Türk Mitolojisinde Dağ Ve Orman Kültürü |
10-07-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Türk Mitolojisinde Dağ Ve Orman Kültürüsena destanı Bilinen en eski Türk efsanesi Tüm Türk halklarında çeşitli şekilde yaygındır Efsaneye göre Türkler düşmanları tarafından tamamen yok edilirler Sadece kolları ve bacakları kesilmiş ufak bir erkek çocuk hayatta kalır Tengri'nin gönderdiği kutsal bir dişi kurt çocuğu besler büyütür ve korur Kurt çocuktan gebe kalır ve on yavru doğurur Bu on çocuk gelecek Türk toplulukların hükümdarlarıdır Ergenekon Destanı Türkler büyük bir yenilgiye uğradıktan sonra çadırlarını toplayıp göç ederler Tengri'nin gönderdiği kutsal bir kurt Türklere kılavuzluk eder ve onları verimli toprakları olan, etrafı dağlarla çevrili büyük bir ovaya götürür Birkaç kuşak sonra Türkler bu ovaya sığmaz olurlar Bu kez bir kurt onlara etraflarını çeviren dağlardan birisinin madenden oluştuğunu gösterir ve demirciler bu dağı eritirler Halk ovadan çıkar ve tekrar bozkırların egemenliğini ele geçirdiklerini tüm bozkır halklarına duyururlar Bu güne nevruz adı verilir Manas Destanı Türk Edebiyat Tarihinin en uzun destanı olan Manas Destanında, daha küçük yaştan kahraman olacağı bilinen Kırgız Manas'ın hikayesi anlatılmaktadır Manasın dostları tarafından ihanete uğratılıp öldürüldüğü söylenir Mezarı başında ağlayan hayvanlar Manas'a ağıt yakarlar ve göktanrı acıyarak Manas'ı diriltir Manas da kendisine ihanet eden dostlarının peşine düşer Diğer destanlar 1 Göç Destanı 2 Kırk Kız (yanlış hatırlamıyorsam bu destanda da ağaç kültü vardı) 3 Ağacın Çocukları (bu destan yine yanlış hatırlamıyorsam boyların doğuşuyla ilgili idi) Kabile'nin türeyişini anlatan efsaneler Türk mitolojisinin en mühim özelliklerinden birisi her kabilenin, ne kadar ufak da olsa şahsi bir türeyiş efsanesine sahip olmasıdır Örneğin Oğuzname'de her sözü edilen kabilenin ilk önce türeyiş efsanesi anlatılır En önemli ve en tanınmış efsane Türklerin ortak türeyiş efsanesidir Bu efsane neredeyse her Türk topluluğunda tanılır, ve en eski Türk hükümdarlarının Göktanrı'nın gönderdiği bir kurt ile çiftleşmesinden türediğini anlatır Bazı verziyonlarda bir dişi kurtun en son Türk olarak kalmış bir erkek çocuğu ile, diğer versiyonlarda ise Göktanrı'nın bir erkek kurt kılığında hükümdarın kızı ile çiftleştiği anlatılır Diğer iyi tanılan bir türeyiş efsanesi Kırgız halkının türeyiş efsanesidir Bu efsaneye göre kutsal bir gölün suyundan gebe kalan kırk kız ilk kırgızları oluşturur |
|