Şaşırtan Gözler

Şaşırtan Gözler
Acaba binlerce gözü olan bir sinek, bir kelebek, bir kuş veya bir at eşyayı ve diğer hayvanları bizim gördüğümüz şekilde mi görüyor?

Her canlının bizim gibi gördüğünü zannetmek, düşünmeden verilmiş peşin bir hüküm olur Fakat bizi yanıltan durumlar vardır Zira bir sinek de, bir balık da bir kedi veya köpek de bizim gibi, kendine zararlı şeylerden korkar; faydalı şeylere yaklaşır Mesela an güzel çiçeklere gider; biz de bundan, onların da, âlemi bizim gibi seyrettiği neticesine varırız Fakat mevzuyu derinlemesine inceleyen ilimler sayesinde netice bizim bu görüşümüzden tamamen farklı ve hayret vericidir Mevzunun daha iyi anlaşılması için bazı hayvanlardan misâller vermek faydalı olacaktır

Kelebeğin Gözünde Dünya
Kelebeğin gözü de, tıpkı sineğin gözü gibi, binlerce gözün bir araya gelmesiyle teşekkül etmiş bir gözdür Biyolojide bu çeşit gözlere "mürekkep gözler" denir Sinek veya kelebeğin gözünü, yerinden çıkararak bir çocuğa bakarsak birtek yüz yerine binlerce yüz görürüz Her yüzün üzerinde de ışık saçan bir güneş Güneş gibi gördüğümüz şeyler, çocuğun, güneş altında parlayan saçlarıdır Fakat bize bu şekilde görünen çocuk, kelebeğin beynine binlerce yüz şeklinde değil, üzerine konacak, yuvarlak, tek bir cisim halinde akseder Çocuğun saçları da üzerine rahatlıkla konulabilecek, binlerce yaldızlı cisim şeklinde görünür Neden hayvan, çocuğu, bizim gördüğümüz gibi görmez? Bunun sebebi, her hayvana, sadece kendisine yararlı veya zararlı şeyleri görecek bir göz verilmiştir Bunun dışında bir âlem onlar için mevcud değildir

Bir hayvanın birşeyi görebilmesi için o şeyin kımıldaması, hareket etmesi gerekir Birçok hayvanların gözleri, bizimkilerin aksine hiç kımıldamaz Bunların gözleri sabit

Hatta, durum insan gözü için de böyledir İlim adamları insan gözünde sağa-sola,yukarı-aşağı oynayan adaleleri kımıldamayacak hale getirmişler ve böyle bir adama neler gördüğünü sormuşlar, adamın cevabı; "Renksiz, bulanık bir dünya görüyorum" olmuştur

Kurbağanın Gözünde Dünya
Kurbağanın gözü de sabit olduğundan, yemyeşil çimenler ve otlar bu hayvan için, kurşunî bir renkte, dümdüz bir yüzeyden ibarettir Kurbağa avını beklerken bu kurşuni renkten başka bir şey görmez Fakat tam bu sırada, sürüne sürüne bir yılan kendisine yaklaştığı zaman veya bir sinek havada uçtuğu zaman, bu hayvanlardan akseden ışınlar kurbağanın göz sinirlerini harekete geçirir Hayvan da yılandan kaçar veya sineği avlar

Köpeğin Gözünde Dünya
Köpek için renk diye birşey yoktur Zira bu hayvanın gözünde renk almaya yarayan sinirler mevcut değildir Buna karşılık, köpekte dinleme ve koku alma hassası çok yüksek seviyeye ulaşmıştır Av yapan bir köpek, daha ziyade burnu ve kulaklarıyla çalışır Bu sırada gözleri sadece manialardan kaçmasına yardım eder Bütün yaratıklar gibi, köpek de sadece kımıldayan şeyleri görür Tavşan, sülün, ördek gibi hayvanlara bu iyi bildirildiğinden köpeğe karşı korunmalarını durarak sağlarlar Ve yine bundan dolayıdır ki, iyi cins av köpekleri, kımıldamadan duran avlarını iyi görebilmek için durmadan başlarını hareket ettirirler

Kuşların Gözünde Dünya
Kuşlar ise, renkleri görürler Köpeğin yaşaması için renkleri görmesi zaruri değildir ama, kuşların yaşaması için renkleri görmeleri zaruridir Zira hayvan, bu sayede, neyi yiyeceğini, nereye konacağını bilir Renkleri görmeselerdi mesafe ve derinlik hissini almaları da mümkün olmayacakdı Dermek ki, kuşların bu ihtiyacını çok iyi bilen biri, onların gözlerine renk sinirlerini yerleştirmiştir

Sonra kuşlar, son derece hızlı bir hayat sürdükleri için, birçok şeylerin tamamını değil de sadece en büyük özelliklerini görebilecek bir yapıda yaradılmışlardır Mesela; bir saka kuşu, diğer bir saka kuşunun sadece kırmızı renkteki göğsünü vuzuhla farkeder Bu renk onun için saka kuşunun temsilcisidir Bir ilim adamı bunun denemesini yapmış, kuş'un çok hızlı uçması neticesinde kendine yararlı ve zararlı şeylerin ancak en baş özelliklerini görmeye vakit bulduğunu ispat etmiştir Mesela; bir kuş ne içinde yaşadığı ormanın ne de üzerine atılacak bir atmacanın tamamını farkedebilir Kuş sadece atmacanın kendisine neresi lazımsa orasını görür

Bundan çıkan netice şudur Her hayvanın gözü, kendi yaşayışına ve geçimini sağlama tarzına tıpatıp uygun olarak, onların bu hareketlerini bilen son derece kudretli biri tarafından yaradılmıştır Mesela, atın gözü ufkîdir Zira daha çok ovalarda yaşayan bu hayvanın yanlarından gelecek tehlikeleri kolaylıkla görmesi lazım gelmektedir

Kedilerle, tilkilerin gözleri ise şakulîdir: Zira, bunlar, otlar üzerindeki farelerden, dallardaki kuşlara kadar herşeyi daha iyi görmek mecburiyetindedirler Istakozun gözleri ise kıskaçlarının uçundadırlar Çakıllı akarsularda yaşayan bir hayvan için bu bir zarurettir Hayvanın, harekete geçmeden önce etrafını iyice kolaçan etmesi lâzımdır

Arıların Gözünde Dünya
Görmek bakımından yaratıcı tarafından en çok lütfa mazhar hayvanlardan biri de Arı'dır Zira arı, sadece açılmış çiçekleri görür Yani arının gözüne göre dünya zambak çiçeklerinden, menekşelerden, papatyalardan, leylaklardan ibaret bir dünyadır Hatta, rüzgar bu çiçekler dünyasının daha da muhteşem hale gelmesine sebeb olur Arı, rüzgarın kımıldattığı çiçekleri gördüğü gibi, kendi uçuşundan sonra sallanmaları halinde, hareketsiz duran çiçekleri de görebilir

Buna ilaveten arı, insanın göremediği ultra-viyole gibi ışınları dahi görebilir Arı için bir papatya tarlası, sadece sarılı beyazlı bir halıdan ibaret değildir Her çiçeğin ortası ultra-viyole ışınlan aksettirir Bunun sonucu olarak papatya, arıya iç-içe mor daireler şeklinde de görünür Dairelerin ortasında çiçeğin balı olup bu baldan çıkan ışınlar insan gözüne görünmedikleri halde, anlar tarafından görülebilmektedir Ultra-viyole ışınlar, yıldızların karanlıkta göz kırpması gibi arılara göz kırpar, işte insanlar maddi gözleriyle herşeyi, her rengi göremezler Asrın doktorunun dediği gibi "Herşeyi maddede arayanların akılları gözlerindedir Göz ise maneviyatta kördür"

Adı Anableps olup su yüzünde yaşayan bir balığın gözleri ise yukarı ve aşağı olmak üzere iki kısımdan ibarettir Yani bu balığın gözleri, tam ortadan ufkî bir çizgi ile ikiye bölünmüştür Gözün üstte kalan kısmı su üstünde olanları, altta kalan kısmı ise su içinde olanları görür Çünkü bu balık hem balık, hem de kuşla geçinir, işte bütün bu şuurlu işleri görüp de, son derece şuursuz, kör, sağır tabiat ve sebebler bu işi yapıyor demek sadece ve sadece cahilliğin "sembol’üdür

Ahtapotun Gözünde Dünya
Hayvanatda en hayret edilecek gözlerden biri de ahtapotun gözleridir Bu hayvanın gözleri insan gözleri gibi her yana dönebilir Renkleri görebilir Ahtapot'un gözlerinde de Retina tabakası vardır Bu sebeble hayvan etrafındakileri kısmen değil, teferruatı ile görür Hayvan bakışlarıyla insana hayret verir, insanın gözlerinin içine uzun süre anlayışlı anlayışlı bakar

Denizyıldızının gözleri yoktur Fakat beş kolunun uçları ışığa karşı çok hassas olarak yaradılmıştır Hayvan bu kolları sayesinde ağzı açık midyeleri fark eder, kolunu midyenin ağzına sokarak, midyenin içini yiyerek beslenir

Bu bakışların değerlendirilmesini okuyucularımıza havale eder, değişik bakış açılarıyla mes'eleye yeni boyutlar getireceklerini umarız