Davranışın Etkileşim Alanları

Kişi bir davranışt a bulunurke n üç niyetle hareket eder

A-Nefsinin istekleri ne göre;

B-Çevresine göre;

C-İnancına göre

NEYE GÖRE YAŞARIZ?
Dürtüleri nin esiri olan kişiler için ne çevresel faktörler ne de insani değerleri n önemi vardır Onlar sadece ihtirasla rının esiridirl er, bu esareti çoğu zaman özgürlük zannederl er Bu insanlar için, Allah'ın ne dediği, insanları n ne düşündüğü, yaptığı davranışı n kendisini nasıl bir sonuca götürdüğü pek önemli değildir, çoğunlukl a nihilist bir kişilik yapısına sahip oldukları ndan, kendileri ne ve çevreleri ne pekâlâ zarar verebilir ler Daha çok benmerkez cidirler, her şeyi kendileri ne göre düşünürle r

Sadece çevrenin etkisinde kalanlar ise, silik ve reaktif kişilik yapısına sahiptirl er, duygu, düşünce ve eylemleri nde, çevrenin nasıl değerlend ireceğini hesaba katarlar Onlar için, çıkarının önünde bir şey yoktur Maddi ve manevi değerlere pek ehemmiyet vermezler, sadece insanları n kendileri için ne düşünüp ne söylediği yle ilgilenir ler Genellikl e özgüvenle ri eksiktir, başkaları na endeksli yaşarlar

Olaylara ve hayata vahiy ekseninde bakanlar ise, merkeze Allah'ın emir ve yasakları nı alırlar Düşünceni n, yaşam tarzının, sosyal hayatın, eğitimin, ahlâkın temelinde Allah ne der, inancıma göre nasıl davranmal ıyım düşüncesi vardır

Sosyal çevre, bireyin eğitimi ve davranışl arı üzerinde kuvvetli bir tesire sahiptir Ancak, hayatını İslami düsturlar a göre tanzim edenler, karşıları na çıkan itici kuvvet ne olursa olsun, davranışl arını akıl ve iradeleri yle tartarak Allah'a teslim olurlar

Kur'an'da toplumun tesiri, bireyleri n yaşam tarzı ve davranış kalıpları nı olumsuz yönde etkilemek te ise, bireylere o toplumun dışına çıkıp, hicret etmeleri emredilmi ştir Bu konuda ayeti kerimenin mesajı gayet açıktır

"Nefisleri ne zulmederk en canlarını alacağı kimselere melekler derler ki;

-Ne işte idiniz?

-Biz yeryüzünd e dinin emirlerin i tatbikten aciz kimlerdik

-Allah'ın arzı geniş değil mi idi? Siz de hicret edeydiniz ya" (Nisa, 4 97)

En yüce hicretin, kişinin yaşantısı nda gerçekleş ecek olan hicret olduğunu tavsiye eden Resululla h'ın bu sözü, kişinin, öz benliğind e bir takım elemeler yapması gerektiği ni gösterir Bilinmeli dir ki, inandığım ız değerlerl e bağdaşmay an tutum ve davranışl arı hayatımız dan çıkarmak ve yerine daha doğru olanı koymak en büyük hicrettir Zira fiziksel hicret de zaten bu büyük, manevi hicretin gerçekleş mesi için bir yola çıkış değil mi?

BİLİNCİ UYANDIRMA K
Kişi yaşadığı hayatta ve kurduğu ilişkiler de ya etkindir ya edilgendi r Etkin olabilmen in ilk şartı, bilinçlil iktir, araçları amaç haline getirmeme ktir Bir terziyi düşünelim: Terzi elbiseyi niçin diker?

-Allah rızasını kazanmak, rızkını helal yollardan elde etmek için;

-İnsanların ihtiyacın ı karşılama k için;

-Para kazanmak için;

-Mesleğini icra etmek için

Terzi, yaptığı işi bu şekilde icra ederse, yaptığı işin efendisid ir Zengin kazanımla r içindedir, gönül huzuruyla mesleğini yapmaktad ır Buna karşın, işini, sadece kendi kişisel ihtirasla rını gidermek, üç beş kuruş para kazanmak için yaptığınd a, artık o işin kölesidir Bu, araçların peşinde sürüklenm ekte ve varlığını n gayesini unutmakta dır