Zemin Etüdü Tespiti

I AMAÇ

Çalışma alanı, tapunun Isparta ili, İSLAMKÖY İlçesi, Balık pazarı Mahallesi’nde tapunun 83 pafta, 10050 nolu parselinde 385 m2 yüzölçümüne sahip alanda bulunmaktadır
Bu çalışma ÜNAL TURGUT adına kayıtlı taşınmaz üzerinde yapımı düşünülen iki katlı yığma yapıya ait zeminin özelliklerinin tespiti amacı 18022002 tarihinde gerçekleştirilmiştir Bu amaç doğrultusunda 2,5 m derinliklerinde 2 adet gözlem kuyusu açılmış ve kuyularda Cep Penetrometresi ile Penetrasyon deneyi yapılmıştır
Anılan parseli de içine alan geniş bir sahanın ‘İmar Planına Esas Jeolojik Etüd Raporu’ İller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmıştır
II İNCELEME ALANININ TANITILMASI

İnceleme alanı Göller Bölgesinde, Isparta ili, İslamköy İlçesi’nde bulunmaktadır
Gönen İlçesi Isparta’ya 40 km mesafede bulunmaktadır İlçenin doğusunda; Kırbağlar Tepe, Tavşan Tepe (1207 m), Meserek Tepe, kuzeyinde; Bağarası Tepe (1108 m ), Kızıl Dere, Güneyinde; Örenler Sırtı bulunmaktadır
İnceleme alanı Akdeniz ve İç Anadolu’ iklimlerinin geçiş kuşağında yer alır Genellikle İç Anadolu iklimine daha yakın bir iklim özelliği sunar Kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar kurak ve sıcaktır Yaz aylarında gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı oldukça fazladır
Gönen İlçesi’nin çevredeki il ve ilçelere ulaşımı asfalt yollarla sağlanmaktadır İnceleme alanının imar planları mevcut olup, 50 K IV d nolu imar paftasında yeralmaktadır İnşaatı planlanan parselin topoğrafik eğimi yaklaşık % 1 ’dir İnceleme alanının alt yapı çalışmaları tamamlanmış olup, su ve elektrik sahada mevcuttur Ulaşım şu anda imar yolu ile sağlanmaktadır
III İMAR PLANI DURUMU

İlgili parsel mevcut imar planında konut alanı olarak tahsis edilmiş olup Ayrık Nizam 2 kata müsaadeli olarak ayrılmıştır
İller Bankası tarafından hazırlanan ‘İmar Planı Yapımına Esas Jeolojik Etüd Raporu’nda inceleme alanını da içerisine alan bir saha, ‘Uygun Alanlar’ olarak belirtilmiş olup alüvyon zeminlerde kat yüksekliğinin 2 katı aşması durumunda sondajlı temel etüd çalışmalarının yapılması istenmiştir

IV JEOLOJİK DURUM

IV1 GENEL JEOLOJİ

Bölgede çalışma yapan araştırmacılara göre sahadaki birimler Mesozoyik (Jura-Kretase) ve Tersiyer (ÜEosen- Oligosen) yaş aralığında bulunmaktadır
Sahada yüzeyleme veren birimler; Anamasdağ formasyonu, Kötürnektaş formasyonu, Gölgeli formasyonu, İncesu konglomeraları ve alüvyondur Çalışma alanındaki birimlerin hepsi otokton konumludur
IV11 Kuaterner Alüvyon (al): Tutturulmamış kil, silt, kum ve çakıl boyutundaki malzemeden oluşur Eski göl, nehir, yamaç döküntüleri, sel çökelleri gibi değişik fasiyeslerde gelişmiş tüm Kuvaterner istifi ayrımlanmadan, yamaç birikintileri ve alüvyon şeklinde haritalanmıştır

IV12:Pliyo- Kuvaterner (PlQ):
Tanım ve yayılım: Birim en iyi Kötürnektaş civarında gözlendiği için bu isim verilmiştir Birim Çağıllınbaşı Tepe civarında, Özbahçe Köyü’nün hemen kuzeyinde yüzeylenir
Litoloji: Birim beyaqz, krem renkli, kalın katmanlı, sert, yer yer dağılgan kum taşı ,kil taşı marn vb olarak gözlenir
Kalınlık: Formasyonun genel kalınlığı 250-300 m civarındadır
Yaş: Alkan (1990)’ a göre yaş Paleosen-Alt Orta Eosen olarak verilmiştir
Ortam: Birim, sahada bulunan fosillerin yaşadıkları ortam özelliklerine göre sığ-şelf ortamında çökelmeye uğradığını göstermektedir
IV13 Kireç Taşı –Kum Taşı-Marn (Te):
Tanım ve yayılım: Birime ilk isim Öztürk vd (1983) tarafından verilmiştir Gölgeli Formasyonu İncesu Köyü’ nün hemen doğusunda, Çayıralan Tepe civarında 10 km2 lik bir alanda yüzeyler
Litoloji: Gölgeli Formasyonu altta açık yeşil renkli, mikritik dokulu, ince-orta katmanlı, bol fosilli, killi kireçtaşı, üste doğru açık yeşil renkli, orta-kalın katmanlı, killi kireçtaşı şeklinde devam eden birimin üst seviyesinde açık yeşil renkli ince-orta katmanlı fazla sert olmayan, iyi boylanmalı kumtaşı-şeyl ardalanımlı olarak devam etmektedir
Dokanak ilişkisi: Birim alttaki Kötürnektaş formasyonu ile geçişlidir Üstünde ise geçişli olarak İncesu konglomeraları gelmektedir
Kalınlık: Formasyonun kalınlığı 300-500 m dir
IV14 Alt –Orta Miyosen Konglomeraları (Tm):
Tanım ve yayılım: Formasyon ismi ilk kez Gutnic vd (1979) tarafından Keçiborlu güneybatısındaki İncesu dolayından İncesu Konglomeraları şeklinde4 isimlendirilmiştir Koçyiğit (1984), tarafından birim haritalanabilir ve dokanaklarının belirgin olması, ayrıca değişik kırıntılı kayaçlar içermesi nedeniyle formasyon mertebesinde İncesu Formasyonu olarak adlandırılmıştır
Birimin en iyi gözlendiği yerler; Kozluca Köyü batısı, Mühür Tepe, Yatakyeri Tepe, Uzunalan Tepe, Sivri Tepe ve Üçkoyaklar Tepedir
Litoloji: Orta Miyosen Konglomeraları konglomeraları; gri-kahverenkli tonlarda, taze yüzeylerde ise açık gri renkte, orta-kalın katmanlıdır
Orta Miyosen Konglomeraları, kötü boylanmalı, çok iyi yuvarlaklaşmış, boyutları değişken farklı litolojilerdeki tanelerden oluşur Bu taneleri, kireçtaşı, kumtaşı, çört, radyolarit, çörtlü kireçtaşı çakılları oluşturur Konglomeralar iyi tutturulmuş olup taneler arası matrksi karbonat çimento oluşturur
Kalınlık: Formasyonun kalınlığı daha önceki araştırmacılara göre 500 m olarak belirtilmiştir (Alkan1990)
ır
Yaş: Alkan (1990)’a göre birim içerisindeki kireçtaşı çakıllarında ve kumtaşı çakıllarında Spiniforites sp, Ephedripites sp Fosillerine rastlamıştır Buna göre yaşı Orta-Üst Eosen olarak vermiştir

IV2 İNCELEME ALANININ JEOLOJİSİ

İnceleme alanı tamamen Kuvaterner yaşlı alüvyondan oluşmuştur
Alüvyon (al)-Kuaterner: Tutturulmamış kil, silt, kum ve çakıl boyutundaki malzemeden oluşur Eski göl, nehir, yamaç döküntüleri, sel çökelleri gibi değişik fasiyeslerde gelişmiş tüm Kuvaterner istifi ayrımlanmadan, yamaç birikintileri ve alüvyon şeklinde haritalanmıştır
V SU DURUMU
V1 Yeraltısuyu durumu

Gönen ilçesi’ nde yeraltısuyu statik seviyesi oldukça düşüktür DSİ XVIII Bölge Müdürlüğü 11 Sondaj Teknik Şube Müdürlüğü’nün bölgede açtığı yeraltısuyu sondaj çalışmalarına göre yeraltısu seviyesi yüzeyden itibaren yaklaşık 70-80 m derinde bulunmaktadır ve yeraltısu seviyesindeki değişimler yapı temelini etkilemeyecektir

V2 İçme ve kullanma suyu:
İnceleme alanı Belediye sınırları içerisinde olduğundan içme ve kulanma suyu şehir suyu şebekesinden sağlanacaktır

VI AFET DURUMU

İnşaat sahası; Bakanlar Kurulunun 18041996 tarih ve 96/8109 sayılı kararı gereğince yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında 1 Derece deprem bölgesinde yer almaktadır (EK- 15) Bu nedenle, binanın projelendirilmesi ve yapımı esnasında mutlaka deprem yönetmeliğine uyulmalıdır Çalışma alanında heyelan, kaya düşmesi, çığ ve su baskını gibi doğal afet tehlikesi bulunmamaktadır

IX SONUÇ VE ÖNERİLER

1 Çalışma alanı, tapunun Isparta ili, İslamköy İlçesi, Balıkpazarı Mahallesi’nde tapunun 173 pafta, 111 ada, 11 nolu parselinde bulunmaktadır
2 Bu çalışma ÜNAL TURGUT adına kayıtlı taşınmaz üzerinde yapımı düşünülen 2 katlı yapıya ait zeminin özelliklerinin tespiti amacı ile gerçekleştirilmiştir Bu amaç doğrultusunda 2,5 m derinliklerinde 2 adet gözlem kuyusu açılmıştır
3 İnceleme alanında açılan gözlem kuyularından derlenen örselenmiş numuneler üzerinde laboratuvar çalışmaları SDÜ Uygulamalı Jeoloji Laboratuvarı’nda yapılmıştır
4 İnceleme alanı Kuvaterner yaşlı alüvyondan oluşmuştur Birleştirilmiş Zemin Sınıflamasına göre, zemin sınıfı, ‘Alçaktan orta dereceye doğru plastisitede inorganik killer’ litolojisi bulunmuştur Zemin grup sembolü ‘CL’ dir Penetrasyon deneyi sonuçlarına göre bu birimin izafi sıkılığı ‘Orta sıkı’ olarak tespit edilmiştir
5Sahada gerçekleştirilen Penetrasyon Deney sonuçlarına göre tavsiye niteliğinde Zemin Emniyet Gerilmesi değeri verilmiştir Buna göre qz =1,1 kg/cm2 dir
6 Afet bölgelerinde yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’e göre inceleme alanındaki zemin, ‘C’ grubunda yer almaktadır Yerel Zemin Sınıflarına göre inceleme alanındaki zemin ‘Z4’ sınıfındadır
7 İnşaat sahası; Bakanlar Kurulu’nun 18041996 tarih ve 96/8109 sayılı kararı gereğince yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası’nda 1 derece deprem bölgesinde yer almaktadır Alüvyon zeminler deprem hasar şiddetini 1-3 derece arttırırlar Bu nedenle binanın projelendirilmesi ve yapımı esnasında mutlaka deprem yönetmeliğine uyulmalıdır
8 İnşaat sahasında; heyelan, kaya düşmesi, çığ, su baskını gibi doğal afet tehlikesi bulunmamaktadır
9 Killin normalde taşıma gücü yüksektir Fakat bünyesine suyu aldığı zaman taşıma gücü aniden düşer ve önemli derecede oturmaya neden olabilir Bu da yapı için önemli derecede risk oluşturur Yapı ve temel için çevre drenajı oluşturularak zemine su gelmesi engellenmelidir Ayrıca oturma miktarının azaltılması ve farklı oturmaların engellenmesi için zemine bir miktar (20-25 cm) stabil malzeme serilerek sıkıştırılmalıdır

X YARARLANILAN KAYNAKLAR

Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, TMMOB, Ankara

Görmüş, M, Özkul, M, 1995 Gönen-Atabey (Isparta) ve Ağlasun (Burdur) Arasındaki Bölgenin Stratigrafisi SDÜ Fen Bilimleri Enst Derg, 1, 43-64, Isparta
Gutnic, M, Monod O, Poisson, A, Dumont, J F, 1979 Geologie des Taurides occidentales (Turquie) Mem Soc Geol France, 137, 112pp, Paris
Karaman, M E, 1994 Isparta-Burdur arasının jeolojisi ve tektonik özellikleri TJK Bült 37(2), 119-134, Ankara
Karaman, M E, Meriç, E, Tansel, İ, 1989 Gönen-Atabey arasındaki bölgenin jeolojisi Cum Üniv Müh Fak Derg Sivas
Kazancı, N, 1995 Eğirdir Gölü çanağının oluşum zamanına ilişkin gözlem II Jeoloji Mühendisliği, 47; 32-33, Ankara
Kazancı, N, Karaman, M E, 1988 Gölcük (Isparta) Pliyosen volkanoklastiklerinin sedimenter özellikleri ve depolanma mekanizmaları Akd Üniv Isp Müh Fak Derg 4, 16-35, Isparta
Koçyiğit, A, 1984 Tectono-stratigraphic characteristics of Hoyran Lake region (Isparta Bend) In: Geology of the Taurus Belt Proceed Int Symp (Tekeli, O ve Göncüoğlu, M C eds), 53-68, Ankara
Köse Yeşilot, S,2000 Dinar-Isparta arasındaki Tersiyer bentik foraminiferlerinin sistematik ve biyofabrik incelemesi, Fen Bil Enst, Yük Lis Tezi, Isparta
Kumbasar, V ve Kip, F, 1972 Zemin mekaniği problemleri, Çağlayan Kitabevi Yayınları, İstanbul
Mertdoğan, S, 1982 Toprak Mekaniği Laboratuvar El Kitabı, Topraksu Yayınları, 713, Ankara
Sarıiz, K, 1985Keçiborlu kükürt yataklarının oluşumu ve yörenin jeolojisi Anadolu Üniv yayın, 91, Doktora tezi, Eskişehir
Tabban, A, 1980 Kentlerin Jeolojisi ve Deprem Durumu, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara
Tosun, H, 1989 Temel Zemini Taşıma Gücü, DSİ Yayınları, Ankara
Türker, AE ve Bozcu, M,2000 Şevket Demirel Kalp Merkezi Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporu, Isparta
İÇİNDEKİLER

I AMAÇ 1
II İNCELEME ALANININ TANITILMASI 1
III İMAR PLANI DURUMU 1
IV JEOLOJİK DURUM 2
IV1 GENEL JEOLOJİ 2
IV11 Anamasdağ :Formasyonu 2
IV12 Kötürnektaş Formasyonu 2
IV13 Gölgeli Formasyonu 3
IV14 İncesu Konglomeraları 3
IV2 İNCELEME ALANININ JEOLOJİSİ 4
V SU DURUMU 5
V1 YERALTISUYU DURUMU 5
V3 İÇME VE KULLANMA SUYU 5
VI AFET DURUMU 5
VII JEOTEKNİK ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME 5
VII1 ZEMİN SINIFLANDIRMASI VE İZAFİ SIKILIK 6
VII2 ZEMİNİN DAYANIM ÖZELLİKLERİ 6
VII3 İNCE TANELİ ZEMİNLERİN TEM MÜH ÖZ 7
VII4 ZEMİN GURUPLARI VE YEREL ZEMİN SINIFLAMASI9
VIII İNCELEME ALANININ YERLEŞİME UYGUNLUĞU 9
IX SONUÇ VE ÖNERİLER 10
X YARARLANILAN KAYNAKLAR 11

EKLER

1 İNCELEME ALANININ LOKASYON HARİTASI

2 BÖLGESEL JEOLOJİ HARİTASI (1/25000)

3 BÖLGENİN JEOLOJİ ENİNE KESİTİ
4 BÖLGENİN TEKTANO STRATİGRAFİK SÜTUN KESİTİ
5 İNCELEME ALANININ JEOLOJİ HARİTASI
6 İNCELEME ALANININ JEOLOJİ ENİNE KESİTİ
7 İMAR ÇAPI VE TAPU ÖRNEĞİ
8 LABORATUVAR DENEYLERİ VE FORMLARI
9 TAŞIYICI MALZEME CİNSİNE GÖRE MÜSAADE EDİLEBİLİR TAŞIMA BASINCI DEĞERLERİ
10 BİRLEŞTİRİLMİŞ ZEMİN SINIFLAMASI
11 ARAŞTIRMA ÇUKURU ARAZİ ÇİZELGELERİ
12 GÖZLEM KUYUSU KORELASYONU
13 ZEMİN GRUPLARI VE YEREL ZEMİN SINIFLAMASI
14 İNCELEME ALANININ TÜRKİYE DEPREM BÖLGELERİ HARİTASINDAKİ YERİ

ŞEKİLLER

Şekil 1 ISPARTA BÜKLÜMÜ KUZEY KESİMİNİN YALINLAŞTIRILMIŞ 6
TEKTONİK HARİTASI

TABLOLAR

Tablo 1 PENETRASYON DENEY SONUÇLARI 9

Tarih Magnitüd/Şiddet Koordinatlar Kayıt Niteliği
518
1759
1271842
1849
1863
1611889
VI

VI

VI

VI

V

VI

36° 88’N-36° 36’E
36° 88’N-36° 6’E
37° 8’N-30° 5’E
37° 75’N-30° 55’E
37° 75’N-30° 35’E
37° 75’N-30° 7’E

Gözlemsel
1451890
2091900
3101914
1681925
1191930
1591953
951966
1251971
3131972
1981976
521984
1101995
VI
6,1

6,9

5,1

5,9

5,0

5,0

5,9

4,6

5,1

5,0

6,0

37° 75’N-30° 6’E
37° 80’N-29° 10’E
37° 70’N-30° 40’E
38° 00’N-30° 00’E
37° 39’N-31° 18’E
38° 50’N-30° 70’E
37° 05’N-30° 98’E
37° 64’N-29° 72’E
37° 00’N-31° 00’E
37° 71’N-29° 00’E
37° 21’N-28° 67’E
38° 10’N-29° 80’E

Aletsel
EK Isparta Bölgesi Depremleri (Isparta Çevre Etki Değerlendirme raporu, 1998)