Çocuk Ağız Ve Diş Sağlığı (Pedodonti)

Çocukların dişleri niye çürüyor?

Süt dişleri normal dişlere oranla daha çok organik madde içerirler, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler

Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olmasında fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir

Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler

Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir hata da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb gibi gıdalara batırarak çocuklara vermeleri veya uyku aralarında şekerli süt, meyve suyu gibi gıdalara alıştırmalarıdır Böylece beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir

Çocukların dişleri niye çürüyor?

Süt dişleri normal dişlere oranla daha çok organik madde içerirler, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler

Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olmasında fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir

Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler

Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir hata da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb gibi gıdalara batırarak çocuklara vermeleri veya uyku aralarında şekerli süt, meyve suyu gibi gıdalara alıştırmalarıdır Böylece beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir



Süt dişlerinin önemi nedir?

Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır Bunların yanında aşağıdaki gibi bir görüntü, hiç kimsenin çocuğunda görmek istemeyeceği ciddi estetik sorunlara yol açmaktadır

Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar

Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır



Süt dişlerindeki çürükler ; ağrı ile çocuğun çok küçük yaşlarda tanışmasına ve gelecekte bazı fobileri olmasına neden olabilir Ayrıca bu çürükler süt dişlerinin çok erken kaybına neden olabilir
Süt dişlerindeki çürükler tedavi edilmeli mi?

Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı, kötü koku, çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve çirkin görüntüye yol açar Bu dönemdeki tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride diş çarpıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve genel sağlık problemlerine (romatizmadan kalp rahatsızlıklarına kadar) sebep olabilecektir Dolayısıyla süt dişlerindeki çürükler, "nasıl olsa yerine yenileri gelecek" yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir

Çocuklarda bazı ağız ve diş problemleri :

1) Diş Gıcırdatma:

*

Nedenleri
Stress, agresif, takıntı veya sıkılgan kişilik yapıları, anne-babası diş gıcırdatan çocuklar bu alışkanlığa daha eğilimlidir
*

Belirtileri
Dişlerde aşınma, uyurken çıkartılan gıcırdatma sesleri, yüz kaslarında ağrı, çene ekleminde problemler, baş ağrısı, dişlerde sallanma ve hassasiyet
*

Tedavisi
Öncelikle psikolojik açıdan diş gıcırdatmaya yol açan faktörler ortadan kaldırılmaya çalışılır
Bu başarılamaz, hastaya takıp çıkartılabilien bir gece plağı yapılır

2) Parmak Emme:

*

Nedenleri: Parmak emme küçük yaşlarda sık görülen bir alışkanlıktır Genellikle dört yaşına kadar kendiliğinden ortadan kalkar Alışkanlığın sürekli dişlerin çıktığı yaşlarda da sürmesi, bu dişlerde ve damakta yapısal bozukluklara yol açar Bu bozuklukların nedeni parmağın ön dişlere ve damağa uyguladığı başınçtır Ortaya çıkan bozukluğun derecesi emmenin süresine, sıklığına, şiddetine ve emme sırasında parmağın pozisyonuna bağlıdır
*

Tedavisi:
Parmak emmeyi önlemenin en etkili yolu parmak emmeye eğilim gösteren çocuğu emziğe alıştırmaktır Emziğin hem verdiği zarar daha azdır, hemde daha kolay bırakılabilir
Tedavinin zamanlaması çok önemlidir Çocuğun kendisi bu alışkanlıktan kurtulmayı istemedikçe, tedavinin başarıya ulaşması imkansızdır
Çocuğun çevre baskısına uğramaması ve alay edilmemesi için okul çağından önce bırakması psikolojik yönden çok faydalıdır
Çocuk baskı altına alınmadan cesaretlendirilerek, ödüllendirilerek pozitif yönlendirilmelidir
Eğer her şeye rağmen 6 yaşına kadar alışkanlık kırılamamışsa diş hekimine başvurularak profesyonel yardım alınması gereklidir

3) Emzik

Bebekler için emmek rahatlamanın ve güven içinde hissetmenin en doğal yoludur
Eğer bebek parmak emme eğilimi gösteriyorsa, derhal emziğe yönlendirilmelidir Emzik parmak emmeye göre hem daha az zararlıdır; hem de sonraki yaşlarda daha kolay bırakılabilir
Emzik günün büyük bir bölümünde değil, sadece gerekli olduğunda verilmelidir
Yapısal bozukluklara yol açmamak için, mümkün olduğu doğal meme yapısındaki emzikler seçilmelidir
Emziklerin yapısının sağlamlığı her gün kontrol edilmelidir
Emziğin büyüklüğü ağzın yapısına uygun olmalıdır



Biberon çürüğünden korunmak için ne yapmak gerekir?
Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, koruyucu önlemlerin erken dönemde alınması gerekir

Bunlar nelerdir?

* Bebeğinizin gece ağzında biberonla uyuma alışkanlığını önleyin
* Beslendikten sonra uyutmaya çalışın
* Biberondaki süte şeker, bal pekmez gibi tatlandırıcılar ilave etmeyin
* Bebek beslendikten sonra mutlaka su içirin
* İlk dişlerin sürmeye başlamasıyla gece ve sabah beslenmeleri sonrası temiz, ıslak bir tülbent ile dişlerini silerek temizleyin

Biberon çürüğü önemli midir?
Biberon çürüğü görülen dişler tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanır İltihaplı ya da ağrıyan dişler bebeğin huzursuzlanmasına ve beslenme düzeninin bozulmasına neden olur İltihap alttan gelecek kalıcı dişler de etkileyip şekillerinin bozuk olmasına yol açar Bu dişler çekilmek zorunda kalırsa çocukta konuşma problemleri ortaya çıkabilir

Biberon emmediği halde bebeğimin dişleri çürüdü sebebi ne olabilir?
Biberonun yanı sıra emziklerin ağlayan bebekleri susturmak amacıyla bal, pekmez, reçel gibi tatlandırıcılara batırılarak verilmesi de biberon çürüklerinin başka bir nedenidir Bunun yanı sıra, dişler sürdükten sonra oyalanmak amacıyla bebeğin eline verilen karbohidratlı-şekerli gıdalar da diş çürüklerine neden olur Çocuğu bu tür gıdaların yerine elma, havuç gibi besin değeri yüksek; diş temizliğine yardımcı gıdalara yönlendirmek gerekir

Çocuklarda hangi diş macunu ne kadar kullanılmalıdır?

Bebeklik döneminde ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez Diş macunu kullanımına üç yaşından sonra başlanmalıdırAncak reklamlarda gördüğünüz gibi 3-5 cm değil, bir leblebi kadar macun fırçalama için yeterli olacaktır

Diş macunu kullanımına başlandığı dönemde, florürlü diş macunlarından herhangi biri tercih edilebilir Önemli olan çocuğun seçilen macunun tadını sevip istek duymasıdır

Fırçalama işleminde macundan çok, etkili bir fırçalama işleminin önemli olduğunu unutmamak gerekir





Çocuk dişlerinde acil durumlar

* Diş Ağrısı:
Ağrıyan dişin çevresini temizleyin Ilık tuzlu su ile gargara yaptırın ve eğer varsa sıkışmış yiyecek artıklarını diş ipi ile uzaklaştırın Asla dişin üzerine aspirin ya da benzeri ilaçlar koymayın Çocuğunuza daha önce de denemiş olduğunuz bir ağrı kesici verin ve en kısa sürede bir diş hekimine götürün
* Isırılmış Dudak, Dil, Dudak Yada Yanak:

Yaralı bölgeye buz koyun Eğer kanama varsa, temiz bir gazlı bez ile hafifçe basınç uygulayın Kanama 15 dakika içinde durmazsa diş hekiminize başvurun
* Diş Tümüyle Çıkmışsa:

Dişi bulun Köküne mümkün olduğunca dokunmadan alın Diş hekimine gidene kadar dişi saklamak için en ideal ortam süttür Temiz bir kapta sütün içinde koruyarak en kısa sürede diş hekiminize gidin
* Süt Veya Sürekli Dişlere Travma:

Hiç zaman kaybetmeden diş hekiminiz ile temasa geçin Travmalardan sonra her kaybedilen saat oluşan hasarı büyütmektedir
* Diş Hekiminize ulaşana Kadar:

Yarayı ılık su ile temizleyin O bölgeye soğuk kompres uygulayın Varsa Kırık diş parçalarını saklayın

* Süt dişleri toplam 20 tanedir

* Süt dişlerinin aralarının açık olması normaldir Bunun nedeni yerlerine gelecek daimi dişlere yer sağlamaktır

* Süt dişlerinde de çürük oluşabilir Bu çürüklerinde mutlaka tedavi edilmesi gerekir

* Süt dişleri iltihaplanmış ise önce kanal tedavisi denenmeli, mümkün olmazsa diş çekilmelidir

* Süt dişleri zamanından önce çekilirse, alttan gelen daimi dişe yer kalmaz ve yer darlığı oluşur