Portekizin Genel Özellikleri |
10-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Portekizin Genel ÖzellikleriPortekizin genel özellikleri Temel Özellikleri Coğrafi Verileri Konum: Güneybatı Avrupa'da, Kuzey Atlas Okyanusu kıyısında, İspanya'nın batıısnda yer alır Coğrafi konumu: 39 30 Kuzey enlemi, 8 00 Batı boylamı Haritadaki konumu: Avrupa Yüzölçümü: 92,391 km² Sınırları: toplam: 1,214 km sınır komşuları: İspanya 1,214 km Sahil şeridi: 1,793 km İklimi: Ilıman deniz iklimi; kuzeyde hava soğuk ve yağışlı, güneyde daha kuru ve ılımandır Arazi yapısı: Tagus Nehrinin kuzeyi dağlıktır, güneyde inişli çıkışlı ovalar yer alır Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m en yüksek noktası: Ponta do Pico 2,351 m Doğal kaynakları: Balık, orman, tungsten, demir, uranyum, mermer, işlenebilir arazi, hidro enerji Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %26 daimi ekinler: %9 otlaklar: %9 ormanlık arazi: %36 diğer: %20 (1993 verileri) Sulanan arazi: 6,300 km² (1993 verileri) Doğal afetler: Azores depreme meyillidir Nüfus Bilgileri Nüfus: 10,066,253 (Temmuz 2001 verileri) Nüfus artış oranı: %018 (2001 verileri) Mülteci oranı: 05 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Bebek ölüm oranı: 594 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 7594 yıl erkeklerde: 7244 yıl kadınlarda: 7968 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 148 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %074 (1999 verileri) HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 36,000 (1999 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 280 (1999 verileri) Ulus: Portekiz Nüfusun etnik dağılımı: Homojen Akdenizliler soyu; sömürgeleştirme döneminde Afrika'dan göç edip yerleşmiş olan zencilerin sayısı 100,000 civarındadır Din: Roma Katolikleri %94, Protestanlar (1995) Diller: Portekizce Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %874 Yönetimi Ülke adı: Resmi tam adı: Portekiz Cumhuriyeti kısa şekli : Portekiz Yerel tam adı: Republica Portuguesa yerel kısa şekli: Portugal Yönetim biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Başkent: Lizbon İdari bölümler: 18 bölge ve 2 özerk bölge; Aveiro, Acores (Azores), Beja, Braga, Braganca, Castelo Branco, Coimbra, Evora, Faro, Guarda, Leiria, Lisboa, Madeira, Portalegre, Porto, Santarem, Setubal, Viana do Castelo, Vila Real, Viseu Bağımsızlık günü: 1140 (5 Ekim 1910 tarihinde cumhuriyet bağımsızlığını ilan etmiştir) Milli bayram: Portekiz Günü, 10 Haziran (1580) Anayasa: 25 Nisan 1976 Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), EMU (Avrupa Ekonomi ve Para Birliği), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), Avrupa Birliği, FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği), MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu), NAM, NATO (Kuzey Atlantik Asemblesi), NEA (Nükleer Enerji Kurulu), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WEU (Batı Avrupa Konseyi), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC Ekonomik Göstergeler GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 159 milyar $ (2000 verileri) GSYİH - reel büyüme oranı: %27 (2000 verileri) GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %4 endüstri: %36 hizmet: %60 (1999 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %28 (2000 verileri) İş gücü: 5 milyon (1999) Sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %60, endüstri %30, tarım %10 (1999 verileri) İşsizlik oranı: %43 (2000 verileri) Endüstri: Tekstil ve ayakkabı, ağaç ve kağıt mamulleri, metal işçiliği, petrol arıtımı, kimyasallar, deniz mahsulleri konserveciliği, şarap, turizm Endüstrinin büyüme oranı: %29 (1999 verileri) Elektrik üretimi: 41696 milyar kWh (1999) Elektrik tüketimi: 37915 milyar kWh (1999) Elektrik ihracatı: 449 milyar kWh (1999) Elektrik ithalatı: 3628 milyar kWh (1999) Tarım ürünleri: Hububat, patates, zeytin, üzüm, koyun, dana, keçi, kümes hayvanı, et ve süt ürünleri İhracat: 261 milyar $ (2000 verileri) İhracat ürünleri: Giyim ve ayakkabı, makine, kimyasallar, kağıt ürünleri, deri İhracat ortakları: AB %83 (Almanya %20, İspanya %18, Fransa %14, İngiltere %12, Hollanda %5, Benelux (Belçika, Hollanda, Lüksemburg Ekonomik Birliği) %5, İtalya), ABD %5 (1999) İthalat: 41 milyar $ (2000 verileri) İthalat ürünleri: Makine ve parça, kimyasallar, petrol, tekstil, tarım ürünleri İthalat ortakları: AB %78 (İspanya %25, Almanya %15, Fransa %11, İtalya %8, İngiltere %7, Hollanda %5), ABD %3, Japonya %3 (1998) Dış borç tutarı: 131 milyar $ (1997 verileri) Para birimi: Euro (EUR) Para birimi kodu: EUR Mali yıl: Takvim yılı İletişim Bilgileri Kullanılan telefon hatları: 53 milyon (1998) Telefon kodu: 351 Radyo yayın istasyonları: AM 47, FM 172, kısa dalga 2 (1998) Radyolar: 302 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 62 (1995) Televizyonlar: 331 milyon (1997) Internet kısaltması: pt Internet servis sağlayıcıları: 16 (2000) Internet kullanıcıları: 700,000 (2000) Ulaşım ve Taşımacılık Demiryolları: 2,850 km (1998) Karayolları: 68,732 km (1999) Su yolları: 820 km Boru hatları: Ham petrol 22 km; petrol ürünleri 58 km; doğal gaz 700 km Limanları: Aveiro, Funchal (Madeira Adaları), Horta (Azores), Leixoes, Lisbon, Porto, Ponta Delgada (Azores), Praia da Vitoria (Azores), Setubal, Viana do Castelo Hava alanları: 66 (2000 verileri) Ek Özellikleri Nesi Meşhur: Lizbon Şehri, Asor Adaları, Kristof Kolomb, Magellan, Bartolomeu Dias, Vasco de Gama gibi gezginleri ve deniz seferleri, Maderia Adası, Fadango ve Fado Müziği, Fatima, Porto Şehri, Karanfil Devrimi, Porto şarabı |
|