Gel Git Olaylarondan En Çok Zarar Gören Şehirler Hangileridir? Gel Git Etkilenen Ülke

Gel Git Olaylarondan En Çok Zarar Gören Şehirler Hangileridir? Gel Git Etkilenen Ülke
Gel Git Olaylarondan En Çok Zarar Gören Şehirler Hangileridir? Gel Git Etkilenen Ülke

gelgit olayının en çok zarar verdigi dünya üzerindeki şehirler nelerdir?

AY OLMASAYDI

Güneş sistemimiz oluşurken koşullar çok az farklı olsaydı, bizler için her şey değişik olabilirdi Dünyanın madde dağılımı, büyüklüğü, enerjisi, dönme ekseni açısı, atmosfer ve mevsimler çok farklı olabilirdi Dünyamız da hayat belki yine gerçekleşebilirdi ama farklı şekilde Bu hali ile sanki her şey, en ince detayına kadar insan için özel olarak hazırlanmış gibidir

Peki bu oluşum içinde ayın görevi nedir? Nasıl oluştuğu ve dünyanın yörüngesine nasıl girdiği hala büyük bir sır olan Ay'ın bu mükemmel düzen içindeki yeri nedir? Yaşamın oluşmasına ne katkısı vardır? Ay olmasaydı ne olurdu? Dünyadaki yaşam koşulları bakımından Ay'dan kaynaklanan hiç bir olumsuz etken yoktur Yani Ay'ın varlığının hiç bir zararı yoktur Ya yararı?

Ay'ın dünya üzerindeki en büyük etkisi, çekim gücü nedeniyle onun kendi etrafındaki dönüş hızını yavaşlatıp, bildiğimiz günlük periyoduna getirmesidir Ay'ı n olmaması dünyanın dönüş hızının artmasına, yaklaşık 15 saatlik bir gün süresinin oluşmasına sebep olacak, günler kısalacak, canlılardaki biyolojik saat alt üst olacak, yaşam biçimleri ve yapıları farklılaşabilecek, buna ayak uyduramayanlar yok olacak, fırtına, kasırga gibi atmosferik olaylar çok şiddetlenecekti

Neyi değiştireceği bilinmez ama Ay'ı n yokluğunda artık Ay ve Güneş tutulmaları da olmazdı Dünya üzerindeki gel-git olaylarının yüzde 70'i Ay'dan, diğer yüzde 30'u ise Güneş ve gezegenlerden kaynaklandığı için Ay olmayınca, gel-git olayları da yüzde 70 azalırdı

Denizlerdeki gel-git olayı en çok Kanada'da Fundy körfezinde meydana gelir Bu sırada deniz 15,4 metre yükselir Bu olay Manş sahillerinde 11,5 metre, Çanakkale Boğazı'nda 5- 6 santimetre olup İstanbul Boğazı'nda pek hissedilmez Ay'ın etkisiyle yalnız denizler değil karalar da hareketlenir Kara parçalarında saptanan en büyük yükselme ise 50 santimetredir

Astronomik gözlemlerde nasıl atmosferimiz iyi gör üş almamıza mani teşkil ediyorsa Ay'ın ışığı da öyledir Öyleyse Ay'ı n olmaması bu konuda faydalı olacaktı Dünya' nın yörünge hareketindeki Ay'dan kaynaklanan küçük salınım hareketleri yavaş yavaş ortadan kalkacak ama dünyanın dönme ekseni bundan pek etkilenmeyecekti

Ay uzay boşluğunda başı boş gezen göktaşlarına karşı bir kalkan görevi yaptığından, yokluğunda dünya yüzeyine daha fazla göktaşı düşebilecekti

Ay olmayınca etkinliklerini geceleri Ay ışığında sürdürebilen bir çok canlı türü de bunu yapamayacaklardı Ay olmasaydı insanların dolunaydan etkilenmesi ve kurt adam hikayeleri de ortadan kalkacak ama en önemlisi romantik çiftlerin el ele tutuşup seyrettikleri, gökyüzündeki o muhteşem manzara olmayacaktı

BEŞERİ DOKULAR

İnsanoğlu geçmişten günümüze sürekli faaliyetler içersinde bulunmaktadır Mevcutla yetinmez ve hep daha iyisini ve en mükemmelini ister Bu isteklerini yerine getirebilmek ve amaçlarına ulaşabilmek için birçok beşeri faaliyet içine girer

İnsan ile doğal çevre elemanları arasın*da sürekli ve karşılıklı bir etkileşim vardır İnsanın doğal çevre ile etkileşimi sonunda beşeri (kültürel) eserler ortaya çıkar Yani beşeri çevre elemanları insan-doğal çevre elemanlarının karşılıklı etkileşimi so*nunda ortaya çıkmaktadır

Başta yağış ve sı*caklık olmak üzere, doğal çevrenin çeşitli elemanları ve olaylar insan etkinliklerini yönlendirmekte ve sınırlandırmaktadır Bu faktörler her şeyden önce yerleşme ve yaşama alanlarını sınırlandırmaktadır Kutup yakınlarında soğuk ve kuraklık, sıcak çöllerde sıcak ve kuraklık, dağların yüksek kesimlerinde ise soğuk, insan yer*leşmelerine imkân vermemektedir Ayrıca okyanuslar ve denizler ile ormanlar, yerleşmeyi engelleyen diğer doğal çevre elemanlarıdır

İklimin elemanları olan yağış ve sıcaklık özellikleri aynı ülkenin bir yerinde tarımı, başka bir yerinde ise hayvancılığı mümkün kılmak*tadır Ege Bölgesi ovalarıyla Erzurum-Kars platoları bunun güzel örnekleridir Aynı ülkenin bir bölgesinde yaz turizmini teşvik ederken başka bir bölgesinde kış turizmine imkân sağlamaktadır Do*ğu Anadolu'da sadece buğday ve arpa tarımına imkân verirken Ege ve Akdeniz bölgelerinde çeşitli sanayi bitkilerinin yetiştirilmesini sağlamaktadır Yine Doğu Anadolu Bölgesinde sınırlı sayıdaki tarım bitkilerinden düşük verim sağlanırken, Akdeniz ve Ege bölgelerinde bazı yerlerde yılda iki kez ürün almak mümkün olmaktadır

Doğal çevrenin elemanları insanları ne yapmaları, nasıl yapma*ları ve ne yapmamaları yönünde etkilemektedir

İnsanoğlu var oluşundan günümüze kadar doğal çevre eleman*larının etkisinde kalmıştır Aşırı soğuktan ve yaban hayvanlarından ko*runmak için ağaç kovuklarına ve mağaralara sığınmıştır Başka bir ifa*deyle doğanın olumsuzluklarından korunmak için doğanın imkânlarına sığınmıştır Bu sığınma yerleri doğal barınaklardır

Mesken yapımına geçen insanoğlu burada da yine çevresindeki doğal malzemeleri kullanmak zorunda kalmıştır Çevresinde yetişen bitkilerden yararlanarak, yumuşak kayaları oyarak, taşları kullanarak kendisine mesken yapmıştır Günümüzde dahi dünyanın çok yerinde mesken yapımında kullanılan malzeme, o yörenin iklimi ve jeolojik ya*pısının kontrolü altındadır Ülkemizde de meskenler ker***, taş, ahşap ve betonarme olmak üzere farklı malzemelerle yapılmaktadır Ancak içinde bulunduğumuz çağda, insanların mali imkânları ve bilgi düzeylerinin artmasına bağlı olarak, yeni binaların çoğu tuğla, demir ve beton ile yapılmaktadır Yani doğal çevrenin kontrolünden uzaklaşma söz konusudur

Mesken yapımındakine benzer bir durum, tarım için de geçerli*dir Çeşitli tarım alet ve makineleri, gübreleme, sulama, tohum ıslahı, seracılık gibi tarım yöntemlerinin modernleştirilmesiyle tarım, geçen yüzyıldakinden çok farklıdır Sözü edilen bu iyileştirmelerle tarım ürün*leri çeşitlendirilmekte, bitki ve hayvan soyları ıslah edilmekte, hastalık*ların önüne geçilmekte ve sonuç olarak üretim artırılmaktadır

Teknolojinin ve bilimin etkileri hızla artmaktadır Ancak günümüz*de yerleşme, tarım, sanayi, ulaşım, ticaret ve turizm gibi insan etkinlik*lerinde doğa özellikleri, yine de ana belirleyici etkendir Ana çerçeveyi çizen, çevrenin doğal özellikleridir Bilimsel ve teknolojik gelişmeler bu çerçeve içinde belirli derecelerde değişiklikler yapmaktadır Yüksek dağları aşabilmek için yollar, geçitler, tüneller yapılmaktadır Yağışın belirli dönemlerde düştüğü yerlerde barajlar ve sulama kanalları yapıl*maktadır İklimin soğuk olduğu yerlerde ısı izolasyonu iyi olan mesken*ler yapılmaktadır Ancak bütün bu çabalar yine de sınırlı kalmaktadır

Doğu Karadeniz bölümünün her mevsimi yağışlı geçen iklimin*de hiç bir bilimsel ve teknolojik yenilik pamuk yetiştiremez Çünkü her bitkinin yetişebilmesi için yıl içinde belirli dönemlerde ihtiyaç duyduğu su ve sıcaklık değerleri farklıdır Bu nedenle pamuk bitkisi olgunlaşma döneminde yağışsız ve sıcak bir havaya ihtiyaç duyar Bu da Doğu Ka*radeniz bölümünde yoktur Yine hiç bir yenilik çay bitkisini Ege Bölgesi'nde yetiştiremez Doğu Anadolu'nun şiddetli karasal ikliminde tu*runçgiller yetiştirilemez Çünkü bünyesinde yüksek oranda su bulun*duran turunçgiller, bu bölgedeki şiddetli kış soğuklarında donar Bu bölgede seralarda, büyük özenle yetiştirilebilecek olan turunçgiller ise çok pahalıya mal olacakları için, bu durumun uygulamada geçerliliği olmayacaktır

İnsan-çevre etkileşiminde doğal çevrenin insan üzerine olan et*kileri olumlu ve olumsuz olmak üzere iki grupta toplanabilir İnsanlar olumlu özelliklerden yararlanmaktadırlar Olumsuz özelliklerden ise daha az etkilenmek ve hatta etkilenmemek için çeşitli faaliyetler yap*maktadır Bu faaliyetlerin bir kısmının doğal çevreye zararı olmamak*tadır İnsanın doğal çevreye zararlı olan girişimleri kendi karşısına çev*re sorunları olarak çıkmaktadır

İnsanların, doğal çevre elemanlarının etkilerine karşı yapmış ol*dukları etkinlikler, çok zaman doğaya zarar vermez Bu çaba*lar sadece doğanın olumsuzluklarından korunmak içindir Sellerden korunmak için yapılan köprüler, menfezler, setler, yer şekillerinin ula*şım üzerine olan olumsuzluklarından korunmak için yapılan yollar, köprüler, tüneller, geçitler ve ulaşım araçları, soğuk ve sıcaktan korun*mak, emniyet içinde rahatça yaşamak için yapılan meskenler gibi kül*türel varlıklar doğaya zararlı değildir Burada insanın doğal çevreye olumsuz bir etkisi söz konusu değildir

Çevre sorunları, insanın doğal ortama yapmış olduğu olum*suz etkiler sonucu ortaya çıkan çeşitli kirlilik ve diğer bazı olum*suzlukların toplamını ifade eder

İnsanların yaptığı bu etkinlikler bir araya gelerek beşeri sistemleri oluşturur Coğrafya içerisinde beşeri coğrafya önemli bir yer tutar Coğrafya insan arasındaki karşılıklı etkileşimi inceler Bu kapsamda insanın çevreye yönelik tüm hareket ve faaliyetleri beşeri coğrafyanın konusunu oluşturur

Beşeri ve Ekonomik Coğrafya: Aslında ekonomik coğrafyanın konusunu meydana getiren olay ve olguların insanlar tarafından meydana getirildiği dikkate alındığında, coğrafyanın bu bölümüne "beşeri coğrafya" denilmesi de doğru olur İnsanın yaşama sahası olan yeryüzünde insanın fiziki çevre ile ilişkileri ve birbirlerine karşılıklı tesirlerini araştırıp inceleyen bu bilim dalıdır

İnsanın yaşadığı çevre ile ilişkilerinin incelenmesi ve insanın mekânı nasıl kullandığı ve düzenlediği bir fonksiyonel bütünlük içinde ele alınan bir bilim, çevrenin insan üzerindeki etkisi ile insanın çevre üzerindeki etkisi ve kültür yöresi konu edilmektedir

Nüfus Coğrafyası: Nüfusun çeşitli özelliklerini ve sayısını, Nüfusun dağılışını ve buna etki eden faktörleri, nüfus hareketlerinin nedenleri ve sonuçlarını, nüfusa bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ve çözümlerini inceleyen coğrafya koludur

Konuları: Nüfusun sayısı (Miktarı- nüfus Sayımları ve özellikleri ile tipleri, Dünyada nüfus sayımları, ülkemizde nüfus sayımları), Nüfusun özellikleri ( Yaş, cinsiyet, eğitim, ekonomik ve kültürel durumu), Nüfus artışı (Nüfus Büyümesi, Nüfus Artış Hızı, Nüfus Artış Oranı), Nüfusun dağılışı ve dağılışa etki eden faktörler, Nüfus hareketleri ( göçler- göçler ve sebepleri, etkileri ve sonuçları, göçlerin dünya nüfusuna olumlu ya da olumsuz etkileri, göçlerin ülke açısından özellikleri ), Nüfus hareketlerinin ortaya koyduğu sorunlar

Yerleşme Coğrafyası: İnsanların yeryüzüne nasıl yerleştiklerini, yerleşmelerin nasıl geliştiklerini, hangi tür doğal ve beşeri etkiler altında kaldıkları, yapı tipleri ve yapılarda hangi malzemeleri kullandıkları, yerleşme tipleri, özellikleri dağılış ve fonksiyonlarının incelendiği coğrafya koludur

Konuları: Yerleşme kavramı, kır ve şehir yerleşmelerinin ayrımı, sürekli ve dönemlik yerleşmeler, yerleşmenin sınırları, yerleşmeleri etkileyen faktörler, yerleşme tarzları, meskenler, meskenlerin bulunuşuna şekline yapı malzemesine planlarına etki eden faktörler, ilkel meskenler, taş, ker***, ahşap, karma malzemeli ve teknolojik malzemeden yapılmış meskenler, bunların yeryüzünde dağılışları Başlıca kırsal ve kentsel yerleşmeler ile bunların özellikleri, dağılışları, problemleri

Tarım Coğrafyası: İnsanların yerleşik hayata geçtikten sonra hangi tarımsal faaliyetlerde bulunduklarını, tarımı etkileyen faktörleri, tarım ürünlerinin neler olduğu ve nerelerde hangi şartlarda yerleştikleri gibi konular yanında hayvancılık(balıkçılık) ve ormancılık faaliyetlerinin tümünü konu alan bilim dalıdır

Sanayi Coğrafyası: Sanayi etkinliklerinin neler olduğunu, sanayinin gelişme dönemlerini, nasıl kurulup geliştikleri ve kuruluşlarında etkili olan faktörleri, sanayi kuruluşlarının dağılışlarını, nerelerde ve neden yoğunlaştıkları, sanayi tesislerinin üretimlerini, pazarlama olanakları ve ekonomiye katkılarını inceleyen bilim dalıdır

Turizm Coğrafyası: Turizm olanaklarının neler olduğunu, turizm etkinliklerinin türünü, bu etkinliklere katılan insan sayılarını, bu etkinliklerin ekonomiye katkılarını, turizmde planlama ve politika sorunlarını, ülkelerin gelişiminde ve ilişkilerinde ne türü roller oynadığını konu alarak inceleyen bilim dalıdır

Ulaşım Coğrafyası: Ekonominin can damarları olan hava, kara ve deniz ulaşımını çeşitli yönleriyle ele alarak incelemek, ulaşımın gelişimi, ulaşım türlerini, ulaşım yollarının dağılışını, hangi tür ulaşım türlerinin nerelerde geliştikleri, yeni gelişen ulaşım sistemlerinin neler olduğu, ulaşımın ekonomide yeri ve önemini inceleyen bilim dalıdır

Siyasi Coğrafya: Jeopolitik teoriler, Ülkelerin veya bölgelerin jeopolitik ve Jeostratejik açıdan sahip olduğu stratejik önemi, bunda etkili olan durağan ve durağan olmayan faktörleri ayrı ayrı ele alınarak değerlendiril Siyasi bölgelerin dağılımını, Siyasi bakımdan neden önem kazandıklarının veya neden geri planda kaldıklarını, bunda etkili olan doğal beşeri ve ekonomik faktörleri inceleyen coğrafya koludur

Enerji Coğrafyası: Enerji kaynaklarının neler olduğu, kömür, petrol, hidroelektrik gibi klasik enerji kaynaklarının yanında yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının (güneş, rüzgâr, jeotermal, gel-git, dalga vs) yeryüzündeki dağılışı, kullanım alanları bu kaynakların insanlık için önemi, enerji sorunları ve çevreyi etkilerini işleyen bilim dalı, coğrafya koludur

Ticaret Coğrafyası: Ticaret faaliyetlerinin oluşumu, başlıca ticaret faaliyetleri, ticareti etkileyen faktörler, ticaretin geliştiği ve gelişmediği alanlar ve nedenleri, ticaretin ekonomideki yeri ve önemi konularını işleyen coğrafya dalı