İstiklal Marşının Kabulü

İstiklal Marşının Kabulü
(İstiklal Marşı)



23 Nisan 1920 günü Meclis açılmış İstiklal harbi başlamış Ordularımız, Anadolu’yu işgal edenlerle savaşıyor Yunan ordusu Ankara yakınlarına kadar ilerlemiş Meclis bu ortamda, yeni kurulan Türk Devleti için bir İstiklal Marşı hazırlatmak istiyor 1920 yılı sonlarında bu amaçla bir şiir yarışması açılıyor

Katılımcılara 6 ay süre veriliyor

İstiklal Marşı yarışmasına bu süre içerisinde tam 724 şiir gönderiliyor O zamanki adıyla Maarif Vekaleti, yani Milli Eğitim Bakanlığı, bu şiirleri değerlendirmek için bir komisyon kuruyor O dönemin Türkiye’sinde iletişim olanaklarının neredeyse sıfır olduğu bir ülkede yarışmaya katılan 724 şiir tek tek okunuyor, içlerinden 6 şiir elemeyi geçip Meclis Matbaası tarafından bastırılıyor ve milletvekillerine dağıtılıyor

Ayrıca kazanan şiir için 500 lira ödül var O zaman için çok büyük bir para

O sırada Maarif Vekili olan Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Ankara’ da yaşayan ve aynı zamanda milletvekili olan ünlü şairimiz Mehmet Akif (Ersoy)’ dan da bir şiir istiyor

Bunun üzerine Mehmet Akif Bey “Ben mebusum (milletvekiliyim), müsabakaya katılmam Ayrıca bir şiir yazıp size veririm” diyor

Evinde yazmaya başlıyor ve “Kahraman ordumuza” ithaf ettiği şiir bittiğinde, Maarif Vekaleti’ ne teslim ediyor

Böylece yarışmaya 7 şiir de katılmış oluyor

Müsabaka sonuçlanıyor Mehmet Akif Bey‘ in şiiri Meclis kürsüsünden Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey tarafından büyük bir coşkuyla okunuyor

Büyük tezahürat ve alkışlar arasında ve oybirliği ile İstiklal Marşı olarak kabul ediliyor
Tarih 12 Mart 1921

İstiklal Marşı şiiri kabul edildikten hemen sonra, kürsüden bir kez daha okunuyor ve bütün milletvekilleri bu kez ayakta dinliyor Meclis yetkilileri birkaç gün sonra Mehmet Akif Bey’ e 500 liralık para ödülünü vermeye geliyorlar Almayı reddediyor

“Ben müsabakaya girmedim Bu para benim hakkım değildir ve bana ait değildir” diyor

Meclis yetkilileri ısrar ediyor “Bu parayı kasamızda tutamayız Siz alın, isterseniz bir yere bağışlayın” diyorlar Mehmet Akif Bey bunun üzerine parayı alıyor ve hastanede yatmakta olan gazilerimize bağışlıyor

Başka bir açıklama:

İstiklal Marşımız, yurdumuzun düşman işgaline uğradığı felaket günlerinde hazırlandı Saldırgan düşmana karşı Anadoluda tutuşan heyecanı koruyacak; vatan sevgisini ve inancı canlı tutacak bir marşın hazırlanması düşüncesi, Genel Kurmay Başkanı İsmet (İnönü) Paşa dan geldi İsmet İnönü böyle bir marşın Fransız ordusunda mevcut olduğunu ve bizim ordumuz için de faydalı olacağını Milli Eğitim Bakanlığına iletti Milli Eğitim Bakanlığı da bu düşünceyi benimseyip bir yarışma düzenledi Beğenilen güfte için 500 lira ödül verilecekti Yarışma için 734 şiir gönderildi Bir kurulca bunlar titizlikle incelenip 6 tanesi ayrıldı Ama hiçbiri beğenilmedi; marş olacak değerde bulunmadı O zaman Burdur Milletvekili olan Mehmet Akif‘in para ödülünden rahatsızlık duyduğu için yarışmaya katılmadığı öğrenildi Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi şairin Meclisteki sıra arkadaşı Balıkesir Milletvekili Hasan Basri Beyin yardımını istedi

Hasan Basri Bey bundan sonrasını şöyle anlatıyor:

Akif Beyin yanımda olduğu bir zaman,elime bir kağıt parçası alarak,onun dikkatini çekecek bir tarzda yazmaya başladım

- Ne yazıyorsun?

- Marşİstiklal Marşı yazıyorum

- Yahu sen ne adamsın? Seçilecek şiire para ödülü verileceğini bilmiyor musun? içinde para olan bir işe nasıl katılıyorsun?

- Yarışma kaldırıldı? Seçilecek şiire ne para verilecek, ne de her hangi bir ödül Milli Eğitim Bakanı bana güvence verdi

- Ya, o halde yazalım

İşte böylece yazılmaya başlanan ve 48 saatte bitirilen İstiklal Marşı, imzasız olarak Milli Eğitim Bakanlığının seçici kuruluna sunuldu Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi, daha önce seçilen 6 şiirle birlikte yeni şiiri Ordu Komutanlarına gönderdi Onlardan, şiirlerin askerlere okunmasını, beğenilenleri sıralamalarını istedi Komutanlar, kısa sürede sonucu bildirdiler: Hepsi de Mehmet Akif‘in şiirini birinci sıraya almıştı Bundan sonraki iş, İstiklal Marşının TBMMne getirip kabul ettirmekti Marş, ilkin Meclisin 1 Mart 1921 günü yaptığı ikinci oturumunda ele alındı Başkan Mustafa Kemalin söz vermesi üzerine Hamdullah Suphi kürsüye gelerek, sık sık alkışlarla kesilen şiiri okudu ve son seçimin Meclise ait olduğunu söyledi O gün oylama yapılmadı Şiirle ilgili konuşmalar ve oylama, Meclisin 12 Mart 1921 günü öğleden sonraki oturumunda yapıldı Bazı milletvekilleri, bir komisyon kurularak şiirin yeniden incelenmesini, bazıları da hemen görülüp karara bağlanmasını istediler Uzunca tartışmalardan sonra, şiirin kabulü için verilen 6 önerge benimsendi ve İstiklal Marşı çoğunlukla kabul edildi

Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı 1924 yılında Ankarada toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatayın bestesini kabul etti Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930 da değiştirilerek Cumhurbaşkanlığı orkestrası şefi Osman Zeki Üngörün 1922 de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe kondu Marşın armonilenmesini Edgar Manas, bando düzenlemesini İhsan Servet Künçer yaptı