Kocaeli Atatürk Anıtı

Kocaeli Atatürk Anıtı

Kocaeli Atatürk Anıtı

Atatürk Anıtı

Kocaeli’de inşa edilen ilk heykel Atatürk’ün hatırası ve Cumhuriyetimizin Onuncu Yıldönümünü kutlamak amacıyla yapılmıştır İzmit şehrinin en güzel bir noktası olan Saat Kulesi ve Saray civarında bir tören alanı yapılarak yerleştirilen heykelin çevresi de çiçeklerle süslenmiştir Bu anıt İzmit şehir meydanını süsleyen ilk heykeldir

Türk heykeltraş Nejat Sirel tarafından yapılan bronz heykelin kaidesi ise beyaz Marmara Mermeri’nden masif olarak yapılmıştır

Sağ eliyle batıyı işaret eden Atatürk’ün yüzü İzmit Körfezi’ne dönüktür Mareşal üniforması ve omuzlarından çizmelerine kadar inen pelerini ile heybetli bir görünüşü olan anıtın bulunduğu yükseklik ona daha da görkemli bir ifade kazandırmıştır

Kocaeli Vilayeti’nin ve İzmitlilerin gayretleriyle yapılan İzmit Atatürk Anıtı Atatürk’ün sağlığında 1933’te yapılmıştır İstanbul-Ankara arasında tren ile seyahatleri esnasında, İzmit halkının kendisi için yaptırdığı anıtı gören Atatürk, memnuniyetini ifade ederek İzmit halkına teşekkür etmiştir

İzmit Atatürk anıtının bulunduğu yerin seçimi ve ilk planlaması cumhuriyet döneminin ilk mimarlarından şehirci ve mimar Burhan Arif Bey’e aittir Ayrıca İstanbul, Taksim’deki Atatürk anıtını yapan İtalyan Heykeltraş Pietro Canonica’dan ve bazı yabancı mimar ve şehircilerden anıt yeri hakkında görüş alınmıştır

Mimar Burhan Arif (Ongun)’un çizmiş olduğu proje küçük değişikliklerle uygulanmıştır İstanbul’da yayınlanan “Mimar” adlı aylık mecmuanın 1933 yılı 2 sayısında İzmit’te yapılan Atatürk heykeli ve çevre planlaması hakkında şu bilgiler bulunmaktadır:

“Gazi Heykeli ve Hükümet Meydanı-İzmit

Proje: Mimar Burhan Arif

İzmit’te saat kulesi ve eski saray meydanındaki mevkide dikilecek Gazi Hazretlerinin heykeli Türk heykeltraş Nejat’a sipariş edilmiştir Şehrin de planlarının yapılması tekarrür etmiş ve Mimar Burhan Arif tarafından hükümet meydanına ve heykelin civarına ait bir proje ihzar edilmiştir

Hükümet önündeki yamaçta Sapanca’dan getirilen çamlar ile bir koruluk vucuda getirilmekte ve yapılacak bir tarasadan sonra ikinci bir set ile heykelin bulunduğu sahaya çıkılmaktadır

Münferit duran, eski saraya bunun önündeki saat kulesine ve heykelin rekzedileceği sahaya bedii bir vahdet verilmiştir

Bu münasebetle heykeltraş ve şehirci mimarımıza başarılar dileriz”

“Mimar” Aylık Mecmua Yıl: 1933, Sayı: 2, S:47

(Proje tarihi: Şubat 1933)

(Proje adı: İzmit Gazi HzHeykeli ve Parkı)

Üzerinde Ne Yazmaktadır ?

İzmit Valisi Eşref Sait döneminde yapılan İzmit Atatürk anıtının kaidesine Atatürk’ün İzmit’te yapmış olduğu konuşmalardan bir bölüm alınarak mermer üzerine yazdırılmıştır Anıt üzerinde Atatürk’ün İzmit’te söylemiş olduğu şu sözler yazılıdır:

“Ölmüş zannedilen milletimiz yeniden bunca kabiliyet-i hayatiyesini izhar ederek, kadınlarıyla, çocuklarıyla, ihtiyarlarıyla el ele vererek cihanda mevcut olduğunu ispat eden harikalar göstermiştir Bunun netice-i katiyesi olarak Lozan konferansına davet olunmuştur

Lozan’da henüz müsbet bir netice yoktur Millet Misak-ı Milliyesinin medlulü hakikisi kuvveti ve süngüsü ile maddeten istihsal edilmiştir

Şimdi Lozan’da yapılacak şey maddeten istihsal edilen bu netaici usulü ve resmen tespit ve tasdik ettirmekten ibarettir Bu netice er geç istihsal edilecektir Bu istihsal için kuvvetimiz de vardır Kuvvetimiz de kafidir Ordularımız ve ordularımızı vucuda getiren milletimiz kuvvetlidir, bu milleti yaşatan vatan natüenahi menabii servete maliktir Bu kuvvetlerin fevkinde bir kuvvetimiz vardır ki o da idrak edip bilfiil elimizde bulundurduğumuz ve bulunduracağımızı fiilen isbat eylediğimiz hakimiyeti milliyemizdir

Hakimiyeti milliyemiz için tehlike var mıdır?

Dediler, buna cevaben en kat’i bir surette derim ki “Hayır, Hayır, Hayır”

Nejat Sirel’in İzmit Atatürk Anıtı, düşünce ve ifade yönünden de estetik ve orantı yönünden de üstün bir eser olduğu gibi, bu tarzda yapılmış ilk anıt olması dolayısıyla orijinal bir özellik de taşımaktadır