Hasan Yirik

Hasan Yirik işadamı

KARSAZ Denetleme Kurulu Başkanı

HABER

Avrupalı Kürtler nereye Gidiyor

İspanya’dan Baltıklar’a

Kürtler Avrupa genelinde en iyi örgütlenmiş azınlık İspanya’dan Baltık Cumhuriyetleri’ne kadar her ülkede varlar Örgütlenmelerde PKK ve PSK (Kürdistan Sosyalist Partisi) ağır basıyor Yüzde 80 oranıyla PKK ezici bir üstünlüğe sahip ve Kürt olan herkesle ilgili Bir de akademik çalışmalar yapan Paris Kürt Enstitüsü gibi kurumlar var Kürt örgütlenmelerinde hiyerarşik bir yapı söz konusu Almanya’da Yek-Kom, Fransa’da Feyka-Kurdistan, Hollanda’da Fed-Kom, İsviçre’de Fekar Kurdistan, Danimarka’da Fey-Kurd, İsveç’te Kürt Konseyi, Belçika’da Fek-Bel, Avusturya’da Fey-Kom, İngiltere’de Fed-Bir öne çıkan federasyonlar Bunlar, Avrupa Kürt Dernekleri Konfederasyonu Kon-Kurd’a bağlı 1993’ten beri faaliyette olan Kon-Kurd, 11 federasyonu bünyesinde toplayan geniş bir organizasyon Kürt örgütlenmesinin yerel boyutunda her ülkede Kürt Dernekleri Federasyonu var Alt birimler ise Mala Kurda (Kürt Evi) Halkevi, Kürt Gençlik Merkezi, Kürt İşçi Dernekleri, Ahmet Kaya Kültür Merkezi gibi isimlerden oluşuyor

“Kürt iş adamı” yanlış strateji

Örgütlenmenin ekonomik boyutunu Karzas (Kürt İşverenleri Derneği) koordine ediyor Merkezi Frankfurt’taki derneğin 13 ülkeden 350 üyesi var Amaç, Kürt iş adamlarını tek çatı altında toplamak, aralarında işbirliğini artırmak ve yeni bir sermaye grubu oluşturmak Dernek yöneticisi Hasan Yirik, üyelerinin yüzde 99’unun Kürt olduğunu, Kürt kimliğinin örgütlenmede belirleyici olduğunu; fakat sadece Kürtlerle iş yapmadıklarını söylüyor Üyelerinin büyük bir kısmı gıda sektöründe olan Karzas’ın yönettiği fonun ortalama 1 milyar Euro olduğunu belirtiyor

Sadece İngiltere’de 6 bin civarında dönerci var ve çoğunluğu Kürt kökenli Yıllık ciro 8-10 milyon sterlini buluyor Kürtlerin yoğun olarak çalıştığı bir başka iş kolu ise marketçilik, toptancılık ve inşaat Hepsinin ortak özelliği ise özel bir eğitim gerektirmeyen işler olması Bu durumu Türk-İngiliz Ticaret Odası Başkanı Remzi Gür şöyle açıklıyor: “Büyük bir kısmı siyasi mülteci olarak gelmiş Akrabalık ya da hemşehricilik ilişkileriyle atılıyorlar iş hayatına Oturma izni yok, referans bulamıyor Açtıkları iş yerleri ikinci sınıf Böyle olunca da aynı kültürden insanlarla çalışıyorlar Kabuğunu kıran iş adamı sayısı oldukça az”

Remzi Gür’e göre, bir sonraki nesil bu sorunları aşıp uluslararası standartlarda işler yapmayı başaracak Aslında başarılı Kürt iş adamları var Türk kamuoyunun yakından tanıdığı şairlerden Bejan Matur’un ağabeyi Ali Matur, Londra’nın en büyük yaş sebze-meyve komisyoncularından biri Londra Hali’nin yönetiminde de olan Matur’a göre, ticarette milliyet ayrımı yaptıkları için Kürt girişimciler başarılı olamıyor 8 yıl önce Londra’ya gelen Matur, önce halde amelelik yapar Sonra işlerini büyütür ve halin yönetimine giren ilk yabancı olur Bugün sahibi olduğu iki şirketle Londra’da yaklaşık 8 milyon insanın sebze meyve ihtiyacını karşılıyor

Kendisini, “Türkiye’yi en iyi şekilde temsil etmeye çalışan birisi” olarak tanımlayan Matur’a göre, Kürt toplumunun en büyük sorunu kabuğunu kıramaması: “Dil öğrenmiyor, yabancı toplumlarla diyaloğa geçmiyor Uluslararası standartlara göre hareket etmediklerinden büyüyemiyorlar Maalesef kimliğimiz gelişmemizin, entegrasyonumuzun önünde bir engel olarak duruyor” Matur’a göre, ‘Kürt iş adamı’ yanlış bir strateji Ticaretin dini, milliyeti olmaz

Kürt kökenli olmasına rağmen Kürt kimliğinin ticari hayatta öne çıkarılmasının yanlışlığına değinen bir başka başarılı iş adamı ise Gama firmasının sahibi Ali Sancak Gıda güvenliği konusunda hassas İngilizlerin büyük marketlerine Türk ürünlerini sokabilen tek iş adamı olan Ali Sancak, Türkiye’den getirdiği ürünleri “Turkish Quality” markası ile sergiliyor Safeway’ın 35 şubesinde ayrı bir stand açan Sancak, benzerlerini çok yakında Morrisson mağazalarında da açacak
(aksiyon)

Türkiye'deki Kürt işverenler biraraya gelmeli'
Özgür Politika
24-Ocak 2005

KARSAZ Denetleme Kurulu Başkanı Hasan Yirik, Avrupa'da yaşayan Kürt işverenleri ile Türkiye'deki işverenlerin ekonomik anlamda güç birliğine gitmesi gerektiğini söyledi Yirik, Kürt işverenlerin vizyonunun da geniş olması gerektiği belirtti

SERPİL ERTİK/MHA/FRANKFURT

Son 30 yılda ulusal bilincini sahiplenerek, kendi adına siyaset yapan Kürtler, kültürel, sosyal ve ekonomik alanda da kendi değerlerini sahipleniyor Bu amaçla geçtiğimiz yıllarda kurulan Kürt İşverenleri Derneği (KARSAZ), Kürt ulusal sermayesinin oluşturulmasını amaçlıyor Yirik, MHA'nın sorularını yanıtladı

-KARSAZ kuruluşundan bu yana nasıl bir gelişim süreci yaşadı, bugün gelinen nokta nedir?

Kürtlerin demokratik ve ulusal haklar mücadelesi geliştikçe bu ivmeyi ekonomi alanında da ilerletilmesi gerektiği ortaya çıktı Kürtler hayatın diğer alanlarında olduğu kadar ekonomik alanda da bir toparlanmayı yaşamalıydı "Parçalı olan, dünyanın her tarafına dağılmış olan Kürt işadamlarını bir kurum etrafında örgütleyebilir miyiz?" sorusuyla yola çıkıldı İlk çıkış noktamız burasıydı 4 yıl önce kurulan KARSAZ ile bu başarılmaya çalışıldı Şimdi genellikle inşaat, tekstil, gıda, ve hizmet sektörlerinde olmak üzere, Almanya, Fransa, Avusturya, Belçika, İsveç, Avusturalya ve Kanada'da yaklaşık 350 üyemiz bulunuyor Üyelerimizin yüzde 70'i Almanya'dan Daha sonra Fransa geliyor Elbetteki bu örgütlenme düzeyini yetersiz buluyor ve daha da geliştirmeyi hedefliyoruz

İlk önceleri başta Türkiye ve Almanya'da engellemeler vardı Ama bizim de çabalarımızla Almanya'daki baskılar kırıldı Bugün Frankfurt Ticaret Odası ile birlikte çalışıyoruz Hatta geçtiğimiz günlerde Oda tarafından kurumumuza başarılı ortak bir çalışma yürüttüğümüz için bir de plaket verildi Ancak asıl amacımız Türkiyeli Kürt ve Türk işadamlarıyla birlikte çalışabilmek

-Ekonomi rekabet alanı Bu açıdan bakıldığında işverenleri bir araya getirmek zor olmadı mı?

Avrupa'daki Kürt işadamları genellikle 20-30 yıl önce buraya gelmiş, market vb işyerleri açarak belirli bir miktar sermaye edinmiş, daha sonra işlerini büyütmeye çalışmış kişilerdir Özellikle başlangıçta üyelerimizin bir çok küçük sermayedarlardı Başlangıç olması itibariyle bu doğaldı Ancak gelişen ve değişen dünya karşısında sadece bu çevrelerin bir araya gelmesi yeterli olmuyor

-Olması gereken nedir, Kürt işverenler ve bunların birlikte hareket etmesini sağlayacak kuruluşunuz hangi esaslara göre hareket etmeli?

En başta vizyonların değişmesi gerek İşverenlerin gelişen teknolojiyi zamanında takip ederek her gün hızla gelişen bilgi dünyasından yararlanmanın yollarını bulmalı Vizyon değişiminin, düşüncelerin değişiminin en önemli ayağı bu Ama tek başına yeterli değil Özellikle de birlikte hareket edilecekse bunun tek tek başarılması ulusal birliğe yeterli katkıyı sunmaz

KARSAZ'dan beklentiler şimdiye kadar, "KARSAZ aracılığıyla bazı şirketler kurulur, yatırımlar yapılır ve ticaret yapılır" şeklinde oldu Bu yetersiz bir yaklaşım KARSAZ, bahsettiğim bilgi ağından yararlanmayı, teknolojik gelişmeleri uygulamayı ve takibini başarmalı Daha çok işletmeler ve işverenler arasında koordinasyonu sağlayacak bir kurum gibi hareket edilmeli

Elbette şirketler kurulmalı Bugüne kadar yapıldı da Ama kurulacak şirketler nasıl yönetilecek, hangi biçimde kar elde edilecek, Kürt işverenler arasındaki ilişki sağlıklı bir şekilde nasıl sağlanacak ve dünya ya da bulunulan ülkedeki pazarda nasıl yer edinilecek? Bu konularda insanlar nasıl bilgilendirilecek, eğitilecek? KARSAZ'ın bünyesinde topladığı insanları çalıştırabilmesi gerekiyor Düzenli seminerlerle insanlar eğitilmeli Kaliteli insan yetiştirebilmek çok önemli Ekonomiyi bilen, yöneticilik özellikleri olan, iyi donatılmış gençleri yetiştirmeli ve fırsat vermeliyiz

"Değişim kongreden başlamalı"

-KARSAZ, 2005 yılında yıllık olağan kongresini gerçekleştirecek Bu bahsettiğiniz sorunlar kongrede gündeme gelecek mi?

Elbette getirilecek Sadece bazı sınırları korumaya çalışarak, bulunduğumuz yerden, "dünya bize uysun" diyemeyiz Bizim değişimin gerekliliğini görerek, kendimizi buna göre örgütlemeliyiz Bunun en meşru zemini de Kongremiz Değişimi kongreden başlatmak gerekiyor Mevcut yönetimin, ya da bundan sonra KARSAZ yönetimi içinde yer almak isteyen kişilerin Kongre'ye projelerle gelmesi gerekiyor Kongreden bir kaç ay önce gelecek bir yılın planlamasıyla gelmeli Hedefleri belli olan bir yönetim, söylediğim şeyleri gerçekleştirebilir

Bilgiyi çok iyi kullanacak, insanları iyi tanıyacak, işletmeyi çok iyi bilecek, insan psikolojisinden anlayacak, dünyanın gidişatını yorumlayacak ve buna göre yatırım yapacak insanların gelişimini sağlamak gerekiyor Gelecek işverenleri çağdaş işverenler olarak ortaya çıkartmak gerekiyor Ancak böyle piyasada kalınabilir KARSAZ'ın, yeni kurulacak yönetimin tüm bu sorunlar üzerine de projeleri olmalı

-Kürdistan'ın tüm parçalarında belirli bir ekonomik güç var ve özellikle Ortadoğu önemli bir pazar Bu alanlara yatırımlarınız var mı, yeni projeler var mı?

İşverenlerimizin yatırımları bu alanlarda var Ancak dışarıdaki Kürt işverenlerin yatırım yapabilmeleri için desteklenmeleri gerek Dünyanın bir çok yerinde dev işletmeler, şirketler ilk önceleri devletlerin desteğiyle hareket eder Kürtler için böylesi bir durum söz konusu değil Bunu kendilerinin başarması gerek Bunun için de öncelikle vizyonların değişmesi gerek

Bölgeye hangi anlayışla yatırım yapılacak? Diyelim ki bir fabrika kurduk Kendi topraklarımızda kuracağımız fabrikalarda yine işsiz olan Kürtler çalışacak, bu önemli Ama nasıl yönetilecek, hangi elemanla, dünyayla bağları nasıl kurulacak ? Belirli bir sermayeyle Diyarbakır'da iki üç tane fabrika açabilirsiniz Ama ondan sonrası çok önemli?

"Bölgedeki işadamlarıyla ortak yatırımlar olmalı"

Avrupa'daki işadamlarının direk bölgeye giderek yatırım yapması yerine bölgedeki işadamlarıyla ortak çalışmaların yapılması her açıdan, toplum açısından da daha kazançlı olacaktır elbette Şu an Diyarbakır için bir heyet oluşturuyoruz Kuzey Kürdistan'da yatırım yapmak isteyen yaklaşık yüz arkadaş var Herkes gitmek istiyor Belli kriterlerde olan arkadaşlar buraya gidecek, arkadaşlarla görüşülecek, bir rapor hazırlanacak Ondan sonra üyelerimize aktaracağız Yatırım yapmak isteyenlerle birlikte tekrar bölgeye gideceğiz

-Demokratik bir ortamın tesis edilmemesi, gergin ortam yatırımları engellemiyor mu, İşverenlerin bu konuda çekinceleri var mı ?

Elbette, öncelikle istikrarın sağlanması gerekir Demokratik bir ortamın olması gerek İşverenlerin çekinceleri var Ama sonuçta bazı zorlukları bizlerin aşması gerekiyor, bazı risklerin göze alınması gerekiyor Eğer ekonomik olarak güçlenmek istiyorsan zenginleşmek gerekiyor Demokrasi gelişirse, ekonomi de gelişir Sanatsal, kültürel olarak gelişemiyorsan, bir yerde tıkanma yaşanır

Bizim için en önemli olan nokta hepimiz birlikte gelişme zemini içinde birlikte hareket etmemiz gerekiyor Yalnızca sermayenin birleştirilmesinde hiçbir yarar yok Kürt sermayesinin çapı ne kadar geniş olursa bazı zorluklar da kırılacaktır Bir çok sorun birbiriyle ilişkili, bağımsız olarak düşünemeyiz

Diğer önemli bir husus da Türkiye'nin tutumu Türkiye bizi engellemeye çalışıyor Bunun için devletlere baskı yapıyor Biz Türkiye'nin kalkınmasından ve istikrara kavuşmasından yanayız Ama bunun için demokratikleşme şart Türkiye'nin AB'ye girişini destekliyoruz

-KARSAZ türü örgütlenmelerle dünyanın diğer yerlerindeki Kürt işverenleri bir araya getirmek mümkün ?

KARSAZ türü örgütlenmelerin her ülkede zemini var İlk başta Türkiye'de var Kürt işadamları derneğinin Türkiye'de kurulması gerekiyordu Kuzey Kürdistan'da 20 milyon Kürt yaşıyor Siyasal kurumlar oluşmuş, kültürel kurumlar var Peki ya ekonomik kurumlar? Ekonomi ile siyaset iç içedir Ekonomik güç, bir çok imkanı beraberinde getireceğinden siyasal zemine de güçlü yansımasını bulur

Yine Ortadoğu'da da bunun zemini var Tek başına Avrupa'daki işverenlerin birliği tek ayak üzerinde yürümeye benzer Kürdistan, Ortadoğu ve Avrupa'nın birlikte yürümesi gerek Ancak böyle gerçek bir ulusal sermaye yaratılarak güç olunur Her şeye rağmen KARSAZ bir ilktir ve çok önemli deneyimleri oldu Bunlardan da yararlanılabilinir