Karamanoğlu Mehmet Bey'in Türkçe İle İlgili Çalışmaları Nelerdir?

Karamanoğlu Mehmet Bey'in Türkçe ile ilgili çalışmaları Nelerdir?
Karamanoğlu Mehmet Bey'in Türkçe ile ilgili çalışmaları Nelerdir?

Karamanoğlu Mehmet Bey Karamanoğulları'nın ikinci Beyi Kerim’üd-din Karaman’ın oğludur Doğum tarihi belli olmayıp ölümü 1280’dır Mehmet Bey askeri ve idari yönden bilgili bir devlet adamı idi Bilim adamlarını etrafına toplayıp onlara büyük önem vermiştir XIIIyüzyıl ortalarında Selçuklular, edebi dil olarak Farsçayı, devlet işlerinde Arapçayı kullanırlardı Halk ise öz dilleri olan Türkçeyi kullanıyordu Mehmet Bey millet olarak birlikte yaşamanın ilk şartı olan dil birliğinin sağlanmasının gerekliliğine inanıyordu Bu birliği gerçekleştirmek için Toroslar üzerinde yaşayan bütün Türkmen boylarını çevresinde toplayarak bir ordu oluşturdu Üzerine gönderilen Selçuklu ve Moğol kuvvetlerini büyük bir yenilgiye uğratarak Konya’ya girdi Burada yaşayan Selçuklu Türkleri Karamanoğulları ile birlik oldular
Kısa zamanda Konya vilayeti ve bazı çevre iller Karamanoğullarının hakimiyeti altına girdi Daha sonra Selçuklu Sultanı İzzettin Keykavus’un oğlu Gıyaseddin Siyavuş’u başa geçiren Mehmet Bey’in kendisi de vezir oldu İlk önceleri Moğol baskısına başarı ile karşı koymasına birçok kere galip gelmesine rağmen, daha sonraki çarpışmaların birinde iki kardeşi ile beraber şehit düşmüştür İdareciliği sırasında Türkçeyi resmi dil olarak ilan eden fermanını vermiştir Bu fermanda “Bugünden sonra divanda, dergahda ve bargahta, mecliste ve meydanda Türkçe’den başka dil kullanılmayacaktır” diyerek siyasi ve askeri bir zafer değil aynı zamanda kültürel bir zafer kazanmıştır

KARAMANOĞLU MEHMET BEY ve TÜRKÇE



Bir milleti tarih sahnesinden indirmek isteyen güçler, ilk önce o milletin dilini hedef alır
Milletlerin, sonsuza tek varlıklarını sürdürebilmelerinin can damarı olan dilleri tahrip edilince, nesiller arasında milletin devamı için vazgeçilmez olan değerlerin nakli imkansız hale gelir Bir kuşak sonra, kültürel iletişim kesilir Milli kimlik yeni kuşaklara ulaştırılamaz Sonra, o milletin bütünlüğü ve kültürünün tüm sembolleri tarihten silinip gider Çünkü, bir milletin varlığının temel unsuru; onun kültürü ve sesi olan dilidir
Dil, bir kültürün canlı organizmalarını oluşturan varlığının, tek tek fertlerle ifadesidir İnsan dilini terkedince, temsil ettiği kültür ve milli kimlik de tarih sahnesini terk eder
İhanete uğrayan milletler ilk önce dilini, kimliğini, sonra da bütünlüğünü kaybeder Hititler ve Keltler gibi
Değerli izleyiciler!
Tarih boyunca Türk diline yönelik değiştirme ve yok etme faaliyetleri ne yazık ki, zaman zaman başarıya ulaşmış, inançlarını ve milli kimliğini koruyamayan Türk boyları ve onların kurdukları devletler, silinip yok olmuşlardır
Anadolu, XI Yüzyıldan başlayarak, önce batının; haçlı seferlerinin, sonra XIII Yüzyılın başlarında doğunun; Moğolların saldırılarına uğradı 1071 Malazgirt zaferiyle birlikte, Anadolu'yu ebedi Türk yurdu yapan, Oğuz ve Selçuk Türkleri zor durumdaydı Türkler, Anadolu'yu ebedi yurt edinmişlerdi, ama, Moğolların siyasi ve ekonomik baskıları karşısında acziyet içerisinde kıvranıyorlardı Düştükleri bu durumun nedeni çok açıktı; Milli kimliğe ve onu oluşturan başta dil olmak üzere, töre, inanç ve geleneklere sahip çıkmamaktı
Anadolu Selçuklu Devleti IIGıyasettin Keyhusrev dönemi sonu itibariyla, Moğolların baskısıyla Türk kimliğini, devletin resmi ve kültürel politikalarının dışına itmiş, Moğollara teslim olmuş, Farsça ve Arapça'yı bütün devlet kademelerinde yazı ve edebiyat dili olarak kabul etmişti
İşte Karamanoğullarını, Türk tarihi içerisinde bu çok önemli konuma oturtan ve Türk milletinin tarih sahnesinden indirilmesini engelleyen yüce görevi; Terkedilmeye yüz tutmuş bir kimliğin, temel ileticisi olan kendi dillerini, yeniden tarih sahnesine yerleştirmeleriydi
Moğol istilasıyla büyük bir kargaşanın yaşandığı Anadolu'yu, çevresine toplanan Candar, Saruhan, Eşrefoğlu ve Hatıroğlu gibi birçok Türkmen beyiyle ayağa kaldırmayı başaran Karamanoğlu Mehmet Bey, milletinin bekasında en önemli unsur olan Türkçeyi resmi devlet dili ilân etmişti
Öncü lider Mehmet Bey'in yaktığı bu ateş, dünyanın en uzun ömürlü imparatorluğunu kuran Osmanlı'da, güzel dil Türkçenin devlet dili olmasına zemin hazırlamıştır
Böylece Fuzûli'nin, "Ey Arap, Acem ve Türk milletlerine feyiz veren Rabbim! Sen Arap kavmini dünyanın en fasih konuşan kavmi yaptın, Acem hatiplerinin sözlerini İsa'nın nefesi gibi cana can katan bir güzelliğe ulaştırdın! Ben, Türküm ve Türkçe söylemek istiyorum, benden iltifatını esirgeme Tanrım" Diye ettiği duayı Yüce Allah kabul
etmişti Sevgili izleyiciler!
Milletlerin buhran dönemleri, aynı zamanda onların, kutlu nesiller yetiştirdiği altın devirler olmuştur
Anadolu, Bizans ve Moğolların baskıları altında bunalmışken, çöle inen yağmur misali Yunuslar, Karacaoğlanlar, Ahi Evranlar ve Hacı Bektaş-ı Veliler Türk milletinin bakâsı için gönülleri yeniden imar ve inşa ediyorlardı Hayatın bütün alanlarından tecrit edilen Türk dili ve kültürünü, yeniden hayata döndürüp, Türklüğün saf ve berrak dimağlarından gelecek nesillere armağan ediyorlardı
İşte Karamanoğlu Mehmet Bey, Yunus Emrelerin, Hacı Bektaş-ı Velilerin ve Mevlanaların büyüdüğü, bu ebedi yurt muhitinin şanlı ve şanslı bir çocuğuydu
1246 yılında dünyaya gözlerini açtı Çocukluk ve ilk gençlik yıllarını Moğol baskısının çok az hissedildiği Toroslarda, her şeyi ile Türk olan bir atmosferde geçirdi Bu özellik ve güzellik birgün onu, Türk'ün dünyasında çok önemli bir karar almaya yöneltti O gün, bugündür unutulmaz oldu Şimdi isterseniz Mehmet Bey'inde mensubu olduğu Karamanoğullarını biraz daha yakından tanıyalım:
Karamanoğlulları, Oğuz Türklerinin Salur boyuna mensup bir Türk kabilesidir Moğolların Asya'da Oğuz ülkelerine akınları ve baskıları, Müslüman Oğuzların batıya göç etmesini başlatmış oldu Büyük Selçuklu İmparatorluğunun yıkılmasıyla da, burada yaşayan Oğuzlar, daha batıya, Anadolu'ya ve Mezopotamya'ya doğru göçetmeye başlamışlardı Malazgirt zaferiyle de Anadolu'yu ve Mezopotamya'yı ebedi yurt edindiler
Malazgirt zaferinin en önemli sonuçlarından bir tanesi; Türk boylarının Artukoğulları, Mengücüklüler, Danışmendliler ve Anadolu Selçukluları adlarıyla Türk devletleri olarak ortaya çıkmasıdır
Bunlardan, Danışmendliler devletinin toplum önderlerinden biri olan ve Karamanoğlu Beyliğinin de temelini atan Nureddin bey, 1220'de yönetimi altındaki kalabalık obaları ile Sivas dolaylarından kalkıp, daha Güneybatıda bir yöreye yerleşmek üzere harekete geçer
Danışmendlilerin bu kalabalık obaları, Nureddin Bey'in önderliğinde Ereğli'ye ulaşır Ereğli'nin sulak ovaları, meraları ve ormanlık alanları bu Türk kabilesi için uygun bir yerdir O dönemde bu civarın hakimi olan Bizanslılar, askeri bir hareketle Ereğliden uzaklaştırılır ve bu başarısından dolayı Nureddin Bey kalabalık kabilesiyle Ermenek'e yerleştirilir Karamanoğulları bu bölgede hakim olurlar
Karamanoğullarinin kurucusu Nureddin Bey, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat'ın adeta imdadına yetişmiştir Selçuklu Sultanı'nın en çok itimat ettiği ve gücünden en çok yararlandığı kişidir Nurettin Bey
Alaeddin Bey'in Bizanslılarla ve çevredeki diğer Hıristiyan gruplarıyla ilişkilerinde, en çok güvendiği yardımcısı Nureddin Bey olur Antalya, Mersin ve Çukurova Bölgelerinin Türkleştirilip İslamlaştırılmasında önemli bir rol oynar
Nureddin Bey ölünce yerine, Karamanoğullarının da isim babası olan oğlu, Karaman Bey geçer
Moğol işgalinin Türkler üzerindeki baskısı; Türk Beylerinin, Moğollarla birlikte Selçuklu Sultanlarına karşı da büyük bir tepki duymasına yol açtı
Türkler, Moğol idaresinin Türk inanç ve törelerine uymayan uygulamalarını asla içlerine sindiremiyorlardi Selçuklu Devleti tüm varlığı ile Moğolların eline geçmişti Moğol idaresinin atadığı valiler, Anadolu'daki tüm sosyal ve idari alanları kontrol ediyor, Türklerin milli kimlikleri üzerinde tahribatlar meydana getiriyorlardı Türkçe, sosyal hayatın ve devlet kademelerinin dışına itilmişti, Oğuz Türklerinin inanç sistemleri İran tesirine girmiş, Türkçe; Farsça ve Arapça'nın ağır baskısı altıntaydı
Türkler, bu sosyal baskılarla birlikte ekonomik sıkıntılar yüzünden sapa yörelere, dağlara ve resmi söylemin uğramadığı mekanlara doğru kaymıştı Tüm bu olumsuz şartlara rağmen Karaman Bey, Moğol istilasının bir an önce kaldırılması için, Başkent Konyadakilerle samimi ve mert ilişkilerini devam ettiriyordu Ancak Konyadaki idareciler, Türklerin içinde oluşmuş haklı tepkilerini bildikleri için, lider olarak bilinen Karaman Bey'in varlığından da son derece rahatsızdılar Onu yoketmek için, inceden inceye fırsat kolluyorlardı
Karaman Bey, tüm bunlara karşın, Çukurova, Mersin, Antalya, Amasya ve Kütahya yörelerine, babası Nureddin Bey zamanında başlayan fetih hareketlerine, hiç ara vermeden başarıyla devam ediyordu
Selçuklu Sultanı II Kılıçarslan, bir taraftan da Moğollara karşı kendince denge politikası uyguluyordu Karaman Bey'in kardeşi Bonsuz'u, Selçuklu muhafız alayının komutanlığına getirmişti
1256 yılından itibaren sarayda bulunan Bonsuz Bey, Sultanın siyasi ilişkilerini yakinen gözlemleme imkanına sahip olmuş, Konya'da olup bitenleri anında ağabeyi Karaman Bey'e sıcağı sıcağına ulaştırıyordu