Uzay Aracının Özellikleri Nedir? Nasıl Hareket Eder?Uzay Araçlarının Sistemleri Nedir

Uzay aracının özellikleri nedir? Nasıl hareket eder?Uzay araçlarının sistemleri Nedir
Uzay aracının özellikleri nedir? Nasıl hareket eder?Uzay araçlarının sistemleri Nedir

uzay araçlarının sistemleri nasıl çalışır?

Araçlardaki sistemlerin çoğu elektrik enerjisiyle çalışır Bu enerji, ilk uzay araçlarında kısa ömürlü pillerle sağlanırdı Daha sonra NASA, Apollo ve Gemini uzay araçlarında, oksijen ile hidrojeni, içi-lebilen suya dönüştürerek, güç üreten YAKITLI PİL kullandı SSCB"nin Soyuz'uysa eski teknolojik uygulamalardan olan güneş pilleriyle çalışıyordu Günümüzdeyse, bazı uzay yolculuklarında denenen minyatür nükleer üreteçler, uzun süreli uzay yolculuklarında yaygın olarak kullanılmaktadır

Uzayda, aracın bir yanı güneşin etkisiyle ısınırken, öteki yanı soğuduğundan, sıcaklık denetimi çok önemlidir Skylab uzay laboratuvannda bir güneş panosunun yerinden kopması, soğutma sistemlerinin çalışmasını olumsuz yönde etkilediğinden, araçta ayrıca ısı kalkanına gerekduyulmuştu Apollo uzay aracı ise, yolculuğu sırasında, üstündeki sıcaklık dağılımını düzenlemek ve sıcaklığı uzaya yaymak için, kendi çevresinde dönerdi

Araçlarda, hem kabin içindeki basıncın sağlanması için, hem de uzaya çıkış ve girişlerde oluşan basınç düşmelerini karşılamak için yedek hava bulundurulması gerekir Hava, su ve yiyecekler, ağırlık yönünden büyük sorun doğurduğundan, geleceğin uzun yolculuklarında bunların, ya mekanik olarak ya da ekolojik yöntemlerle (bitkiler kullanılarak) oluşturulmaları denecektir

SSCB araçlarında, deniz düzeyindeki basınç koşullarında oksijen ve azottan oluşan,dünya atmosferine benzeyen havadan yararlanılır ABD araçlarındaysa, Apollo yolculukları dışında 0,345 bar basınçta ân oksijenden yararlanılmıştır Apollo yolculuklarında aracın uzaya fırlatılması sırasında, atmosfer bileşiminde hava, araç yörüngeye oturduktan sonra da arı oksijen kullanılmıştır Fırlatma sırasında atmosfer bileşiminde hava kullanma, Apollo uçuşu hazırlıkları sırasında araç kabininde arı oksijen kullanımı yüzünden çıkan yangında Gus Grissom, Ed White ve Roger Chaffee adlı astronotların ölümünden sonra ortaya çıkarılmış bir önlemdir

Dünya ile haberleşme en önemli noktalardan biridir Geleceğin uzay gemilerinde, kendi sistemlerini denetleyecek geniş kapasiteli bilgisayarlar bulunacak ve o günlerin teknolojisi çok daha güvenilir olacaktır Ama bugün, araçtakilerin sağlığının yanı sıra, birçok sistemin, sürekli -olarak yerden denetlenmesi gereklidir Ayrıca, uzaydan Dünya'ya ses ve görüntünün ile-tilebilmesi için, mikrodalgalarla çalışan yönlü antenler kullanılır

İnsanlı uzay araçlarının bir başka özelliği de, içindekileri Dünya'ya geri getirebilecek nitelikte olmalarıdır Bugüne kadar atmosfere giriş sırasında karşılaşılan önemli sorunlar açısından, modüllerden oluşan bir araç yapısı yeğlenmiştir Böylece, 30 000 km/saat hızla atmosfere giriş sırasında hava sürtünmesinden ötürü 1 600°C'a yükselen sıcaklıktan aracı koruyan tabakayla, aracın değişik biçimlerde yapılması sağlanmıştır

Yüzeyin büyük bir bölümünün ısı kalkanı arkasında kalması için araçlar, ya koni biçiminde ya da aerodinamik kaldırma gücünü artırıp yavaşlamayı kolaylaştırmak için Soyuz gibi hafifçe eğimli yapılmıştır Isı kalkanı, aracı paraşüt açma hızına kadar yavaşlatmak için gereklidir Isı kalkanları kalın plastikten yapılan bir tabakanın yanarak, ısıyı çevreye yayması, ilkesine göre çalışır Öteki yüzeyler daha ince tabakalarla kaplanır

Uydular
Dünyanın yörüngesinde dönen, üzerlerinde özel alıcılar ve vericiler bulunan araçlardır Uydular, roketler yardımızla ya da uzay mekikleriyle uzaya taşınır Dünya’nın yörüngesinde, uzaktan algılama uyduları, haberleşme uyduları, GPS uyduları gibi farklı işlevlerde binlerce uydu bulunuyor

Yörünge Araçları
Başka gezegenlerin ya da gökcisimlerinin yörüngesine girip keşif yapmaları için gönderilen uzay araçlarıdır Uzak gezegenlere varmaları bazen yıllar sürer Üzerinde özel kameralar, alıcılar ve vericiler bulunur

İniş Araçları
Yörünge araçlarıyla birlikte, başka gezegenlerin keşfi için gönderilirler Gezegenin yörüngesine girdikten sonra yörünge aracından ayrılarak o gezegene iniş yaparlar

Yüzey Araçları İniş yapılan gezegenlerin yüzeyinde ilerleyerek veri toplayan robotlardır Üzerlerinde çeşitli alıcılar ve vericiler bulunur

Uzay Mekikleri Uzaya insan ve yük taşımada kullanılan araçlardır Fırlatılarak uzaya gönderilirler, geri dönüşteyse özel bir piste iniş yaparlar Dünya’yla uzay arasında birçok kez gidip gelebilirler Kimi zaman mekiğin içine uzay laboratuarı denilen özel bir bölme yerleştirilir; burada deneyler yapılır

Uzay İstasyonu Uzay istasyonları, içinde insanların yaşayabileceği ve çalışabileceği büyük uydulardır İstasyon dünyanın yörüngesine yerleştirildikten sonra astronotlar burada kalarak deneyler ve araştırmalar yapar

Sputnik

Uzaya Gönderiliş Yılı : 1957
Ağırlığı : 84 kg
Uzay Ajansı : Eski SSCB Uzay Dairesi
Özellikleri : Sputnik 1, dünyanın ilk yapay uydusuydu Görevi, atmosferle ilgili veriler toplayarak, bunları yeryüzüne göndermekti Ancak, uydu yalnızca 21 gün boyunca sinyal gönderebildi

Mariner 2

Uzaya Gönderiliş Yılı : 1962
Ağırlığı : 203 kg
Uzay Ajansı : Nasa
Özellikleri : Venüs gezegeninin keşfi için uzaya gönderilen Mariner 2, başka bir gezegenin yakınında uçan ilk uzay aracı oldu Venüs’ün atmosferi ve yüzeyi konusunda bilgiler topladı Güneş rüzgarıyla ilgili ilk ölçümleri yaptı

Apollo II iniş aracı

Uzaya Gönderiliş Yılı : 1969
Ağırlığı : 5900 kg
Uzay Ajansı : Nasa
Özellikleri : Apollo II seferi, insanlı bir uzay aracının Ay’a iniş yaptığı ilk sefer Fırlatıldıktan dört gün sonra, bir astronot yörüngede beklerken, iki astronot bir kapsülle Ay’a iniş yaptı Astronotlar Ay’da 22 saat kaldılar ve taş örnekleri topladılar

Salyut 1

Uzaya Gönderiliş Yılı : 1971
Ağırlığı : 18500 kg
Uzay Ajansı : Eski SSCB Uzay Dairesi
Özellikleri : İlk uzay istasyonuydu Uzunluğu 12 metre, maksimum genişliği 4,1 metreydi Yapılış amacı, uzun süreli uzay uçuşlarının, insan bedenine etkilerini incelemek ve uzaydan Dünya’nın fotoğraflarını çekmekti

Skaylab uzay istasyonu

Uzaya Gönderiliş Yılı : 1973
Ağırlığı : 74783 kg
Uzay Ajansı : Nasa
Özellikleri : İnsanların uzayda, ağırlıksız ortamda uzun süre de kalabileceklerini kanıtlamak için uzaya gönderildi Altı yıl görev yaptı Güneş ve yeryüzü kaynakları hakkında da veriler topladı

Viking iniş aracı

Uzaya Gönderiliş Yılı : 1975
Ağırlığı : 576 kg
Uzay Ajansı : Nasa
Özellikleri : Mars’ın keşfi için planlanan Viking seferlerinde, her biri birer yörünge aracı ve birer iniş aracından oluşan iki araç kullanıldı Bu bir uzay aracının başka bir gezegeninin yüzeyine güvenli bir biçimde indiği ilk sefer oldu

internette hemen hemen hiçbir bilgi şuana kadar göremedim daha fazla bilgi göndermenizide ayreten arz ediyorum:)

Uzay Araçları Uzayda Nasıl Hareket Eder?

Uzayda hava yoktur Bu yüzden uzay araçları normal taşıtlar gibi sürtünmeyi kullanarak hareket etme imkanına sahip değildirler Bunun yerine momentumun korunumunu kullanırlar
Peki momentum nedir? Momentum bir cismin hızı ile kütlesinin çarpımıdır Bu sayının önemi ise ne olursa olsun dışarıdan bir kuvvet etki etmedikçe sabit kalmak zorunda olmasıdır Momentumu korumak için bir sistemin kütlesi değiştiğinde hızı da değişmek zorunda kalır

Örnek olarak buz pateni gösterilebilir Çiftlerde erkek, eşini ittiğinde, kız kendi uzaklaşırken kendi de geriye doğru hareket eder İşte bilim adamları düşünmüşler ve uzay araçlarını bu şekilde tasarlamışlar

Yakıt tankında yakılan sıvı yakıt yüksek hızla ve devamlı olarak dışarı püskürtülür Bu da uzay aracına ileriye doğru bir hız kazandırır

Ayrıca uzay araçları belli bir hıza ulaştıktan sonra o hızla hızlarına devam etmek için devamlı yakıt kullanmalarına da gerek yoktur Çünkü uzayda hava dolayısı ile sürtünme olmadığından hızınızı bir gezegenin çekim alanına girene kadar problemsizce korunabilir Bu yüzden uzay uçuşlarında azami yakıt tasarrufu için gezegenlerin çekim kuvvetleri kullanılır

Momentum

Momentum, cismin kütlesi ile hızının çarpımına verilen addır Momentum p ile gösterilir ve formülü P=MV şeklindedir Bu formülde m, cismin kütlesidir v cismin hızıdır Momentum vektörel bir büyüklüktür Momentum, cismin hareket miktarının bir ölçüsüdür

Eğer bir cisim üzerine etkiyen kuvvet yoksa cismin ilk momentumu ile son momentumu birbirine eşit olur dolayısıyla momentum korunmuş olur

NOT: Uzayda da hiç kuvvet yoktur

UZAY MEKİĞİ NASIL ÇALIŞIR?

Atılma sırasında, yörüngeye girecek bölüm büyük bir dış tanka bağlanır ve bu tank, üç ana motorun benzin gereksimini karşılar Yörüngeye oturacak bölümün kendisi benzine gerek duymaz Yalnızca küçük manevra motorları için pek az benzin gereklidir Bu tanka iki katı-yakıt deposu takılır Atılma sırasında tüm motorlar ateşlenir ve mekik ağır ağır yükselir Yükseliş kuvveti, Satürn V’den sonra gelmekte ve ikinci sırayı almaktadır 43 kilometre yüksekliğe varıldığında, İki katı-yakıt deposu düşer, paraşütle iner ve okyanustan toplanmayı beklerler Sonra tekrar manevra donanımıyla donatılarak yeniden Kullanılabilirler Mekik kendi ana motorlarından aldığı sürekli kuvvetle uzaya yükselmeye devam eder Dış yakıt tankı, ancak yörüngeye girdikten sora atılır Mekiğin bütün yapısı içinde, yeniden kullanılması düşünülmeyen tek kısım bu dış tanktır 333 ton ağırlığında olmasına, mekiğin kargosundan daha ağır olmasına rağmen mekiğin bir seferde bir hafta uzayda kalıp sonra dünyaya dönmesi öngörülmtijtür Yeniden atmosfere giriş sırasındaki ısıya dayanabilecek İzolasyon malzemesiyle kaplıdır Dünyaya iner ve bir iniş pistine konar Hangarda kaldığı süre İçinde yeniden uçuş hazırlıkları yapılır ve bu hazırlıklar yine bir hafta içinde bitirilebilir Her mekiğin en az yüz kere kullanılabilmesi beklenmektedir 1977 ‘yılında bir mekiğin Jumbo Jet yardımıyla iniş denemeleri yapılmış ve ilk gerçek uçuşun 1980 yılı başlarında yapılması da o zaman planlanmıştırMekiğin büyük yük kapasitesi, birkaç uyduyu bir arada yerine götürebileceğini göndermektedir