Doğunun İncileriii!

doğunun incileriii!



GÜNEYDOĞU'DA 4 GÜN 4 GECE
Güneydoğu Anadolu Bölgesi doğal ve tarihi güzellikleri, birçok dini, dili ve medeniyeti kaynaştıran kültürel zenginliği ile son yıllarda yerli-yabancı binlerce turistin akımına uğruyor

İşte Güneydoğu’nun incisi; Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa ve Gaziantep hakkında merak ettikleriniz: gezilecek görülecek yerler, eşsiz yöresel lezzetler

DOĞU’NUN PARİS’İ DİYARBAKIR </B>
GAP turunun ilk ayağı olan Diyarbakır sadece bir surlar kenti değil Kentte aynı zamanda görülmeye değer yüzlerce yıllık tarihe sahip kiliseler, camiler, kervansaraylar ve hamamlar da var

Dicle ırmağının kıyısında bulunan Diyarbakır; Asurlulardan Hititlere, Makedonyalılardan Bizanslılara, Selçuklulardan Abbasilere kadar birçok medeniyete evsahipliği yapmış



Diyarbakır’ın Asurlular döneminde Amidi olan ismi daha sonra Amit olur Kent Arap akınlarıyla birlikte Bekir Bin Vail ve kabilesinin bölgeye yerleştirilmesinden sonra Diyarbekir adını alır Mustafa Kemal Atatürk’ün 1937 yılındaki bir konuşmasında kentin ismini Diyarbakır diye telaffuz etmesinden sonra, aynı yıl bakanlar kurulu kararıyla kentin adı resmen Diyarbakır olarak değiştirilir Diyarbakır surları iç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşuyor Surların iç kısmı eski Diyarbakır’ı oluşturuyor Eski Diyarbakır’ın en görkemli yapılarının başında kuşkusuz Ulu Cami geliyor Kilise olarak inşa edilen yapı Selçuklular döneminde camiye dönüştürülmüş Eski adı ise Martoma Kliisesi Meryemana Kilisesi de görülmesi gereken tarihi binalar arasında bulunuyor

Diyarbakır’ın üzerine kurulduğu bölgenin tarih boyunca en büyük sıkıntılarından biri de sıcak ve kurak iklimi olmuş Bu nedenle, bir dönem kenti daha da sıcak yaptığı gerekçesiyle surların yıkılması bile düşünülmüş İklim Diyarbakır’dan göçlere de neden olmuş

EVLER BAZALT TAŞINDAN
Yazları çok sıcak geçen Diyarbakır’ın kışları ise bir hayli soğuk Geleneksel Diyarbakır evleri de iklimin bu özelliği düşünülerek inşa edilmiş Binalarda Karacadağ’dan çıkarılan bazalt taşları kullanılmış Bu taşlar yazın serin kışın ise sıcak kalmayı sağlıyor



Cahit Sıtkı Tarancı’nın evi

Geleneksel Diyarbakır mimarisinin en güzel örneklerden biri çağdaş Türk edebiyatının önemli isimlerinden Cahit Sıtkı Tarancı’nın yaşadığı ev 35 yaş şiiriyle üne kavuşan edebiyatçının yaşadığı ev, müze olarak sergileniyor Müzede, el yazıları, fotoğraflar, kişisel eşyalar ve hakkında yazılmış kitaplar bulunuyor

Abdülhamid’e karşı gizli örgüt çalışmalarına katıldığı için hapsedilerek, Diyarbakır’a sürgüne gönderilen Ziya Gökalp’in yaşadığı ev de müze olarak sergileniyor

Kentin Mardin kapısında ise tarihi Dicle köprüsünün diğer adıyla 10 Gözlü köprünün görülebileceği Gazi Köşkü bulunuyor Mustafa Kemal’in kente gelişinde kaldığı ve Hatay sorunun tartışıldığı köşk de müze haline getirilmiş, bahçesi de şimdilerde mesire yeri olarak kullanılıyor Doğu’nun Paris’i bir dönem yaşanan terör olayları nedeniyle kaybettiği hareketi son yıllarda yeniden kazanmaya başladı



Kentte, Doğu mutfağının geleneksel lezzetlerini de tatmak mümkün Özellikle kaburga dolması ve patlıcanlı meftunesi meşhur Diyarbakır karpuzlarıyla da iddialı Kent devasa boyutlardaki lezzetli karpuzlarıyla Temmuz ayında bir de festivale ev sahipliği yapıyor

MÜZEKENT MARDİN
GAP turunda ikinci durak Diyarbakır’dan 90 kilometre uzaklıktaki Mardin Tarihi MÖ 4500 yıllarına dayanan kentte Hititler, Medler, Persler, Romalılar, Araplar, Türkmenler, Artuklular ve daha nice medeniyet yaşamış



Mardin Müzesi'nde bölgede yaşayan medeniyetlere ait paralar ve eşyayar sergileniyor

Mardin Müzesi

Mardin eski adıyla Erdoba, geleneksel Mardin evleri, dar sokakları ile adeta bir açık hava müzesi durumunda Mardin, Venedik’ten sonra mimari dokusu bozulmamış ikinci şehir konumunda bulunuyor Kent, Mardin Kalesi, tarihi evleri, kiliseleri, camileri ve medreseleri ile turizm açısından bir cazibe merkezi



Kentin en eski camisi Ulu cami Artuklular döneminde inşa edilmiş Şehidiye Cami de çift merdivenli helezonik minaresi ile diğerlerinden ayrılıyor Mardin kent merkezinde Latifiye Cami, Kadiriye Medresesi, Zinciriye Medresesi ve Kırklar Kilisesi de mutlak görülmesi gereken yapılar arasında

GECE VAKTİ GERDANLIK
Kent geceleyin de görülmeye değer Mardin ışıkları geceleyin bir gerdanlık biçimini alıyor Şehir ışıklarını görebileceğiniz Erdoba Konakları’nda elmalı nargile ve mırra keyfi yapabilirsiniz Mardinli gençlerin geceleri tercih ettiği bir başka mekan Cafe Ms Donald Mekanda yöresel Türkçe ve Kürtçe canlı müzik yapılıyor



Mardin, Hıristiyanlar ile Müslümanların son derece hoşgörü içinde kaynaştığı bir kent olması bakımından da örnek gösteriliyor Bu nedenle Mardin, inanç turizm açısından önemli bir yere sahip



Tarihte Hıristiyanlığın yasak olduğu dönemlerde, ibadetler için mağaralar kullanılmış Şu anda ise bölgede çok sayıda kilise ve manastır bulunuyor Bunun en önemli örneği de Mardin’in 3 kilometre doğusunda bulunan Deyrulzafaran Manastırı Deyrulzafaran tarihte bir dönem dünya Süryanilerinin patriklik merkezi olmuş Deyrulzafaran Manastırı mimarisiyle bölgedeki diğer manastırlara örnek teşkil ediyor

Deyrulzafaran’dan sonra mimari açıdan ikinci önemli manastır ise Mardin’in Midyat ilçesinde bulunan Deyrul Umar Morgabriel Manastırı adıyla da bilinen Deyrul Umar MS 493’te kurulmuş

Mardin telkari sanatı ile de ün yapmış Mardin merkezi ve Midyat’ta telkari sanatının örneklerini uygun fiyatlara bulmak mümkün

HASANKEYF ZEUGMA OLMASIN
Midyat yakınlarında mutlaka görülmesi gereken bir başka yer de Batman’a bağlı Hasankeyf antik kenti Ilısu barajının suları altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya olan Hasankeyf, Ortaçağ sonlarına kadar Mezopotamya ile Anadolu’nun kesişim noktasında ticaretin merkezi olmuş



Hasankeyf Kalesi’nde Ulu Cami, Büyük ve Küçük Saraylar görülebilir Kale’nin üzerinde akrep ve yılan figürleri bulunan kapısının tarihi 1416 yılına dayanıyor Kale’de binlerce mağara bulunuyor Mağaralar kışın sıcak yazın serin olmaları bakımından tarih boyunca insanlara sığınak olmuş Bölgedeki mağaralardan bazılarında şu anda da yaşayanlar var



Kale, Dicle üzerindeki taş köprü ve evler görmek açısından harika bir manzaraya sahip Hasankeyf’i gezerken bir mola vermek için Dicle’nin kıyısındaki çardak restoranlara da gidilebilir

Mardin yemeklerine gelince; içli köfte ve sembusek denilen kapalı lahmacunu meşhur Ayrıca şeker leblebisi, fıstıklı pestili ve badem şekerini her yerde bulamazsınız

PEYGAMBERLER ŞEHRİ ŞANLIURFA
GAP turunun üçüncü ayağı Şanlıurfa Şanlıurfa’nın eski adı Edessa Tarihi MÖ 8000 yıllarına dayanıyor Şanlıurfa’ya peygamberler şehri de deniyor Şanlıurfa’nın simgesi ise Balıklı Göl

Balıklı Göl’ün hikayesi
Dönemin Babil hükümdarı -hükümdarlara Nemrut deniliyor- rüyasında çok parlak bir yıldız görür Rüyadan çok etkilenen Nemrut, rüyasını yardımcılarına yorumlatır Yardımcıları, o yıl dünyaya gelecek bir erkek çocuğunun Nemrut’un hükümdarlığını elinden alacağını söyler



Bunun üzerine Nemrut, o yıl doğan bütün erkek çocuklarının öldürülmesi talimatını verir Hz İbrahim’in babası Nemrut’un bu talimatından haberdar olduğundan karısını doğum yapması için surların dışında bir mağaraya götürür

Annesi Hz İbrahim’i mağarada bırakarak surlara döner, geri geldiğinde dişi bir ceylanı oğlunu emzirirken bulur Hz İbrahim 10 yaşında baba evine getirilir

Daha sonra putları korumakla görevlendirilir ancak Hz İbrahim putlara karşı mücadele başlatır Bunun üzerine Nemrut, Hz İbrahim için ölüm talimatı verir Hz İbrahim bugünkü kalenin bulunduğu tepeden mancınıkla ateşe atılır Ateş suya,odunlar balığa dönüşür



Balıklı gölün yanındaki Ayn Zeliha gölünde sandal sefası yapabilirsiniz

Hz İbrahim’in yaşadığı mağaranın içindeki suyun birçok hastalığı iyileştirdiğine inanılıyor
GÜMRÜKHAN ÇARŞISI VE SIRA GECELERİ
Urfa’nın Gümrükhan Çarşısı mutlaka görülmesi gereken yerlerden Yöresel kıyafetin ayrılmaz parçası puşiyi bu çarşıdan ucuza alabilirsiniz



Çarşıda ipekli dokuma kumaşlar da bulmak mümkün Çarşının terzileri usta dikişleriyle ün salmış Şanlıurfa’da mutlaka yapılması gerekenler listesinde sıra gecesi de yer alıyor Sıra gecelerinde türküler eşliğinde yöresel yemekler ikram ediliyor Menüde, Urfa’nın meşhur isot biberiyle yapılmış çiğ köfte, lahmacun, bostana, içli köfte ve Urfa kebabı yer alıyor Tatlı olarak da künefe ile yufka, ceviz ve şerbetle hazırlanan şıllık tatlısı sunuluyor Sıra gecelerinde alkollü içki ikramı ise yapılmıyor

HARRAN HAYAT BULUYOR
GAP gezisi çerçevesinde Şanlıurfa’nın yaklaşık 50 kilometre güneydoğusunda bulunan Harran, çok önemli bir durak Projeyle Harran Ovası tarihteki o çok verimli günlerine döndürülmeye çalışılıyor Ova’nın 1995 yılında Fırat’ın suyuyla buluşmasıyla bölgeye zenginlik geldi



İbni Sina’da Farabi’ye birçok önemli ismin öğrenim gördüğü dünyanın ilk üniversitesi de Harran’da kurulmuş Moğollar döneminde yıkılan üniversiteden geriye kalanları Harran gezisinde görebilirsiniz



Harran’ın simgesi ise hiç kuşku yok ki konik kubbeli evler Halk arasında “kümbet evler” denen bu yapılar; gül yağı, yumurta akı, saman ve pişmiş topraktan yapılıyor Kümbet evlerde halen yaşayanlar var



SADIK KELAYNAK KUŞLARI
Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde ise kelaynak kuşlarının görülebileceği bir milli park bulunuyor Dünyada sadece Birecik’te bulunan kelaynaklar, Mısır’dan Nil nehri kıyılarından Fırat nehri kıyılarına göç etmiş Çeşitli böcek ve sürüngenlerle beslenen bu kuşların, zehirli tarım ilaçları nedeniyle 1970’lerde nesli tükenmeye yüz tutmuş Ömürleri 25-30 yıl olan kelaynak kuşları tek eşliler Eşi ölen kelaynak kuşu başka bir kuşla kesinlikle çiftleşmiyor Erkek kuşlar da kuluçkaya yatıyor Dünyada ortalama 250 adet kelaynak kuşu bulunuyor



ZEUGMA SULAR ALTINDA
GAP bölgesinin önemli noktalarından biri de Fırat nehri kıyısındaki Zeugma diğer
adıyla Belkıs antik kenti 1999 yılında başlatılan kazı çalışmaları ile Zeugma’nın eşsiz mozaikleri ve heykellerinin sadece yüzde 10’u kurtarılabilmiş Zeugma mozaikleri şu anda Gaziantep’te açılan Mozaik Müzesi’nde sergileniyor