Selçuklu Sivil Mimarisi Hakkında

Selçuklu Sivil Mimarisi Hakkında

Selçuklu Sivil Mimarisi

Kervansaraylar Anadolu Selçuklu mimarisinin en gösterişli eserleridir Doğudan batıya ve kuzeyden güneye giden büyük ticaret yolları üzerinde yapılmıştır Bu anıtsal eserler, daha çok ticaretin büyük gelişme gösterdiği XIII yya (özellikle Gıyaseddin Keyhüsrev I, izzettin Keykâvus ve Alâeddin Keykubat devirleri) aittir Sultan hanı veya sadece han adı da verilen bu yapılar tip bakımından genel olarak üç grupta toplanabilir:

1 avlulu (yazlık);

2 kapalı (kışlık);

3 her ikisinin karışımı olan karma tip

Büyük ve önemli hanlar, karma tipte yapılmış olanlardır Kervansaraylar esas olarak arka arkaya biri kare, öteki dikdörtgen planlı iki yapı blokundan meydana gelir, ön blokta revaklarla çevrili bir avlu, revaklar arkasında odalar, avlunun ortasında kemerler üzerine oturan yüksek bir köşkmescit vardır Kare planlı olan köşkmescitin alt kısmı, kervanların kolayca geçebilmesi için dört kemerle açık bir tonoz şeklinde yapılmıştır

Kapalı ve ahır vazifesi gören arka blok tonozla örtülüdür Sadece orta kısmı ışık girmesi için yüksek kubbe şeklinde yapılmıştır Bu kısmın portali de yapının esas portali gibi çok süslüdür Bugün çoğu harabe halinde bulunan Selçuklu kervansaraylarının bazı önemli örnekleri: AntalyaKorkuteli yolu üzerinde Evdirhan (1210-1219), Kayseri-Sivas yolu üzerinde Sultanhan (1229), KonyaAksaray yolu üzerinde Sultanhan (1229), Antalya-Alanya arasında Alarahan (1231), Konya-Alanya arasında Şerefzâhan (1236-1246), AnkaraKonya arasında Zazadinhan (1236) Antalya-Afyon arasında Kırkgözhan (1236-1246), Susuzhan (XIIIyy), Aksaray-Kayseri yolu üzerinde öresinhan (1278), Konya-Afyon arasında Çayhan (1278) vd