Madde, Malzeme, Cisim, Eşya, Alet Kavramlarını Örnekler Nelerdir?

Madde, malzeme, cisim, eşya, alet kavramlarını örnekler Nelerdir?
Madde, malzeme, cisim, eşya, alet kavramlarını örnekler Nelerdir?
SÜREÇ

Öğretmen sınıfa getirdiği; kömür, odun, su, tahta parçası, tahta kaşık, cilalı tahta, toprak, toprak saksı, plastik saksı, koyun yünü, yün eldiven, plastik eldiven, pamuk bitkisi, pamuklu kumaş, yapma çiçek, canlı çiçek gibi maddeleri öğrencilerin incelemesini ister Gruplar ön bilgilerini kullanarak bu maddelerin doğal- işlenmiş- yapay şeklinde sınıflandırılmasını tartışır Sınıflandırırken kullandıkları nedenler tahtaya yazılır Gruplara toprak- toprak saksı, odun- tahta kaşık, koyun yünü- yün eldiven, pamuk bitkisi- pamuklu kumaş vb örnek çiftleri verilir Örnekleri karşılaştırıp aralarındaki ilişkiyi belirtirler Doğal- işlenmiş kavramları arasındaki fark sezdirildikten sonra çevrelerinden örnekler vermeleri istenir Gruplar verilen yün eldiven- plastik eldiven, toprak saksı- plastik saksı, yapma çiçek- canlı çiçek vb örnek çiftlerinden hangilerinin yapay olduğunu tartışır Yapay olarak ayrılanlara neden yapay dendiğini açıklarlar Çevrelerinden yapay maddelere örnekler vermeleri istenir Başlangıçta yapılan sınıflandırmalar sınıfça tartışılıp doğal- işlenmiş- yapay kavramları arasındaki fark vurgulanır Pastörize süt, cilalı tahta, beton vb örnekler üzerinde tartışılarak bazı maddelerin doğal- işlenmiş- yapay ayrımında ara durumlarda kaldığı, dünyamızın hep siyah ve beyazlardan oluşmadığı gerçeği sezgisel olarak kavratılır
Gruplar aşağıda anlatıldığı gibi yapay tahta örneği üretir
Gruplar tutkal ve odun talaşını bir kapta karıştırır Aynı büyüklükte ve şekilde ambalaj kutusu levha halinde kesilir Levhaların bir yüzeyini kaplayacak şekilde mum sürülür Bu tutkalın levhalara yapışmasını önler Karışım düz zemin üzerinde hazırlanan levhaların mumlanan yüzeyleri arasına koyup sıkıştırılır Levhanın üzerini kaplayacak şekilde bir ağırlık konulur Tutkal tamamen kuruyup sertleşinceye kadar bekletilir Doğal tahta parçası ile yaptıkları tahta parçasını karşılaştırıp doğal- yapay arasındaki farkı tartışırlar
Öğrenciler aşağıda verilen konularda hazırladıkları posterleri sınıfta sunar Doğa olaylarının madde üzerine etkisini ve doğal kaynakların dikkatli tüketilmesi gerektiğini tartışırlar

Malzeme : Kullanılabilir cisimler yapmak amacı ile doğal ya da yapay olarak üretilmiş maddelere malzeme
denir Günümüzde birçok malzeme çeşidi bulunmaktadır, bunlar şöyle gruplandırılabilir
Madde : Duyularla algılanabilen, bölünebilen, ağırlığı olan nesne, özdekdir

CİSİM

Uzunluğu, genişliği, derinliği olan ve bu ne*denlerle evrende yer kaplayan şeye cisim de*nir Başka bir ifadeyle bir yer kaplayan, aynı zamanda kütlesi ve ağırlığı olan ve doğada ele*ment, bileşik yaia bunların karışımları halin*de bulunan şeyler cisim olarak tanımlanabilir Sözgelimi kimya biliminde çişimin; kütleyle elektriğin bir arada madde halinde görünüşü şeklindeki tanımı böyledir
Cismin oluşmasında proton, nötron ve elek*tron tanecikleri temel birimler olup bunların her birinin belli bir kütlesiyle elektrik yükleri bulunmaktadır Bu üç taneciğin belli oranlar-
da birleşmcleriyle elementler meydana gelir Bugün sayıları yüzü bulan elementler proton oranına göre belirlenmektedir Bir atom, pro*ton ve nötronların bir arada toplandığı çekir*dek ile bunun etrafındaki elektronlardan oluş*muş bir yapı özelliği arzeder Kimyasal alanda ortaya çıkan her tür olay, yani birleşme ve ay*rılmalar atomun elektron yapısındaki değişim*lere bağlıdır Doğada atomların çekirdekleri sağlam yapılı olduklarından, geleneksel müda*hale yöntemlerinin etkisi ne kadar şiddetli ol*sa bile, hiçbir değişiklik göstermezler (Geç*mişte simyacıların altın elde etmek için baş*vurdukları işlemlerin başarısız olmalarının ne*deni böylece anlaşılır olmaktadır)
İzafiyet teorisine göre, kütleyle enerji arasın*da herhangi bir fark sözkonusu olmadığı İçin, cisim büyük şiddetle yoğunlaştırılmış bir ener*jiden ibaret görülmektedir Bu anlamda De-nıokriios tarafından cismin meydana getirile*mez (yaratılamaz) ve yok edilemez şeklinde belirtilen temel özellik olarak ileri sürülen gö*rüşünün doğruluğu tartışmalı hale gelmekte*dir Çünkü cisim başka enerji biçimlerinden meydana geldiği gibi, aynı oranda başka ener*ji şekillerine de dönüşebilmektedir ki, enerji*nin ışığa dönüşümü böyledir
Cisim, duyularla algılanır Basit ve mürek*kep olmak üzere ikiye ayrılır Mürekkep cisim de mailde ve suret olmak üzere iki öğeden olu*şur
Bir başka açıdan cisimleri dış görünüşlerine, sertliklerine, iletkenliklerine, yoğunluk, uçucu*luk veya ışığı geçirmelerine vb göre çeşitli sı*nıflara ayırmak mümkündür Ancak cismin ka*tı,sıvı, gaz halinde bulunması uygun şartların oluşmasıyla ilgilidir İnsan bir kısım nitelikleri algılar ve bu algılamada düzenli bîr tekrar gö*rürse yani aynı nitelikleri sürekli olarak birlik*te algılarsa, o takdirde belirli bir cismin varlı*ğından sözedilcbilir Bu bakımdan bir cismin mekanda insandan (algılayan süjeden) bağım*sız bir şekilde varolduğu kabul edilir Böylece bir cismin üç boyutlu «İması ve bir kütlesinin bulunması şeklinde iki niteliğinin vurgulanma*sı mümkün olur
Ne var ki, cismin bu şekilde tanım felsefede tartışmalara yol açmıştır Buna göre algıların dışında, bu algıların nedeni olarak bağımsız cismin varlığını kabul edenler (ki bunlara Re*alistler denilir) ve bunların karşısında algıları*mızdan cisme geçebilmek İçin bîr sıçrama yap*mak gerektiğini, çünkü algımızı cisme bağla*yan herhangi bir şeyin sözkonıısu edilemeye*ceğini, dolayısıyla tek güvendiğimiz şeyin algı*larımız olduğunu savunan görüş vardır Sonuç, olarak cisim üc kastedilen doğrudan doğruya algılarımızdan başkası değildir ki, bu görüş sa*hiplerine de Sübjektif İdealistler, denilir
İslâm düşüncesinde cismin, cevherden ve cevherle kaim olan arazdan meydana geldiği hususunda ittifak vardır Cisim, atomların bir*leşmesinden meydana gelen ve bölünebilen bir varlık olarak görülmüş, bu düşünceyle ele alınmıştır
İslam Kelama lan arasında gerek tanım, ge*rekse açıklamada farklılık gösteren cismin söz*lük anlamı, İri yaratılışlı ve şahsi leştin im iş var*lıkların yapı ve uzuvlarıdır Genel olarak akıl*cı filozofların anlayışına uygun bir tarzda ci*sim en, boy, derinlik olmak üzere üç boyutlu varltk şeklinde tanımlanır Parçalanması veya parçalara ayrılması cismin esasını değiştir*mez
Demek oluyor ki, Kclamcılar arasında cis*min ianımı, cevheri ferilerin (atomların) bir*leşmesiyle meydana gelen ve aynı zamanda bö*lünebilen varlık şeklinde kabul görmüştür Cürcani'y^ göre cisim, varlıkların esası olan beş cevherden biridir (Tarifen) Bütün bunlar*dan sonra Kelamcıların ve filozofların ianım ve açıklamaları şu hususların teshilini müm*kün kılar: a) Parçalanabildi ve esasları başlı başına güç olan parçacık (cüz)ların birleşmele*ri sonucunda cisim oluşmaktadır; b) Bölünc-meyen en küçük cevherlerin birleşmesi cismi meydana getirmektedir Yani sonsuz ve başlı başına bir güç olan cevherin münferit halin*den cisim ortaya çıkar Böylece cisim asılları güç olan; fakat sonsuz olmayan parçacıklar*dan oluşmaktadır
Cisim, cevherle arazdan meydana gelir Cev*her kendi zatıyla kaimdir, başlı başına yer tu-tarvevarlığını hissettirir Buna 'Ayaıı'da denilir Araz ise başkasına bağlı olarak yer tutar ve varlığını hissettirir Ayan, basit ve mürek*kep olmak üzere ikiye ayrılır Basit olanına Ccvherü'l-Fcrd'adı verilir Bölünemcyen bu en küçük parçaya 'Cüz'ü lâ Yctecezzâ' denir Mürekkep Ayan ise en az iki cevherin birleş*mesinden meydana gelir
Eş'arilerve Mutezile, Özellikle de Karmati-Icr cismin ianım ve açıklamalarında farklı an*layış sergilerler Ayrıca Eş'ari Kclamcılar cev-her-i ferdin cisim haline dönüşmesinde başka bir cevher-i ferd İle kaynaşması konusunda an*laşmazlığa düşmüşlerdir Sözgelimi Bakıllani (ölm1013), cevlıer-İ ferdin (atom) mekanda bulunmuş halini "kevn" (oluş) olarak nitelen*direrek, onun durma, hareket etme, ayrılma ve birleşme şeklinde dört konumda bulunaca*ğını ileri sürer Bu bağlamda cismin meydana gelmesinde cevher-i (ercilerin birleşmelerinin doğal sonucu olarak dürtüşme, bitişme, kay*naşma ve ayrılma durumlarını birer "araz" biçi*minde değil, dışarıda kalan bir kavram olarak düşünmekledir Oysa Kelamcıların birçoğu cismin meydana gelmesinde cevlıer-İ fertlerin kaynaşma ve bitişmelerinde sözkonıısu edilen dört "araz"ı onların dışında kalan gerçek var*lıklar şeklinde düşünürler
Mutezile İse "araz"ın belirli sayıda olduğu ve sonsuz olamayacağı görüşündedir Fakat bu "araz"ııı gerçek bir varlık olduğunu kabul et*meyen bazı Eş'ari Kelamcılar, "kcvıV'in ko*num ve durumuna göre "araz" türlerinin arta*bileceğini ileri sürerek İmkan alanında kalan "araz"ın sonsuz olabileceğini ifade ederler
Kısacası cismin en küçük parçalara kadar ay*rılabileceği ya da bir durumdan başka bir du*ruma geçebileceği kabul edilmekle beraber, bu değişim cismin özünde değil, sadece nite*liklerinde olmaktadır Bu bakımdan Vaci-bü'l-Vücud'un cismi konusunu açıklamak mümkün olabilmekledir Cismin cevher ve arazlardan oluştuğunu benimseyen Kelamcı*lar, gerçekle aıom teorisini açıklamaktadırlar Fakat bunların atomculuğu Demokritos'un maddeci atomculuğundan ayrı olarak Allah'ın birliğini, cismin ayrı oluşunu ve ebediliğini ka*nıt için kullanan bir sistem olmuştur
Özetlemek gerekirse Kelamcılar, cismin cev*herle arazdan meydana geldiğini kabul eder*ler Allah hakkında cisim lafzım kullanmazlar Cismi meydana getiren cevher ve araz hadis*tir, sonradan varolmuştur Ama Allah kadim*dir Varlığın temelinde cevherin olduğunu ka*bul eden gruba Cevheriyye adı verilir Cevhaiy-ye'nin bir grubu maddi cevheri, diğer grubu da ruhi cevheri inkar ederler Arazziyye'yc gö*re ne cevher, ne madde, ne ruh vardır
Cemil ÇİFTÇİ Bk Araz; Cevher

Eşya :Türlü amaçlarla kullanılan, insan yapısı, taşınabilir cansız nesnelerin bütünü

Alet : Bir el işini veya mekanik bir işi gerçekleştirmek için özel olarak yapılmış nesne

Aralarındaki ayrımı da siz bulursunuz artık