Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbulun Zeytinburnu İlçesi Tanıtımı
İstanbulun Zeytinburnu İlçesi Tanıtımı
Zeytinburnu, İstanbul ilinin bir ilçesidir 1 Eylül 1957 tarihinde ilçe olmuştur Trakya’nın güneydoğusunda, Çatalca yarımadasının, Marmara Denizi'ne bakan yamaçlarının, bu denizle birleştiği yerdedir Tarihi yarımada ile surlarla ayrılmış, E-5 karayoluna sınır ve havalimanına 15-20 dakikalık mesafededir Bu sebeple İstanbul’un dışarı açılan önemli bir penceresidir Doğusunda Fatih, kuzeyinde Bayrampaşa, batısında Güngören, Bakırköy, güneyinde ise Marmara Denizi'yle çevrilidir
Tarihi
Zeytinburnu'ya ilk yerleşim İstanbul'un Türklerin eline geçmesini izleyen yıllarda Kazlıçeşme dolaylarına Kudüslü Papazlar diye adlandırılan insan topluluğu yerleşmeye başladı İstanbul, Türklerin eline geçince çok eskiden kentte yerleşmiş olan Rumlar arasında anlaşmazlık çıktı Bu anlaşmazlık sonucu, “Kudüs'lü Papazlar” bugün Zeytinburnu olarak bilinen deniz kıyısına yerleştiler
Çırpıcı'dan GörünümBuraya yerleşen papazların İstanbul içine kalanlara göre daha dindar oldukları, İstanbul içinde eski yerlerinde kalan papazların Hristiyan dininin kurallarını çiğnemelerine göz yumamadıkları için o çağlarda boş olan bu topraklar üzerine yerleştikleri söylentileri günümüze değin ulaşmış bulunuyor Bir süre sonra, Zeytinburnu ile Kazlıçeşme dolayları Kudüslü Papazların, türlü tarım ürünleri, zeytin ve birçok yemişler yetiştirerek, gönüllerince yaşam sürdürdükleri bir yöre durumuna geldi haaaaa recep karalı
Bakırköy tapu kayıtları incelendiğinde; bugünkü Zeytinburnu ilçesi topraklarının 3/4’ünün “Kudüslü Şerif Çiftliği” adı altında, Kudüslü papazların tapulu yerleri olduğu ortaya çıkmaktadır Son yıllarda yapılan araştırmalara göre, II Bayezit çağından önce bu toprakların Türklerin tapulu yerleri olduğu ortaya çıkmıştır Bu nedenle Zeytinburnu topraklarının tapu kayıtlarında Kudüslü Papazların yeri olarak gözüken bölümlerden birçoğu Vakıflar yönetimine devredilmiştir
Küdüslü papazların yaşadıkları çağlarda bu yerler güzel bir yöre durumuna geldi İklimin zeytin bile yetiştirilmesine elverişli olduğu bu çağlarda Zeytinburnu yöresi bir gezinti yeriydi İstanbul kentinin kıyısında bir eğlenme, dinlenme, gezinme yeri olarak uzun yıllar İstanbul halkının yaşamını etkiledi
Bakırköy ile Kazlıçeşme arasında “İskender Çelebi” adıyla bilinen bir gezinti yeri bulunuyordu Çok güzel bir bahçe, bahçenin içinde köşkler, köşklerin önünde denizle kucak kucağa olan yalılar vardı Burası Osmanlı Hakanlarının (Padişahlarının) gönülerince yaşadıkları bir yerdi İlçede dericiliğin başlaması Zeytinburnu ilçesi toprakları üzerinde yerleşmeyi etkileyici ikinci olay; Kazlıçeşme’de dericilik sanayisinin kurulmasıdır
Türkiye’de dericilik sanayisinin 150 yılı aşkın tarihçesi Kazlıçeşme’de başlamıştır denebilir Kazlıçeşme kentin dışında kalan boş bir yöreydi Dericilik sanayi, deniz kıyısında, suyu, güneşi kısaca kendisine gerekli tüm olanakları sağlayabileceği bir ortam bulmuştu Bu ortamda dericilik gelişirken çevreye yerleşenlerin sayısı da her geçen gün biraz daha çoğalıyordu Dericilik sanayini, dokuma sanayi izledi 1927 yılında Bezmen’ler Kazlıçeşme’de dokuma sanayini kurunca çalışan işçiler çevreye yerleşmeye başladılar
Zeytinburnu İlçesi
Yıllara Göre Nüfus
1955 17 585
1960 88,341
1965 102,874
1970 117,905
1975 123,548
1980 124,543
1985 147,849
1990 165,679
1997 228,786
2000 284,814
2007 288,743
Gecekondulaşma
İstanbul'da ilk gecekondu, 1945 yılında Zeytinburnu-Kazlıçeşme'de görülmüştür 1947-48 arasında ise, gecekondulaşma ilçede hız kazanmıştı Zeytinburnu toprakları insanla dolup taşmaya başladı Gecekondular bir çığ gibi yayılmaya başladı Yolsuz, okulsuz, düzensiz, plansız kocaman bir gecekondu kenti kapladı Zeytinburnu'nu 1949'da İstanbul genelindeki 5000 gecekondunun 3000'den fazlasının Zeytinburnu'nda olduğu tespit edilmiştir Bu durum, nüfus patlamasını da beraberinde getirmiştir Nitekim hızlı nüfus artışı Zeytinburnu'nun1957'de ilçe statüsüne getirilmesine de neden olmuştur
Gecekondulaşma, kendisine özgü evrelerde 1966 yılına değin süregeldi Toplumsal yasalar, yoksul halk yığınlarını yöneten doğa kuralları bildiğince işlendi Bu gelişigüzel gidişi önlemek için 30 Temmuz 1966 tarihinde 775 sayılı Gecekondu Kanunu yürürlüğe girdi Bundan sonra gecekondu yapımını önlemek amacı güdüyordu Ancak bu yasa da genişletilmedi Sorunlar üstüste yığılmaya başladı Gecekondu yapımı eski hızında olmasa bile sürüp gitti Yapılan, onarılan gecekondular birbirini izledi
Bucak oluşu
Zeytinburnu ilçesi toprakları 1953 yılına değin doğusu Fatih ilçesi batısı Bakırköy ilçesi topraklarında kalan bir yöre olarak yönetildi 1950 yıllarında artık Fatih veya Bakırköy ilçesinden yönetimi yapılamayan bu yörenin yönetimsel bir örgüte kavuşturulması düşünülmeye başlandı 30 Temmuz 1953 tarihinde Fatih ilçesine bağlı Zeytinburnu Bucağı olarak örgütlendirildi Batı bölümü yine Bakırköy ilçesine bağlı olarak kaldı
İlçe oluşu
Nüfusu günden güne çoğalan toplumsal, ekonomik, kültürel sorunlari her geçen gün bir kat artan bir yöre olarak büyüdü 1940’lardan 1960 yıllarına değin iç göçün pekçok sorunuyla karşılaştı 1955 sayımlarında 17 585 olan nüfus, 5 yıl sonra 1960 yılı sayımlarında 5 kat artarak 88 341 oldu Artık Fatih ilçesinin bir bucağı olarak kalamayacak duruma gelmişti Bunun üzerine 1 Eylül 1957 tarihinde 7033 sayılı yasa ile Zeytinburnu İlçesi adıyla İstanbul ilinin 14 ilçesi olarak örgütlendirilmeye başlandı Günümüzde, Zeytinburnu İlçesi 13 mahalleden oluşup, ilçede köy yerleşimi yoktur İlçede toplam 58 cadde ile 971 sokak bulunur İlçenin ana caddesi 58 Bulvar adlı, trafiğe tek yönlü açık caddedir İlçede caddeler genellikle numara ile adlandırılır İlçede askeri lojmanlar, bir stad, Avrasya Hastanesi, Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Balıklı Rum Hastanesi ve Surp Pirgiç Ermeni Hastanesi,Olivium iş merkezi bulunmaktadır Zeytinburnu ilçensinin ilk özel radyosu Zeytin fm,Radyo Z 1993 ten beri İstanbula yayınını kesintisiz sürdürmektedir Radyo Z 2007 ylında karasal yayınına son vermiş 2008 yılında dijital yayın lisansı almış ve dijital yayına geçmiştir
|