İstanbul Yıldız Sarayı...

İSTANBUL YILDIZ SARAYI'NIN TARİHÇESİ

Yıldız Sarayı, Beşiktaş Yıldız Tepesi'nde Türk Osmanlı Saray mimarisinin en son örneğini teşkil eden yapı gruplarındandır

Sarayın bulunduğu "Hazine-i Hassa"ya kayıtlı bu arazi Kanuni Sultan Süleyman Döneminden beri padişahlar tarafından av sahası olarak kullanılmaktaydı Bu araziye ilk kasrı yaptıran Sultan I Ahmet'tir (1603-1617)

Sultan IV Murat da (1617-1640) avlanmaya geldiği zaman bu kasırda istirahat ediyordu

XVIII yüzyıl sonunda, Sultan III Selim (1789-1087) validesi Mihrişah Sultan için buraya başka bir kasır yaptırmış ve bu kasra "Yıldız" ismi verilmiştir Sultan Selim sarayın iç bahçesinde Rokoko stilinde bir de çeşme yaptırmıştır

Sultan III Selim'den sonra tahta çıkan Sultan II Mahmut'da (1808-1839) Yıldız bahçesinde düzenlenen ok atışlarını ve güreş oyunlarını seyretmek için buraya gelirdi Bu padişah, 1834-1835 yıllarında burada bir köşk yaptırarak etrafını da bir bahçeyle düzenletmişti 1826'da Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldıran Sultan II Mahmut "Asakir-i Mansure-i Muhammediye" adıyla yeni kurulan ordunun Yıldız bahçesinde yaptırdığı talimleri bizzat buradan denetlerdi

Oğlu Sultan Abdülmecit (1839-1861) bu köşkleri yıktırarak, 1842 yılında daha güzel bir uslupta olan "Kasr-ı Dilküşa" isimli köşkü annesi Bezm-i Alem Sultan için yaptırmıştır

Genellikle yaz aylarında Yıldız Köşkü'ne oturmaya gelen Sultan Abdülaziz (1861-1876) ise, Balyan ailesi mimarlarına Büyük Mabeyn Köşkü'nü inşa ettirmiştir Daha sonra da, dış bahçe denilen kısma Malta ve Çadır köşklerini, asıl saray kısmına ise Çit Kasrı'nı ekletmiştir

Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesinden sonra Sultan V Murat (1876), 92 gün süren saltanat günlerinde Yıldız Sarayı'nda oturmuştur

Sultan Murat'ın akli rahatsızlığı nedeniyle tahtan indirilmesinden sonra, kardeşi Sultan II Abdülhamid'in (1876-1909) 33 yıllık saltanat devri başlar Sultan II Abdülhamid; amcası Sultan Abdülaziz'in ve ağabeyi Sultan V Murat'ın birbirini takip eden ikametlerine sahne olan Dolmabahçe Sarayı'nın deniz kıyısında bulunması ve bu sarayın denizden kuşatılması ihtimalini göz önünde bulundurarak, 7 Nisan 1877'de Yıldız'a taşınmıştır

Saray asıl yapılaşmasına bu padişah döneminde başlamış ve buraya Yıldız Sarayı Hümayunu ismi verilmiştir Sultan Abdülhamid zamanında, civardaki arazi de alınmış, şimdi Yıldız Parkı denilen, dış bahçe genişletilmiş ve büyük ölçüde imar çalışmalarına da girişilmiştir

Bu durumuyla saray, bahçeleriyle beraber 80 dönümlük bir araziye yayılmıştır

Sarayda, sultanlar ve şehzadeler tarafından ikametgâh olarak kullanılan ve resmi görevlilere tahsis olunan köşklerden başka, tiyatro, müze, kitaplık, eczane, hayvanat bahçesi, mescit, hamam, tamirhane, marangozhane, demirhane, kilithane gibi çeşitli binaları da kapsıyordu

Sarayın hemen dışında Birinci Ordu'ya bağlı hassa tümeninin askerleri bulunmaktaydı

Sultan II Abdülhamid'den sonra yerine geçen, Sultan Mehmet Reşat (1909-1918), Hususi Daire denilen köşkün "Dört Mevsim Salonunda" ameliyat edilmiştir 3 Temmuz 1918'de ölümünden sonra, Sultan VI Mehmet Vahidettin (1918-1922) padişah olmuştur

Daha çok Dolmabahçe Sarayı'nda ikamet eden, Sultan Vahidettin zaman zaman Yıldız Sarayı'nı da kullanmıştır

Uzun süre Harp Akademileri binası olarak kullanılan saray, 1978 yılında, Kültür Bakanlığı'na devredilmiş ve daha sonra Yıldız Sarayı Müdürlüğü'ne tahsis edilmiştir Saray'da ilk müzeleştirme çalışmaları 1994 yılında gerçekleştirilebilmiştir 6 Ocak 1994 tarihinde Saray Tiyatrosu ve yeniden düzenlenen Sahne Sanatları Müzesi, 8 Nisan 1994'de ise Yıldız Sarayı Müzesi ziyarete açılmıştır

Yıldız Sarayı Müzesi

Sarayın ihtiyacı olan mobilyaları Sultan II Abdülhamid'in emri ile yaptırılmış marangozhane binasında bulunmaktadır

Marangozluğa çok meraklı olan ve kendi yaptığı bir çok el oyması eserle tanınan Sultan II Abdülhamid marangozhaneye özel bir önem vermiştir

Müzede sergilenen eserler genellikle saraya aittir Sergilemede Sultan II Abdülhamid'in kişisel eşyaları, kendisine armağan edilen eser niteliğindeki objelerden başka müzenin eski marangozhanede olmasından dolayı ahşap eserlere ve Yıldız Porselen Fabrikası ürünlerine de yer verilmiştir

Yıldız Sarayı Tiyatrosu ve Sahne Sanatları Müzesi

Müzeleştirilen ikinci bina, günümüze ulaşabilen tek Saray Tiyatrosu'dur Sultan II Abdülhamid tarafından 1889 yılında yaptırılmıştır

Restorasyon çalışmaları tamamlanan bu yapı, bitişiğinde bulunan Gedikli Cariyeler binasıyla birlikte Tiyatro ve Sahne Sanatları Müzesi olarak düzenlenerek ziyarete açılmıştır Tiyatro Müzesi'nin bir bölümünde de kullanıldığı devre ait orijinal kostümlerin sergilendiği bir seksiyon oluşturulmuştur

Sahne Sanatları Müzesi'nde ise, halen geleneksel ve batı etkisinde gelişen tiyatro tarihine ait ve arşiv değeri taşıyan belgeler ile ünlü sanatçılara ait bazı kişisel eşyalar sergilenmektedir

Böylece, çekirdeği oluşturan müzeler devredilecek ve satın alınacak yeni eserler ile daha da zenginleşecektir

YILDIZ SARAYI MÜZESİ MÜDÜRLÜĞÜ
ADRESİ: Barbaros Bul Beşiktaş / İSTANBUL
TELEFON: (212) 258 30 80-6
FAKS: (212) 258 30 85

Ziyarete Açık Olduğu Günler ve Ziyaret Saatleri
Pazartesi günleri dışında 930-1600 saatleri arasında ziyarete açıktır