İyi İnsan Olmanın Anatomisi

İyi İnsan Olmanın Anatomisi
İyi: İnsanların geneli tarafından istenilen, beğenilen nitelikleri taşıyan, beğenilecek biçimde olan
İyi insan: İyilik yapma işini karakter haline getirmiş kişi
Evet iyilik diye bir kavram doğada var Güzel, sevimli, aydınlık gibi terimleri, iyilikle bağdaştırabiliriz Bunun üstünde pek durmayacağım Esas irdelemek istediğim şey ‘iyi insan’ olgusu

İyi insan, iyilik yapma işini karakteri haline getirmiş kişidir dedik Peki bir insan neden iyi insan olma gereksinimi duyar? Onu iyilik yapmaya iten şeyler nedir? Herşeyde olduğu gibi bu da çocukluktan gelen bir dürtü Çocuk yaramazlık yaptığında kafasına terlik yer, uslu durduğunda ne iyi çocuk diye sevilir Bunları gören çocuk bilinçaltın en sağlam kısmına ‘iyi olursan sevilirsin, oyuncak alırlar; kötülük yaparsan cezalandırılırsın, oyuncak almazlar’ bilgisini yerleştirir Sonra çocuk televizyon izler Herkese iyilik yapan film kahramanı sevilir, aşık olunur, filmin sonunda da en güzel kızla öpüşür Çocuk iyilikle ilgili öğrenmesi gereken bilgiyi artık öğrenmiştir, belki uygular belki uygulamaz ama bu kural artık onun doğrusudur
Çocuğumuzun öğrendiği bilgiyi daha iyi anlamak için tekrar üstünden geçelim Ödül-Ceza metoduyla iyi bir insan olması gerektiğini öğrendi Peki neden iyilik yapıyor? Diğer insanlardan sevgi, oyuncak ve bunun gibi ihtiyaç duyduğu menfaatleri kazanmak için
Şimdi bu çocuğun büyüyüp yetişkin bir birey olduğunu düşünelim Bilinçaltındaki bilgi yine aynı, ‘menfaatlerim için iyilik yapmalıyım’ Ama tabiki bireyin yaşı ilerledikçe olgunlaşacak Beklediği menfaatler çocukluğundakinden farklı olacaktır Ama bunları yine 2 temel başlık altında toplayabiliriz:
1)Kişisel Beklentiler İçin İyilik: Yine çocukluğunda olduğu gibi insanlar tarafından sevilmek, kabul görmek için yapacağı iyilik çeşididir Bu olayın özetini aşağıdaki karikatürde görebiliriz:Resimi büyütmek için üstüne tıklayın!



İyi izlenimlerle başlayan ilişki, kötü bir sonla bitti Demekki burada bir sorun var Şuan eminim çoğunuz ‘çıkar için iyilik yaptı ondan oldu’ diyodur Sebep o değil Psikolojik araştırmaların ortaya koyduğu verilere göre bir insan iyilik gördüğü değil iyilik yaptığı insana kendini daha yakın hissetmekte Ayrıca yakınlık hissedeceği kişinin kişilik olarak güçlü, kendine güvenli olmasını istemektedir Bu olayda karşıdaki kişi ilk adımda gördüğü iyilik karşısında adamımıza bir sevgi duydu Fakat bu iyilik furyası devam edince onu zayıf görünce soğudu Diğer adımda birey, ya mutlu olmak için kötü insanların arasına katılıp kötü bir insan olacak, ya da iyi insan karakteriyle hayatına devam edecektir
2)Manevi Değerler İçin İyilik: Bu iyilik çeşidinde insan, yine bir beklenti için iyilik yapmaktadır Fakat bu sefer beklentiyi insanlardan değil, Tanrı’dan ya da başka değerlerden beklemektedir Bir insanın iyi olması için illa dini inancı olmasına gerek yok Tanrı inancına sahip bir insan onun sevgisini kazanmak için iyilik yapıyorsa inançsız bir insan da farklı manevi duygular için iyilik yapıyor olabilir Bunlardan biri ‘ya benimde başıma gelirse’ psikolojisi Kişi yardıma ihtiyacı olan birine, bir gün benim de yardıma ihtiyacım olabilir düşüncesiyle yardım ediyor Bunun dışında karma inancına da sahip olabilir Bu olayla ilgili karikatür:



Buradaki insanın beklentisi Tanrı’dan Yani yaptığı iyiliğin karşılığını hemen görmeyi arzulamıyor Ancak tabiki yaptığı onca fedakarlığa rağmen, kötü insanların ondan daha mutlu olmasına tahammül edemiyor Kötü sonla bitiyor Sonraki adımda birey ya bu iş böyle olmuyor diyerek kötü insan olmayı seçecek, ya da sabretmeyi öğrenecektir
Peki iyilik yapmak hiçbir zaman net bir mutluluk getirmez mi? Getirir elbet:



Ama tek problem şu Buradaki adam ‘iyi insan’ diye tabir ettiğimiz insan değil Karikatürdeki adam bildiğiniz ‘kötü insan’ -Alıntı-