Ayak Hastalıkları Ve Yapılması Gerekenler

Ayak hastalıklarını dört grupta toplanabiliriz

1 — Deriyle ilgili bozukluklar: Nasır, köksüz nasır, başparmak tırnağının batması, aşırı ayak terlemesi, siğil ve çeşitli deri hastalıkları

2 — Travmalardan ileri gelen durumlar: Yara, kırık, burkulma

3 — Kemik eklem aygıtındaki yangılanmalar

4 — Doğuştan ya da sonradan olan biçim bozuklukları

Ayak kemeri yüksekliği (pes çavuş, çukur ayak): Bu durumda ayak kemeri aşırı bir içbükeylik gösterir Ayağın ökçe kenıiğiyle ayak ucu arasında kalan kesimi yerden yükselmiş durumdadır Yalnız iç değil, dış kenar çizgisi de uzundur Böyle bir ayakta ökçe kemiği içe dönüktür Parmaklar aşağı kıvnlmış olup, tırmık biçimi almıştır Bu biçim bozukluğunun nedeni, ayağın karşıt harekete sahip kasları arasındaki dengesizliktir Bu dengesizlik kasların bir kısmının (ayak sırtı kasları, kaval kemiği ön kası) güçsüz, bir kısmının (tabandaki kaslar) da fazla güçlü olmasından doğar Aralarında gerekli denge kurulamayan bu kaslar, normal bir ayak kemeri büklümü meydana getiremezler; çünkü normal açıklıkta bir ayak kemeri, sözü edilen kaslar arasındaki kuvvet dengesine dayanır

Doğuştan olan ayak kemeri yükselmesinden başka, sonradan edinilmiş türü de vardır Bu çeşit kemer yükselmesine sinir sistemi hastalıklarının (sirengomiyeli, taes, çok yönlü kireçlenme vb), etkisini ayak kaslarında göstermiş bir çocuk felcinin ve kaval kemiği ön kasının bir travmadan ötürü yaralanmasının sonucu olarak rastlanır Bu hastalıklar ayağın taban ve sırt kasları arasındaki dengeyi, bozar; ayak kemeri normalin üzerinde bir yükselme gösterir Tedavi yolu cerrahidir Ayağın düzeltilmesi ya tabanın yumuşak kısımlarının açılarak parmakların açıcı kasının tarak kasları üzerine dikilmesi yoluyla, ya da bilek kemiklerinden konik bir parça çıkarılarak sağlanır

Sallanan ayak: Kendisini hareket ettiren kasların felce uğraması sonucunda istemsiz olarak sallanan ayaklara özellikle çocuk felcinde rastlanır Bu durumda ortopedik bir ameliyatla ayağa kararlı bir duruş verilir; vücudun ağırlığı bu duruşa dayandırılır; böylece hasta ayakta durabilir ve yürüyebilir

Atlet ayağı: Bir çeşit mantar hastalığıdır Ayak parmakları arasındaki üstderide kendini gösterir Etkeni Epidermophyton interdigitalis adında mikroskopik bir mantardır Çok sayıda ve küçük boğumlar oluşur; bunlar yara halinde açılır Bu yaralardan koyu, yağlı bir madde çıkar Atlet ayağı denmesinin nedeni bu hastalığın çoğunlukla çıplak ayakla spor yapan atletlerde görülmesidir Deniz kenarında, pistte, yüzme havuzunda çıplak ayakla dolaşan herkeste olabilir Tedavisi pomat, toz ve sıvı mantar ilaçlarıyla yapılır

Ayak donması: Savaşlarda ya da dağ sporları kazalarında ayak donmasına çok rastlanır Ayak, eller ve kulaklarla birlikte, insan vücudunun en kolay donan organlarındandır Uçta bulunması, az kan alması, bu nedenle sıcaklığının düşük olması donmasını çabuklaştırır

At ayağı (pes equinus, ayakucunun düşmesi): Taban, sürekli olarak fleksiyon (ayak sırtının bacaktan uzaklaşması) durumundadır Ayakucu düşen bir kimse, yürürken ve ayakta dururken sadece ayakucuna dayanır Topuk kemiği havada kalır Genel görünüş at ayağını andırır Tabanın içe baktığı da olur Atayağı ayaksırtının bükücü kaslarının felcinden ya da taban bükücülerinin kasılmasından ileri gelir Her iki durumda da alt ve üst kas grupları arasındaki hareket dengesi bozulur Bu denge tabanın bükücülerinden yana bozulduğundan, bunlar ayakucunu sürekli olarak aşağı doğru kıvırırlar Topuk kemiğinin alt kesiminde meydana gelen yaralar sonucunda uzun süre ayakucuna basılarak yürününce de at ayağı biçimi ortaya çıkabilir Çocuk felci sonucu bacaklarından biri kısalmış bir kimse de, bu durumu dengelemek için sürekli olarak o ayağının ucuna basarsa yine aynı bozukluk görülür

Tedavi için ortopedik araçlar kullanılır ya da ameliyata başvurulur Ortopedik araçlarla ayak düzgün duruca zorlanır; alçıya alınarak yeni duruşuna alıştırılır Ameliyatla da asil kirişi uzatılır; ya da ayak sırtının bükücü kasları kısaltılır

Düztabanlık (pes planus, ayakkemerinin çökmesi): Ayak tabanındaki yay azalır ya da yok olur; taban düzleşir Doğuştan da olmakla beraber, genellikle sonradan edinilen bir ayak biçimidir Çocuk yürümeye başladığı zaman, ya da yeni yetişme sırasında ortaya çıkar Tabandaki yayı yapan kemiklerin dirençsizliği ve taban kaslarının güçsüzlüğü, düztabanlığın temel nedenleridir Ayrıca kişinin günde birkaç saat sürekli olarak ayakta durmak zorunda kalması (garsonlar, tezgahtarlar vb) da önemli bir etkendir Düztabanlık hemen her zaman iki ayakta birden görülür; başlangıçta yalnız tabanda ve baldırlarda ağrılar duyulur; daha sonra ayak kemeri çöker, ayak hafifçe uzar

Tedavi için metal ya da mantar bir taban kullanılır Bu taban çökmeyi engeller Eğer kemer bütün bütüne çökmüşse, iskelet eski durumunu alamayacaksa cerrahi yola başvurulur Ogston ameliyatı denen bir ameliyatla ayak kemeri yeniden yapılır

Tabanı dışa bakan ayak (pes valgus): Böyle bir ayak yere yalnız iç yanıyla basar; dış yanı yukarı kalkıktır; bu da ayağı içe doğru eğik yapar Bacağın ön kesimindeki kavalkemiği kasının felcinden ileri gelen bu durum genellikle düztabanlık ve at ayağı durumlarıyla birlikte bulunur Ameliyatla ya da ortopedik işlemlerle düzeltilir

Tabanı içe bakan ayak (pes varus): Ayak yere dış kenarıyla dayanır; iç kenar oldukça belirli bir şekilde havadadır At ayağı, ayak kemeri yükselmesi nitelikleriyle birlikte görülür Doğuştan olduğu zaman hemen daima at ayağı duruşuyla birliktedir Ameliyatsız düzeltmede ortopedik yöntemlere baş vurulur Osteoplast denen bir aygıtla ayak düzgün biçimini almaya zorlanır Ameliyatla kiriş transplantasyonu da yapılır