Bidat Ehlinin Arkasında Namaz

Bidat Ehlinin Arkasında Namaz
Hakkında Bidat Ehlinin Arkasında Namaz




Bidat Ehlinin Arkasında Namaz

Bidatçi kimselerin arkasında namaz kılmamak terk edilmiş bir sünnettir Bu sünnet öyle terk edildi ki, ilim ehli olan kimseler dahi bundan bahsetmemektedir Aşağıda da örneklerini vereceğimiz gibi, selef alimleri bidatçi kimselerin arkasında namaz kılmazlardı Bilmeden arkalarında namaz kılarlarsa cuma ve bayram namazı hariç, kıldıkları namazları tekrar iade ediyorlardı Ancak bidatçi olan imam, müslümanların halifesi ise ona sabretmek sünnettir Buna rağmen bazı alimler yine de namazlarını iade etmişlerdir Ahmed b Hanbel, Ali b el-Medinî ve Yahya b Maîn, halife Me'mun'un ardında kıldıkları namazları iade etmişlerdir

İmamların bidatçi olup olmadıklarını imtihan etmek caiz değildir imtihan haricilerin özelliğidir hali açık olmayan kişilerin arkasında namaz kılınmalı ve bu konuda çok araştırma yapmamalıdır Şayet kişi bidatini ortaya çıkarıp, izhar ediyor ve insanları ona çağırıyorsa bu kimsenin arkasında namaz kılmaktan kaçınılmalıdır insanların sünnet üzere olmamakla itham etmek de zor bir iştir

Kişi kendisine uyduğu imamın fıskını bilmiyorsa onun arkasında kıldığı namazda sakınca yoktur; Ebu Hureyre (radiyallahu anh) anlatıyor: ''Rasûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "(İmamlar) sizin için kılarlar Doğru kılarlarsa (sevabı) sizedir Hatalı kılarlarsa (sizin namazınızın sevabı) sizedir, hata onların aleyhlerinedir"[1] Nitekim bu hadiste imamın namaz dışındaki fasıklığı değil, namazında hatalı davranması söz konusu edilmiştir

Ama fıskını bildiği bir kimsenin arkasında namaz kılmak mekruhtur Zira Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, kıbleye tüküren bir imamı imamlıktan azletmiş, onun arkasında namaz kılınmasını yasaklamıştır[2]

Bazı kimseler; akidesi batıl ve hatta küfre düşüren akidelere sahip olan imamların dahi arkasında namaz kılmayı terk etmemek gerektiğini, onlara tebliğ yapılmış olsa bile, anlamamış olabilirler bahanesiyle mazur görülmeleri gerektiğini söylüyorlar İmam Ebu Davud'un rivayet etmiş olduğu bu sahih hadis onların aleyhlerine delil olduğu gibi, Allah Azze ve Celle'nin açık ayetleri de tebliğ edildikten (hüccet ikamesinden) sonra muhatapların anlamasının şart olmadığını göstermektedir mesela Tevbe suresi 115 ayetinde Allah Azze ve Celle şöyle buyurmuştur: "Allah bir topluluğu doğru yola ilettikten sonra sakınacakları şeyi kendilerine açıklayıncaya kadar onları saptıracak değildir" Allah Teala bu ayette "anlayıncaya kadar" demedi, bilakis "açıklayıncaya kadar" buyurdu Bu, delilin getirilmiş olması demektir Kıbleye tüküren imam hadisine dönecek olursak, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, mezkur şahsı mazur görmemiş, imamlığa devam etmesine musaade etmemiştir

Cuma ve bayram namazları gibi halifenin ardında kılınan namazlarda, halife bidatçi ve zalim olsa da ardında namaz kılınır İbni Ömer (radiyallahu anh) Haccac’ın arkasında namaz kılmıştır[3] Hasen el Basri; “Namazı kıl, onun bidati kendisinedir” demiştir[4] Kâfir olduğu bilinen kimsenin arkasında ise namaz caiz olmaz Şeyhulislam İbn Teymiyye der ki; “Başkasının ardında kılma imkânı varken, bidatçilerin ve heva ehlinin ardında namaz sahih olmaz Bu konuda Müslümanların halifesi ile başka imamların hükmü farklıdır Müslümanların halifesinin ardında namazı – halife bidatçi de olsa – ancak bidat ehli terk eder Eğer bidatinden dolayı tekfir ediliyorsa ardında namaz kılınmaz”[5]

Bidat Ehlinin Arkasında Namaz Kılma Hususunda Selefin Tavrı:

1- İbrahim b el-Mugira şöyle dedi: Sufyan es-Sevrî'ye "iman sadece sözdür, amel değildir" diyen bir kimsenin arkasında namaz kılayım mı?" diye sordum, o da: "Hayır! bu kimsenin bir değeri yoktur" diye cevap verdi (el-Hilye 7/27)

2- İmam Şafii şöyle demiştir: "Rafizi'nin, Kaderiye mensubunun ve Mürcie'den olan kimselerin arkasında namaz kılma!" (Siyeru A'lam 10/31)

3- Yahya b Main, Halife Me'mun bidat çıkardıktan sonra onun arkasında kıldığı namazları iade etmiştir (Abdullah b Ahmed b Hanbel; es-Sunne (1/130) isnadı sahihtir)

4- Ahmed b Hanbel dedi ki: "Ben Cehmî (Allah'ın sıfatlarını tahrif eden ve Allah'ın heryerde olduğunu söyleyen) bir kişinin arkasında kıldığım namazları iade ediyorum" (Ebu Davud; Mesailu Ahmed (43)

5- Malik b Enes dedi ki: "Bidat ehlinin arkasında namaz kılınmaz" (el-Mudevvene 1/84)

6- Ali b Abdullah b Abbas şöyle dedi: "İmam heva (bidat) sahibi biriyse arkasında namaz kılınmaz" (el-Lalkai; Şerhu İtikadi Ehli's-Sunne (1344)

7- İbn Uyeyne dedi ki: "Rafızi, Kaderî ve Mürciî kimsenin arkasında namaz kılma!" (el-Lalkai age (1344)

8- Muaz b Muaz şöyle dedi: Sa'd oğullarından bir adamın arkasında namaz kıldım ve o adamın kaderi inkar eden birisi olduğunu öğrendim Bunun üzerine kıldığım o namazı otuz yada kırk sene sonra da olsa tekrar iade ettim" (Abdullah b Ahmed; es-Sunne (2/386)

9- Ebu Süleyman ed-Daranî'ye, Abdulvehhab b el-Haffaf'ın kaderi inkar eden bir söz söylediği aktarıldı Ebu Süleyman ed-Darani onun mescidinde namaz kılmayı bıraktı ve başka bir mescide gitti" (Hatib; Tarihu Bağdad (10/249)

10- Muhammed Bin İsmail el-Buharî dedi ki; "Yahudi, Hristiyan ve Mecusilerin sözlerine baktım, küfür bakımından Cehmiye fırkasından (Allah'ın heryerde olduğunu söyleyerek istiva sıfatını ve Kur'an mahluktur diyerek kelam gibi sıfatlarını inkar eden fırka) daha sapık bir kavim görmedim Onları tekfir etmeyenleri, ancak onların küfrünü bilmediklerinden ötürü mazur görürüm" Yine dedi ki; "Benim için ha cehmî ve rafızinin arkasında, ha Yahudi veya Hıristiyanın arkasında namaz kılmışım fark etmez"(Halku Ef'ali'l-İbad (no:35 ve 53) Beyhaki el-Esma ve's-Sıfat (s253) Begavi Şerhu's-Sünne (1/228)

11- Abdullah Bin Ahmed, babasından naklen "Kuran mahluktur" diyen kimse için diyor ki; "Böyle diyenin arkasında ne Cuma namazı ne de başka bir namaz kılınmaz Ancak cemaate gitmek terk edilmez Onlarla namaz kılındıysa iade edilir"(Abdullah b Ahmed es-Sünne (1/129) İbn Hani; Mesailul-İmam Ahmed (295) Begavi Şerhu's-Sünne (1/229)

12- Abdullah b İdris'e bidatçilerin arkasında namaz kılmak hakkında soruldu Dedi ki: "İnsanlar kendilerinden razı oldukları ve (fasık olmayan) adil kimselerin arkasında namaz kılmaktan geri kalmamışlardır" Denildi ki: "Peki cehmiye?" Şöyle dedi: "Hayır, bunlar savaşılacak insanlardır Ne onların arkasında namaz kılınır, ne de nikahlanılır Onlara ancak tevbe etmek düşer" (Buhari; Halku Ef'alil İbad (No:78)

Bu hususta rivayetler bol ve meşhurdur el-Hasen el-Basrî rahimehullah dedi ki; "Allah bidat sahibinin ne orucunu, ne namazını, ne haccını ve ne de umresini bidatini terk edinceye kadar kabul etmez"(Lalkai (1/138) Acurri Şeriat (s64) İbn Vaddah el-Bid'a (s27) Ebu Şame el-Bais (s14) Şatıbi el-İtisam (1/134) bu sözün merfu olarak rivayeti ise münkerdir Bkz: Elbani Daife (1493)

el-Begavî dedi ki; "Sahabe, Tabiin, onlara tabi olanlar ve Sünnet âlimlerinin adetleri, bidat ehlinden uzaklaşmak şeklinde olmuştur" (Begavi Şerhu's-Sünne (1/227)