Dilek Ve Haber Kipi Nedir? Dilek Ve Haber Kipleri Hangileridir Örnekler Nelerdir?

Dilek Ve Haber Kipi Nedir? Dilek Ve Haber Kipleri Hangileridir Örnekler Nelerdir?
Dilek Ve Haber Kipi Nedir? Dilek Ve Haber Kipleri Hangileridir Örnekler Nelerdir?

Haber Kipleri :

İş, oluş ve hareketleri bir zamana bağlayarak bildiren kipler haber kipleridir

- Di' li (belirli , görülen) geçiş zaman : Bu kip, eylem tabanlarına -di eki getirilerek yapılır İşin, oluşun, sözden önce greçekleştiğini ve kesin olduğunu bildirir

Kitabını al-dı-m
Tatile git-tik

- Miş' li ( belirsiz) geçmiş zaman : Bu kip eylem tabanlarına -miş eki getirilerek yapılır Eylemin geçmişte olduğunu bildirir Ancak, eylemi anlatan kişi eylemi görmemiş; duymuş ya da sonradan farketmiştir Olanın kesinliğinden emin değildir

Koltukta uyu-muş-sun
Aydın, balık tut-muş

- Şimdiki zaman : Eylem tabanlarına -(i)yor eki getirilerek yapılır İşle anlatış birliktedir

Dersine çalışı-yor
Beni görmü-yor

- Gelecek zaman : Eylem tabanlarına -ecek (-acak) eki getirilerek yapılır Eylemin, sözden sonra yapılacağını anlatır

Bir ay sonra Antalya' ya gideceğiz

- Geniş zaman : Eylem tabanlarına -(i)r eki getirilerek oluşturulur Eylemin her zaman yapılabileceğini anlatır

Her gece kitap okur
Babam beni bekler

-----------------------------------------Dilek Kipleri :

-İstek bildiren kiplerdir
-Bir zaman kavramı taşımazlar

4 çeşidir vardır:

1- İstek kipi : Eylem tabanına -e (-a) getirilerek yapılır İşin, hareketin olması isteğini belirtir

2- Dilek Şart kipi : Eylem tabanına -se (-sa) eki getirilerek yapılır Hem dilek hem de şart bildirir

3- Gereklilik kipi : Eylem tabanına - meli (-malı) eki getirilerek yapılır Eylemin mutlaka olması, yapılması gerektiğini anlatır

4- Emir (buyrum) kipi : Kip eki yoktur Emir anlamıyla eylemleri bildirir

1 Haber kipi ekine örnek cümleler:

Di'li geçmiş zaman:

• Bu sabah gazeteyi okumadım

Miş'li geçmiş zaman:

• Arkadaşım düşüp ayağını kırmış

Gelecek zaman:

• Eve saat kaçta geleceksin?

Şimdiki zaman:

• Babam bahçedeki ağaçları buduyor

Geniş zaman:

• Üstünü kalın giymezsen üşürsün

2 Dilek kipi ekine örnek cümleler:

Emir kipi:

• Hemen odanı topla!

İstek kipi:

• Şoför Bey, müsait bir yerde ineyim

Gereklilik kipi:

• Çocuklara karşı daha hoşgörülü olmalısın

Şart kipi:

• Bu akşam biraz erken yatsam