Cicim Dokuma - Cicim Zilli Nedir?

Cicim ve zilli kelimelerini ilk duyduğumuzda bize gerçekte kullanıldığı yerler ile alakası olmayan anlamlar çağrıştırır Cicim kelimesini sevdiğimiz insanlara içten hitap ettiğimizde zilli kelimesini de hoş tavırları olan biraz işveli biraz nazlı birazda albenisi olan kişiler için kullanırız



Cicim ve zilli yada teknik söylenişi ile sili kültürümüzde yüzyıllardır var olan kilimlerimizin çadırların sofra bezlerinin yastıkların ve namazlağların içinde geçen düğüm atma şeklinin isimleridir Bu tanımların verilişinin kökleri pek bilinmemekle birlikte ortaya çıkan motifler doğayı insanı ve yaşamı yorumlayış biçimimizi anlatmaktadır Dokumacılığın yapıldığı her ilde faklılıklar gözetmektedir Ancak hala Yörüklerin konar göçer yaşadıkları veya tamamen yerleşik hayata geçtikleri bölgelerde en belirgin motifleri bulunmaktadır
Cicim motifleri dokumaya ayrı bir işleme yapılmış havası katarken zilli dokuma daha çok günlük ağır işlerde kullanılan dokumalara uygun olarak biraz daha kabadır İşte bu iki dokuma türünü size anlatmamızdaki en önemli neden hem günlük hayatta kullandığımız kelimelerin gerçekte kullanıldıkları anlamlarını bir nebze olsa anlatabilmek hem de kültürümüzdeki zarifliklerin ve gündelik yaşantımızın dokumalara nasıl döküldüğü hakkında fikir aktarmak istememizdendir

Cicim Dokuma

Çözgü atkı iplikleri arasına renkli desen iplikleri atılarak sıkıştırılmak suretiyle meydana getirilen dokuma türüdürCicim tersten yapılan dokumadırAtkısı kıl olanları da oldukça yaygındırDokumanın yüzeyinde sonradan iğne ile işlenmiş gibi kabarık desenler oluşturmaktadırCicim dokumacılığında desenler oluşturulurken atkı iplikleri ile desen iplikleri sıra takip etmektedirAtkı ipliği atıldıktan sonra yapılacak desene göre desen ipliği bir veya birden fazlı çözgü ipliği üzerinden atlatılarak desen oluşturulmaktadır
Cicim dokumalarda dokumanın yüzeyinde meydana getirilen desenler ipliğin kalınlığına inceliğine serpme motifler halinde oluşuna göre değişik görünüm almaktadırCicim dokuma ile; heybe sofra altı gelin çuvalı hurç minder divan örtüsü tandır örtüsü namazlağ yaygı yastık vb yapılmaktadırCicim atkı yüzlü veya bezayağı tekniğiyle dokunmaktadır Desen ipinin atılış şekline göre iki veya üç cicim çeşitleri görülmektedir

Zilli (Sili) Dokuma

Her desen ipliği kendi desen alanındaenine üç üstten bir alttan atlayarak geçirilmektedirSıra tamamlandıktan sonra bir veya birkaç atkı atılarak sıkıştırılmaktadırVerev desenlerde üç üstten bir alttan yapılan işlemler her sırada çözgü ipliği kaydırılarak devam ettirilmektedirBazen hem dik hem de verev dokuma birlikte olduğu gibi cicim tekniği ile karışık olarak yapılanları da görülmektedir

Kalın kaba görünümlü zilinin çözgüsü genellikle kıldan hazırlanmaktadırYörük köylerinde hala dokunmakta olan zillilerin dokuma tekniğine her desen uygulanamadığından eski desenlerde değişiklik görülmektedirZili dokumalar çeşitli çadır eşyası ekin çuvalları minder yastık yaygı gibi dokumalarda tercih edilmektedirDokuma özelliklerine göre; düz çapraz çerçeveli damalı zili gibi çeşitleri bulunmaktadır