Termometre Nedir? Termometre Yapımında Hangi Malzemeler Kullanılır Ne İşe Yarar?

Termometre Nedir? Termometre Yapımında Hangi Malzemeler Kullanılır Ne İşe Yarar?
Termometre Nedir? Termometre Yapımında Hangi Malzemeler Kullanılır Ne İşe Yarar?

TERMOMETRE

Termometre ne için kullanilir? Havanin sicakligini ölçmeye yarar
4 Kaç türlü termometre vardir ve bunlarda
kaç türlü sicaklik birimi vardir ? Iki türlü termometre vardir:
1 Civali veya alkollü termometreler
2 Madeni termometreler
Üç türlü sicaklik birimi vardir:
1 Santigrat derece (C0) en çok kullanilir
2 Fahrenheit derece (F0)
3 Reomur derece (R0)

TERMOMETRE (THERMOMETER) [i]
Sicakligi ölçmek için kullanilan alet Meteorolojide Selsiyus, Fahrenhayt, Kelvin veya Mutlak gibi degisik ölçekler termometrelerde kullanilmaktadir Termometreler, degisen sicaklik karsisinda sivilarin hacim degistirmesi mantigina dayanir En fazla kullanilan termometreler civali termometrelerdir Sicakligin çok düsük oldugu yerlerde ise donma sicakligi daha düsük olan alkollü termometreler tercih edilir

TERMOMETRE DESTEGI/AYAGI (THERMOMETER SUPPORT) [i]
Termometre siperi içerisinde minimum ve maksimum termometrelerin konulmasi için yapilmis metal ayak Bu ayaklar termometrelerin yerinden çikarilip tekrar yerine konulmasina uygun sekilde dizayn edilmistir
TERMOMETRE SIPERI (THERMOMETER SCREEN/SHELTER) [i]
Termometreleri direk günes radyasyonu ve diger olumsuz etkilerden koruyan, içerisinde serbestçe havanin dolasabildigi ahsap kutu Meteorolojide ölçülen hava sicakliklari siper içerisinde bulunan termometrelerden elde edilen degerlerdir

Ne yazik ki sicaklik ve isi ifadeleri sik sik karistirilmaktadir Reklamlarda, haberler ve hava durumu programlarinda sik sik duydugumuz Düsük isilarda bile mükemmel temizlik, Dis isi göstergesi, Vücut isisi düstü, Bugün Ankara’da en yüksek isi 32°C gibi sicaklik yerine isinin kullanildigi ifadeler, sizi bilmem ama, beni rahatsiz etmeye devam ediyor Oysa, bu karmasadan kurtulmanin sifresi çok basit Eger belirtilen deger termometre ile ölçülebiliyorsa, sicakliktir Isi ise, belirli sicakliktaki bir cisimden, daha düsük sicakliktaki bir cisme, sicaklik farki nedeniyle geçen enerjidir Asagida bu konuda biraz daha ayrintili açiklamalar verilmistir
Sicaklik Nedir?
Çokça kullanilan bir kavram oldugu halde, sicakligin tam bir tanimini yapmak oldukça güçtür Sicaklik, duyularla algilanmakta ve genellikle sicak veya sogukkavramlariyla ifade edilmektedir Gözlemlerimizden, sicak ve soguk iki cismin birbirine temas ettirilmesi halinde, sicak olanin sogudugunu, soguk olanin da isindigini, belirli bir süre temas halinde kaldiklarinda ise, her ikisinin de ayni sicaklik veya sogukluga ulastiklarini biliyoruz Bir maddenin isil durumunu belirten bir ifade olan sicaklik, isi geçisine neden olan etken olarak da tanimlanmaktadir Ancak, sicaklik artmaksizin da isi geçisi olabilecegi (ör kaynayan su) hatirda tutulmalidir
Çokça kullanilan bir kavram oldugu halde, sicakligin tam bir tanimini yapmak oldukça güçtür Sicaklik, duyularla algilanmakta ve genellikle sicak veya sogukkavramlariyla ifade edilmektedir Gözlemlerimizden, sicak ve soguk iki cismin birbirine temas ettirilmesi halinde, sicak olanin sogudugunu, soguk olanin da isindigini, belirli bir süre temas halinde kaldiklarinda ise, her ikisinin de ayni sicaklik veya sogukluga ulastiklarini biliyoruz Bir maddenin isil durumunu belirten bir ifade olan sicaklik, isi geçisine neden olan etken olarak da tanimlanmaktadir Ancak, sicaklik artmaksizin da isi geçisi olabilecegi (ör kaynayan su) hatirda tutulmalidir
+
Termometreler Termo Metre Nedir
Termometreler ince Cam borudan yapılır Borunun alt ucu şişkincedir, buraya Alkol ya da civa doldurulur Üzerinde derece çizgileri bulunan ince uzun kısmın içindeki Hava boşaltılır, sonra ağzı kapatılır Böylece ısı arttığı zaman tüpün içindeki Sıvı genleşir ve yavaş yavaş yükselir
Meteorolojide Celsius, Fahrenheit veya Kelvin gibi değişik ölçekler termometrelerde kullanılmaktadır Termometreler, değişen Sıcaklık karşısında Sıvıların Hacim değiştirmesi mantığına dayanır En fazla kullanılan termometreler civalı termometrelerdir Sıcaklığın çok düşük olduğu yerlerde ise donma Sıcaklığı daha düşük olan Alkollü termometreler tercih edilir
En sık rastlananı cıvalı termometredir Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur Isıtılmasıyla, cıva genişler ve tüpte yükselir Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir Bunlar Suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır normal Atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir
Ara da 80 parçaya bölünür Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, 273,16°C'dir Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0°K'dır
CELSİUS
Celsius ölçeği, 1742'de İsveçli astronom Anders Celsius'un ismiyle adlandırılmış bir sıcaklık ölçme birimidir
Celsius çevirim formülleri
ilk ölçek çevrilen ölçek formül
Celsius Fahrenheit °F = °C × 18 + 32
Fahrenheit
Celsius °C = (°F – 32) / 18
Celsius Kelvin K = °C + 27315
Kelvin
Celsius °C = K – 27315
Sıcaklık değerlerini birbirine çevirmek için
Celsius ölçeğine göre, suyun üçlü noktası (aynı anda katı sıvı ve Gaz halinde bulunabildiği sıcaklık: triple point) 0,01 °C (veya 273,16 K) olarak tanımlanır (Bu tanımla, daha önce referans alınan suyun donma noktası 273,15 K'dir, ancak üçlü noktanın ölçümü çok daha kesin bir şekilde yapılabilmektedir) Bir derece Celsius (1°C) ise, mutlak sıfır ile suyun üçlü noktasının farkının 1/273,16'sı olarak tanımlanmıştır İlk olarak Anders Celsius tarafından önerilen buzun erime noktası ile suyun kaynama noktası arasında 100 derecelik bir sıcaklık ölçeği düşüncesi, 1954 yılında daha kesin sonuç vermesi amacıyla bu şekle getirilmiştir Bu değişiklik ve Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler konferansının son kararları doğrultusunda (°C) birimindeki C sembolü santigrat olarak değil Celsius şeklinde okunacak Yani (°C) nin doğru okunuşu "derece Celsius" şeklindedir
FAHRENHAYT
Geniş bir kullanım alanı olan sıcaklık ölçek sistemlerinden birisi Cıvayı ilk defa termometrik bir araç olarak kullanan Alman Fizikçi D G Fahrenheit tarafından geliştirilmiştir Bu ölçeğe göre suyun donma noktası 32 °F, kaynama noktası ise 212 °F olarak belirlenmiş ve bu iki nokta arası 180 eşit parçaya bölünmüştür Bu ölçek sistemi daha hassas olduğundan ve tam dereceleri okumada daha Sağlıklı değerler verdiğinden meteorolojide ve iklim biliminde kullanılması daha akılcıdır Ülkemizde, Fahrenhayt sıcaklık ölçeği yerine Santigrat derece kullanılmaktadır
KELVİN
K harfi ile gösterilen ve birim aralığı Santigrat (Celsius) derecesiyle aynı olan, ancak sıfır noktası olarak mutlak sıfırı (–27315°C) alan sıcaklık ölçüsü birimi İsmini, termodinamikteki mutlak sıfır kavramını ilk kez gazlardan tüm Maddelere uygulayan İskoç asıllı bilim adamı Lord Kelvin'den (1824-1907) alır 1954'teki onuncu ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı'nda (Conférence Générale des Poids et Mesures) suyun üçlü noktasının termodinamik sıcaklığının (mutlak sıfırla olan farkının) 27316'da biri olarak tanımlanmıştır
Santigrat derecesi sıfır noktasını suyun donma noktası olarak aldığından, 0°C 27315K'e eşit olur Benzeri şekilde Santigrat derece olarak ifade edilen herhangi bir sıcaklığı kelvine çevirmek için söz konusu değere 27315 eklenir Örneğin: 22°C=29515K (22+27315)
Kelvin sıcaklık birimi 1967'deki 13 Ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı'ndan beri "derece" sözcüğü kullanılmadan tanımlanmakta ve dolayısıyla derece işareti(°) olmadan yazılmaktadır
CİVALI VE İSPİRTOLU TERMOMETRELER
Her zaman karşılaşılan Sıcaklıkları ölçmek için yeterli olan civalı ve ispirtolu termometrelerin ölçme alanı çok dar ve sınırlıdır Daha düşük sıcaklıkları ölçmek için tolüen ve pentan gibi değişik Sıvılar kullanılır Yüksek Sıcaklıklar gazlı termometrelerle ölçülür Çok incelik isteyen sıcaklık ölçümlerinde, laboratuvarlarda Elektrik dirençli termometreler ve termoelektrik termometreler kullanılır
AZOTLU TERMOMETRE
Azotlu termometre ile 1600 dereceye kadar olan sıcaklıklar ölçülebilir Bunun üstündeki sıcaklıkları ölçmek için pirometrelerden yararlanılır Bu âletin, sıcaklığı ölçülecek cisme değmesine gerek yoktur, yalnızca cismin ışımasını ölçmesi yeterlidir
TERMOSTAT
Termostat, kapalı bir ortamda termometrenin verilerine dayanarak sıcaklığı sabit tutan bir âlettir Üzerinde, istenilen sıcaklığı elde etmek için ayarlanabilen bir düğmesi vardır; bir ısıtma aygıtına Elektrikle bağlanan termostat,, aygıtın verdiği sıcaklığı arttırmağa ya da azaltmağa yarar
METAL TERMOMETRELER
Civalı ve alkollü termometrelerin ölçemediği yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılırfırın ve fabrikalarda 1600°C ye kadar olan yüksek sıcaklıkları ölçebilir
SIVILI TERMOMETRELER
Sıvılı termometreler civa ve renklendirilmiş alkol kullanılarak yapılan termometrelerdirTermometrelerin ölçüm yapabilecekleri sıcaklık aralıkları vardırBu sıcaklık aralığı termometrede kullanılan Sıvının donma ve kaynama sıcaklıkları arasıdır
Donma sıcaklığı Kaynama sıcaklığı
Civa -39°C 357°C
Alkol -115°C 78°C
Yukarıdaki tabloda gösterildiği gibi civalı termometrelerde -39°C ile 357°C ler arası alkollü termometrelerde ise -115°C ile 78°C arası sıcaklık değerleri ölçülebilir
Dolayısıyla hava sıcaklığının kutuplarda -50°C lere düştüğünü civalı termometreyle,kaynamakta olan suyun sıcaklığını da alkollü termometreyle ölçemeyiz
HASTA TERMOMETRESİ
Vücut sıcaklığını ölçmede kullanılan civalı termometredir35°C ile 42°c sıcaklıklar arası 1/10 duyarlılıktan ölçülebiliryani bu termometrelerle 0,1°C lik sıcaklık değişmeleri ölçülebilir Hasta termometresindeki boğum,ölçüm yapılırken civanın hazneye hemen dönmemesi için konulmuştur
GAZLI TERMOMETRELER
Gazlar, sıvılara göre, sıvılarda da katı maddelere göre sıcaklığa karşı daha duyarlıdırBu nedenle gazlı termometreler çok hassas sıcaklık ölçümlerinde kullanılır
Alıntı

Termometre



Termometre , (Antik Yunanca'dan: thermos sıcaklık ve métron ölçü; eski dilde: mizanül-harâre) sıcaklığı ölçmek için kullanılan alet
Meteorolojide Celsius, Fahrenheit veya Kelvin gibi değişik ölçekler termometrelerde kullanılmaktadır Gündelik kullanımdaki termometrelerin çoğu, değişen sıcaklık karşısında sıvıların hacim değiştirmesi mantığına dayanır Bu cinsten en fazla kullanılan termometreler civalı termometrelerdir Sıcaklığın çok düşük olduğu yerlerde ise donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler tercih edilir
[[En sık rastlananı cıvalı termometredir Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır
Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir Ara da 80 parçaya bölünür Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C'dir Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0K'dır 273]]

Çeşitleri

* Alkollü termometre * Cıvalı termometre Cıvalı termometre de vücut ısısını ölçer ancak dijital termometrenin ölçtüğü süreden daha uzun sürede bu işi görmektedir Aynı zamanda "vücut termometresi" şeklinde de bilinir Tıpta da kullanılmaktadır * Dijital termometre * Gazlı termometre * Katı termometre

TERMOMETRENİN YAPILIŞI ;

1 - Yapılacak Projenin Adı:
Basit bir Gazlı Termometrenin Yapılması ve Çalışması
2 - Malzeme :
ü Bir deney tüpü veya ilaç tüpü,
ü 1 - 2 mm çaplı ince,
ü Tüp boyutunda cam boru,
ü Mantar tıpa
3 - Yapılışı:
Ø Tüp içerisinde 4 - 5 cm renkli su konur
Ø İnce boru üzerinde kağıt şerit veya bölmeli karton yapıştırılır
Ø İnce boru mantar arasından geçirilir
Ø Tüpe yerleştirilir
Ø Bu havalı veya gazlı bir termometredir
Ø Derecelemek için mantara kadar buza batırılır
Ø 3 - 5 dakika beklenir, renkli sıvının ince boruda geldiği yere (0° C) yazılır
Ø Sonra tüp su buharına 3 - 5 dakika tutulur, renkli suyun geldiği yere (100° C) yazılır
Ø Bu sıcaklık böyle bir termometre için çok olabilir
Ø Bu nedenle buhar yerine sıcaklığı 25° C - 30° C olan suya diğer bir termometre ile birlikte daldırılır
Ø Diğer termometreden okunan rakam, yapılan tüp termometreye de yazılır
Ø Diğer termometre 30 rakamını göstermiş ise 0° C ile bu rakam arası 30 eşit bölmeye ayrılır
Ø Bir kağıt veya kartona çizilerek ince boru üzerine yapıştırılır

4 - Çalışması ve Bilgi:
Bütün cisimler ısı ile genişler ve hacimlerini artırırlar Soğuma ile de büzülür ve hacimlerini küçültürler Termometreler çoğunlukla metallerin ve sıvıların sıcaklıkla orantılı olarak genleşmelerinden yararlanılarak yapılır AB arasındaki hava ısınma ile genleşir Tüpteki su yüzeyine basınç yapar Bu basınç, renkli sıvıyı ince boruda yükseltir veya tam tersi hava soğursa, tüpteki hava da büzülür su yüzeyine basıncı azalır ve ince borudaki renkli su seviyesi düşer, termometre küçük rakamlar gösterir Burada havanın (gazın) genleşme ve büzülme miktarları sıcaklıkla orantılıdır