Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbulun Gaziosmanpaşa İlçesi Tanıtımı
İstanbulun Gaziosmanpaşa İlçesi Tanıtımı
Gaziosmanpaşa, İstanbul'un bir ilçesidir İstanbul'un geç dönem yerleşimlerinden olan ve daha önce Taşlıtarla ve Küçükköy mevkii olarak bilinen Gaziosmanpaşa, 1950'li yıllardan sonra gelişmiş, 1963 yılında da ilçe yapılmıştır Gaziosmanpaşanın merkezine eskiden Taşlıtarla denirdi Gaziosmanpaşa ilçesi Bayrampaşa,Esenler,Eyüp ve Sultangazi ilçeleri ile komuşudur Her gün artan nufusuyla trafik sorunu da artmaktadır Topkapı-Habipler tramvay hattının açılmasıyla modern bir ulaşıma da sahip olmuştur Bu yüzden en fazla göç alan ilçe konumuna gelmiştir
Nüfus
Gaziosmanpaşa'da 16 mahalle vardır 1985: 291 714 nüfus (km²'ye 1 790 kişi), 1997: 570 943 nüfus (km²'ye 3 900 kişi) 2008 yılında çıkarılan yeni yasa çerçevesinde "Arnavutköy" ve "Sultangazi" ilçe statüsü kazanmıştır Bu iki ilçenin kurulmasıyla Gaziosmanpaşa'nın nüfusu 1,150,588(2008)'dan 417,405(2009)'e düşmüş ve "Türkiye'nin en kalabalık ilçesi" ünvanını kaybetmiştir
1990 Genel Nüfus Sayımı'na göre ilçe merkezinin genç bir nüfusa sahip olduğu belirlenmiştir; 20 yaşın altındaki nüfus toplam nüfusun yarısına yakındır Yine aynı sayıma göre, ilçe merkezinde 6 yaşın üzerindeki okuryazarlık oranının %88,1 olduğu görülmüştür İlçe merkezinde okuma yazma bilenlerden %81,3'ü bir öğrenim kurumundan mezun olmuştur Bunlardan %75,7'si ilkokulu, %12,9'u ortaokul ve dengi okulları, %9,2'si lise ve dengi okulları ve %2,2'si yüksek öğrenim kurumlarını bitirmiştir
Gaziosmanpaşa ilçe merkezinde iktisaden faal nüfus 12 ve daha yukarı yaştaki nüfusun %48,4'ünü oluşturmaktadır Bu, 12 yaş üzerindeki nüfusun yaklaşık yarısının faal olarak ekonomik hayata katıldığını, diğer yarısının ise ekonomik açıdan faal olmadığını ortaya çıkmaktadır İktisaden faal olmayan nüfusun büyük kısmını ev kadınları oluşturmaktadır
Yıllar 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000 2007 2008 2009
Gaziosmanpaşa Nüfusu 3,847 4,720 5,640 5,407 18,049 65,351 90,855 126,509 161,930 220,439 291,715 393,667 649,648 762,138 1,013,048 1,150,588 417,405
Tarih
Gaziosmanpaşa ilçe alanı eskiden Eyüp ve Çatalca ilçelerinin sınırları içindeydi Bugün ilçe merkezinin bulunduğu güneydoğudaki topraklar 1950'lere kadar boştu Eyüp ilçe sınırları içindeki bu topraklar kıraç ve taşlı olduğundan halk arasında Taşlıtarla olarak adlandırılırdı
1950'den önce burada hayvancılıkla uğraşanların kurduğu ağıllarla birkaç atölye tipi imalathane vardı 1952 yılında Balkan göçmenlerine devletin yaptırdığı evlerle başlayan Taşlıtarla serüveni, 1960'lı yıllardan itibaren sanayinin Rami ve Eyüp'e kaymasıyla büyük bir ivme kazandı ve bugün ortaya 1 milyon kişinin yaşadığı dev Gaziosmanpaşa ilçesi çıktı Bir bakıma Taşlıtarla, Gaziosmanpaşa ilçesinin çekirdeği sayılmaktadır Yakın zamana kadar kentin varoşu olan Taşlıtarla bugün dev gökdelenleri alışveriş merkezleri, bilgisayarlı okulları ve eğlence merkezleriyle modern bir görünüm kazandı
Taşlıtarla 1958'e kadar Eyüp'ün Rami Bucağı'na bağlı olan Küçükköy'ün bir mahallesiydi 1962'de yapılan bir araştırmaya göre Taşlıtarla'daki 18 bin gecekonduda yaklaşık 90 bin kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir Nüfusun hızla artmasına bağlı olarak Eyüp İlçesi'nde kurulan Göktepe Bucağı'nın merkezi durumundaki Taşlıtarla, 1963'te bucak çevresindeki alanlarda oluşturulan Gaziosmanpaşa İlçesinin merkezi oldu ve bundan sonra Gaziosmanpaşa adıyla anılmaya başladı
Gaziosmanpaşa ilçesi'ne Rami Bucağı'nın ve Çatalca ilçesi'ne bağlı Hadımköy Bucağı'nın bazı köyleri katılmıştır 1970'den önce Çatalca'nın Tayakadın Köyü 1990 öncesinde yine Çatalca'nın kırsal bir yerleşmesi olan Yeniköy de bağlanınca Gaziosmanpaşa İlçesi bugünkü sınırlarına kavuşmuştur
Gaziosmanpaşa ilçesi'nin kentsel gelişmesini en iyi ilçenin nüfus gelişmesi göstermektedir Dünyanın çok az yerinde görülebilecek bir kentleşme sonucunda Gaziosmanpaşa'nın nüfusu 1935-1997 yılları arasındaki 60 yılda olağanüstü büyümüş, tam 165 misli artmıştır İlçe nüfusu 1935'de 3847 iken 635 000 olmuştur
1935'teki sayıma göre, bu alandaki nüfusun tamamı kırsal yerleşmelerde yaşıyordu Sonraki yıllarda İstanbul'un birçok bölümünde görüldüğü gibi Gaziosmanpaşa'da da kentleşme hız kazandı Gaziosmanpaşa İlçesinde İstanbul'a yakın olan yerler daha hızlı kalabalıklaşmış ve kent niteliği kazanarak İstanbul kentsel alanına katılmıştır
Kurulduğu günden bu yana her dönem kamuoyunun dikkatini çeken ilçe, son yıllarda artan nüfusuyla İstanbul'un en büyük birinci,Türkiye'nin en büyük ikinci ilçesi olma hüviyetini kazandı
Gecekondulaşmanın yoğun olduğu ilçelerden sayılan Gaziosmanpaşa, son yıllarda özellikle de Belediyenin altyapı, ulaşım ve peyzaj çalışmaları ile her geçen gün gelişme trendini arttıran bir yapıya kavuşturulmuştur İlçenin kaderini iyi yönde etkileyen bu hizmetler büyük yatırımcıları bu bölgeye sevk etmiş ve Gaziosmanpaşa da İstanbul'un kentli unsurlarını taşır hale gelmeye başlamıştır
Sosyal yapıyı güçlendirmek, renkli etnik ve kültürel yapıyı canlı tutabilmek ve nüfusun yarıya yakınını oluşturan gençlerin ihtiyaçlarına cevap verebilmek için; Belediye, yeni yapılanmakta olan ilçede birçok alanı kamulaştırarak, çok amaçlı spor kompleksleri, dev alışveriş ve kültür merkezleri, büyük tünel ve kavşak çalışmaları, toplu konut alanları ve rekreasyon alanlarından bir kısmını hayata geçirmiş, bir kısmını da projelendirerek yapılaşma aşamasına getirilmiştir Hızla artan nüfus ve buna paralel olarak yıllardan beri ihmal edilmişliğin ortaya çıkardığı sorunlar, ilçede pek çok faaliyetin bir arada ve süratle yapmak gereğini duyurdu
Ekonomi
Gaziosmanpaşa İlçesi'nde ekonomik hayatın temelini küçük esnaf ve dış üretim faaliyetleri oluşturmaktadır İlçe merkezinde iktisaden faal nüfusun %60'ı bu işlerde çalışmaktadır Esnaf ve Sanatkarlar Birliği'nin verilerine göre, Gaziosmanpaşa'da 498 küçük ölçekli, 145 orta ölçekli ve 18 de büyük ölçekli işletme bulunuyor Genel olarak avize, oto motor tamiri, metal işleri, konfeksiyon, torna-tesviye ve elektronik tesisatçılığı konularında faaliyet gösteren bu işletmelerde 3 688 kişi çalışıyor Bununla birlikte İlçeye bağlı köylerde kırsal nüfusun geçimini temin ettiği tarımsal üretim de vardır Ancak tarımsal üretim her geçen gün azalmaktadır Son yıllarda gelişmeye başlayan baka bir faaliyet alanı da turizmdir Gelecekte özellikle Karadeniz kıyısında turizm faaliyetlerinin önemli bir yer tutması beklenmektedir
İlçede genel olarak bir inşaat havasının hakim olduğu söylenebilir Eski gecekondular artık yerini planlı yapılaşmaya bırakmaktadır İlçenin hemen hemen her yerinde inşaat malzemesi satan perakendeci ya da toptancı mağazalarına, hafriyatçılara, marangozlara rastlamak mümkün
|