Akrosiyanoz

Akrosiyanoz (vücudun uç bölümlerinin morarması) çevrel atardamarların bü*züşmesinden kaynaklanan bir hastalık*tır Tüm yaşlarda ortaya çıkabilir, ama genellikle 20-45 yaş arasında görülür Akıl hastalarında çok daha sıktır Bu grubun yanı sıra öteki akrosiyanoz ol*gularında da belli bir duygusal denge*sizlik sık görülür Hastalığın ruhsal ve hormonal bozukluklardan kaynaklandı*ğı öne sürülmüşse de, günümüze değin nedeni tam anlaşılamamıştır

Akrosiyanozun belirtileri, vücudun uç bölümlerindeki (parmak uçları, bu*run, dudaklar, kulak sayvanı vb) kılcal damarların ve yüzeysel toplardamarla*rın genişlemesiyle birlikte az ya da çok sürekliliği olan bir arteriyol (küçük atar*damar) büzüşmesidir

Başlıca belirti morarmadır (siya-noz); ellerde ve daha seyrek olarak ayaklarda, morumsu zemin üstünde kır*mızımsı lekeler görülür Morarma (sîya-noz) el ya da ayak bileğine doğru sona erer Buna cilt sıcaklığının azalması, terleme, ellerde ve ayaklarda ağrılı ger*ginlik gibi başka yerel belirtiler de eşlik edebilir Soğukta artan bozukluklar, et*kilenen uçların ısıtılmasıyla belirgin bi*çimde geriler ya da yok olur Ama oda sıcaklığında çeşitli belirtiler hafif de ol*sa varlığını korur; bunlar Raynaud sendromundaki gibi nöbetler halinde or*taya çıkmazlar Her iki biçim arasındaki ayırıcı bir özellik, akrosiyanozda hiçbir zaman solukluk olmamasıdırSiyanozlu bölgelere parmakla bastı*rınca soluk lekeler ortaya çıkar; parmak çekilince bunlar kaybolur ve morarma çevreden merkeze doğru gerilerAkrosiyanozun gidişi iyi huyludur Başka etkenler (soğuk ve güçlü dezen*fektanlara bağlı lezyonlar vb) devreye girmedikçe kangren oluşmaz Yerel lez-yonlann iyileşme eğilimi azdır Yakın*malar kış mevsiminde ve soğuk iklimli bölgelerde artar, ama yıllar geçtikçe ha*fifleme eğilimi gösterirLivedo retikularis de atardamarlarda gene soğuğa bağlı olarak ortaya çıkan, ama akrosiyanozdan farklı bir hastalık*tır Bu hastalıkta ağ biçiminde, morum*su bir dizi sık çizgi ortaya çıkar; bunlar daha çok bacaklarda ve ayak sırtında (daha ender olarak önkol ve el sırtında) yerleşir Cutis marmorata denen en ha*fif biçiminde hasta soğuğa çıktığında kol ve bacakları morumsu, ağ biçimli beneklerle kaplanır; bunlar, sıcaklık yükselince kaybolur Daha ilerlemiş bi*çimlerde derinin rengindeki değişiklik*ler tüm soğuk mevsim boyunca sürebi*lir Ender olarak ülserleşmeler ortaya çıkar Livedo retikulariste akrosiyanoz*dan farklı olarak yanma ve ülserleş-meyle ayırt edilen ağrılı deri lezyonlan gelişebilir Ayrıca akrosiyanozda yal*nızca uç bölgeler etkilenmişken, livedo retikulariste bacak ve uyluk gibi orta bölümlerde belirti görülürLivedo retikularis hemen her zaman üretken (doğurgan) yaştaki kadınları et*kiler Bu yüzden nedenleri arasında hormonal etkenlerin de bulunabileceği düşünülmektedir Gerek akrosiyanozda, gerek livedo retikulariste tedavi, etkile*nen bölümlerin soğuktan, enfeksiyon*dan ve travmalardan korunmasına da*yanır Yalnızca çok ender olgularda da*mar genişletici ilaçlar verilmesi gerekir