Amasya Tarihi Ve Doğal Güzellikleri

Amasya tarihi ve doğal güzellikleri

Burmalı Cami:

Selçuklu dönemi camilerinden olan caminin minaresi, Osmanlı döneminde yapıldı Özgün motifli bordürle çevrili yay kemerli kapısı, Selçuklu taş işçiliğinin ustalıklı bir örneğidir Selçuklu Sultanı Gıyasettin II Keyhüsrev zamanında yapılan kesme taştan cami, dikdörtgen planlıdır

Gök Medrese Camisi:

Amasya Beylerbeyi Torumtay'ın yaptırdığı cami (1266-67), bu adı ön cephesindeki turkuaz rengi çini ve sırlı tuğlalarından alır Bina, 1926-77 yılları arasında müze olarak kullanıldı Ağaç oymacılığının özgün örneklerinden sayılan kapısı Amasya Müzesi'ndedir

Fethiye Camisi:

Fethiye Mahallesindeki cami, Bizans prenseslerinden Helene tarafından 7 yy'ın ilk yarısında kilise olarak yaptırıldı Daha sonra, 1116'da Danişmendliler tarafından camiye çevrildi Caminin bodrumunda bulunan eski Selçuklu Veziri ve Amasya Valisi İzzettin Mehmet Pervane ile eşi, oğlu ve kızına ait 4 mumya, 1928'de Amasya Müzesi'ne kaldırıldı

Hızır Paşa Camisi:

Amasya Tren İstasyonu'nun kuzeyindeki tepede yer alan ' cami, 14 yy'da yaptırılmıştır Düz ahşap tavanlı zaviye camilerinin önemli bir örneğidir Güney duvarında çeşme, batısında küçük bir hamam bulunur Eğimli bir arazi üzerinde kurulmuş olduğundan kuzey duvarı yamaca yaslanır Bu yüzden kapısı doğudadır

Beyazıt Camisi:

Osmanlı Sultanı Beyazıt II tarafından yaptırılan (1482-86) cami, Ziya Paşa Bulvan'ndadır Bursa üslubu ile klasik üslup arasında, Osmanlı mimarisinin özgün örneklerindendir Amasya camilerinin çoğunda olduğu gibi, ters T planlıdır Kuzeydeki son cemaat yeri, 6 yeşil mermer sütun üzerine oturan, S sivri kemerin taşıdığı S kubbeyle örtülüdür Avlu ortasında, 12 sütunun taşıdığı 12 dilimli piramit bir çatıyla örtülü şadırvan bulunur

Büyük Ağa Medresesi:

Samlar Mahallesi'ndeki medrese, Beyazıt H'ın kapıağası tarafından yaptırıldı (1488) Osmanlı medrese mimarisinde çok az kullanılan sekizgen planı ile dikkati çeker Kubbeli ve pencereli 20 öğrenci odasıyla bir ders odası vardır Sekizgen avlunun her kenarı, dörder sütun üzerine kemerli revaklarla çevrilidir

Beyazıt Medresesi:

Beyazıt Camisi'nin batısında, U planlı bir medresedir Şimdi Halk Kütüphanesi olarak kullanılan yapı, kesme taştandır Avlu etrafındaki kubbeli revaklann arkasında öğrenci odaları sıralanır Dershane bölümü, sekizgen kasnaklı bir kubbeyle örtülüdür

Bimarhane (Darüşşifa):

1308'de, İlhanlı Sultanı Olcayto Mehmet Hüdabende'nin eşi İlduş Hatun adına, tıp medresesi olarak Mimar Abdullah Ağa'ya yaptırıldı 1873'e kadar hekim yetiştiren medrese, aynı zamanda akıl hastanesi olarak da kullanıldı Kalın masif duvarları kesme taştandır Cephedeki anıtsal taçkapıdan üstü tonozla örtülü bir aralığa, oradan da avluya girilir Avlunun sağ ve sol yanında üçer kapılı iki koğuş vardır Amasya Darüşşifası, Anadolu'da müzikle tedavi yapılan ilk hastane olarak bilinir

Köprüler:

İlkçağ'ın ünlü tarihçisi Amasya doğumlu Strabon'a göre, kentte altı köprü bulunmaktaydı Bugün Kuş (Konç) Köprüsü, Eski Hükümet Köprüsü (Nergis), Maydanos Köprüsü, Meydan Köprüsü bulunmaktadır Sultan Gıyasettin II kızı Hundi Hatun tarafından yaptırılmış olan dört yayvan kemerli Kuş Köprüsü dışındakiler, eski köprülerin sonradan yapılmış halidir

Amasya Kalesi:

Yerleşmenin kuzeyinde, Harşane (Haraşna) -Ujağ! Dağı üzerindedir Yapılış tarihi Hititler'e kadar uzanır Pontus Kralı Mithridates döneminde genişletildi ve yenilendi Kesme taştan yapılmış olan Kale'de, Yeşilırmak kıyısından tepeye uzanan sekiz savunma kademesi bulunur Kalenin yamaçlarında Pontus krallanna ait 18 kaya mezarı (Kral Mezarları) bulunmaktadır

Siçkale (Enderun):

Kalenin Yeşilırmak'a yakın düşen bölümüdür Kral Mithridates'in sarayı İçkale'dedir Tarihsel belgelerde, Selçuklu Sultanı Mesut I'un burada cami, medrese, hamam ve saray yaptırdığı (1146) belirtilir

Cumudar Türbesi:

1250 yılında yapılan türbe, Burmak Minare Camisi bitişiğindedir Kare kaide üzerine kesme taş duvarlı bir Selçuklu yapısıdır Türbede, Selçuklu Veziri Yusuf Bey gömülüdür Alt katındaki mumyalığında bulunan dört mumya, 1928'de Amasya Müzesi'ne kaldırıldı Bu mumyaların, Hülagu'nun oğullarından Cumudar ile Amasya Emiri İşbuğa Nuyin'e ait olduğu saptandı

Torumtay Türbesi:

Amasya Emiri Torumtay tarafından (1278) inşa ettirildi Dikdörtgen planlı, kesme taştan bir yapıdır Güney cephesinin iki üst köşesi, yüksek kabartma motifleriyle Selçuklu taş işçiliğinin özgün bir örneğidir

Pir ilyas Türbesi:

Pirler Parkı içindedir Türbeye adını veren Pir İlyas-ül Halveti'nin, verdiği yerinde cevaplarla kenti Timur'un talanından kurtardığı söylenir Dikdörtgen planlı, sade bir yapıdır Türbenin içinde 7 sanduka vardır

Halifet Gazi Türbesi:

Kentin batısındaki Samiyet Mahallesi'nde, Danişmend Emiri Halifet Alp için 1226'da yaptırılmış olan türbe, Selçuklu türbeleri tarzında, kare bir kaide üzerine sekizgen planlı, kule şeklinde bir yapıdır Türbedeki tek sanduka, medusa başları, asma yaprağı ve kanatlı melek kabartmalarıyla bezelidir

Kadılar Türbesi:

Halifet Gazi Türbesi'nin karşısında yer alan yapı, 14 yy yapımı eyvanlı bir türbedir Amasya'daki diğer türbelerden farklı bir yapıdır Türbedeki Farsça beyitlerle süslü dört sanduka Amasya Müzesi'ndedir

Sultan Mesut Türbesi:

Üçler Mahallesi'nde bulunan türbe, değişik tarzıyla dikkati çeker Dikdörtgen planlı yapı,büyük bir kemerle ortadan ikiye bölünmüştür Üzeri beşik tonozla örtülü türbede, Selçuklu Sultanı Mesut I ile Yörgüç Paşa'nm iki kızı ve Selçuklu şehzadelerine ait sandukalar bulunmaktadır

Amasya Müzesi:

Daha önce Beyazıt Medresesi ve Gök Medrese'de bulunan tarihi eserler, 1977'de bugünkü binaya taşındı Müzede; Tunç Çağı seramikleri, savaş aletleri, süs eşyaları, Hitit, Frig, İskit, Pontus, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı seramikleri, silahlar ve sikkeler bulunmaktadır İlhanlılar döneminden kalma 6 mumyanın sergilendiği bölüm, müzenin en çok ilgi gören köşelerindendir

Türk mumya kültürünün tek örneği Amasya'da Fethiye Mahallesindeki Fethiye Camisi, Bizans prenseslerinden Helene tarafından 7 yy'ın ilk yarısında kilise olarak inşa edilmiş ve 1116 yılında Danişmentliler tarafından camiye çevrilmiştir Caminin bodrumunda, eski Selçuklu veziri ve Amasya Valisi Pervane, eşi, oğlu ve kızına ait 4 mumya, Türk kültürü içindeki tek örnektir Bu mumyalar 1928 yılında camiden alınarak Amasya Müzesine kaldırıldı ve sergilenmeye başlandı