Dünyayı Aldatan Bilim Adamları

Dünyayı Aldatan Bilim Adamları

Bu yazımızda yaşadıkları 19 asırda fikirleri büyük revaç görmüş ve hakikatı buldukları zannedilerek din gibi benimsenmiş; fakat aradan geçen kısa süreler bile onları yalanlamaya yettiği için terk edilmiş bazı şahısları ele alacağız

Dünyayı aldatanlar listesinde yer almaya layık gördüğümüz bu isimlerin birçok ortak özellikleri mevcut:
Çoğu sıkı Hıristiyanlık eğitimi görmüş, fakat bu bozulmuş din onları tatmin etmediği için ateizmi seçmişler İslâmiyeti bilmemekteydiler ve Hıristiyanlığa karşı çıkmalarına karşılık, İslâmiyet aleyhine tek bir ciddî tenkid dahi getirmemişler Ancak ya tımarhaneye kapatılacak kadar ruhî dengeleri bozuk veya en azından garip bir şahsiyet yapısına sahipler

Bu şahıslar; demografinin kurucusu Malthus, septisizmi başlatan Schopenhauer, diyalektizmi kuran Hegel, fenomenizmin babası Mill, evolüsyonizmin fikir sahibi Spencer ve ileride ele alacağımız pozivitizmin sahte peygamberi Comte ile nihilizm cereyanının sahte ermişi Nietzche'dir

1 TRMALHT HUS (1766-1834)

İngiliz Ekonomici si Anglikan papazıydı 18 asır sonlarının çok gözde bir eğlencesi, mükemmel toplumlar hayal etmekti Amerika'da ve Fransa'daki ihtilâl hareketle riyle doğan idealizm, bazı hayalci düşünürlere, insanın mükemmelliğe erişmesinin pek yakın olduğu ve dünyada bir cennet kurmanın kısa zamanda mümkün olacağı fikrini ilham etmişti

Bu hayalci düşünürlerin içinde iki tanesi, İngiltere'de Godwin ve Fransa'da Condorcet, en fazla kalabalık toplayanl ardı Bunlara göre, insanlar yakında uykuya ve cinsiyete ihtiyaç duymayaca k; ölüme çare bulunacak; savaş, suç, hastalık, bıkkınlık, kıtlık vs dünyadan kalkacaktı

Malthus'ün babası da bu fikirleri savunuyor du ve çocuğu ile sık sık tartışıyordu Malthus, bu tartışmaları renklendi rmek için çeşitli fikirler ileri sürüyordu Daha sonra bunları, babasının teşviki ile yayınlayacak ve ünlü "nüfus teorisi" ortaya çıkacaktı
Malthus, o zamanın hayalci görüşlerini çürütmek için birtakım aşırı fikirler ileri sürüyordu Bu teori, o zamanki İngiliz zenginler inin menfaatle rine pek uygun düştüğünden büyük yankı uyandırdı ve bu buluşundan dolayı 1805 yılında Halleybur g Üniversitesi'nin profesörlüğüne getirildi

Bu teoriye göre, insanların aç ve fakir oluşlarının sebebi, nüfusun çokluğuydu Büyük çoğunluk ölürse, açlık ve fakirlik ortadan kalkacaktı Malthus'ün "nüfus kanunu" adını verdiği bu insanlık ve ilim dışı iddiaya göre, insanlar geometrik bir oranla (12481 6 gibi) üremekte, buna karşılık ziraî üretim aritmetik bir oranda (12345 olarak) artmaktay dı Açlık ve fakirliğin sebebi buydu Meselenin halli mi? Bunun için, insanlar eşit olmamalı, fakirlere yardım edilmemel i, ölümü önleyici tedbirler alınmamalıydı Sonra fakirler niçin evleniyor du Cinsî perhiz onlar için en uygun yoldu

Görüldüğü gibi Papaz Malthus, geometrik ve aritmetik oran gibi tamamen hayâl mahsûlü sözlere dayanarak kâinatta olup bitenleri n hepsini açıklayabilecek bir anahtar (!) keşfetmiş, fakirliğin ilmî sebepleri ni izah edecek, sözde mantıkî cevap bulmuştu Halbuki bugün, gıda üretiminin nüfusa oranla çok daha büyük bir hızla arttığını herkes bilmekted ir Ekonomik buhranlar, üretim azlığından değil, tam aksine çokluğundan doğmaktadır

Malthus, nüfus artışına örnek olarak Amerika'yı göstermiştir Fakat bu artışın, doğumdan ziyade göçlerden meydana geldiğini görmek istememiştir

Tarihin tetkiki de Malthus'ü yalanlamıştır Sözgelimi (MS) 2 yüzyılda Roma İmparatorluğu'nun bazı eyâletlerinde nüfus azalmıştı Rostoutze ff'e göre: "Nüfus azalınca, imparator luğun umumî mahsûlü gittikçe düzenini kaybetti Böylece kıtlık baş gösterdi, endüstri yıkılmaya başladı Giderek hızlanan bu yıkılmayı artık hiçbir şey durdurama dı"

Bugünkü Fransa'yı da örnek olarak gösterebiliriz Biliyoruz ki 19 asırdan beri Fransa'nın nüfusu, diğer milletler e göre pek az artmıştır Fransız uzmanlara göre nüfusun bu derece az çoğalması şu neticeler i doğurmuştur "Millî zenginliğin artışı, nüfusu hızla çoğalan ülkelere göre daha az bir nisbette olmuştur Ücretler de daha az bir artma göstermiştir kısacası Fransa'da nüfusun artmaması, ekonomik gelişmeye engel olmuştur"

1800 yıllarında, yani Malthus'ün bu konuları yazdığı sırada, dünya nüfusu 2 milyar olarak tahmin ediliyor Aradan geçen 190 senede bu sayı 5 milyara yükselmiştir Buna karşılık sanayi inkılabı sayesinde mamül madde üretiminde muazzam bir artış olmuş, bu maddeler sanayileşmiş ülkelerden gelen gıda maddeleri ve hammadde ile mübadele edilmiştir Hareketli liği artırmak üzere her çeşit taşıma araçları geliştirilmiştir Fazla nüfus, göç yoluyla yeni gelişen ülkelere aktarılmıştır Şu halde Malthus'ün dehşet verici tahminler i ya gecikmiş veya belirsiz bir zamana kalmıştır

Gıda üretimi ise, Malthus'ün devrinden bu yana, — teorisini n aksine — muazzam miktarda artmıştır Bu sahada otorite olanların bildirdik lerine göre; daha verimli metodlarl a, boş arazinin sulanması ve işlenmesiyle, hayvanî gıdalar yerine nebatî gıdaların geçmesiyle, haşaratla daha iyi mücadele etmekle ve tekniğin ziraatte kullanılmasıyla, bu miktarın önemli ölçülerde arttırılması da mümkündür ABD ve Kanada'daki ihtiyaç fazlası olan tahıl üretimi bile, Malthus'ün teorisini iflâs ettirmeye kâfidir

Yaşadığı yıllarda teorisi büyük kabul gören ve profesörlüğe getirilen Malthus'un kehanetle rinin hiçbiri gerçekleşmedi Böylelikle her bakımdan temelsiz ve saçma olan ünlü nüfus teorisi de, tarih müzesinde yerini aldı

2 A SCHOPENHA UER (1788-1860)

Alman filozofu Schopenha uer'in büyük babası, Danzig'in zenginler indendi; fakat iflâs etmişti Büyükannesi ise delirmişti Onların dört oğlundan birincisi aptaldı, ikincisi de aklını kaçırmıştı Heinrich adındaki dördüncü oğul ise, Schopenha uer'ün babasıydı ve oldukça başarılı bir işadamıydı Fakat bir gün kendisini mağazasının arkasındaki kanalda ölü buldular; bu suretle onun da intihar etmiş olduğu anlaşıldı
Schopenha uer'un annesine gelince, J***nna Trosiener adını taşıyan bu dul kadın, Almanya'da romanlarıyla kendini tanıtmış, dünya nimetleri ne düşkün bir yazardı; bencil, oynak, analık şefkatinden mahrum bir yaratıktı Goethe, bu kadına oğlunun ilerde ünlü bir adam olacağını söylemişti; fakat o, "Bir aileden iki dâhi çıkmaz!" diyerek hem buna inanmadı, hem de kendinin de bir dâhi olduğunu anlatmak istedi Hattâ bir gün oğlunu merdivenl erden aşağı itti ve sakatlanm asına sebep oldu Schopenha uer, kendini rakip gören annesinin yanından ayrıldı ve 24 yıl boyunca onu görmedi

1818'de "İrade ve Tasavvur Olarak Dünya" adındaki büyük eserini yayınladı ve bu eseri bitirdikt en sonra, İtalya'ya seyahat etti Venedik'te kaldı; burada modern hayata daldı Metresiyl e gezerken, kendisi gibi kötümser olan İngiliz şairi Byron'la tanıştı ve onunla sefahet âlemlerine daldı Fakat bir süre sonra Berlin'e geldi ve buradaki üniversitede doçent oldu Hegel'le mücadeleye girişti Verdiği dersleri, Hegel'le aynı saatlere koydurdu Amacı, Hegel'in talebeler ini kendi dershanes ine çekmekti Fakat umduğu olmadı; âdeta boş sıralar karşısında kaldı Öfkelendi ve kötümserliği daha da arttı

1820-1839 yılları arasında meyus, serseri ve kısır bir hayat geçirdi; sıhhatinden ve insanlard an şüphelenmeye başladı Berlin'e yayılmış olan koleradan çok korkuyord u Her yerde gözüne hırsızlar, dolandırıcılar görünüyor, gece yarıları parasını saklayaca k yerler arıyordu Hattâ silahları ile yatıyor, hiçbir şeye güven duymuyor; günlük masraflarını kimse anlamasın diye Yunanca ve Latince kaydediyo r; cimrice ve âdeta tımarhanelik bir akıl hastası gibi yaşıyordu Pipolarını dolapta kitliyor ve berberin usturasından korkarak kendi kendini traş etmek zorunda kalıyordu

1831 yılında kolera yüzünden Hegel gibi Berlin'den kaçtı, Frankfurt'a yerleşti Burada bekâr olarak çekici ve iddiacı bir dille ünlü filozofla rın, kadınların, dinin, aşkın, âdetlerin aleyhinde şiddetli hücumlarla dolu yazılar yazdı Daha sonra bir ailenin yanında iki odalı bir pansiyona yerleşti Burada tam 30 yıl köpeği ile beraber, insanlard an uzak yaşadı Büyüye ve spiritizm e de inanıyor ve hayat tarzında Kant'ı taklid ediyordu

En büyük rakibi olarak gördüğü Hegel'e ömrü boyunca sövüp saydı Onu, şarlatan ve sefil bir yaratık diye nitelendi riyor; teorisini n demagogla rın işine yarayan skolastik ve ukâlaca bir şiirden başka bir şey olmadığını iddia ediyordu
1851'de "Meze ve Artıklar" adlı eseri ve daha sonrakile r ile şöhrete kavuştu Hep bu anı beklemişti Yaşı yetmişi bulmuştu; fakat yıllarca beklediği ve nihayet kazandığı şöhret, onu bir çocuk gibi sevindird i Yemeklerd en sonra flütünü çalmaya; dostlarına, kendi hakkındaki en küçük haberleri bile göndermelerini rica etmeye başladı

Schopenha uer, aşktan, aile ve hattâ vatan sevgisind en mahrum bir insandı Kibirli olduğu kadar da öfkeli ve hesabını pek iyi bilen bir hasisti "İhtiyaç içinde olan bir arkadaşı hakiki dost saymam; o bir borç isteyendi r sadece" diye düşünen ve "İnsanın bilgisi arttıkça ıstırabının da artacağına" inanan bu kötümser insan, aynı zamanda herşeyden şüphelenen bir paranoidd i Bu durumdan ölünceye kadar kurtulama mıştı Aklına geleni çekinmeden söyler, özenle giyinir, birtakım aşağılık cinsî münasebetlerden zevk alırdı Son derece hırslı ve kavgacı bir şahsiyete sahipti

Ona göre, kâinatı idare eden şey, kör ve akıldışı bir iradeydi Tabiatta ve cemiyette hiçbir kanunîlik yoktu, ilmi bilme de imkânsızdı Tarihte ilerleme yoktu, halk tiksinile cek bir yığındı Diyordu ki: Hayat demek, iş demektir İş de mücadele etmektir Mücadele ise boştur O halde hayat sefaletti r Ayni, kendi hayatı gibi

3 FRIEDRICH HEGEL (1770-1831)

Alman filozofu Onun düşüncesinde, idealizml e materyali zm birbirini yalanlaya rak çelişip dururlar Hegel'in şahsiyetinin teşekkülünde birçok ikilikler vardır ve bunlar düşüncesine yansımıştır Stuttgart'ta bir mal memuru olan babası, onu Protestan papazı yapmak istemişti Hegel 18 yaşındayken ilâhiyat fakültesine girmiş ve 5 yıl okumuştur Bu eğitimin şekillendirdiği mistik yapı, bir süre sonra zıttına dönüşmüş, başta Hristiyan lık olmak üzere her türlü inancı inkâr eden bir tanrıtanımazlığa varmıştır Hegel daha sonra, maddeciliğin de yetersiz olduğunu görerek, yeniden (ama daha yüksek seviyede) idealizme ulaşırken, gerçekte akıldışı olan herşeyi çürütmek ve dünyadaki akıl denilen insanî melekeyi hâkim kılmak istemiştir

Hegel'e göre fikirde üç hareket vardır: Tez, antitez, sentez Dünya fikir hayatında kurduğu diyalektiği, komünistler aynen benimsemişlerdir Ama onun maddeden ruha geçiş yolunu tıkayarak ve böylece fikir namusuna kıyarak Hegel materyali sttir, her şeyi maddede bulur, ama maddeyi tahkik ede ede, bundan bir üst inanışa yol bırakır Arar, bulur ve tasdik eder Bulamadığı zaman ise yolu oraya kıvırır ve orada bırakır

Hegel felsefesi ni Alman devleti himaye etmiş ve bu felsefeyi aykırı düşünmeye engel olacak kadar resmî bir görüş saydırmıştır Zaten Hegel, daima kuvvet ve düzenin dostu olmuş, gerçekçi ve dış hayattan çekingen, oldukça soğuk ve sert biri olarak, içten kuvvetli bir hayal gücüyle düşünmüştür

Zamanında ve ölümünden bir süre sonra Almanya'nın resmî ideolojis i halindeyd i Öyle ki, üniversite hocalarının çoğu onun görüşlerini savunuyor du Fakat daha sonra dünyayı aldatan diğer kişilerin âkıbetine uğradı ve "Hegel felsefesi" yıkıldı Bunda, kendi felsefesi nde bıraktığı açık noktalar yanında; müşahede ve tecrübeye dayalı ilimlerin Hegel ekolüne karşı koyuşunu ve tabiat ilimlerin in gelişmesini, bir de tarih araştırmalarının neticeler ini gösterebiliriz

4 JOHN STUART MILL (1806-1873)

İngiliz filozofud ur Tarihçi, iktisatçı ve psikolog olan James Mill'in oğludur Babası, kendisine fikir arkadaşı yapmak ve doktrinle rini onun şahsında sürdürmek amacıyla daha pek küçük yaşta düşünmeye ve öğrenmeye alıştırmıştı Çocuğun hislerini körletip sadece zihnini geliştirme gayesi güden bu eğitim tarzı, onu düşünen bir robot haline getirmişti Mill, daha 3 yaşındayken birçok Yunanca kelime ve matematik öğrenmiş ve 7 yaşına kadar hemen hemen bütün eski Roma ve Yunan sanat eserlerin i okumuştu
Mill'in sıhhat durumu pek bozuktu A Comte'a yazdığı mektuplar da, daima yorgunluğundan söz ederdi Bir ara ağır bir buhran geçirdi
Mill, hiçbir okul ve üniversiteye gitmeden yalnız babasının öncülüğü sayesinde yetişmişti Çocukluğunda hiçbir dini eğitim almadığını söylüyordu Aşırı çalışmakla geçen kuru ve hisden uzak hayatı yüzünden, 20 yaşında bir zihin yorgunluğuna tutuldu
Mill'e göre, insan, ancak vak'aları idrak edebilir, onun ötesine geçemez ve kendiliğinden bir şeyi bilemezdi İdrakin dışında hiçbir objektif hakikatın olmadığını iddia ederdi Yani maddî dünyanın şuurumuzun bir faraziyes i olduğunu, objektif hakikatin biz onu idrak ettiğimiz için mevcut bulunduğunu söylerdi

Mill, hürriyetin sadece yetenekle ri gelişmiş insanlar için olduğunu, halk yığınlarının buna layık olmadığını belirtiyo rdu Ona göre en üstün iyi, faydadır İyiyi kötüden ayıracak ölçü, fayda ölçüsüdür
Mill, yaşadığı yıllarda birçok düşünürü peşine taktı ise de, bugün taraftarı kalmamıştır

5 HERBERT SPENCER (1820-1903)

İngiliz filozofud ur Babası, imânsız ve dinsiz denilecek kadar inançsız bir insandı Oğluna da dinsizliği aşılamaya gayret etti
Spencer, Darwincil iğin tesirinde kaldı Sosyal Darwinizm e geçişi temsil eder O, toplumların sunî kurulmuş birlikler olmayıp, kendilikl erinden var olduklarını savunur

Spencer'in felsefe tarihinde evrimcili k (evolüsyonizm) adını alan bütün bu görüşleri, son çağda pek çok hücuma uğramış ve birçok tartışmalara yol açmıştır Eserleri, Avrupa dillerini n hemen hepsine çevrilmiş ve birçok defa da basılmış olan Spencer, ihtiyarlık yıllarında şöhret peşinde koşmaktansa, hayatın kolay elde edilir nimetleri nden faydalanm aya çalışmadığı için üzüntü duymuş ve emeklerin in boşa gittiğini düşünmüştü

Necip Fazıl'a göre; Spencer'in evrimciliği; ilk ve son illiyet noktasından mahrum, başın ve sonun hesabını vermekten müstağni, uçları görünmez tek çizgi üzerinde bir tecrübecilik usulüne dayanır; ve artık hiçbir şeyi halledeme z durumda çırpınan ****fizik arayış cehdinin toprağa inmesi ve tatbikî bir dehaya kavuşması şeklinde tecelli eder

KAYNAKLAR
1 Filozofla r Ansiklope disi Cemil Sena (4 cilt)
2 Felsefe Ansiklope disi Düşünürler Bölümü Orhan Hançerlioğlu (2 cilt)
3 Çağdaş Felsefe Prof Bedia Akarsu
4 Sosyoloji Tarihi Prof NŞ Kösemihal
5 Düşünce Tarihi Orhan Hançerlioğlu
6 Dünyayı Değiştiren Kitaplar Robert B Downs
7 Batı Tefekkürü ve İslâm Tasavvufu Necip Fazıl Kısakürek
8 Filozofla rın Özellikleri Prof Dr Nihat Keklik