Mondros Ateşkes Antlaşmasi’Nin ( 30 Ekim 1918 ) Önemi Nedir ?

Mondros Ateşkes Antlaşmasi’nin ( 30 Ekim 1918 ) önemi Nedir ? MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI’NIN ( 30 EKİM 1918 ) ÖNEMİ NEDİR ?

Osmanlı Devleti bu antlaşmayla fiilen sona ermiştir
Antlaşmanın 7Maddesi “İtilaf Devletleri kendi güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıkarsa , istedikleri bölgeyi işgal edebileceklerdi “ çok ağır bir madde olup ülkenin her an işgalini mümkün hale getirmiştir
Altı vilayette bir Ermeni Devleti kurulması için zemin hazırlanmıştır
İşgallerin başlamasıyla bölgesel direniş örgütleri ve Kuvay-i Milliye ortaya çıkmıştır
Azınlıklar işgalleri kolaylaştırmak için zararlı cemiyetleri kurmuşlardır

ZARARLI CEMİYETLER HANGİLERİDİR?
AAzınlıkların Kurdukları Cemiyetler:

Mavri Mira: Rumlar tarafından kuruldu İstanbul Patrikhanesi yönetir İzmir ve Doğu Trakya’yı Yunanistan’a katmak istemektedir
Etnik-Eterya Cemiyeti:Rumlar tarafından Yunanistan sınırlarını genişletmek için kuruldu
Pontus Rum Cemiyeti:Doğu Karadeniz’de eski Rum Pontus Devletini tekrar canlandırmak için Rumlar tarafından kuruldu
Ermeni Taşnak –Hınçak Cemiyeti: Ermeniler tarafından Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurmak amacıyla faaliyet göstermiştir
BMilli Varlığa Düşman Cemiyetler:

Kürt Teali Cemiyeti: Doğu illerinde bir Kürt Devleti kurmak için faaliyette bulundu(İstanbul’da kuruldu)
Teali İslam Cemiyeti: Saltanat ve Hilafeti desteklemiş ve İstanbul’da kurulmuştur
İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz himayesinde yaşamayı isteyenler kurmuştur
Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası: Saltanat ve Hilafeti desteklemiştir
Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerika egemenliğini(Mandasını) istemiştir

YARARLI CEMİYETLER ( MİLLİ CEMİYETLER ) HANGİLERİDİR?

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Doğu Anadolu’nun Ermenilere verilmesini önlemek için kuruldu
Trakya Paşa eli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Trakya’nın Yunan işgaline uğramasını engellemek için Edirne’de kuruldu
Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: Doğu Karadeniz ve çevresinin Rumlara verilmesini ve Rum Pontus Devletinin kurulmasına engel olmak için kuruldu
Kilikyalılar Cemiyeti: Adana ve çevresinin Ermenilere verilmesini önlemek için kurulmuştur
İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İzmir ve çevresinin Yunanlılara verilmesini önlemek için kurulmuştur
Milli Kongre Cemiyeti: İstanbul’da kurulan bu cemiyet Türklere karşı yapılan haksızlıkları basın ve yayım yolu ile dünyaya duyurmaya çalışmışlardır

PARİS BARIŞ KONFERANSININ ( 18 OCAK 1919 ) ÖNEMİ NEDİR ?

İtilaf Devletleri Osmanlı Devletini nasıl paylaşacaklarını kararlaştırmak için Paris’te toplandılar
Daha önce İtalya’ya verilen Batı Anadolu Yunanistan’a verildi
İtalya’ya: Güneybatı Akdeniz ,
Fransa’ya: Urfa,Maraş,Antep,Suriye ve Lübnan,
İngiltere’ye : Irak, Filistin ve Boğazlar bırakılmıştır
Yunanlılar Paris Barış Konferansının kendilerine verdiği yetkiyle 15 Mayıs 1919 ‘da İzmir’i işgal etmiştir

GENELGELER VE KONGRELER:

HAVZA GENELGESİ’NİN ÖNEMİ NEDİR ? ( 29 MAYIS 1919 )

M Kemal Havza’ya gelince askeri ve sivil mülki amirlere gönderdiği bildirilerle, işgallerin protesto yapılmasını,mitingler düzenlenmesini , ülkemizin içinde bulunduğu durumun millete anlatılmasını , İstanbul hükümetine protesto telgraflarının çekilmesini istemiştir

NOT: M Kemal 15 Mayıs 1919’da İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesinden sonra 16 Mayıs 1919’da Bandırma vapuruyla Samsun’a doğru yola çıkmış ve 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gelmiştir M Kemal Samsun’a gelirken 9Ordu Müfettişliği sıfatıyla resmi görevli olarak, Samsun ve çevresindeki Rumlarla Türkler arasındaki çatışmalara son vermek amacıyla Samsun’a gelmiştir

AMASYA GENELGESİ VE ÖNEMİ NEDİR ? ( 22 HAZİRAN 1919 )

M Kemal ,Rauf Orbay, Refet Bele,Ali Fuat Cebesoy ve Kazım Karabekir toplantı yaparak , aldıkları kararları genelge olarak yayınlamışlardır
Vatanın ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu belirtilmiştir Miletin geleceğini ,milletin azim ve kararı kurtaracaktır denildi
Osmanlı hükümetinin görevini yapmadığı ve bu durumun milletimizi yok saydığı belirtilmiştir
Milletimizin sesini dünyaya duyuracak her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurulun kurulması gerektiği belirtilmiştir
Bu nedenle seçimlerin yapıldığı yerlerde seçilen kişiler seçimlerin yapılamadığı yerlerde ise halkın güvenini kazanmış 3 delege Sivas’a gelerek toplanılması gerektiği belirtilmiştir
Doğu illeri adına Erzurum’da bir kongre toplanacak

AMASYA GENELGESİ’NİN ÖNEMİ

İlk defa kurtuluş savaşının mücadele safhası başlamıştır
İlk defa kurtuluş savaşının gerekçesi , yöntemi ve amacı belirtilmiştir
İlk defa millet egemenliğine dayanan yönetimden bahsedilmiştir
İlk defa milli bir kurulun oluşturulmasından bahsedilmiştir
İlk defa İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir
İlk defa Erzurum ve Sivas Kongrelerinin toplanmasına karar verilmiştir

NOT: M Kemal Amasya Genelgesi’nden sonra 8 Temmuz 1919’da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır

ERZURUM KONGRESİ’NİN ÖNEMİ NEDİR ? ( 23 TEMMUZ 1919 )

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin girişimleriyle bölgedeki Ermeni tehlikesine karşı toplanmıştır
Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür asla parçalamaz olduğu belirtildi(Misak-ı Milli’de aynen yer aldı)
İlk defa hükümet kurulmasından bahsedilmiş ve ilk defa 9 kişilik Temsil Heyeti seçilmiştir
İlk defa manda ve himaye reddedilmiştir
Milli Meclisin derhal toplanması ve hükümetin meclisin denetimine girmesi kararlaştırıldı(Mebusan Meclisi)
Kuva-yi Milliye’yi etken ve milli iradeyi hakim kılmak esastır
Erzurum kongresi bölgesel olarak toplanmış fakat aldığı kararlar tüm yurdu ilgilendirdiği için milli bir kongredir

SİVAS KONGRESİ’NİN ÖNEMİ NEDİR ? ( 4-11 EYLÜL 1919 )

Ülke genelindeki milli cemiyetler “ Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adıyla birleştirildi
Manda ve himaye fikri kesin olarak reddedildi
İrade-i Milliye adıyla bir gazete çıkarıldı
Temsil heyeti 15 kişiye çıkarılmıştır
Her yönüyle ulusal bir kongredir
Ali Fuat Cebesoy Batı Anadolu Kuva-i Milliye Komutanlığına atanmıştır

MİSAK-I MİLLİ’NİN İLANI ( 28 OCAK 1920 )

Amasya Görüşmeleri’nde alınan kararla yurdun her tarafında seçimler yapılarak Mebuslar Meclisinin açılmasına zemin hazırlanmıştır Meclisin İstanbul’da açılmasına karar verilince M Kemal İstanbul’a gitmemiştir Fakat onun düşüncelerini temsil eden Felah-ı vatan adıyla bir grup kurulmuştur Bu grup hazırladığı Misak-ı Milli’yi son Osmanlı Mebusan Meclisine kabul ettirmiştir(28 Ocak 1920)

Alınan Kararlar: Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığında Türk askerlerinin elinde bulunan topraklar bir bütündür, parçalanamaz
Arap topraklarının, Batı Trakya’nın ve Kars,Ardahan ve Batum’un geleceği halk oylamasıyla belirlenecek Osmanlı’nın merkezi ve Marmara Denizi’nin güvenliği sağlanırsa boğazlar dünya ticaretine açılacak İçimizdeki azınlıklara komşu ülkelerdeki Müslüman halka tanınan haklardan fazlası tanınamaz Tam bağımsızlığımızı ve ekonomik gelişmemizi engelleyen sınırlamalar ve kapitülasyonlar kesinlikle kabul edilemez
Misak-ı Milli ile Türk vatanının sınırları çizilmiştir
Misak-ı Milli’nin ilanı İstanbul’un işgaline neden olmuştur
İstanbul 16 Mart 1920’de itilaf devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir Mebusan Meclisi dağıtılmıştır Bazı milletvekilleri Malta adasına sürgüne gönderilmiştir Bazıları Ankara’ya kaçmıştır

TBMM ’ NİN AÇILMASI ( 23 NİSAN 1920 )

M Kemal 19 Mart 1920’de bir genelge yayınlayarak Ankara’da olağan üstü yetkilere sahip bir meclisin açılması gerektiğini ve bunun için hemen seçimlerin yapılmasını, her sancaktan 5 kişinin seçilmesini ve bu seçilenlerin 15 gün içinde Ankara’ya gelmelerini istedi Ayrıca İtilaf Devletleri tarafından dağıtılan Osmanlı Mebuslar Meclisi üyelerini de kaçabilirlerse gelmelerini istedi
Nihayet bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra 23 Nisan 1920’de TBMM açıldı

İLK TBMM ’ NİN ÖZELLİKLERİ

Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir(yasama ,yürütme ,yargı güçlerinin mecliste toplanması)Böylece çabuk ve uygulanabilir kararların alınması sağlanmıştır(Çünkü o sırada ülkemiz işgal altında)
Egemenliğin kayıtsız şartsız milletin olduğu ve meclisin üstünde bir gücün olmadığı belirtilmiştir
Meclisin başkanı aynı zamanda hükümetinde başkanıdır
Padişah ve halifenin yeri meclisin alacağı kararla belli olacaktır

İLK ANAYASA ( TEŞKİLAT-I ESASİYE - 20 OCAK 1921 )

Kurtuluş savaşının devam ettiği günlerde kabul edilmiştir
Bu anayasa ile Türk tarihinde ilk kez egemenlik ulusa verilmiştir
Güçler birliği prensibi benimsenmiştir(Yasama, yargı, yürütme meclis tarafından yapılıyor)
Yeni Türk Devletinin hukuki ve siyasal belgesi olmuştur
Anayasaya göre meclis başkanı hükümetin de başkanı olmakla “Meclis Hükümeti Sistemi” benimsenmiştir

NOT:Cumhuriyetin ilanıyla “Meclis Hükümeti Sistemi” terkedilerek “Kabine Sistemi” ne geçilmiştir

İSTİKLAL MARŞININ KABULÜ ( 12 MART 1921 )

İLK TBMM ’ NE KARŞI ÇIKAN AYAKLANMALAR

Ayaklanmaların çıkmasında; Bazı çıkar sahiplerinin halkı kışkırtması, azınlıkların devlet kurmak istemesi, İstanbul hükümetinin M Kemal aleyhinde bildiriyi Anadolu’da halka dağıtması,düzenli ordu kurulması sırasında bazı Kuva-yi Milliyecilerin orduya katılmak istemesi, M Kemal’in idam cezasına çarptırılmış olması TBMM’ ne karşı ayaklanmaların çıkmasında etkili olmuştur

1İstanbul Hükümeti ve İngilizler Tarafından Desteklenen Ayaklanmalar: Anzavur , Kuva-yi İnzibatiye, Bolu-Düzce-Hendek ve Adapazarı , Yozgat Yenihan, Konya , Afyon , Milli Aşireti ayaklanmalarıdır

2Azınlıkları Çıkardığı Ayaklanmalar:Rum Pontus ,Ermeni ayaklanmalarıdır

3Kuva-yi Milliye Taraftarlarının Çıkardığı Ayaklanmalar: Çerkez Ethem , Demirci Mehmet Efe ayaklanmalarıdır

TBMM ’NİN AYAKLANMALARA KARŞI ALDIĞI TEDBİRLER

29 Nisan 1920’de Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı
11 Eylül 1920’de İstiklal Mahkemeleri kurularak isyancılar sert bir şekilde cezalandırıldı
İstanbul hükümetinin olumsuz propagandalarına karşı halkı doğru bilgilendirmek için Anadolu Ajansı kuruldu
Damat Ferit hükümetinin Anadolu hareketi aleyhine yaptırdığı fetvalara karşı Ankara müftüsü Rıfat Börekçi fetva yayınlayarak Anadolu’daki mücadelenin haklılığı tüm yurda ilan edilmiştir

SEVR ANTLAŞMASI ( 10 AĞUSTOS 1920 )

I Dünya savaşı bittiğinde itilaf devletleri diğer devletlerle barış antlaşmalarını hemen imzalamalarına rağmen Osmanlı Devleti’ni nasıl paylaşacaklarına karar veremedikleri için kesin barışı geciktirdiler Ve 10 Ağustos 1920’de Osmanlı Devleti adına Dar-ı Şura-yı Saltanat (Mebuslar Meclisi dağıtıldığı için) Sevr Antlaşması’nı imzalamıştır Bu antlaşmaya göre;
İstanbul Osmanlıya verilecek ancak şartlara uyulmazsa işgal edilecek Boğazlar savaş ve barışta açık olacak ve Boğazlar Komisyonu tarafından yönetilecek Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti , Suriye ile Irak arasında bir Kürt Devleti kurulacak Trakya ve Batı Anadolu Yunanistan’a , Irak ve Arabistan İngiltere’ye, Konya, Antalya ve Muğla tarafları İtalya’ya ,Adana-Malatya-Sivas ve Suriye arası Fransa’ya verilecek Azınlıklara sınırsız haklar verilecek Kapütilasyonların her türlüsü devam edilecek ve bütün ülkeler faydalanacak
Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti yok sayılmıştır
İtilaf Devletleri Osmanlı Devletini paylaşmışlardır
İtilaf Devletleri Son Osmanlı Mebuslar Meclisini dağıttıkları için bu antlaşma meclis tarafından onaylanmadığından hiçbir hukuki geçerliliği yoktur
Uygulanamayan bir antlaşma olması nedeniyle 1878 Ayastefanos Antlaşmasına benzerlik gösterir

DÜZENLİ ORDU NE ZAMAN KURULMUŞTUR ?

M Kemal’in önerileri doğrultusunda TBMM Hükümeti düzenli ordu kurma kararına vardı
Kuva-yi Milliye birliklerinin tek çatı altında toplanması kararlaştırılmıştır
Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe etkilerinin azalmasından çekindikleri için düzenli orduya katılmayarak isyan ettiler
8 Ekim 1920’de ülkenin her tarafından gelen Kuva-yi Milliye birliklerinin katılımıyla düzenli ordu kurulmuştur Batı cephesi komutanlığına İsmet Paşa(İnönü) getirildi

KURTULUŞ SAVAŞINDA CEPHELER

Doğu Cephesi: Doğu cephesinde Ermenilerle savaşılmıştır Ermeniler Sevr antlaşmasına dayanarak
Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurmak istiyorlardı ve Türklere saldırıyorlardı TBMM 15Kolordu komutanı Kazım Karabekir Paşayı Doğu cephesi komutanlığına atadı Yapılan savaşlarla Doğu Anadolu Ermenilerden kurtuldu Ermenilerle Gümrü Antlaşması(3Aralık 1920) imzalandı

GÜMRÜ ANTLAŞMASI’NIN ( 3 ARALIK 1920 ) ÖNEMİ NEDİR?

TBMM’nin uluslar arası alanda kazandığı ilk siyasi ve askeri başarıdır
İlk kez Gümrü antlaşmasıyla belirlenen doğu sınırımız , Moskova ve Kars antlaşmalarıyla son şeklini almıştır
Ermeniler barış imzalamakla ilk kez Sevr antlaşmasının geçersizliği onaylamış oldular
Ermeni sorunu çözüme kavuşturuldu

GÜNEY CEPHESİ’NİN ÖNEMİ NEDİR ?

Güney Cephesi’nde düşmana karşı Kuva-yi Milliye birlikleriyle karşı konulmuştur Düzenli ordu savaşmamıştır
Güney Cephesi’ndeki savaşlar Sakarya Savaşı’ndan sonra 20 Ekim 1921’de Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması ile sona erdi
Böylece Hatay hariç Suriye sınırı belirlenmiştir

I İNÖNÜ SAVAŞI’NIN ( 6-10 OCAK 1921 ) ÖNEMİ NEDİR ?

Düzenli ordunun Batı Cephesi’nde Yunanlılara karşı kazandığı ilk zaferdir
İsmet Paşa Albaylıktan generalliğe terfi etti
Çerkez Ethem isyanı bu zaferden sonra bastırıldı
20 Ocak 1921’de ilk anayasa ( Teşkilat-ı Esasiye) ilan edildi
12 Mart 1921’de İstiklal Marşımız kabul edildi
Londra Konferansı yapıldı(21 Şubat 1921)
Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı(16 Mart 1921)

LONDRA KONFERANSI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 21 ŞUBAT-12 MART 1921 )

İtilaf Devletleri Sevr Antlaşmasını yumuşatarak TBMM kabul ettirmek için konferansı toplamışlardır
İstanbul hükümeti adına Tevfik Paşa, TBMM adına Bekir Sami Bey konferansa katılmıştır
İtilaf Devletleri TBMM’ni konferansa çağırmakla , TBMM’nin varlığını ilk kez hukuki olarak tanımıştır

MOSKOVA ANTLAŞMASI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 16 MART 1921 )

Rusya Misak-ı Milliyi ve Türk Devletini tanıyan ilk Avrupa ülkesi olmuştur
Kars, Ardahan Türkiye’de kaldı Batum ise Gürcistan’a verilmiştir Batum’un elimizden çıkmasıyla Misak-ı Milli’den ilk taviz verilmiştir

II İNÖNÜ SAVAŞI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 23 MART-1 NİSAN 1921 )

Batı Cephesi’nde Yunanlılara karşı kazanılan ikinci zaferdir
İtalya bu zaferden sonra Antalya ve Muğla’dan çekilmeye başladılar
Fransızlar anlaşmak için Ankara’ya temsilci gönderdiler

KÜTAHYA-ESKİŞEHİR SAVAŞLARININ ÖNEMİ NEDİR ? ( 10-24 TEMMUZ 1921 )

Ordumuz İtilaf Devletleri’nden yardım alan Yunanlılar karşısında başarısız olarak Sakarya Irmağı’nın doğusuna kadar gerilemiştir
Böylece 1683 II Viyana kuşatmasından itibaren devam eden geri çekilme Sakarya Irmağı’nın doğusuna kadar devam etmiştir
Bu yenilgiden sonra 5 Ağustos 1921’de M Kemal’e başkomutanlık verildi Ayrıca meclisin 3 aylığına tüm yetkileri M Kemal’e verildi
M Kemal ilk olarak Tekalif-i Milliye Emirlerini 8 Ağustos 1921’de ilan ederek Sakarya Savaşı için halktan yardım toplamıştır

SAKARYA MEYDAN SAVAŞI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 23 AĞUSTOS-13 EYLÜL 1921 )

1683 Viyana bozgunundan itibaren devam eden gerileme sona erdi
TBMM büyük bir zafer kazandı Yunan ordusunun taarruz gücü kırıldı Yunanlılar savunmaya geçti
TBMM M Kemal’e Mareşallik ve Gazilik unvanı verdi(19 Eylül 1921)
Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması imzalandı(13 Ekim 1921)
Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalandı(20 Ekim 1921)
İtilaf Devletleri barış teklifinde bulundular

KARS ANTLAŞMASI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 13 EKİM 1921 )

Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan ile yapılmıştır
Kars Antlaşması ile doğu sınırlarımız kesinlik kazanmıştır

ANKARA ANTLAŞMASI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 20 EKİM 1921 )
Hatay dışında Suriye sınırı çizildi
Fransa yeni Türk Devleti’ni resmen tanıdı
Fransızlar Misak-ı Milliyi tanıyan ilk İtilaf Devleti oldular

BÜYÜK TAARRUZ VE BAŞKOMUTANLIK MEYDAN MUHAREBESİ’NİN ÖNEMİ NEDİR ?
( 26 AĞUSTOS - 18 EYLÜL 1922 )
Milli mücadelenin silahlı mücadelesi başarıya ulaştı
Yunan işgali sona erdi Yunanlılar Ege Denizi’ne döküldü
Afyon,Uşak,Kütahya, Manisa, Balıkesir,Aydın,İzmir ve Bursa Yunan işgalinden kurtuldu
Malazgirt Savaşı Anadolu’nun kapılarını Türklere açmış, Miryakefalon Türk yurdu olduğunu belgelemiş, Başkomutanlık Meydan Muharebesi ise Anadolu’nun sonsuza kadar Türk yurdu olarak kalacağını ispatlamıştır

MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASI’NIN ÖNEMİ NEDİR ? ( 11 EKİM 1922 )
Toplantıya İngiltere,Fransa ve İtalya katılmış, Yunanlılar bir gemide sonucu beklediler Türkiye adına İsmet paşa katıldı
Türkiye ile Yunanistan arasındaki silahlı mücadele sona erdi
Yunanlılar 15 gün içerisinde Doğu Trakya’yı Meriç Irmağı’nın sol kıyısına kadar ,terk edecek
İstanbul ve Boğazlar TBMM ‘ne bırakıldı Böylece savaşmadan İstanbul , Boğazları ve Doğu Trakya’yı kurtarmış olduk
Kurtuluş Savaşı’nın silahlı safhası bitmiş, diplomatik safhası başlamıştır
Osmanlı Devleti’nin merkezi İstanbul TBMM’ ne bırakılmakla, Osmanlı Devleti hukuken sona erdi

LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI ( 24 TEMMUZ 1924 )

LOZAN’DAN KALAN PROBLEMLER VE LOZAN ANTLAŞMASI’NIN TÜRK TARİHİ AÇISINDAN ÖNEMİ

İtilaf Devletleri bu antlaşmayla Misak-ı Milliyi ve Yeni Türk Devletinin bağımsızlığını tanımıştır
Boğazlar Komisyonunun kalması milli egemenliğimizi sınırlamıştır Boğazlar sorunu kalmıştır
Musul alınamamış ve Irak sınırı kesinlik kazanmamıştır Musul sorunu kalmıştır