Manipülasyon Nedir? |
10-07-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Manipülasyon Nedir?Manipülasyon Manipülasyon geniş kitlelerde 'şartlandırma' (Pavlov'un şartlı refleksi anlamında) ile karıştırılan bir kavramdır Manipülasyon şartlandırmadan farklıdır ve psikolojik teknikler kullanarak hedef kişi ya da kitlede davranış veya kanaat değişikliği yaratmayı içermektedir Manipülasyon teriminin günlük yaşamda kişiler arası ilişkiler alanında (davranış değişikliği) ve iletişim alanında (kanaat değişikliği) iki farklı kullanımını ayırdetmek mümkündür Manipülasyon Nedir? 1 Sosyal psikologlar günlük yaşamda diğerlerinden istendik davranışlar elde etmenin iki yolu üzerinde durmaktadırlar Bunlardan birisi güç öbürü manipülasyondur Güç kullanımı tanımı gereği güce sahip olmayı içerdiğinden herkes için geçerli değildir Güce sahip olmayanlar argümantasyon ve cazibe kullanma gibi bazı özel yetenek gerektiren yan yollar dışında ancak manipülasyon yoluyla bunu gerçekleştirmektedirler Manipülasyon diğer bir insandan doğrudan yollardan elde edilemeyecek bir şeyi elde etmek için dolaylı teknikler kullanmaktır Bu teknikler insanların kendiliğinden yapmayacakları bir şeyi tamamen özgür bir şekilde yapmalarını sağlamaktadır Manipülasyonda serbest seçimde bulunmaya dayalı özgürlük duygusu ve hatta özgürlük illüzyonu büyük önem taşımaktadır Zira özgürce razı olmak zorlamasız itaat etmek manipülasyonunun temel karakteristiğidir Sosyal psikologların üzerinde çalıştıkları manipülasyon teknikleri arasında en tanınmışı 'el alıp kol kapma tekniği' (foot-in-the-door; kapıya ayak koyma tekniği) (Freedman ve Frazer 1966) oltaya takma (law-ball) tekniği (Cialdini ve ark 1978) yüzüne kapıyı çarpma (door-in-the-face) tekniği (Cialdini ve ark 1975) ve bunların çeşitli versiyonları (açık ve zımni tarzlar klasik ve yeni tarzlar vb) sayılabilir 2 Manipülasyon dar anlamında ve iletişim alanında enformasyon çarpıtmayı ifade etmektedir Enformasyonun manipülasyonu büyük Ölçüde propagandanın enformasyon olarak enformasyonun da objektif olarak sunulmasına dayanmaktadır Umberto Eco İtalyan TV'sine karşı polemiğinde politik enformasyonun manipülasyonu konusunda esprili bir şekilde çeşitli kurallar önermektedir: Emin değilseniz susun (rahatsız edici enformasyonları atmak) uygun olmayan haberi beklenmediği yere koyun (haberi seyircinin dikkat edemeyeceği tarzda vermek) ekonomik veya sosyolojik jargon kullanın (nezle demek yerine coriza sub-fertile demek) bir haberi bütünüyle vermek için gündüz yazılı basının tam olarak vermesini bekleyin hükümet riske girmeden siz de girmeyin (iktidara boyun eğme) ve daima bir bakanın demecini belirtin önemli şeyler eğer yabancı ülkelerde olmuşsa Detaylı bir şekilde gösterin önemli haberleri görüntüsüz söyleyip geçin önemsiz şeylerin görüntülerini gösterin vb |
|