “Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması” desteklemektedir Bu araştırmaya göre Türkiye’ deki yüksekokul, fakülte ve daha üstü mezunlarının bilgisayar kullanım oranı yüzde 6985, İnternet kullanım oranı ise yüzde 6264’tür Lise ve dengi oran mezunlarının bilgisayar kullanım oranı Yüzde 4183 İnternet kullanım oranı ise yüzde 3288’dir Bu oranlar eğitim seviyesi düştükçe azalmaktadır

Bilgisizlik bilişim suçlarını artırıyordur

Araştırmanın sonuçlarına göre insanların konuyla ilgili yeterli bilince sahip olmadıkları ve özellikle lisanssız yazılım kullanma oranının çok yüksek olduğu anlaşılmıştır Bu ihlallerin işlenme sıklığı öğrencilerde ve bilgisayar eğitimi almamış olanlarda daha yüksektir Özellikle maddi yetersizlikler, lisanslı yazılımların çok pahalı oluşu ve eğitimsizlik önemli faktörler olarak öne çıkmaktadır Lisanssız yazılımların elde edilmesinin kolaylığı insanları lisanssız yazılım kullanmaya itmektedir Lisanssız yazılım kullanımının azaltılması için işletim sistemi yazılımları ucuzlatılmalı, her zaman kullanmak gerekmeyen ancak yine de bir bilgisayarda olup ta kullanıcını işlerini kolaylaştıran programlar bir bohça halinde birlikte daha ucuza olarak pazarlanması sağlanmalıdır

Lisanssız yazılım kullanımının önüne geçmenin yollarından birisi de açık kaynak kodlu yazılımların kullanılmasının teşvik edilmesidir Üstelik bu yolla yazılım için ülkemizin yurt dışına ödediği para miktarı da önemli ölçüde düşecek, bu yazılımlarla ilgilenen insanlar daha çok araştırmacı olacak ve bu yolla ülkemizdeki yazılım sektörünün gelişmesine katkı sağlanmış olacaktır
Katılımcıların önemli bir kısmı lisansız yazılım kullanmanın ve internetten müzik, film, oyun dosyaları indirmenin suç olduğunu bilmemektedir Hatta katılımcıların birçoğu bilişim suçu kavramını daha önce duymamıştır İnternet suçlarının artmasında ve daha önce adli suç işlememiş kişilerin internet aracılığıyla suç işler hale gelmesinde suç işlemenin kolaylaşmasının yanı sıra, kullanıcıların internet üzerinden gerçekleştirilen eylemlerin herhangi yasal bir yükümlülüğünün ve herhangi bir yasal düzenlemenin olmadığına dair yanlış bir yargının bulunmasıdır Ancak, gerçekleştirdikleri eylemler ile bilişim sistemlerine zarar veren bu kişiler, bilişim suç yasaları ile cezalandırılmaktadır
İnternetten müzik, film, oyun dosyaları indirenlerin oranı yüzde 636’dır Bilgisayarı olmayanlar arasında bu oranın yüzde 434 olması internet kafe ve okul bilgisayarlarında bu ihlallerin gerçekleştirildiğini göstermektedir Katılımcıların yüzde 296’sı internetten müzik, film, oyun dosyaları indirmenin ve lisanssız yazılım kullanmanın suç olduğunu bilmemektedir

Katılımcıların yüzde 725’i lisanssız yazılım kullanmaktadır Katılımcıların yüzde 804’ü antivirüs programı kullandığını belirtmiştir Bu iki sonucu birleştirirsek antivirüs yazılımı kullananların yüzde 725’inin yazılımı lisanssızdır Lisanssız yazılım kullananların yüzde 35,8’i ucuz olduğu için lisanssız yazılım kullandığını belirtmiştir Lisanssız yazılım kullanmaktan dolayı vicdani rahatsızlık duyanların oranı yüzde 35,3’te kalmaktadır

“Kullandığınız bazı yazılımların, bilgilerinizi internet üzerinden başkalarına iletebileceğini biliyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 517’si “evet bunu yapabilir” cevabı vermiştir Katılımcıların yüzde 356’sı bilişim suçu kavramını daha önce duymamıştır Katılımcıların yüzde 61’i dolandırıcılık suçunu bilişim suçlarının en tehlikelisi olarak göstermiştir