?Hayır?Da Hayır Vardır!

?Hayır?da Hayır Vardır!

Hepimiz biliriz ki onaylanmak ve beğenilmek insanların en önemli ihtiyaçlarından biridir Zaman zaman sırf bu ihtiyacını karşılayabilmek için insanlar , kendi isteklerini bir kenara atarak diğer insanların istek ve beklentilerini karşılamak adına onlara EVET; kendi istek ve beklentilerini ise erteleyerek HAYIR derler?Fakat burada diğer insanlara söylediğimiz hayır ve evetlerin dengesini çok iyi kurabilmek önemlidir?Çünkü ruh sağlığı tanımlamalarına baktığımızda tanımlardan biri de : kendinin ve toplumun beklentilerine dengeli uyum göstermektirYani ne biri ne de diğeri çok ağır basmayacak şekilde uygun dengeyi kurabilmek ruh sağlığının kısa fakat belirgin tanımlamalarından biri olarak kabul edilmektedir

Peki evet ve hayırları dengeli kullanmak ne anlama gelir? Ve neden bazı insanlar evetleri fazla kullanır da hayır demekte zorlanır? Neden bazı insanlar hayır demek isterken ağızlarından evet cevabı çıkar da sonradan bundan rahatsızlık duydukları halde yine de diğer insanların beklentilerini kendi beklenti ve isteklerinden önde tutma ihtiyacı hissederler? Ve en önemlisi hayır diyebilmek neden bu kadar önemlidir?

Aslında evetçi yaklaşım bizi başkalarıyla işbirliği ve dayanışma yapmaya yönelten bir yaklaşımdır Zannederiz ki diğer insanların beklentilerine hep evet dersek onlarla daha yakın, daha samimi ilişkiler kurabiliriz; en önemlisi de onlar tarafından onaylanıp beğenileceğimizi yani kabul edileceğimizi düşünürüzÖzellikle çocuklarda ve ergenlerde bu yaklaşım daha güçlüdürve bazı yetişkinlerde deFakat, evetlerin dengesini kaçırmaya başladığımızda bu beklentimizin boş olduğunu ve imajımızın beklediğimiz gibi olmadığını görmeye başlarız

Evetlerin dengesi kaçmaya başladığında ne olur? Diğer insanların tüm isteklerine evet dediğimizde bir yandan kendimize saygımız azalmaya başlarSanki kendi ihtiyaçlarımıza , ilkelerimize sırtımızı dönmüş gibi hissetmeye başlarız kendimiziOnaylanmayı beklerken dikkate alınmamaya başlarız önceleriSaygı beklerken insanlardan bakarız ki buyrukları yerine getirmeye başlamış buluruz kendimiziBaşkalarını gücendirmeyelim derken kendi kendimizi gücendirmeye başlarızDoğru bildiğimiz şeylere bile bazen tutunamaz,kendi ilkelerimizden uzaklaşmaya başladığımızı fark ederiz

Peki nasıl olmalı?? Ne zaman HAYIRne zaman EVET denmeli?Bunun ölçüsü ne olmalı? Eğer son zamanlarda bu evetler bizden yana ağır basmaya başladıysa, son dönemlerde hep kendi ihtiyaç ve beklentilerimizi daha çok ön planda tutmuş ve diğer insanlara HAYIR demişsek?Artık evet demenin zamanı gelmiştir o zamanYa da bu evetler karşımızdakinden yana ağır basmış ve son zamanlarda hep başka insanların istek , beklenti ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmuş ve kendi ihtiyaç ve beklentilerimizi geri itmişsek, dolayısıyla kendimizi ihmal etmişsek? O zaman durup karşımızdakine HAYIR demenin zamanı gelmiştir artıkZaten böyle bir durumda hayır demek bencillik değil akıllılıktır bana göreHayatın her boyutunda bize gerekli olan denge unsuru burada da karşımıza çıkıyor böylece?

Her toplumun, toplumun en temel birimi olan her ailenin ve dolayısıyla her insanın bir değerler sistemi ve bir yaşam felsefesi vardır anne babaların çocukları yetiştirme sürecinde yaptıkları da aslında bu değerler sisteminin aktarımıdır İyi anne baba olmanın sırrı her zaman çocuğunun tüm istek ve beklentilerine evet demek değildir Çocuklara yerinde ve zamanında evet ve hayır diyebilmişsek eğer ve bundan daha da önemlisi onlara hayır demeyi öğretebilmişsek aslında onları pek çok tehlikelerden de korumuş oluruz?Hayır diyebilmek neden önemlidir? Sorusunu sormuştuk?Hayır diyebilmek insanın kendisi ve çevresinin beklentilerini dengeleyebilmek adına yaşamının her aşamasında önemli ve gerekli bir davranış kalıbı olmakla birlikte özellikle ergenlik döneminde akran grubu etkisinin en yoğun yaşandığı ve kötü alışkanlıkların en fazla başladığı yaşlarda onların kendilerine sunulan bir sigaraya,alkole ya da bağımlılık yaratan diğer maddelere sırtını dönebilmesini sağlayabilecek en önemli,en etkin koruyucu önlemdir aslında?Yapılan araştırmalar bu tür bağımlılık yaratan maddelere başlama yaşının özellikle bu dönemde yoğunluk gösterdiğini kanıtlıyor Dolayısıyla yerinde ve zamanında hayır diyebilen çocuk ve gençlerin alkol,madde bağımlılığı ,cinsel istismar gibi hem bedensel hem de psikolojik açıdan kendisine zarar verecek etkenlere karşı çok daha güçlü ve donanımlı olabileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz

Peki hayır demenin daha doğrusu karşımızdakini incitmeden hayır diyebilmenin bir yöntemi olabilir mi? Genelde önerilen yöntem;

1-Sizden istenenin kendi cümlelerinizle tekrar ifade edilmesi,

2-Ardından , neden kabul etmediğinizle birlikte gerekçenizin belirtilmesi,

3-Ve son olarak hayır cevabınızın sizden birşeyler isteyen tarafından kabul edilebilmesini kolaylaştıracak ifadeler kullanılmasıdır

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz?Gerektiğinde HAYIR diyebilmek çocuklara belki okullarda öğretilegelen pek çok bilgiden daha önemli ve gereklidir Sürekli olarak başkalarının istek ve beklentilerine evet diyen insanlar kendi kişiliklerini yeterince geliştirememiş, özgüveni zayıf,kendisiyle barışık olmayan, bağımlı ve en önemlisi de mutsuz insanlardır Her zaman kendi ihtiyaç,istek ve beklentilerimizle diğer insanlarınkini dengeleyerek kuracağımız ilişkiler daha sağlıklı zeminlere oturacaktır Hayır diyebilmeyi bilen çocuk ve ergen ,önüne çıkabilecek pek çok yaşamsal tehdit karşısında çok daha güçlü ve donanımlı olacak, kendisini pek çok tehlikeden koruyabilecektir Ve en önemlisi her hayır, başka bir şeye evet demektir

HAYIR DİYEBİLMEK, HAYATIMIZIN KONTROLÜNÜN BİZİM ELİMİZDE OLMASI DEMEKTİR?

(Zeynep UĞURLU)