Adananın Kozan İlçesi Tantımı

Adananın Kozan İlçesi Tantımı

Kozan, Adana ilinin bir ilçesidir Adana ovasının Yukarı Ova denilen kısmında düz arazinin tepelik bölgeye geçtiği kesimde kurulmuş olup, il merkezine uzaklığı 68 km'dir İlçe kuzeyde Kayseri, Yahyalı, Feke, Saimbeyli; doğuda Osmaniye, Kadirli; güneyde Ceyhan, İmamoğlu; Batıda Aladağ ilçeleriyle çevrilmiştir İlçenin yüzölçümü 1690 km²'dir

Tarihçe

İlçe, geçmişinde Sisiyon, Sisi ve Sis gibi değişik adlar ile anılan antik bir kenttir MÖ 3 binyılda Güney Anadolu sahil ovalarında, Hitit vesikalarının onlara verdikleri isim ile Luvi (Luwi) kavimleri yaşamaktaydılar Ayrıca, Mersin-Yümüktepe ve Tarsus-Gözlükule kazılarında görülen MÖ 3 binyıl Erken Tunç kültürü, bu Luvi kavimlerine ait idi

MÖ 1900-1200 yılları arasında 700 yıl gibi uzun bir süre Anadolu yarımadasına hakim olan Hititler, Çukurova'yı Uru Adania olarak adlandırmışlardır Tarım ve hayvancılık yörede çok gelişmiştir Hitit uygarlığı Adana yöresinde derin izler bırakmıştır (Geç Hitit dönemi)

Daha sonraları Işık Demir ve Bey Demir’in Kozan’ı almasından sonra Çukurova’da Memlük Devleti’nin hakimiyeti görünmektedir Memlükler’in egemenliği devrinde Halep emirlerine bağlı olan Kozan, merkezden gönderilen valiler tarafından idare edilmekteydi Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasıyla Anadolu’da beylikler dönemi başlamıştır 1352'de Şahabettin Ahmet bey tarafından kurulan Ramazanoğlu Beyliği uzun süre Memlükler’e bağlı olarak varlığını devam ettirdi Osmanlı İmparatorluğu, Çukurova’yı fethedince Memlükler’in aksine bölgenin idaresini buraların hakimi olan Ramazanoğulları’na bırakmıştır Bu idari uygulamayla Kozan, Adana vilayetine bağlı bir sancak statüsünü almıştır

1516 yılında Osmanlı İmparatorluğu yönetimine geçen Çukurova ve çevresi 1919 yılına kadar 450 yıl süreyle Türk kalmıştır Yeni çağda, yöredeki yerleşme faaliyetleri olarak çeşitli Türkmen boylarının yaşıyor olmasına, Ramazanoğlu ve daha sonraki Osmanlılar’ın iskan faaliyetlerine rastanılmaktadır

1519 ve 1540 yılları arasında yapılan Osmanlı Tahrir Defterleri’ne göre Sis Sancağı; Feke, Anavarza, Lembert, Küpdere ve Parsi-bit (Pars-berd) kalelerinden teşekkül etmekte idi Sis Sancağı cemrini ise, Savcı-hacılu, Eğlen-oğlu, Avşar ve Kavurgalı gibi cem oluşturmaktaydı

Osmanlı İmparatorluğu’nun nüfus ve otoritesinin zayıflaması sonucunda Kozan ve çevresinde ortaya çıkan Kozanoğlu Beyliği, 204 yıl yörede hüküm sürmüştür Kendi başına buyruk hareket eden Kozanoğlu Beyliği’ne son vermek ve merkeze bağlamak için 1865 yılında Derviş Paşa komutasında Fırka-i İslahiye adında bir ordu kuruldu Ahmet Cevdet Paşa da bu orduya danışman olarak katıldı Bu ordu sayesinde Kozanoğlu Beyliği yıkılıp, aşiretler Anadolu içlerine sürgün edildi ve yörede tekrar Osmanlı hakimiyeti sağlanmış oldu 1878 yılında bir kez daha Kozanoğlu isyanı çıktıysa da başarılı olamamıştır

Kozan ilçesi, 8 Mart 1919’dan 2 Haziran 1920 yılına kadar, bir yıl iki ay süreyle, Fransız ve Ermeni işgalinde kalmış ve 1920 yılında da yeniden Türklerin egemenliğine geçmiştir 0 tarihten bu yana Türkiye Cumhuriyeti yönetiminde olan ilçede Kozanoğulları,Yılmazoğulları, Kerimoğulları, Karakayalı, Avşar, Sırkıntı, Berber, Menemencioğulları vb birçok Türk boyu yaşamaktadır Ayrıca, Kozan’daki bazı köylerde Arabistan yarımadasından ve Kuzey Afrika’dan göç eden Türkiye vatandaşları da bulunmaktadır

Nüfus

İlçenin nüfusu 21012008 tarihinde açıklanan ADNKS kesin sonuçlarına göre 123980+1*'dir Bunun 72463'si ilçe merkezinde, 51517'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadırTemmuz 2008 itibariyle merkez nüfus 73056'dır

İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 2 belde, 86 köy ve 16 mahalleden oluşmaktadır

Adananın Kozan İlçesi Resimleri