Enzimlerin Uygulama Alanları Nelerdir? Enzimlerin Kullanım Alanları Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Enzimlerin Uygulama Alanları Nelerdir? Enzimlerin Kullanım Alanları Nedir?
Enzimlerin Uygulama Alanları Nelerdir? Enzimlerin Kullanım Alanları Nedir?

Zamanında enzimler genelde endüstri, klinik, tıp ve eczacılık gibi alanlarda kullanılmaktadır Enzimler ;bitkisel, hayvansal kaynaklardan ve mikro organizmalardan elde edilmektedir Örneğin proteini parçalayan enzimlerden olan papain bitkisinden ; fisin,incir bitkisinden; nişastayı parçalayan alfa-amilaz,çimlenmekte olan arpadan ;tripsin,büyük baş hayvanların pankreaslarından ;pepsin tavuk ve sığırların bazı sindirim lizozim,yumurta akından ;rennin veya proteaz enzimi ,süt emmekte olan buzağıların 4midesinden endüstriyel ölçmekte üretilmektedir
Enzim kaynağı olarak mikroorganizmalar; kolay çoğalabilmeleri , enzim oluşumunun kolay kontrol edilebilmesi gibi nedenlerden dolayı potansiyel kaynak olarak düşünülürler Bitkilerden elde edilen proteazların yanında , bakterilerden de proteaz amilazlar ve glikoz-izomeraz gibi endüstriyel öneme sahip enzimler de elde edilmektedir Ayrıca glikoz oksidiz ,katalaz, lipaz ,laktoz vb daha birçok enzim küf mantarından elde edilmektedir
Bugün tıp ,eczacılık, tarım, hayvancılık, çevre,gıda ,kağıt,tekstil,deterjan vb birçok alanda enzimler kullanılmaktadır Son yıllarda biyoteknoloji alanında gelişmelerle elde edilen enzimlerin kullanımının en fazla olduğu alan gıda endüstrisidirproteazlar ve amilazlar bu alanda en çok kullanılan enzimlerdir Eczacılıkta da enzimler kullanılmaktadır Bu alandaki en iyi örneği ,hazım kolaylaştırıcı bazı ilaçların bileşimindeki besinlerimizin temel bileşenlerinden olan proteini parçalayan proteaz ,nişastayı parçalayan selüloz ,yağları parçalayan lipaz ve laktozu parçalayan laktaz enzimlerdir Enzimlerin eczacılıkta kullanıma bir diğer örnek de penisilin amidan enzimidir
Yine enzim kullanımının en fazla olduğu alanlardan biriside deterjan endüstrisidir Deterjanlar kullanılacakları alana göre bileşimi değişen kompleks karışımlardır Bazı deterjanlar alkali koşullarda aktivite gösteren alkali-protez (bazik) enzimlerini içerirler,bazı deterjanların yapımında da amilaz ve lipazlar kullanılmaktadır Bu enzimlerin etkisi ile özellikle protein , yağ ve nişastanın tesiriyle oluşan kirlilik etkisi bir şekilde temizlenir Deri işlemede ve deri endüstrisinde de enzimlerden yararlanılmaktadır Bakteriyel protezler,deri dokusu dışındaki proteinlerin ve yağların temizlenmesinde bazı proteazlar
Deriden kılların ayrılmasında ve derinin yumuşatılmasında kullanılmaktadır Ayrıca çeşitli selülozlu atıkların karbon kaynağı olarak kullanılmasında ,kalitesiz yağlardan daha kaliteli yağların elde edilmesinde enzimlerden yararlanılmaktadır
Yapılan pekçok araştırma sonucunda,enzimlerin kullanım alanları giderek artmaktadırÖzellikle son yıllarda rekombinant-DNA teknolojisine paralel olarak ,yeni ve istenilen özellikteki enzim elde edilmesi mümkün olmaktadır;buna bağlı olarak da enzim kullanımı giderek yaygınlaşacaktır

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Enzimlerin Uygulama Alanları Nelerdir? Enzimlerin Kullanım Alanları Nedir? Enzimlerin Uygulama Alanları Nelerdir? Enzimlerin Kullanım Alanları Nedir? Enzimlerin Uygulama Alanları Nelerdir? Enzimlerin Kullanım Alanları Nedir? Zamanında enzimler genelde endüstri, klinik, tıp ve eczacılık gibi alanlarda kullanılmaktadır Enzimler ;bitkisel, hayvansal kaynaklardan ve mikro organizmalardan elde edilmektedir Örneğin proteini parçalayan enzimlerden olan papain bitkisinden ; fisin,incir bitkisinden; nişastayı parçalayan alfa-amilaz,çimlenmekte olan arpadan ;tripsin,büyük baş hayvanların pankreaslarından ;pepsin tavuk ve sığırların bazı sindirim lizozim,yumurta akından ;rennin veya proteaz enzimi ,süt emmekte olan buzağıların 4midesinden endüstriyel ölçmekte üretilmektedir Enzim kaynağı olarak mikroorganizmalar; kolay çoğalabilmeleri , enzim oluşumunun kolay kontrol edilebilmesi gibi nedenlerden dolayı potansiyel kaynak olarak düşünülürler Bitkilerden elde edilen proteazların yanında , bakterilerden de proteaz amilazlar ve glikoz-izomeraz gibi endüstriyel öneme sahip enzimler de elde edilmektedir Ayrıca glikoz oksidiz ,katalaz, lipaz ,laktoz vb daha birçok enzim küf mantarından elde edilmektedir Bugün tıp ,eczacılık, tarım, hayvancılık, çevre,gıda ,kağıt,tekstil,deterjan vb birçok alanda enzimler kullanılmaktadır Son yıllarda biyoteknoloji alanında gelişmelerle elde edilen enzimlerin kullanımının en fazla olduğu alan gıda endüstrisidirproteazlar ve amilazlar bu alanda en çok kullanılan enzimlerdir Eczacılıkta da enzimler kullanılmaktadır Bu alandaki en iyi örneği ,hazım kolaylaştırıcı bazı ilaçların bileşimindeki besinlerimizin temel bileşenlerinden olan proteini parçalayan proteaz ,nişastayı parçalayan selüloz ,yağları parçalayan lipaz ve laktozu parçalayan laktaz enzimlerdir Enzimlerin eczacılıkta kullanıma bir diğer örnek de penisilin amidan enzimidir Yine enzim kullanımının en fazla olduğu alanlardan biriside deterjan endüstrisidir Deterjanlar kullanılacakları alana göre bileşimi değişen kompleks karışımlardır Bazı deterjanlar alkali koşullarda aktivite gösteren alkali-protez (bazik) enzimlerini içerirler,bazı deterjanların yapımında da amilaz ve lipazlar kullanılmaktadır Bu enzimlerin etkisi ile özellikle protein , yağ ve nişastanın tesiriyle oluşan kirlilik etkisi bir şekilde temizlenir Deri işlemede ve deri endüstrisinde de enzimlerden yararlanılmaktadır Bakteriyel protezler,deri dokusu dışındaki proteinlerin ve yağların temizlenmesinde bazı proteazlar Deriden kılların ayrılmasında ve derinin yumuşatılmasında kullanılmaktadır Ayrıca çeşitli selülozlu atıkların karbon kaynağı olarak kullanılmasında ,kalitesiz yağlardan daha kaliteli yağların elde edilmesinde enzimlerden yararlanılmaktadır Yapılan pekçok araştırma sonucunda,enzimlerin kullanım alanları giderek artmaktadırÖzellikle son yıllarda rekombinant-DNA teknolojisine paralel olarak ,yeni ve istenilen özellikteki enzim elde edilmesi mümkün olmaktadır;buna bağlı olarak da enzim kullanımı giderek yaygınlaşacaktır