Bir Devrin Romanı - Halide Nusret Zorlutuna

1 KİTABIN KONUSU :
Kitapta Halide Edip Zorlutuna hayatının ilk 30 – 35 yılının anılarını aktarmıştır Alt başlıklar halinde sade anlaşılır bir dille başından geçenleri hikayeleştirerek anlatmıştır Kimi yerlerde okuyucuya hitap vardır

2 KİTABIN ÖZETİ :
Anılarını annesinden aldığı ilk arapça dersle (Arapça) başlarAnnesi Ayşe Nazlı Hanım biricik çocuğu üzerine titreyen otoriter kültürlü ve geleneklerine bağlı bir ev kadınıdırEşi Avnullah Bey Sinop zindanlarında müebbet kürek mahkumudur O sırada aile reisi Hacı Hüseyin Hüsnü Bey’dir
Dedesi bir süre sonra vefat eder Daha sonra babası sürgünden döner ve bir halk kahramanı olarak (Kahraman – ı Hürriyet) karşılanır Geldikten sonra Fedakaran’ı Millet Cemiyeti adında siyasibir fırka kurar Bu muhalefet partisi İttihak ve Terakki Cemiyeti’ nin hiçişine gelmez ve babasına iftiralar atılmaya başlanarak suçlanır Sadrazzam ona bir memuriyet teklif ederek siyaseti bırakmasını sağlamaya çalışmıştır Annesinin ve Hüseyin Hilmi Paşa’ nın ısrarlarıyla babası Kerkük mutasarraflığına atanır
Kerkük yolunda iftiralar ve kışkırtmalar sonucu linç tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır Babası Kerkük’ deki memuriyetinde çok başarılı olur ve şehre refah ve huzur havası gelir Ayrıca burada bir çocukları dünyaya gelir ve kısa süre sonra ölür Avnullah Bey bir eşkiya reisi ile karşı karşıya gelip üzerine jandarma kuvvetlerini göndermiştir Çatışmada bir er şehit olunca Avnullah Bey görevden azl edilmiştir Uzun bir yolculuktan sonra İstanbul’ a gelirler Halide Nusret’ in İstanbul’da küçük yaştan beri süren edebiyat tutkusu üst düzeye ulaşmıştırEren köy Lisesi’ nde tahsiline başlaryazar deslerinde çok başarılıdırBusırada Çanakkale Savaşı ceyeran etmektedir Bu savaş zorlukları arasında babası kırkdokuz yaşında vefat etmiştir
Birderginin açtığı edebi bir yarışmada yazdığı bir nesirle birinci gelir ve yazma tutkusu dahada artar Arkadaşları arasında Şaire diye ün yapar
Mondros mütarekesiyle düşmanları yurdun işgalini acıklı bir dille ifade eder
Okul bitince öğretmenlik yapmaya başlar ve Aşık olduğu mesleğini otuz beş yıl icra ederZamane şairlerinden Şukufe Nihal ile sıkı bir dostluk kurar Edebi konularda fikir alış verişi yaparlarBundan sonra Onunla evlenmek isteyen erkeklerden behsetmiştir Yunanlıların İzmir’ e çıkmasıyla Türk halkının ümitsizliğini ve azınlıkların ahlaksızlıklarını anlatır Burada çeşitli dergilere şiirler ve piyesler yazmaktadırŞairlerden oluşan bir arkadaş grubu vardır Çeşitli Zamanlarda toplanarak edebi konularda ve milletin geleceği hakkında konuşurlar Vala Nusrettin derin bir dostu olur Yakup Kadri Bey’ le Rıza Tefik Orhan Seyfi Orhon ve Ahmet Haşimle’ le tanışır ve yazışır Arkadaşlarından bazıları ( Yusuf Ziya Ortaç, Vala Nusrettin, Faruk Nazif ) Anadolu’ daki direniş hareketlerine çağırırlar fakat ailesini yalnız bırakamadığı için onlarla gitmez 6 Ekim 1923 de Türk askeri Refet Paşa komutasında İstanbul’a girer ve vatan kurtulmuştur
İkinci Bölüm
İkinci Bölümde meslek hayatındaki anılarından bahsediyor Ankara’ da öğretmenlik görevi istiyor ve Edirne Kız Öğretmen Okulu’ na tyini çıkıyor Orada çok iyi karşılanıyor ve diğer öğretmen ve öğrencileriyle sevgiye dayalı bir dostluk kuruyor Öğrencilerinin erdemlerinden bahsederek memnuniyetini dile getiriyorEdirne hayatı verimli ve zevkli geçiyorArkadaşlarıyla mektuplaşmaya devam ediyor Reşat Nuri ile edebi konularda mektuplaşıyorlar Bir ara amcasının hastalığı yüzünden İzmir’e gidiyorlar İzmirde amcasının oğlu Necati’ yle evliliğin eşiğinden dönüyorlar Edirne’ ye döndükten sonra mesleki incelemelerde bulunmak üzere yirmi beş kişilik bir heyetle Bulgaristan’ a gidiyor Edirne’ ye döndükten sonra yakın bir genç dostu olan Salih’ in abisi Aziz’ le evlenir Eşi Aziz Bey bir süvari zabitidirKendisi mesut bir yaşam sürdürmüştürevlendikten sonra birlikte tayinlerini isteyerek İstanbul’ a dönüyorlar İstanbul Kız Meslek Lisesi’ nde görevine devam ediyor Hatıralarını 1929 yılında kesiyor
1930 yılından sonra kocasının tayin edildiği yere birlikte gider Kırklareli, Karaman, Kars, Urfa, Maraş, Sarıkamış gibi
Kitabın sonunda yeni neslin anılarından ders çıkartılmasından ve gelecek için çok çalışmasını istiyor
3 KİTABIN ANAFİKRİ : Zorluklara karşı göğüs germeyi ve direnç göstermemizi yılmamayı fikir olarak çıkartabiliriz
4 KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ :
- Ayşe Nazlı Hanım (Annesi) : Otoriter kültürlü ve geleneklerine bağlı biricik çocuğu üzerine titreyen bir ev kadınıdır
- Hacı Hüseyin Hüsnü Bey (Dedesi) : Namuslu, dürüst, işgüzar birisidir
- Avnullah Bey (Babası) : Avnullah Bey’ de babsı gibidir
- Aziz (Eşi) : Vatanı için her zaman ölmeye hazır şerefli bir süvari zabitidir
5 KİTAP HAKKINDAKİ ŞAHSİ GÖRÜŞLER : Herkesin okumasını istediğim bir kitap olaylar gerçekleştiği için ilgi çekici ve sürükleyici bir kitap

-alıntı