Eski Anadolu:Frigya

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

Frigler, MÖ 750 - MÖ 300, Anadolu’ya göç eden Balkan kökenli boylardan biridir

Siyasi bir topluluk olarak ilk defa MÖ 750’den sonra ortaya çıkmışlardır, Midas döneminde ise (MÖ 725–695/675) bütün Orta ve Güneydoğu Anadolu’ya egemen, güçlü bir krallık düzeyine ulaşmışlardır
Tarihçi Herodot ile coğrafyacı Strabon’a göre Frigler, Avrupalı bir kavimdi ve Anadolu’ya gelmelerinden önce “Brigler” olarak anılıyorlardı

Friglerin ilk kralı ülkenin başkenti Gordion’a adını veren Gordias’tır

Tarihçi Arianos’a göre Gordias Thelmessos’lu (Fethiye) bir kadınla evlenmiş ve Midas adını verdiği bir oğlu olmuştur

Geçmiş dönemlerine ait kesin bilgiler bulunmayan Friglerin Midas, en çok bilinen ve meşhur kralıdır

Ancak yapılan bazı araştırmalara göre Frig yalıların bütün krallarına Midas adını verdiği de söylenmektedir

Eskişehir, Afyon, Ankara ve Sakarya vadilerini içine alan bir bölgede yerleşen Frigler, sonraları Kütahya-Kızılırmak-Ankara-Denizli’ye dek olan bölgede hüküm sürdüler

Başlıca Gordion-Yassıhöyük, Pessinus Ballı hisar, Dorylaion-Eskişehir ve Midas Yazılı kaya yerleşmişlerdir

Asurlar ile sürekli savaş halinde olan Frigler, Midas'ın tahta geçmesiyle beraber Asurlarla barış yaparak Güneydoğu sınırlarını güvence altına aldılar

Midas ardından Batı Anadolu kentlerinden Kyme kralının kızıyla evlenerek batı ülkeleriyle dostça ilişkiler kurmaya yönelir

Ayrıca Fildişi tahtını Yunanistan’daki Delfoi Apollon Tapınağı’na armağan ederek Kıta Yunanistan’ı ile ilişkileri güçlendirir

Gordion’da yapılan kazılarda ele geçen Yunan çanak-çömlekleri bu ilişkilere ait diğer örneklerdir

Ancak bu barış dönemi, MÖ 700 yıllarına doğru, Kafkaslar üzerinden Doğu Anadolu’ya giren Kimmerler'in, önce bölgedeki Urartuları güçsüzleştirdikten sonra Kızılırmak’a kadar gelmeleriyle bozulur

Frig-Kimmer savaşı sonunuda Frigya tamamen tahrip olur

Kral Midas yaşanan bu hezimet üzerine yaşamına son verir (MÖ 676)

Batıya kaçan Frigler, küçük beylikler halinde bir süre daha varlıklarını sürdürürlerse de Lidyalıların egemenliğine boyun eğerler

Hint-Avrupa kökenli olmalarına rağmen Helen ve Hitit etkileri altında kalarak özgün ve Anadolu ağırlıklı bir kültür oluşturmuşlardır

Friglerin maden ve ağaç işçiliğinde, dokumacılıkta ürettikleri eserler Helen piyasasında beğeni kazanmış ve Helenli ustalar tarafından taklit edilmişlerdir

Ayrıca Frigler, Helenleri müzik alanında da çok etkilemişlerdir

10-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Eski Anadolu:Frigya Frigler, MÖ 750 - MÖ 300, Anadolu’ya göç eden Balkan kökenli boylardan biridir Siyasi bir topluluk olarak ilk defa MÖ 750’den sonra ortaya çıkmışlardır, Midas döneminde ise (MÖ 725–695/675) bütün Orta ve Güneydoğu Anadolu’ya egemen, güçlü bir krallık düzeyine ulaşmışlardır Tarihçi Herodot ile coğrafyacı Strabon’a göre Frigler, Avrupalı bir kavimdi ve Anadolu’ya gelmelerinden önce “Brigler” olarak anılıyorlardı Friglerin ilk kralı ülkenin başkenti Gordion’a adını veren Gordias’tır Tarihçi Arianos’a göre Gordias Thelmessos’lu (Fethiye) bir kadınla evlenmiş ve Midas adını verdiği bir oğlu olmuştur Geçmiş dönemlerine ait kesin bilgiler bulunmayan Friglerin Midas, en çok bilinen ve meşhur kralıdır Ancak yapılan bazı araştırmalara göre Frig yalıların bütün krallarına Midas adını verdiği de söylenmektedir Eskişehir, Afyon, Ankara ve Sakarya vadilerini içine alan bir bölgede yerleşen Frigler, sonraları Kütahya-Kızılırmak-Ankara-Denizli’ye dek olan bölgede hüküm sürdüler Başlıca Gordion-Yassıhöyük, Pessinus Ballı hisar, Dorylaion-Eskişehir ve Midas Yazılı kaya yerleşmişlerdirAsurlar ile sürekli savaş halinde olan Frigler, Midas'ın tahta geçmesiyle beraber Asurlarla barış yaparak Güneydoğu sınırlarını güvence altına aldılar Midas ardından Batı Anadolu kentlerinden Kyme kralının kızıyla evlenerek batı ülkeleriyle dostça ilişkiler kurmaya yönelir Ayrıca Fildişi tahtını Yunanistan’daki Delfoi Apollon Tapınağı’na armağan ederek Kıta Yunanistan’ı ile ilişkileri güçlendirir Gordion’da yapılan kazılarda ele geçen Yunan çanak-çömlekleri bu ilişkilere ait diğer örneklerdir Ancak bu barış dönemi, MÖ 700 yıllarına doğru, Kafkaslar üzerinden Doğu Anadolu’ya giren Kimmerler'in, önce bölgedeki Urartuları güçsüzleştirdikten sonra Kızılırmak’a kadar gelmeleriyle bozulur Frig-Kimmer savaşı sonunuda Frigya tamamen tahrip olur Kral Midas yaşanan bu hezimet üzerine yaşamına son verir (MÖ 676) Batıya kaçan Frigler, küçük beylikler halinde bir süre daha varlıklarını sürdürürlerse de Lidyalıların egemenliğine boyun eğerler Hint-Avrupa kökenli olmalarına rağmen Helen ve Hitit etkileri altında kalarak özgün ve Anadolu ağırlıklı bir kültür oluşturmuşlardır Friglerin maden ve ağaç işçiliğinde, dokumacılıkta ürettikleri eserler Helen piyasasında beğeni kazanmış ve Helenli ustalar tarafından taklit edilmişlerdir Ayrıca Frigler, Helenleri müzik alanında da çok etkilemişlerdir