Bu Millet Sizi Unutmaz

SİLİFKELİ MEHMET ÇAVUŞ

Seddülbahir Bölgesi'nde 5 Mayıs akşam üstü 7 Tümen cephesinde savaş durakladı Yaralılar geriye gidiyordu Ağır yaralı olanlar sedyelerde taşınıyordu Bunlar sağlıklarına yeniden kavuşacak mıydılar? Siperlerde şehit düşenler, görevlerini yerine getirmiş olmanın sevinciyle, gülerek can vermişlerdi Bu gidenlerin de birleşik dileği iyi olmak, gelmek, savaşmak ve sonunda şehit olmaktı Dünya ve ahirette rütbelerin en yükseğine kavuşmaktı 7 Tümen topçusundan 1 Batarya Komutanı Üsteğmen Sırrı, bataryasını

gözden geçirdikten sonra, geriye uzanan yaralı kafilesini seyretmeye başladı Her yaralı ona, ayrı bir yürek acısı veriyordu Hele biri Bu, 4 kişinin taşıdığı sedyedeki ağır bir yaralı idi Onu uzaklardan taşıyan kollar, biraz dinlenmek için yanı başlarına, yere koydular Yaralı şimdi daha iyi görülebiliyordu Başı ve vücudu sarılıydı Çehresinde bir gözü görülebiliyordu Yüzünde onur ve hoşnutsuzluk birden okunuyordu İnliyordu Bu inilti, günün bütün olaylarını anlatıyordu, sanki Kendinden gecik yaralının susuşundan bile herşey okunuyordu: Silah, vatan ve insanlık sevgisi "Silifkeli Mehmet Çavuş", dediler Subay sedyeye doğru eğildi, sordu:

"- Bir isteğin var mı arkadaş?" Zavallının görünen tek kaşı hafifçe, alnına doğru kalktı Hayır, istemiyordu Subay tekrar sordu:

"- Bir isteğin var mı? Sana hizmet edeceğim Söyle!" dedi Yaralının gözü birkaç kez açılıp kapandı Bir canlanma anlatan bu bakışlarla subay sevindi Bütün dikkatini topladı O bulutlu gözlerin nemli bebeklerinde bir ara Mehmet Çavuş'un özlemini çektiği bir gelinle bir çocuğun imgelerini görür gibi oldu Konuşmuyordu Konuşamıyordu Subay, yaralının isteğini anlayamadı Ama, onu fazla tutmak istemiyordu Gideceği hastane çadırına bir an önce varsın diye

"- Oğlum seni artık Sargıyerine götürelim, rahat edersin" Mehmet Çavuş'un kımıldayan dudakları hızla aralandı:

"- Yoook, gitmeeem Beni sipere düşman siperine" diyebildiÜsteğmen Sırrı donakalmıştı Bu ne yüksek bir inanç ve ne kuvvetli bir vatan sevgisi Subay şunları söyleyebildi:

"- Yaraların iyi olsun, yine dönersin!"

Sedye kalkmış, harekete geçilmişti İçindekinin sarsılmaz dileği, bir daha dile

geldi:

"- Ben Allah'ıma, düşman siperlerinde kavuşmak isterim"

Hülasa, Çanakkale Savaşları'na katılan Mehmetçiklerin taarruzdan önce abdest alıp temiz çamaşır giymeleri ve birbirleri ile helalleşmeleri ve süngüsüyle menkıbeler yazmalarının altında hep bu duygu vardır "Allah'ına kavuşmak" Mustafa Kemal: "Ellerinde Kur'an-ı Kerim, Cennet gitmeye hazırlanıyorlardı" Hep aynı duygu: Kanlan ile Rablerine Kavuşabilmek

KALBİ ÜZERİNE KOYDUĞU ELİNDE NE SAKLIYORDU?

18 Haziran günü 7 Tümen cephesinden 83 rakımlı tepe üzerindeki savaşlar yedi saat sürdü Taarruz dört defa tekrarlandı ve sonuncu taarruzla tepe sahibini buldu İki tarafın kaybı da ağır olmuştu Yaralıların feryatları yürek parçalıyordu Toprağın üzeri kırmızılaşmış ve yassılaşmıştı

Görevliler ise "Bu topraklar uğrunda toprağa girmeye" hazırlananlara son hizmetlerini yapıyorlardı Ay da onları selamlıyordu, ölümü gülerek karşılamışlardı Erlerden biri, şehidin yanına çöktü, yüzünü barut yakmış, şarapnel misketleri delik deşik etmişti

"- Bir piyade eri" dedi Künye levhası, göğsüyle birlikte uçmuş, sağ elini kalbi üzerine sıkmış, öyle duruyordu Elini gevşettiler Avucunun içindeki tüfeğinin mekanizması idi

Demek ki kahramanın en son saklamak istediği tüfeğinin mekanizmasıydı Onu kalbinin üstünde tutarak, cennete gitmek istiyordu ve Huzura onunla varmak arzusundaydı Böylece o isimsiz kahraman da Çanakkale Şehitleri kervanına katılmıştı En son düşmana saldırdığı ve namusum dediği tüfeğinin bir parçası ile Mehmet Çavuş da öyle yapmıştı

EMİR SUBAYI TEĞMEN İSMAİL

126 Piyade Alayının 2 Tabur Emir Subayı Selânikli İsmail, yiğit bir subaydı "Nerede bir taarruz veya baskın, İsmail orada bulunurdu Tam bir savaşçıydı Eski savaşlardaki serdengeçtiler gibi Babasını da bilmiyordu Anasından onun 93 Harbinde şehit olduğunu öğrenmişti

l Mayısta gece taarruzu yapan Tabur onu önünde gördü 17 Mayıs taarruzunda da İsmail'in büyük kahramanlıkları olmuştu 10 Temmuz Zığındere Savaşlarında askerin önünde bir bayrak gibi dalgalanan gene İsmail idi

Ama İsmail, 15 Ağustosta bir kurşunla allara boyandı Yarası ağırdı Sanki aradığını bulmuş gibi yüzü melekvari olmuştu Sedyeye koymuşlardı O etrafına gülücük dağıtıyor ve arkadaşlara selam götüreyim mi der gibi bir hali vardı "Bir yudum su" diye fısıldadı, şahadet kelimesini getiriken Ali Çavuş'un matarasındaki ılık su dudaklarına sanki abı zemzem gelmişti

Güney Cephesi şehitler zincirine Teğmen İsmail de katılmıştı Yiğit İsmail şunu unutma: "Bıraktığın emanete, düşman ayağı bastırmayız" "Rabbim yüzümü kara çıkarma''

ALAYIN II BÖLÜK ERLERİNDEN İSMAİL ONBAŞI

10 Ağustosta 8 Tümenin Conkbayırı'ndaki süngü hücumunda yüzlerce, binlerce kahramanlık arasında Bedel İsmail'in menkıbesi dillere destan olmuştu O, 24 Alayın 11 Bölüğünde onbaşıydı Uşak'ın Kamer Mahallesinden Ömer oğlu İsmail

10 Ağustos 1915'te, o unutulmayacak zafer gününde, dünyanın en büyük ordularının dize geldiği o günde 8 Tümen düşmana saldırırken, İsmail de mangasıyla katıldı Bu saldırışta erleri onunla, o da erleriyle yarışıyordu Hain

bir kurşun İsmail'i buldu ve bacağını yaraladı Aldırmadı Şöylece bir sarıp, yarasından habersizmiş gibi savaşa koyuldu Kanı kesilmemişti Bunun için yere yuvarlandı Dişini sıktıysa da kalkamadı

Arkadaşları nihayet haber vermek zorunda kaldılar Komutanı onu geriye gönderdi Yolda fikrini değiştirdi Ayağını, yine kendisi sardı Doktorun da yapacağı bu değil miydi? Rastladığı birkaç eri de önüne kattı Tekrar bölüğüne gelip savaşa katıldı Ancak akşam savaş duraklayınca, onu geriye gönderdiler Bu kez sedyedeydi Ne var ki sedyenin üzerinde doğrularak, arkadaşlarına ilerisini gösteriyordu "Düşman bu tepelerde bir daha görülmemeli" Hakkınızı helal ediniz Helal olsun, İsmail

NASUH ONBAŞI

Seddülbahir bölgesinde, 2 Kirte Savaşlarından sonraydı Kerevizdere'de 12 Tümen Cephesinde savaşıyorlardı 20-25 m ötede çıkıntı bir yerde Fransızların bir siperi çok zararlı oluyordu Bu bakımdan burasını tahrip etmek lâzımdı Bu işe de 7 Bölükten Nasuh Onbaşı seçildi

Eskişehir'in Ilıca Köyünden Ömer oğlu Nasuh, mangasından 3 arkadaş daha ayırdı Kendi köyünden Abdurrahman, Kalecik Dalbasan Köyünden İbrahim oğlu Hüseyin, İnegöl Metrah Köyü Mehmet oğlu Mustafa Nasuh, gündüzden keşfini de tamamladı Bölük arkadaşları ile helalleştiler Bölük komutanı, kahramanların arkalarını sıvazladı "Allah, yardımcınız olsun" dedi Arkadaşları ise gözyaşlarını tutamayarak "Nasuh, inşallah başarır ve bize geri dönersiniz" diyorlardı "Şüpheniz olmasın"

Nasuh, "haydi arkadaşlar" deyip siperden süzüldü Yıllar gibi uzun gelen çeyrek saat geçti Arka arkaya üç patlama oldu Bunu yüzlerce ve binlerce makineli tüfek mermileri takip etti işte bu ateş arasından çıkıp gelen Nasuh Onbaşı, haberini verdi Düşmanın ateş yuvası havaya uçurulmuştu Ama Nasuh yalnız gelmişti Kimsenin de dili varmıyordu, arkadaşlarını sorsun Neticede Nasuh; "Arkadaşlar düşman siperlerinde kaldı" diyebildi Nasuh'un yüzünde başarısının sevinci görülemiyordu O, arkadaşlarını kaybetmiş olmanın acısına dayanamadı Birden Abdurrahman'm annesinin arkalarından akıttığı yaşlı gözleri ile karşı karşıya geldi "Düşmandan intikamlarını almalıyım" dedi Dört gün sonra da giriştiği taarruzda arkadaşlarına kavuşmuş ve cenneti âlâya uçup gitmişti

Bu yüce bir duygudur Tarifi yapılmaz İzah ve felsefesi için sözler yetmez Onu yaşayanlar bilir O zevki onlar tadabilir

Koca Nasuh ruhun şad olsun ve ebedî hatıranın önünde minnet ve şükranla eğiliriz Siz bu aziz milletin kalbindesiniz Sizler orada ölmeseydiniz, kanlatınız akmasaydı ve kemikleriniz Çanakkale'de kalmasaydı; bugün biz olur muyduk? Bunu bize unutturmaya çalışsalar da başarılı olamazlar, olamadılar ve olamayacaklar "Çanakkale Geçilmez, Geçemezler, Geçemeyecekler"

ŞUMNULU YÜZBAŞI EMİN EFENDİ
Düşman, Arıburnu bölgesindeki Süngüsırtı'na süngü hücumuna hazırlanmıştı Bunu 28 Haziranda yaptı ve 17 Alay Cephemize rastlamıştı

Taarruz için iyi hazırlanılmış ve her şeyin keşfini yapmışlardı, hem karadan hem de havadan Savaşacakları Türk tarafı, yedekleri vs Her şeyi öğrenmişlerdi yalnız bir şeyi öğrenememişlerdi O da Süngüsırtının, doğuştan iman cevheri ile yazılmış göğüslere emanet edildiğini

Süngüsırtındaki insanlar, tek süngüydüler Herbiri içinden and içmişti Düşman buradan ileri geçemez

28 Haziran günü, sayısız silah desteğinde taarruz başladı Düşman 8 Bölüğün yan ve gerisine ateşten bir duvar oturtmuştu Artık o taraftan bir yardım gelemezdi Taaruz dalgaları kırılıyor ve siperlerin içinde savaş vahşice devam ediyordu Bu arada Tabur Komutanı sordu: "Emin Bey kuvvet ister misiniz?" Buna karşılık vermek ve "Evet" demek arkadaşlarının ölümü demekti Çünkü gelinecek yol, düşman ateş çemberinin içindeydi Oradan yürümek intihar olurdu Arkadaşlarını göz göre göre kırdıramazdı Yüzbaşı Emin:

"- Hayır İstemem" Tabur Komutanı yine sordu: "Savunabilecek misin?" Tek ve kesin cevap: "Evet Efendim" Neticede taarruzu durdurdu Düşman 8 Bölük kahramanlarını aşamamıştı Oğlander'in tabiri ile "28 Haziranda 8 Bölük tam bir destan yazmış"tı Arkadaşları arasında da dillere destan olmuşlardı

TEĞMEN ALİ KÂZIM
Anafartalar Bölgesi'nin kuzey ucunda, Kireçtepe'ye ilerleyen düşman karşısında, Gelibolu Jandarma Taburu büyük bir kahramanlık gösterdi Tabur erimiş, komutanı da şehit olmuştu Düşman, ancak taburun ölüleri üzerinden geçebildi Arslantepe'ye sonra Kanhtepe'ye vardı Bölgedeki 3 tabur karşı taarruzla Arslantepe'yi geceleyin aldıysa da düşman savaşa 12 tabur sokarak yine yüklendi ve Kanhtepe'ye kadar ilerledi

Grup Komutanı Mustafa Kemal öğleye doğru 127 Alayın 1 Taburunu yetiştirdi "Kanlıtepe ile Arslantepe geri alınacak" Bombalar dağıtıldı, saflar dizildi "Allah, Allah!" sesleriyle asker, kanlıtepe'ye çıktı Tabur bu tepedeki düşmanı ezdi Kalanını da önüne katarak Arslantepe'ye yöneldi

Bölükler birer ok gibi gidiyordu Teğmen Ali Kâzım, düşman cesetlerini çiğneyerek ilerleyen bölüğün başında, Arslantepe'nin önüne gelmişti Ama şimdi, sıkı duran bir düşman ateşiyle, çakılıp kalmıştı Erlerinden vurulanlar oluyordu Burada kalmak, ölmek demekti Geriye de dönemezlerdi Teğmen çareyi, hep birden düşmana atılmakta buldu Durup ölmektense, tepeye varıp can vereceklerdi Tam atılıma kalkılacağı anda bir kurşun sağ gözünü yaraladı Ama gözüyle uğraşıp hücumu durdurmadı Mendili gözüne tutarak atıldı Bölüğü ile birlikteydi Kısa bir boğuşma sonunda Arslantepe ele geçti Ali Kâzım ise ikinci bir kurşunla, bir yara da omzundan almıştı

Hastaneye kaldırılırken sevinç içindeydi "Bir göz insana yeter Vatanımız var ya! Omzumdaki yara da herhalde zararsız gibi geliyor bana"

Ali Çavuş: "Komutanım şu yaralı kolumu kesiver Arkadaşlar taarruzda, onlara yetişemiyorum" Yahya Çavuş ise kopan bacağını tüfeğinin kayışı ile boynuna asıp, tek bacak ile düşmana saldırıyordu Bursalı Hüseyin ise "sakat, savaşamaz" evraklarını yakarak, tek bacak ile askerlik şubesinin kapısına dayanıp "cepheye gideceğim ve arkadaşlarımın intikamını alacağım" diye şube başkanına yalvarıyordu

KIZLI ALAY
Elinde silâh, şehitlerin üzerinden uçarcasına sıçrayarak siperden sipere koşan 12 yaşında bir kız çocuğu Mevzilere dalıyor ve düşmana kurşun yağdırıyordu Tıpkı Doğu cephesinde savaşan 7 yaşındaki Kerim gibi

Bu kızımız 12 yaşında 70 Alayın Onbaşılarından biridir İsmi Nezahat Kurtuluş Savaşı'nda Yunanlılar bu Alaya Kızlı Alay adını vermişlerdi Önceki ismi "Bardanyol Alayı" Yani Balkanlarda Bardanyol mevkiinde kendinden üç misli fazla düşmanı tepelemişti Onun için bu isimle anılırdı Çanakkale'de de büyük kahramanlıklar göstermiş ve daha sonra İzmit'e gönderilmişti Alayın Tabur Komutanlarından Hafız Halit Bey Alayı Kuvayı Milliye bölgesine kaçıp, Mustafa Kemal'in emrine iltihak etmiştir

İşte çok iyi silah kullanan ve at üzerinde uçarcasına dağlar, tepeler aşan 12 yaşındaki Nezahat Hanım: Bu kahraman Alayın, kahraman Kumandanı Hafız Halit Bey'in kızından başkası değildi

"Küçük ve Kahraman Nezahat, Çanakkale Muharebeleri sırasında 8 yaşındadır ve annesini kaybetmiştir Halit Bey'in hemen hemen bütün yakınları savaşlarda

tükendiği için kızını emanet edecek bir yakınını bulamayınca Çanakkale Cephesi'ne birlikte gelirler İşte bu küçük mücahide, Çanakkale Savaşları'nın barut, şarapnel, kan ve ölüm cehenneminde yetişmiştir Alay, İzmit'e geldiği zaman Nezahat 12 yaşındadır Demek 4 yılı savaş meydanlarında geçmiştir Bütün savaş ve talimlere babası ile birlikte katıldı Ata binmesini ve silah kullanmasını çok iyi biliyordu Yani öyle yetişmişti Hocası da babası Hafız Halit Bey'di Savaş meydanlarında babasına söyledikleri ise "Babacığım müteessir olma, ben sana yardımcı olurum Gerçi annem öldü ve seni de vururlarsa, ben yine yetim kalmam, millet bana bakar" diye babasını teselli etmeye çalışırdı 30 Ocak 1921 Pazar günü Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı halinde Bursa Millet Vekili Operatör Emin Bey'in bir önergesi okunuyor:

"Büyük Millet Meclisi Riyasetine: Muhtelif cephelerde, bilhassa son Gördes ve İnönü Meydan Muharebelerinde bilfiil çarpışmalara katılan ve her an askerlere ve zabitlere moral veren 70 Alay Kumandanı Hafız Halit BeyVin kerimesi 12 yaşındaki Nezahat Hanım'a ilk İstiklâl Madalyası'nın verilmesini teklif ve bu teklifi Heyet-i Umumiye'nin tasdikine arz edilmesini rica ederim,"

Zabıt Cerideleri:

Bu önergeden sonra Meclis Başkanı, Emin Bey'in izahat vermesini istiyor Emin Bey de şu tamamlayıcı bilgileri arz ediyor "Efendim bu "Nezahat Hanım denilen küçük hanım, mini mini hanım 8 yaşında öksüz kalmış, başka kimsesi olmadığı için babasının kucağına düşmüş ve Harb-i Umumi'de, muhtelif cephelerde harp içinde büyümüştür Hafız Halit Bey denilen zat da, gayet kahraman bir kumandammızdır O kahramana lâyık bir çocuktur O çocuk, kendi eliyle 100'den fazla düşman öldürmüştür Ne zaman bir neferin, bir zabitin sarsıldığım görse, hemen yanına koşar: "haydi beraber çarpışalım" der, onunla birlikte vuruşurdu Bu itibarla ilk İstiklâl Madalyasını bu çocuğa verirsek, büyük bir kadirşinaslık gösteririz

Hülâsa ikinci bir önergeyle yaşının küçük olması sebebiyle madalyanın ertelenmesi ve büyüdüğü zaman Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından çeyizini temin edecek bir hediye verilmesi teklifi ile birinci önerge ertelenmiştir Fakat sonradan büsbütün unutularak hiçbir şekilde ödüllendirilmemiştir Kendisi de hiçbir hatırlatmada bulunmamıştır

VATAN ŞEHİTLERİNE

Ey, bu topraklar için can vermiş yiğitler

Kıraç, bozkır demeden kan vermiş leventler,

Mezarı meçhul kefensiz yatan şehitler,

Vatan sizin, şan sizin, tüm yarınlar sizin

Kim bu vatan için vermişse can, şehittir,

Şehitlerin yattığı yer vatan demektir

Şehit olmak her Türk için yüce şereftir,

Dağ sizin, taş sizin, güzel Türkiyem sizin

Yarab Nedir bu yükselen nida, ses, seda

Semayı sarmış bir bulut, tatlı bir eda,

Topraktan fışkıracak su gibi şüheda,

Köy sizin, kent sizin, bahçemdeki gül sizin

Koca Asya-Avrupa'y ı çiğnedik, şendik,

Çanakkale-Sakarya'da düşmanı ezdik,

Özgürlük için yüz binlerce şehit verdik,

Rengini kanından almış, bayrağım senin

KONYALI VELİ ÇAVUŞ

Hiç boş durmazdım Geceleri sürüne sürüne düşmanın içine girer, cephane çalar gelirdim Çalıp geldiğim barutlar bizim pambık gibiydi Çok mermi, silah, elbise ve yiyecek çalıp getirdim Alacak bir şey bulamazsam, yorgunluktan uyuyan nöbetçi gâvur askerinin ayağından, postalları çıkarır da getirirdim Bir gün, gündüz düşmanın arasına sızıp, cephaneliklerini ateşe verecektim Beni fark ettiler; kaçmaya başladım Öyle bir yere geldim ki, etraf bizim şehit ve onların leşleriyle doluydu

Yere yattığım gibi, ölülerden birini bacaklarımın üstüne, bir diğerini de göğsümün üzerine çekip, ölü numarası yaptım Göğsümün üzerindeki yiğir yiğir kokuyordu Kokuya dayanamlyordum; ama başka ne yapabilirdim ki? Çünkü beni gören düşman, yanıma yaklaşmış beni arıyordu! Epey bir aradılar

Kendi aralarında yüksek sesle, gavurca konuşuyorlardı Belki /şimdi buradaydı!/ mı diyorlardı, ne bileyim Gözlerimi zaman zaman

kapatıp, onları takip ediyordum Beni bir türlü bulamıyorlardı Sonra çekip gittiler; yavaş yavaş sürüne sürüne bizim bölüğe yaklaştığım zamanda, bizimkiler bana ateş etmeye başladılar Ben: /-Ben Veli Çavuşum!/ diye bağırıyordum ama duymuyorlardı ki, sonra sine sine yaklaştığım zaman, beni görüp anladılar

Ekmek yok, yemek yok Hey gidi yokluk günleri hey! Atın pisliğinin içinden midesinin eritemediği arpaları çıkarır, yıkayıp kuruttuktan sonra, gavırga gibi yerdik

Bir keresinde, şarapnel top beygirini öldürmüştü Baldırını kesip pişirdikten sonra yedim Gavurların her şeyi vardı; biz ekmek bulamazken, onlar halva, çikolata, şeker gibi bir şeyler yiyorlardı Zaman zaman bizim mevzilerden yana da attıkları olurdu; biz de alır yerdik"

Dedeme, bir gün:

"- Dede, Atatürk'ü hiç gördün mü?" diye sormuştum Şunları anlatmıştı:

"- Hiç görmez olur muyum oğlum! Çanakkale'de beraberdik O beni, çok severdi Çok gezdim yanında Hatta, elimle su bile verirdim; içerdi Daha sonra,

Afyon'da, Dumlupınar'da da beraberdik Hey büyük adam hey Sağlığımızı ona borçluyuz, oğlum" dedi

Veli Çavuş dedemi, evinin balkonunda namaz kılarken de görürdüm O iri gözleriyle, daima etrafı kontrol eder, dururdu Bu hali benim çok dikkatimi çekerdi; herhalde savaşın hatıraları olsa gerekti Çünkü bu psikolojik hali kendimde de görüp, müşahede ediyorum

1984 yılının 3 Eylül günü, en büyük ağabeyisi Ahmet'in Fatma'dan doğma olan oğlu "ÜTÜK HÜSEYİN" namıyla maruf yeğeni amcam Hüseyin Kaplan /D: 1328-0: / şunları anlatmıştı:

"- Babam ile Veli emmim Seferberlik'te beraber askerlik yapıyorlarmış; fakat babam Veli emmimi tanıyamazmış Hatta, bazen babam Veli emmime at eti götürüp de;

"- Al ye! Dermiş de, babam bir türlü emmimi tanıyamazmış Bir gün babam mevzide dinlenirken, düşman tarafından atılan bir top mermisi gelip, mevzinin içine düşmüş; babanı da oracıkta şehit olmuş" demişti

Çocukluk heyecanı ve duygularıyla Veli dedeme; "- Dede, hiç gavur öldürdün mü?" dediğimde:

"- Öldürmez olur muyum hiç oğlum! Bir keresinde, oturduğum yerden dürbünle aşağılardaki düşmanı gözlüyordum Gavur gelmiş tepeme dikilmiş; gözümden dürbünü çektiğim zaman, tepemde zebella gibi bir gavurun durup, elindeki süngüyü tepeme indirmek üzere olduğunu gördüm Nasıl gerisin geriye bir comballak attığım gibi belimdeki Garadağlıyı çekip, ateş ettim Gavuru alnının tam ortasından vurmuştum Az daha geç kalsam, canımdan oluyordum!" demiş, vücudundaki misket ve mermi çekirdeklerini göstermişti Gerçekten dedemin vücudunda iki tane mermi çekirdeği mevcuttu Bunlar vücudunun her tarafında gezinir dururdu Bana ölmeden önce son gösterdiğinde, bir tanesi sol bileğinin üzerinde idi Hatta o minnacık elimi alıp, bileğinin üzerine koyarak;

"- Bak işte şurada, buldun mu? Gördüm mü?" demişti Diğerinin de o sene vücudunun içinde kaybolup, neresinde olduğunu bilemediğini söylemişti Düşman kuvvetlerinin sayısız gemi ve askerleriyle, uçaklarının da çok olduğunu, buna mukabil bizim bir tane "TEKKANAT" adı verdikleri tayyaremizin olduğunu söylemişti Bana daima:

"- Oğlum, on sene askerlik yaptım!" der, cepheden cepheye koştuğunu anlatırdı Küçücük yaşıma rağmen Bulgar düşmanlığını, ermeni, Rus, İngiliz, Fransız ve Yunan düşmanlığını kendisinden öğrenmiştim Ne zaman "Karadağlı"yı alıp evden dışarı çıkmış isem, bana o küçücük yaşıma rağmen, savaştığı bu

milletlerden bahsederdi Merhum bunların içinde en kalleşlerinin Bulgar ve Ermeniler olduğunu söylemişti Yunanlılar ile Ruslara da /kancık kâfir/ derdi İngilizleri de "ezelî ve ebedî düşman" olarak görürdü

ANKARALI ALİ ÇAVUŞ

Ali Çavuş, Anafartalar Bölgesinde savaşan 12 Tümen Alaylarından birine bağlı 2 Tabur çavuşlanndan-dır Duygulu, çalışkan bir Anadolu yiğidi Ali Çavuş

Ağustos ayının 21 günü sıcak kaynıyor En lüks şey su Özellikle İngilizleri canından bezdiriyor Çünkü susuzluktan çatlayıp ölenler var Bizim taburda da suya ihtiyaç vardır ve Tabur Komutanı:

"- Ali Bu işi sen yapabilirsin Biraz tehlikelidir, şu tepenin düzleştiği yerde pınar var Bir sürprizle karşılaşabilirsin Başında İngiliz askerleri olabilir Neyse al şu mataraları doldur getir Dikkatli ol Düşman yerimizi bellemesin"

Bu konuşmadan sonra hazırlanıp yola koyulan Ali Çavuş, bayırı tırmanır ve tepenin düzleştiği noktaya ulaşır Pınar da karşıdadır ve görür Fakat komutanın dediği gibi başında İngiliz askerleri vardır Hem 9 kişi ve silahlı Ali Çavuş tek ve silahsız Geri dönse vurulacak ve kaçması da imkânsız Bu defa o da çaresizlik içinde; Ya Bismillah deyip su matarasını çektiği gibi "Teslim olun" narası karşısında İngilizleri teslim alır Kaç kişi, nasıl ve ne gördülerse ama teslim olmuşlardır

Ta Hazreti Peygamberimizden beri savaşlarda Mehmetçiklere yardım edenlerin olduğunu okumaktayız:

"Aslında Çanakkale Savaşları'nda Seyit Onbaşı'nın o mermiyi kaldırması ve gemiyi en canalıcı noktasından vurması ve vurulan gemilerden biri olan Buve'nin iki dakika içinde batması, Yahya Çavuş'un 25 Nisan günü 80 kahraman ile 29 İngiliz Tümenini dize getirmesi, 25 nisan günü Mustafa Kemal'in Anzakları 25 km ilerleyebildikleri noktada yakalaması ve 85 ayda bu mesafeyi 3 km'ye çıkaramamaları ve İngilizlerin 25 Nisan günü Sarıbayır altına çıkardıkları bir tugay askerin hiç ilerlemeden karşılarında hiçbir Türk askeri olmamasına rağmen mevzi kazıp savunmaya geçmeleri ve 8 Ağustos 1915 günü Anafartalar çıkarmasında 30000 İngiliz askerinin 2500 Türk askerini aşamamaları ve 25 Nisan Anzaklarm Kabatepe yerine Arıburnu yarlarına dayanmaları, akıl almaz derecede Türklerin desteklenmesi şeklinde yorumlanmaktadır Özellikle İngilizlerin Çanakkale Savaşları'ndaki yanlışları için kitaplar yazılır ve yazılmıştır Bu yanlışları yapmasalar biz de zor durumda kalırdık İnsanlar zulmeder fakat kader adalet eder"

Ali Çavuş, bir manga İngiliz askerini önüne aldı ve silahlarım da boyunlarına astırıp tabur karargâhına döndü Ancak içlerinden biri yaralıdır Yürümesi ağır olmaktadır Ali Çavuş'a göre yarası hafiftir Yalnız geriden yardım gelmesini beklemekte ve bilerek ağır yürümektedir Buna canı sıkılan ve evhamlanan Ali Çavuş, yaralı İngiliz'e bir tüfek darbesi vurur Kendi ifadesine göre vurması da o kadar ağır değildir Ama İngiliz ölür Ali Çavuş, kendi kendine yaralı İngiliz'e vurmamalı idim Hem teslim de olmuştu Dinimize göre bu hareketim yasaktı Biz Çanakkale'ye gelir iken, Hoca Efendi bizi bu konuda bilgilendirmiş ve nasihatte bulunmuştu Şimdi günaha girdim mi? Yoksa katil mi oldum vesvesesi içinde Tabur Karargâhına geldi Tabii ki taltif edildi Ödüllendirildi Olayı Anafartalar Bölgesi'nde duymadık kalmadı

Ali Çavuş'un öğretmen torunu Hasan Efendi'nin bize nakline göre: "Dedem bize Çanakkale'yi naklederdi O İngiliz'i hep anar ve üzülürdü "Ne diye o yaralıya vurdum ve ölümüne sebep oldum Allah huzuru mahşerde bundan bana sual eder mi? Vatan savunması diye kendini teselli etmeye çalışırdık Ama o, ölünceye kadar bu olayı unutmadı ve bize hikâye edip durdu Yani dinimiz açısından bizden yardım ve destek istediği her halinden belli olurdu Bir defasında bize yetinmeyip, Müftü Efendiden onay istemişti O da gerekeni söylemiş ve biraz olsun huzura ermişti

Hülâsa bizim için Ali Çavuş'un çarpıcı olan yönü de budur Allah isterse bir kişi 10 değil 1000 kişiyi de teslim alabilir Ama savaş anında ve üstelik vatanın haksız yere saldırıya uğramış, tam bir ana can baba can günü yaşanıyor Düşman, yakaladığı vatanın sahiplerini öldürmek değil, yakıyor bile Sen vatanına ve namusuna göz dikmiş bir düşmanı esir alıyor ve kaza ile öldürünce müteessir oluyor ve üzülüyorsun İşte bizi biz yapan cevherimiz budur İstisnalar dışında hiçbir millette böyle bir özellik gösteremezsiniz İşte Çanakkale'yi kazandıran bu ruh özelliğimizdir İngiliz ve müttefiklerinin bilemedikleri ve hesap edemedikleri unsur da gene bu özelliğimizdir

HARPUTLU ÖMER ÇAVUŞ

Çanakkale Muharebeleri, baştan aşağıya Türk milletinin birer şehamet abidesidir Bu muharebelerin hangi parçası ele alansa kıymetli bir yiğitlik destanı olur Burada ne kahramanlar türemiş, ne dilâverler belirmiştir İşte onlardan birisi de Ömer Çavuş'tur

Ömer Çavuş, 13 Tümene mensup 66 Alayın l Tabur çavuşlarındandır

Harputludur 33 yaşındadır Alayı, l Taburu ile Kirte bölgesindeki siperleri işgal etmiş ve 2, 3 Taburlarını da ihtiyatta bırakmış bulunuyordu ve bunlar 1 Hat siperlerinin pekiştirilmesi için gönderildi Fakat kapalı yollar, yaralı ve şehit cesetleriyle dolduğundan taburlar çok ağır ilerleyebiliyordu 2 Tabur Komutam, ilerden daha evvel malûmat almak ve vaziyeti biran evvel anlamak ihtiyacını duyarak emir subayını öne sürdü ve siperlere kadar gitmesini emreyledi Bu subay siperlere yaklaşınca, karşısında birinci taburdan Ömer Çavuşu gördü

"- Ne var ne yok Ömer Çavuş?" demesi üzerine, Ömer Çavuş şu yolda tekmil haberi verdi:

"- Komutanım, bizim tabur subaylarından kimse kalmadı Erattan da canlı pek az kaldı Fakat siperlerimize giren İngilizlerden de hiç birini sağlam bırakmadık

"- Siperler hep elinizde mi?"

"- Yalnız B Yusuf siperlerinden üç mangahk bir kısımda düşman vardır Çünkü orada sağ kalmış erimiz yoktu"

"- O kısmı bana gösterebilir misin?" Deyince, bu kahraman çavuş, subayın önüne düşerek ilerlemeye başladılar Türk ve İngiliz cesetleriyle dolu siperlerden geçerken kâh bir kafaya, bir bacağa basıyorlar ve kâh atlayıp geçerken cesetlerin üzerine düşüyorlar ve bu tarzda güçlükle gidebiliyorlardı Düşman yerleşebildiği parçadan bunları görünce makineli tüfek ateşi açtığından durdular ve yerden düşmanın tutunabildiği kısmı Ömer Çavuş parmağı ile gösterip anlatabildi

"- Başka yerde düşman yok değil mi Ömer Çavuş?" "- Hayır yoktur"

"- Peki iyi, şimdi senin tertibatın nedir?"

"- Sağ kalabilen erlerimi şu gezdiğimiz siperlere birer ikişer nöbetçi diktim İngilizlerin daha ileriye gelmemesi için toplayıp arttırabildiğim 25 eri de şurada yığılı tutuyorum"

"- Artık burası emindir değil mi?" "- Allah utandırmasın" Subay, Ömer Çavuşla beraber dolaşırken rasgeldikleri erlere: "Gazanız mübarek olsun, geçmiş olsun" dedikçe, bunlar tozlu kirpiklerinin sakladığı kanlı gözleriyle subayı süzerek, susuzluktan köpüren yapışkan dudaklarını zorla açmaya çalışarak teşekkür ediyorlardı İçlerinden havadis ve malûmat verenler de oluyordu Bir er:

"- Komutanım, biz taburun her dört bölüğünden işte bu kadarcık kaldık Fakat şehit düşen arkadaşlarımızın, kıymetli subaylarımızın intikamını da çok şükür aldık" Diğer biri atıldı:

"- Komutanım, ben şimdiki hayatımı Ömer Çavuş'a borçluyum Ben şuracıkta kuvvetli bir gavurla karşılaştım Ona gücüm yetmedi Beni yatırdı, sustalı bıçakla boğazlamaya çabalıyordu Ömer Çavuş yetişti, bir kurşunla beynini parçaladı ve beni kolumdan tutup kaldırdı" Subay:

"- Yaşa Ömer Çavuş" Deyince, Ömer Çavuş kızardı ve teessürle anlatmaya başladı:

"- İngilizlerin ilk çıkışlarını gören ve ilk ateşe başlayan ben olmuştum Siperlerimize girinceye kadar beşini kendim vurup düşürdüm Siperde de ikisini süngümle ve birisini de kurşunla tepeledim" Subay, Ömer Çavuş'u takdir ederek komutanına malûmat yetiştirmek üzere dönerken onunla beraber giden Ömer Çavuş, rasgelen cesetleri göstererek gene anlatıyordu

"- İşte Yüzbaşı Feyzullah İşte Yüzbaşı Kazım İşte Binbaşı Recep İşte Teğmen Hamdi Velhasıl bütün tabur subaylarımız hep şehittir İçlerinden yalnız 3 Bölük Yüzbaşısı Atıf ağır yaralı olarak kurtulabilmiştir" Ömer Çavuş'un bu kahramanlığı ve subaysız kalan taburunun iyi düzen ile siperleri elde tutmağa muvaffak oluşu emir subayı tarafından tabur komutanına ve oradan alaya bildirilmiş ve Ömer Çavuş'un namı artık her yerde takdir ve saygı ile ve yüksek muhabbetle anılmaya başlanmıştı, göğsü de harp madalyaları ile dolmuştu

ÇANAKKALE GEÇİLMEZ

Nasıl dalgalanırsa bayrak rüzgâr bulunca,

Öyle coşarım, zafer sevinciyle dolunca

Hele sevince sebep Çanakkale olunca,

Türk kahramanlığının sembolü, mihenk taşı

Dillere destan olan Çanakkale Savaşı

Haritada küçücük, gönüllerde kocaman,

Bu yarımada doldu, birden barut, ateş, kan;

Gördü dünya, yurduna gözler dikildiği gün

Nasıl arslan kesilip kükrediğini Türkün

O benzersiz savaştan hâlâ hâtıra saklar,

Her zerresiyle gazi, bu mübarek topraklar;

Kireçtepe, Conkbayır ve Anafartalar var,

Yaklaşanı durduran yalçın kaleler gibi,

Diyorlar; Türktür ancak Boğazların sahibi

"Allah, Allah" sesleri çınlarken tepelerde,

Mustafa Kemal vardı en başta, en ilerde,

Dünya en büyük dersi aldı bu kutsal yerde;

Suyunda, toprağında tılsımlı bir kuvvet var,

Geçilmez yurdumun kilididir, Boğazlar

Selâm burada yatan, mübarek şehitlere

Dün Çanakkale idi cenk yeri, bugün Kore,

İşte haykırıyorum göğsümü gere gere

Bir şanlı sahifedir tarihimde kim bilmez?

Geçilmez Çanakkale, Çanakkaleın geçilmez

Sadiye AKAY

MÜSTECİP ONBAŞI


Çanakkale'den Marmara'ya giderken Boğaz'ı bir burun kapar Adına "Nâra Burnu" denir Karşısında bir bataryamız vardı Çanakkale Boğazı'nda en geride olan bataryalanmızdandı İç Savunma Bölgesinin sonunda olduğu için, O'na düşman gemileriyle çarpışmak fırsatı pek çıkmamıştı Buradaki toplarımız, her gün silinir, kız gibi bakılırdı Asker de her gün eğitim yapar, nişan alırdı Arasıra denizaltıya karşı silahbaşı edilirdi Allah bilir ya, canları da sıkılırdı, erlerin Bazı havada düşman uçakları gözükürdü Durmadan da uzaktan savaş sesleri gelirdi Gönlünde arslan yatan yiğide, bu yeter miydi?

Bir ara Takım Komutanı bağırdı:

-N'oluyor?

-Denizaltısı! Diye cevap verdi, Müstecip Onbaşı

Top Komutam

-Yunus balığının benzeridir, dedi

Müstecip nişan alıyor ve "denizaltısı" diyordu Dürbünler namlunun çevrildiği yöne döndü Deniezaltısı olduğu anlaşıldı Namlu da hedefe dönmüştü "Ateş" Bir daha

Fransız Tvuquoise denizaltısı Marmara Denizi'nde deniz araçlarımıza taarruz etmiş, geriye dönerken havasım yenilemek için su üstüne çıkmıştı Bu dönemeç yerde su altından gitmek tehlikeli idiydi de Biraz sonra tekrar dalıp, suyun sır perdesi altına girecekti İşte Müstecip'in keskin gözü onu, bu sırada görmüş, ustalığı da mermiyi kulesine yapıştırmıştı Turquoise yaralanmıştı Bir daha deniz altına dalamazdı Teslim oldu Adı da Müstecip Onbaşı oldu Harbi kaybedince, Turquoise'ı da kaybettik Neleri kaybetmedik ki? En kötüsü de 1925 lerden sonra Türk Milletini ileriye taşıyacak aydınlarımızın Çanakkale siperlerinde kalması olmuştur Bu noksanlığın yeri halâ doldurulamamıştır

SEYİDİN HEMŞEHRİSİ AYŞE NİNE

1915 yılının Mart ayı başlarında 11 Tümen Balıkesir'den Çanakkale'ye kaydırılıyordu Tümenin yolu, Havran-Edremit-Ezine'den geçiyordu Yürüyüş esnasında 33 Alay Havran'da konaklayacaktı Alay ve Tabur emir subaylarıyla birkaç eri kapsayan ön heyet, alaydan birkaç saat önce Havran'a vardı Burası, insanıyla her şeyiyle şirin kentti

Subaylar, kasabanın ileri gelenleriyle karşılaştılar Nihayet Alay emir subayı, konaklama fikrini ortaya attı

Ne kadar acelecisiniz, diyen Muhtar sordu: -Mevcudunuz ne kadardır? Emir subayı: -Üç bine yakın Muhtar tekrar sordu:

-Âlâ Kaç hayvanınız var? -l 50 kadar

-Subayınız ne kadar?

-50 tutar Gönül rahatlığına kavuşan Muhtar söze koyuldu:

-Ne merak ediyorsunuz? Biz de öyle hesaplamıştık 40 koyun kesildi, kızaracak Pilav, 5 kazanda pişiyor 4 ahır boşaltıldı, temizlendi Erlerle subayların yerleri de hazır Köyde ne bulaşıcı hastalık var, ne de hayvan hastalığı Başka isteğiniz var mı?

Birlik geldi Yerleştirildi Erler ağırlandı Subaylara da topluca akşam yemeği verildi Yemek sonunda Birinci Tabur Emir Subayı Teğmen Şükrü izin aldı Taburun yerleşme durumunu, son kez görmek için dolaşmaya çıktı Açıkta kalan oldu mu diye

Köy meydanına geldiğinde yaşlı, yalnız yaşlı değil iki büklüm olmuş bir ninenin, bur elinde dayandığı değnek, ötekinde feneriyle sendeleyerek yürümekte olduğunu gördü Belki bir yardımım olabilir diye sordu:

-Nine ne dolaşıyorsun? Geç vakit ne arıyorsun?

İhtiyar durdu Emir subayının yüzüne doğru fenerini yaklaştırdı Karşılık verdi:

-Evlatlarımı arıyorum Teğmen tekrar sordu:

-Hangi evlatlarını?

Nine, umuda düşmüştü, karşısında bir asker vardı Titrek bir sesle anlattı

-Hangi evlâtlarım olacak? Bana da 9 er gelecekti Bekledim Hâlâ gelmediler Kaygıya düştüm Açıkta mı kaldılar, diye Onları arıyorum Oğul, bari sen bul Teğmen ihtiyarın, ince konukseverlik duygusu karşısında e/ildi; kimsenin dışarıda, açıkta kalmadığını anlattı Ama kadına hüzün çökmüştü Teğmen bir çare buldu Tabur karargâhında daha uyumamış birkaç er kaldırdı ve asker de olan torunları yerine ninenin, burcu burcu yurt kokan evinde barındırıldı

Dedesi ve ninesi böyle düşünen bir milleti, esir edemezsiniz Yabancılara çarpıcı gelen de Ayşe ninenin içindeki cevher idi

BURDURLU İSMAİL SANCAR


Trablusgarp, Balkan, Çanakkale ve İstiklal Savaşı kahramanlarının meşhur ve aynı zamanda meçhul gazilerinden biri de Burdur-Tefenni şimdi Çavdır'a bağlı Anbarcık Köyü doğumlu İsmail Sancar'dır

1910 da köyünden savaşa gidiyorum diye çıkmış 12 yıl sonra 1922 de bir gözünü kaybetmiş olarak savaştan geliyorum diye dönmüş

Tam 12 yılı cephelerde vuruşarak geçmiş Gidenin gelmediği ve cephesinde esir alınanlardan 60000'inin hala mezarının bile bilinmediği Yemen'den sağ çıkmış, Galiçya da Ruslara geçit vermemiş, Çanakkale de ise düşmanın hayallerini boğazın mavi sularına gömmüş ve nihayet bu gurur verici görevini tamamlayıp terhis olarak köyüne ve ailesine dönebilmiştir

Hepiniz bilirsiniz köylerimizde biri köyün ismi ile anılan konuk odalarımız bulunurdu Bir de ağaların özel misafir odaları vardı İsmailler de köyün ağalarıdır ve özel misafir odaları vardır O da köye girişinde ilk olarak evlerine değilde bir misafir gibi konuk odalarına iner Çocuklar etrafına toplanır Misafir gelmiş diye İsmail ise ses çıkarmaz ve kendini belli etmemeye özen gösterir Derken hane sahibinden bir hanım misafire yemek getirir İsmail bakarki gelen kendi hanımıdır İsmailin bir gözü kör olmuş ve fiziki olarakda yıpranmış bir görünüm arzetmektedir Yani, hemen bakılınca İsmail tanınacak bir halde değildir

Aralarında konuşma başlar Nerelisin? Nerden gelirsin ve nereye gidersin? Çanakkaleden, Yemenden, Galiçyadan nihayet Yunanı İzmirde denize döktük demesi ile, Hanım Hatun heyecandan kızaran yanakları üzerine süzülen gözyaşlarını silerek yoksa siz asker misiniz? Diyebildi İsmail hanımının yüzüne bakamadan hafifçe başını önüne doğru eğerek hı hıı demekle yetindi Hanım Hatun ise göz yaşları içinde, "bizimkide arkerdi, gideli 12 yıl oldu Son 7 yıldır hiç haber alamadık" Bu defa İsmail de ona "Kocanız belki benim arkadaşımdır İsmi, boyu, poşu nasıldı? En son nereden haber aldınız?'' bunun üzerine Hanım Hatun da kocasının bütün özelliklerini saymaya başladı Ama Allah var ya misafirden şüphelenmeye başlamıştı En azından ses tonu tsmaile benziyordu Sordu, sizin adınız ne? Bu soru üzerine İsmail başını kaldırıp hanımının yüzüne bakarak Anbarlıyım demesi ile Ayşe hanım bayılmıştı Neticede bütün komşular toplandı Artık köyde tam bir bayram havası vardır Hülasa vatan için düşmana canını ve bedenini siper etmiş kahraman İsmailin hikayesini 05102002 tarih ve saat akşam 21:00 de 40 yaşındaki torunu Arif Sancar'ın Çaldır daki evinde dinledim Birinci Cihan Savaşı içinde özellikle Çanakkale gazisi İsmailin menkıbesi içinde Anadolu insanının kültür zenginliği: yolcu ve misafirlerin nasıl ağırlandığım öğrenririş oluyoruz Böyle zengin bir kültüre sahip olan milletlerin önünde durulamaz ve esir edilemez Yiğit İsmail kabrinde rahat uyu Bütün bir vatan size minnettardır

YOZGATLI KINALI MURAT

Seddülbahir cephesi 3Tabur erlerinden biride Yozgat'ın Sorgun ilçesinin Karayakup köyünden Murat'tır Bu yiğidi annesi Çanakkale'ye gönderirken başını kınalamış ve öyle selametlemişti Murat, 3Taburda göreve başladığında: Kınası komutanın dikkatini çeker ve sebebini sorunca da Murat alınır ve sıkılır Sonra da bölükteki tıbbiyeli öğrenci Şükrü'ye annesine mektup yazdırır "Anne kardeşlerimi askere gönderirken saçlarını kınalama, zira komutan bana soru sordu, cevap veremedim ve mahcup oldum Kardeşlerimde zor durumda kalmasın

Murat'ın mektubu üzerine birkaç zaman sonra cevap gelir amma kınalı saçlı Murat, mektubun Murat Allahına ulaşmıştı Annesi ise mektubunda Murat oğlum, komutana selam söyle diyor ve devam ediyordu:

"Oğlum, gözümün nuru Murat'ım Zabit efendiye selam söyle Biz kurbanlık koçları kınalar öyle kurban ederiz Sen dört kardeşin arasında benim İsmailimsin, sen kurbansın, sen orada şehit olacaksın, kurbanlık koçlar nasıl kınalanırsa bende onun için senin saçını kınalayıp Çanakkale'ye gönderdim" Murat'ın annesi belki okur yazar değil ama azımsanmayacak bir kültüre sahip olduğu Anadolu kadınının simgesidir

Koca Kahramanlar Bu millet sizi unutmaz