Konya'da Pilav Dökme Geleneği

Konya'da Pilav Dökme Geleneği

Konuk sever Konyalılar, önemli etkinliklerde konuklarını yemek şölenleriyle ağırlarlar Konya geleneğinde bu tür ağırlamalara "PİLAV DÖKME" adı verilmektedir

Pilav dökmek genel bir deyimdir Şölene verilen isimdir Konuklara sade pilav verilmez Pilavın yanında diğer bazı Konya yemekleri sunulur

Pilav dökme geleneği konukların sayısıyla oranlıdır Eğer davet edilecek konuk sayısı az ise davetliler evde kotarılan yemeklerle ağırlanır Bu tür davetlere "Aşçı Takımı"nın pişirdiği yemekler sunulur

Pilav dökme geleneği salt düğün pilavlarıyla sınırlı değildir Başka konularda da pilav dökmek söz konusu olabilir Asıl konumuza girmeden önce yüzeysel olarak bu şölenlerin bazısına değinelim Ve birkaç örnek gösterelim

"Hacı Pilavı", Hacdan dönen kimsenin yakınları, hac dönüşünü izleyen günlerde bu kutsal olayı kutsamak için hacının tanıdık ve yakınlarına pilav dökerler

"Sünnet Pilavı", sünnet olan çocukların onuruna büyükleri tarafından verilen şölenin adıdır Bu pilavlar genellikle aşçı takımları tarafından dökülür

"Küşat (açma) pilavları", bir fabrikanın veya bir kurumun açılışında, hayırlı olsun dileğinde bulunacak konuklara sunulacak pilavın adıdır

"Anma günlerinde dökülen pilav", Belirli günlerle anmak için dökülen pilavın adıdır Örneğin büyük bir fabrikanın kuruluş yıldönümünde dökülen pilav gibi

Asıl konumuz olan düğün pilavlarına gelince;

Önce dökmek fiilinin anlamını açıklayalım: Eski Türk Dili'nde Tökmek Saçı anlamına gelir ki, bundan maksat bir nesnenin inanç uğruna başkalarına sunulmasıdır

Düğün pilavını kadın veya erkek aşçılar pişirir Düğün sahibi düğün gününden 3-5 gün önce aşçıya kaç sofralık düğün pilavı dökeceğini bildirir Aşçı, konuk sayısına göre çarşıdan alınacak et ve diğer malzemenin miktarını belirleyerek düğün sahibini uyarır

Düğün pilavı döküleceği günden bir gün önce hazırlıklara başlanılır Gece etler pişirilir, sabaha yakın bir zaman da diğer yemekler hazırlanır Eskiden düğün pilavlarında et koyun eti olarak tüm et olarak pişirilirdi Bu etin kırıntı ve döküntüleri ayrı bir leğende toplanarak, düğünden bir gün önce gece soğanla ve sumakla işleme tabi tutularak Tirit yapılırdı Bu tirit düğün sahibinin yakınlarına ve damadın arkadaşlarına özel olarak ikram edilirdi

Düğün sabahı namazdan sonra yemek örnekleri bir tepsiye konularak pilav kazanının üzerine yerleştirilirdi Kazan dua ile açılırdı düğün sahibi aşçı ve yamaklarına bahşiş verilirdi

Düğün pilavları, genellikle sabah 8'de başlar saat 11'e kadar devam ederdi Düğün yemeğine okuntu ile çağrılanların yanında gariban, yoldan geçenler, akıldan özürlüler de hiçbir kısıtlama olmadan sofraya oturabilirdi

Yemekler sırasıyla; Yoğurtlu düğün çorbası (Toyga Çorbası) pide veya pilav üzerine konulmuş Tüm et Bu eti herkes ortadan almak üzere eliyle yerdi Sonra sofraya irmik helvası, bamya çorbası, zerde, pilav, hoşaf, veya mevsime göre divlek ve üzüm sunulurdu

Bugün aşçı takımı yemeklerde tüm et yerine leğende kavrulmuş dana kuşbaşı, hoşaf yerine konsantre portakal veya vişne suyu ikram etmektedirler Ayrıca günümüz düğün pilavlarında Takviye adı altında birkaç defa dana kuşbaşılı pilav bazen de çok özel olarak bazı misafirlerin dikkatlerini çekmedin torpilli olarak, tahtelbahir (denizaltı) adı altında pilavın içine et gömülerek sunulmaktadır

Eskiden düğün yemekleri tahta, baga, demirhindi, boynuzdan yapılmış kaşıklarla yenilir içilirdi Çok eskiden düğün pilavına okunanlar (davet edilenler) kendi kaşıklarını kuşaklarına sokarak gelirlermiş

Kaşıklar sofraya hiçbir zaman ağzı açık şekilde konulmaz Dağıtılan su aynı bardaktan sıra ile içilir: çok eskiden sofralar divan sinileri üzerine kurulurmuş, sininin altına sofra bezi ve etrafına kıvratma peşkirler geçirilirmiş Yemek yenilip hoşaf içildikten sonra, sofrada bulunanlardan birisi tarafından sofra duası okunarak son bir lokma sünnet olarak yenildikten sonra sofradan kalkılırdı

Davetlilerin arkası alındıktan sonra arta kalan yemekler hısım akrabaya, yoksullara, çocuk yuvasına hapishane ve benzeri yerlere, düğüne gelmeyen hısım akraba ve dostlara gönderilirdi

Güzel bir Konya geleneği olan pilav dökmek son yıllarda yozlaştırılarak eski güzelliğini yavaş, yavaş yitirmektedir

Aşçı takımları da düne göre bugün çok farklı bir şekil almıştır İş daha pratik ve kolaylaştırılarak düğün sahiplerini bazı külfetlerden kurtarmıştır Aşçılar yemek takımlarını, pişirme araç ve gereçlerini, sofra takımlarını kendileri sağlamakta, düğün sahibine sadece yemek malzemesini satın almak işi kalmaktadır

Konya'da düğün pilavı dökmek, görgü ve mürüvvet görme sevincinden kaynaklanmaktadır Gönül, yüz yılların oluşturduğu bu geleneğin bozulup unutulmasını istemez

YAPRAK SARMASI

MALZEMELER

Yarım kilo taze yaprak

1 kahve fincanı su

1/2 çay bardağı düğü

2 baş soğan

(ince bulgur)

1 tatlı kaşığı tuz

1 kg orta yağlı kıyma

1 tatlı kaşığı kara biber

1 çay bardağı pirinç

1 tatlı kaşığı kırmızı biber

1 yemek kaşığı domates salçası

1 limon suyu veya 2 domates (ince doğranmış)
2 bardak et suyu

YAPILIŞI

Tencereye 8 su bardağı su koyulur, kaynayınca yaprakları ilave edilir 2-3 dakika kaynatılır, yapraklar süzgece koyulup süzülür Diğer tarafa kıyma, ince doğranmış soğan, pirinç, düğü, tuz, baharat, salça ve su ile iyice yoğrulur Dolma içi ile yapraklar küçük, küçük sarılır Tencereye 3-4 boş yaprak döşenir, et suyu ve limon suyu ilave edilir Yaprakların açılması için üzerine bir tabak kapatılır Tencerenin kapağı kapatılır 35-40 dakika pişirilir Servis tabağına alınır yoğurtla servis yapılır

İç Anadolunun Ünlü Yerleri

İç Anadolu Bölgesinin Tarihi ve Tursitik Yerleri - İç Anadolu Bölgesinin Ünlü Yerleri

Bölgenin ünlü yerleri peribacaları, Ihlara vadisi, Derinkuyu'daki yeraltı kentleridir (Kapadokya) Konya'daki Selçuklu eserleri, Mevlana türbesi ve çeşitli yerlerdeki antik hitit kentleri önemli turistik değerlerdir

İç Anadolu Bölgesi, sağlık turizmi de gelişmiştir Özellikle Eskişehir, Ankara, Konya, Niğde, Kayseri illerinde kaplıcalar bulunmaktadır Bu yerleşim merkezlerinde bu maksatla kurulmuş dinlenme ve konaklama tesisleri yer alır Bölgedeki Erciyes ve Elmadağ kayak turizmi açısından gelişmiş yerlerdir Bölgede özellikle Ankara'da bulunan Anıtkabir, Atatürk müzesi, Etnografya müzesi insanların en sık uğradıkları yerler arasında yer almaktadır

İç Anadolu'da her yıl gerçekleştirilen, Kayseri Anadolu Fuarı ile Konya Fuarı başlıca turizm ve ticaret etkinliklerindendir İç Anadolu Bölgesi'nde, Boğazköy Alacahöyük Milli Parkı, Göreme Tarihi Milli Parkı ve Yozgat Çamlığı Milli Parkı gibi tarihi ve doğal yönden korumaya alınmış turizm alanları da bulunmaktadır