Selçuk’Ta Tatil

Selçuk’ta Tatil

SELÇUK

Selçuk, Ege Bölgesinin batısında, İzmir-Aydın karayolunun 73km yer almaktadır Denize ve pırıl pırıl kumsala sahip Pamucak plajına uzaklığı 9 km’dir

Tarihçe

Antik Çağ yazarlarına göre Efes, Smyrna gibi MÖ 3000 yıllarında kurulmuştur Ancak, Smyrna kurulduğunda, Efes o dönemin önemli liman kentleri arasındadır Dor istilası üzerine Ege kıyılarına yerleşen İonlar Efes’e yerleşmişler, daha sonra Lidya egemenliği döneminde şehirlerini geliştirmişlerdir İon, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı uygarlıklarının izleri bugün halen görülebilmektedir Efesliler Roma dönemindeki depremle yerle bir olan şehirlerini Tiberius zamanında yeniden imar etmişlerdir Ancak bu defa Helenistik bir yapı stili yerine tüm Efes, Roma karakteri yapılarla dolmuştur

Siyasi ve ticari önemi giderek artan Efes’e Meryem Ana’ nın da gelmesi ve St Jean’ın burada yaşaması Efes’i aynı zamanda önemli dini bir merkez durumuna getirmiştir Daha sonraları Sart ile Susayı bağlayan deniz yolu üzerindeki işlek limanların zamanla dolması üzerine, artık yaşanmaz hale dönüşen şehri Bizans İmparatorluğu Justinyen’ in (527-565) Ayasuluk Tepesinde yaptırdığı St Jean bazilikası etrafına yerleşmek suretiyle terk etmişlerdir 1090 yılında şehir Türklerin eline geçmiştir Böylece şehir tarih boyunca farklı istilalar yada depremler nedeniyle tam beş kez yeniden kurulmuştur

İklim

Akdeniz ikliminin egemen olduğu yörede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlıdır Kar yağmaz ve ısı nadiren sıfırın altına düşer İklimin yumuşak olması 10 ay deniz ve doğa sporlarının yapılmasına olanak tanır

ULAŞIM

Karayolu : Otobüs Terminali ilçe merkezindedir Türkiye’nin hemen her yerine düzenli otobüs seferleri vardır İzmir’e her yarım saatte bir otobüs ve minibüs seferleri vardır Burası merkez olmak üzere Pamukkale (Hierapolis), Milet, Priene ve Didim’e günübirlik gidip gelmek de mümkündür Efes Harabelerine, Selçuk-Kuşadası ve Selçuk-Pamucak minibüsleriyle veya taksi ile, Meryemana Kilisesine sadece taksi ile gidilebilir

Demiryolu : Tren İstasyonu, Cengiz Topel Caddesindedir

Telefon:(+90-232) 892 60 06

Havayolu : Küçük uçaklar için Efes Antik Kentinin yanına havaalanı bulunmaktadır

Efes Havaalanı Tel:(+90-232)892 64 47

GEZİLECEK YERLER

Efes Harabeleri : Efes Harabelerine ilk girişte karşılaştığımız kalıntılar Vedius Gymnasium’ a ait kalıntılardır

Vedius Gymnasium: MS II Yüzyılda Vedius Antonius adına zengin bir Efes’ li tarafından yaptırılmıştır Doğudaki avlusu, ortada yer alan tören salonu, soyunma odası ve hamamları ile dönemin özelliklerini karekterize eden sportif ve kültürel eğitimin yapıldığı görkemli bir yapıdır

Stadyum : Vedius Gymnasium’ dan sonra harabelere doğru sol tarafta stadyum vardır Sportif tüm yarışların , oyunların, olimpiyat düzenlemelerinin araba yarışlarının yapıldığı stadyum döneminin sportif ve kültürel bütün ihtiyaçları karşılanmaktaydı

Akropol : Stadyumun karşısında Akropol olarak kabul edilen tepede MÖ 6 yüzyıla tarihlenen bir yapı mevcuttur Tepenin kuzey batısında ise MÖ 350 yıllarına ait bir tapınak bulunmaktadır

Bizans Hamamları: Stadyumdan sonra Bizans hamamları ile karşılaşılır

Çifte Kiliseleri (Konsül Kilisesi) : Bizans hamamlarının karşısında yer alan Çifte Kiliselerin Hıristiyanlık dünyası için son derece özel bir önemi vardır 431-438 yıllarında konsüllerin toplandıkları kilise 265x295 m boyutlarında bir yapıdır MS 11 yüzyılda Roma döneminde bir bazilikaya dönüşen yapı Meryem Ana’ ya adanmış, burada yapılan 3 Konsül toplantısında Katolizmin doğması kararları alınmıştır Kilise dünyada Hıristiyanlığın ilk yedi kilisesinden birisi olması nedeniyle bugün bile büyük önem taşımaktadır

MS7 yüzyılda kilisenin apsisinden açılan bir kapı ile ikinci bir kilise inşa edilmiş ve böylece kiliselerin adı ’’ Çifte Kiliseler ’’ olarak tanınmıştır Bu yeni açılan bölüm din adamlarının ikametlerine ayrılan kısımları ihtiva eder Meryem ana adına sunulan ilk kilise olması nedeniyle kilise ve çevresi dini bir merkez durumundadır

Liman Hamamları : İlk kez MS 2 Yüzyılda yapılan hamam, 4 yüzyılda İmparator Konstantinus döneminde onarım görmüş ve bazı değişiklikler yapılmıştır

Arkadiane (Liman Caddesi) : Efes’teki harabeleri gezmek için hamamların karşısında bulunan ve limana kadar uzanan mermer döşeli bir caddeye çıkılır

11m genişliğinde 530m uzunluğunda olan bu görkemli caddenin sağında ve solunda yer alan mermer sütunlar bugün de ayaktadırlar Kralların karşılandığı bir çok önemli gösterinin ve dini törenlerin yapıldığı bu cadde, aynı zamanda limana gelen giden tüm mal ve servetin aktığı yol olduğundan ’’Liman Caddesi’’ olarak anılır

Tiyatro : Efes harabelerinin en güzel yapılarından biri olan tiyatro, oldukça sağlam kalmış ve bir süre öncesine kadar Efes Festivali gibi şenliklerde rahatlıkla kullanılabilmiştir 25000 kişilik tiyatronun ilk kez Helenistik dönemde yapıldığı bilinmekte ise de bugüne gelen tiyatronun İmparator Cladius zamanında yeniden inşasına başlandığı, İmparator Trianus MS98-117 döneminde tamamlandığı bilinmektedir

Mermer Cadde: Efes’in güneydoğusunda bulunan Magnesia kapısından kuzeybatıda Koresos Kapısına kadar uzanan yaklaşık 400 mlik mermer döşeli cadde MS 5 Yüzyılda yeniden yapılmıştır

Celsus Kitaplığı: Ticari Agoranın yanında bulunan Celsus Kitaplığı MS135 yıllarında Asya Konsülü Julius Aguila tarafından Romalı Mimar Vitruoya’ ya yaptırılmıştır Arka duvardaki bir kapıdan Celsus’un mezarına geçilir Celsus’un burada bulunan heykeli bugün İstanbul Arkeoloji Müzesinde bulunmaktadır Roma mimari özelliklerini tümüyle yansıtan yapının ön cephesinin dekorasyonu, devrinin en güzel örnekleri arasında yer alır Ön cephe kolonları arasında yer alan dört kadın heykeli ’’Akıl’’, ’’Kader’’, ’’İlim’’ ve ’’Erdem’’ öğelerini sembolize eder Bu heykellerin orijinalleri bugün Viyana Müzesinde bulunmaktadır

Aşk Evi : Mermer caddeden yukarı çıkıldığında Kuretler Caddesi ile kesişen noktada Aşk Evi bulunur MS1 yüzyıla tarihlenen bu ilginç ev, ana bir hol ve bu hole açılan bir çok odadan oluşmaktadır Aşk Evinde bulunan mozaik kız portreleri bu evde çalışan kızlara ait olduğu sanılmaktadır Aşk Evinin duvarları içinde bugünün modern klima sistemine eşdeğer bir soğutma ve ısıtma sisteminin bulunması son derece ilginçtir Burada şarap mahzenleri, dev ocaklar, hamamlar, havuzlar, yatak odaları, konferans salonları ile muhteşem bir kütüphanesi bulunduğu bilinmektedir

Skolastika Hamamı : Efes’te yaşayan zengin Romalı bayan Skolastika tarafından yaptırıldığı anlaşılan hamam MS400 yıllarına tarihlenmektedir Merkezi sistemle ısıtılan hamam mermer kullanımının ilginç bir örneğidir

Hadrian Tapınağı : Kuretler Caddesinin en güzel yapılarından birisi de Hadrian Tapınağıdır Bu tapınaktan geriye cephe alınlığı kalmıştır

Tapınağın arşitravında tasvir edilen mitolojik sahnelerden en ilginci Efes’in kurucusu mitolojik kral Andoklos’ un yaban domuzunu öldürüşü ile ilgili sahnedir

Trajan Çeşmesi : Hadrian Tapınağını geçtikten sonra biraz ilerde solda Trajan Çeşmesi yer alır Çeşmenin katlarını süsleyen heykeller Efes Müzesinde sergilenmektedir

Yamaç Evler : Celsus Kütüphanesinden Kuretler Caddesine dönüşte, sağ tarafta Bülbül Dağının yamaçlarında Efesli zenginlerin ikamet ettikleri belirtilen evler vardı Yakın zamanda restore edilerek orijinal durumlarına biraz daha yaklaşan bu evler, geniş merdivenlerle caddeye dikey olarak açılmakta, duvarlarında fresk ve mozaiklerle süslü, mermer kaplamalar bulunmaktadır

Domitian Tapınağı : Efes’te bir imparator adına yapılmış ilk tapınaktır Devlet Agorasının hemen karşısında, kentin en güzel ve en merkezi yerindedir Yalnız başı ve kolu ele geçen Domitian`in oldukça büyük ölçülerdeki kült heykeli bugün İzmir Arkeoloji Müzesinde, tapınağın giriş altarı ise Efes Müzesinde sergilenmektedir

Belediye Sarayı (Prytaneion) : Efes`in kutsal mekanı sayılan meclis sarayının sağ tarafında Hestia sunağı bulunmaktadır Bu sunakta sürekli olarak bir kutsal ateş yanardı Prytaneion politik işlerin görüldüğü ayrıca önemli törenlerin şölenlerin ve kabullerin yapıldığı yerdi İki Efes Artemis’ ininde buruda bulunmuş olması Prytaneion’ un dini açıdan da son derece önemli bir mekan olduğunu göstermektedir

Odeon (Bouleuterion) : MS2 yüzyılda Efesli zenginlerden Publis Vedius Antonius tarafından yaptırılan Odeon`un zamanında üstü ahşap kaplamalıydı

Artemis Tapınağı : Efeslilerin ilk yerleşimlerinin bu tapınağın olduğu yerde bulunduğu bilinmektedir Daha sonra bir depremle tapınağın yıkılması üzerine Roma imparatoru yardımı ile Efesliler tapınağı yeniden ve daha gösterişli inşa ederler Dünyanın yedi harikasından biri olarak bilinen Efes Artemis Tapınağının bu gün sadece temel kalıntıları bulunmaktadır

St Jean Bazilikası : Bizans İmparatoru Justinyen ’in MS6 yüzyılda St Jean adına yaptırdığı bazilika Ayasuluk Tepesinde yer almaktadır 40X110 m boyutlarında batıdan girişi olan yapı haç planlı, kubbeli bir bazilikadır

Yedi Uyuyanlar : MS 5 ve 6 yüzyıla rastlayan dönemde yapıldığı sanılan Yedi Uyuyanlar Ören yeri dini bir merkez hüviyetindedir Rivayete göre Hıristiyanlığın resmi dini olarak kabulünden önce, putperestlerden kaçarak buraya sığınan yedi genç uykuya dalıp iki yüzyıl sonra uyanmışlardır Uyandıklarında Hıristiyanlık resmi din olmuştur Bu mucize olay üzerine , öldükten sonra bu yedi gencin tekrar gömüldüğü ve adlarına büyük bir bina yaptırıldığı sanılmaktadır Bugün kazılarda ortaya çıkarılan yapı oldukça büyük abidevi boyutlardadır ve çoğu kaya oyma mezar buluntularına, iki kilise ile katakomplara rastlamaktadır

Meryem Ana Evi : Bülbül Dağı üzerinde Hıristiyanlığın kutsal anası Hz Meryem’in Evi bulunmaktadır Hıristiyanlarca ’’Panaya Kapulu’’ olarak da adlandırılan kutsal yerin MS4 yüzyılda inşa edildiği sanılmaktadır Hz İsa’nın yakalanıp çarmıha gerilişinden kısa bir süre önce annesini arkadaşı ve havarisi olan St Jean’a teslim etmiştir St Jean Hz İsa’nın çarmıha gerilişinden sonra Hz Meryem’in Kudüs’te kalmasını sakıncalı bulduğundan onu yanına alarak kaçırmış ve buraya getirmiştir Hıristiyanlık dinini yaymak gibi kutsal bir görevi üstlenmiş olan St Jean çağın en büyük kenti durumundaki Efes’i kendine hedef seçmiş Hz Meryem’i putperestlerin diyarına sokmak istemediğinden onu Bülbül Dağı eteklerinde sık ağaçlarla kaplı bir köşede yaptığı kulübede gizlemiştir

St Jean’ın her gün gizli gizli onu ziyarete gittiği ve yiyecek içecek götürerek yokladığı bilinmektedir Hz Meryem’in tam 101 yaşına kadar Bülbül dağındaki bu yerde yaşadığı ve burada öldüğü kabul edilmektedir St Jean Meryem Ana’ yı yine bu dağda kendisinden başka hiç kimsenin bilmediği bir yere götürmüştür Hıristiyanlığın yayılmasından sonra Hz Meryem’in bulunduğu yere Hıristiyanlarca ’’Haç’’ şeklinde bir kilise inşa edilmiştir Burası kötürüm olan ve Türkiye’ye gelemeyen bir Alman rahibenin tarifleri üzerine bulunmuştur

Anıt Mezar

Belevi Mausoleumu : İzmir yolu üzerinde Selçuk’tan 13 km uzaklıktaki yol kavşağının doğusunda, Belevi beldesinde bulunan bu anıt, dünyanın yedi harikasından biri olan Halikarnassos Mausoleumu’ndan sonra Anadolu’nun en büyük ve en yüksek mezar anıtıdır Helenistik Çağa tarihlenmektedir

Kaleler

Ayasuluk Tepesi ve Kale : Bu tepe Erken Hıristiyan, Bizans ve Selçuklu devirleri boyunca iyi tahkim edilmiş bir kale ile savunulmuştur Halen ayakta duran sur, Erken Hıristiyanlık Devri’nde inşa edilmiş olup sonradan Selçuklular zamanında büyük bir restorasyona uğramıştır

Su Kemerleri

Su Kemerleri, Bizans Dönemi kalıntılarındandır Doğu yönünden gelip Ayasuluk Tepesi’ne doğru giden Bizans Su Yolunun kalıntıları tren istasyonu çevresinde ve asfaltın iki tarafında görülebilir Restore edilmiş haliyle su kemerleri bugün Selçuk’un simgesi olan leyleklerin barınma ve üreme yerleri olmuştur

Bir diğer Su Kemeri de, Selçuk-Aydın karayolunun 6 Kmsindeki Gaius Sextillius Pollio Aquaduct’ü olarak tanınan ve Agustus Dönemi’nde yapılmış olan Su Kemeri’dir

Mağaralar

Şirince Köyünden dönüşte Selçuk’a 2 Km kala vadinin yamacında bulunanan Sütni Mağarası ilçenin önemli mağarasıdır Mağarada beyaz su damlayan sarkıt ve dikitler vardır Doğumdan sonra sütü yeterli olmayan kadınlar damlayan sulardan içtikten sonra, mağaraya çıkamayanlar ise mağaradan getirttikleri taşları memelerine koyarak sütlerinin çoğaldığına inanmışlardır

Cami ve Hamamlar

İsa Bey Cami: Ayasuluk Tepesinde St Jean Bazilikası’nın batı yamacında bulunan İsa Bey Cami bir Selçuklu Dönemi yapısıdır İsa Bey tarafından 1375 yılında inşa ettirilmiştir

İsabey Hamamı : İsabey Camisi ile birlikte yapılmıştır Klasik Türk hamamının bütün özelliklerini taşır Bütün mekanlar kubbelidir Kubbe kasnağını taşıyan stalaktitleri benzerlerinin en güzelidir

Kuş Gözlem Alanı

Selçuk Gevekirse Gölü Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası Antik Efes Kentinin kuzeyinde Efes ve Pamucak arasındaki 1000 hektarlık alanda bulunmaktadır 30-40 tür kuş ve memeli hayvan yaşamaktadır Bunlar arasında dalgıç, pelikan, çeşitli türde ördek, çulluk ve kınalı keklik gibi kuşların yanı sıra yaban domuzu, tilki, çakal gibi kara hayvanları vardır

Şirince Köyü

Selçuk’a 7 km uzaklıktaki Şirince Köyü geçen yüzyıldaki kentsel dokusunu aynen korumuştur Meyve, şarap ve geleneksel nefis yemekleri ve otantik yapı ve yaşantısı ile bir nostalji köyüdür

MÜZELER

Selçuk Efes Arkeoloji Müzesi : Müzede, Efes örenlerinde ve çevresinde gün ışığına çıkarılmış olan eser korunmaktadır Birinci dünya savaşından önce bulunmuş olan eserlerin çoğu Viyana Müzesi’ne götürülmüştür Bununla beraber ikinci Dünya Savaşı’ndan sonra ele geçen taşınabilir eserlerin tamamı yöresel müzeye konmuştur

Müzede sırasıyla Miken, Arkaik, Roma, Bizans ve Türk çağlarına ait eserler sergilenmektedir 500 m²’lik alana sahip tek katlı yapıda dört salon ve avluda çoğunluğu Efes Antik Kentinde yapılan kazılarda ve bir kısmı Klaros gibi yakın çevrede ortaya çıkarılmış yaklaşık 50000 eser bulunmaktadır Müze Arkeoloji ve Etnografya (Arasta) olmak üzere iki ana bölümden oluşur Salonlara (Yamaç Evleri buluntuları, Çeşme buluntuları, Artemis, Ephesus salonu vs) isimler verilmiştir

Müzede sergilenen en önemli eserler şunlardır : Ayasuluk Tepesinde bulunan Myken vazoları, Artemision’ dan parçalar, Belevi Mausoleumu’ ndan korint sütunları ve lahit, Efes Artemisi’ nin iki heykeli, Sokrates’ i tasvir eden bir fresk, çeşitli anıtlardan özellikle çeşmelerden alınmış heykeller, Hadrian Tapınağı’ndan bir Theodosius kabartması ile Erken Hıristiyanlık Devri’ne ait son derece değerli tam boy portreler ve büstler belli başlı olanlarıdır

Adres: Uğur Mumcu Sevgi Yolu, Tel:(+90-232)892 60 10

Ziyaret Saatleri: Sezonda 0830-1200/300-1900

Kışın:0830-1200/1300-1700 (Haftanın yedi günü açık)

Çamlık Açıkhava Lokomotif Müzesi : Çamlık Buharlı Lokomotifler Açık Hava Müzesi demiryolu ve karayolu ile Selçuk’a 7 km uzaklıkta olup 160 dönüm arazi üzerine kurulmuştur Büyük Önder Atatürk, Ege manevraları sırasında Beyaz Özel Treni ile karargahını bu istasyona kurmuş, manevralar süresince Ege sahillerine buradan ulaşmak suretiyle manevraları takip etmiştir Burada 25 adet muhtelif tipte TCDD’ de hizmet görmüş ve yaşları 50-80 olan Buharlı Lokomotifler sergilenmektedir

Saadet Hatun Hamamı Müzesi : Türk hamamlarının kökeni Roma hamamlarına dayanır Roma devrinde önemli bir yer tutan hamam kültürü Bizans devri ortalarına dek etkisini sürdürmüş, daha sonra Akdeniz ülkeleri ve Avrupa’da unutulmuş, Türklerle birlikte yeniden ve daha canlı olarak ortaya çıkmıştır

Selçuk İlçesinde bilinen 7 eski Türk hamamı vardır Bu hamamlardan biri de kitabesine göre Saadet Hatun Hamamı olarak adlandırılmaktadır Saadet Hatunun kim olduğu kesin bilinmemekle birlikte Aydınoğulları Beyliği soyundan gelen seçkin biri olduğu düşünülmektedir 16 yüzyıla tarihlenen hamam, geleneksel Türk hamamlarının birçok özelliklerini taşır, soğuk, ılık ve sıcak olmak üzere üç bölümlüdür 1970 yılına dek yıkık durumda olan hamam 1972 yılında Efes Müzesi’nce onarılmıştır

YAPMADAN DÖNME

Şirince Köyünü görmeden,

Efes Harabeleri, Meryem Ana Evini gezmeden,

Yedi Uyuyanlar Ören yerini görmeden

Efes Arkeolojisi müzesini gezmeden,

Dönmeyin

Kaynak : Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi internet sitesi