Röntgen Nedir? Rontgen Neye Denir? Röntgen Nasıl Çekilir? Röntgen Hakkında Bilgiler

Röntgen Nedir? Rontgen Neye Denir? Röntgen Nasıl Çekilir? Röntgen Hakkında Bilgiler
Röntgen Nedir? Rontgen Neye Denir? Röntgen Nasıl Çekilir? Röntgen Hakkında Bilgiler

röntgen nedir?

Alıntı:

Unregistered´isimli üyeden Alıntı

Röntgen Nedir? Rontgen Neye Denir? Röntgen Nasıl Çekilir? Röntgen Hakkında Bilgiler

röntgen nedir?

Röntgen Nedir ?

Temel tanı yöntemlerinden biridir Kullanılan ışın x-ışınıdır X-ışınları 1895 yılında Alman fizik profesörü Wilhelm Kodrad röntgen tarafından bulunmuş ve isimlendirilmiştir Daha sonra bu ışınlara, keşfinden dolayı, Röntgen ışınları adı verilmiştir X-ışınları, bir ucunda Radyo dalgaları diğerinde kozmik ışınlar bulunan, içerisinde görülebilen ışığın da bulunduğu elektromanyetik Radyasyon spektrumunda yer alır Hızları ışık hızına eşit olan elektromanyetik radyasyonlar geçtikleri ortama enerji transfer ederler

Enerjileri frekansları ile Doğru, dalga boyları ile ters orantılıdır boşlukta düz bir çizgi boyunca yayılan bu ışınların şiddetleri, maddeyi geçerken absorbsiyon ve yön değiştirme (saçılma) nedeniyle azalır

X-ışını, Elektrik enerjisinin kinetik enerjiye çevrilmesi ile elde edilir Şehir şebekesinden alınan alternatif akım, transformatörlerle yükseltilir ve rektifiye edilerek Doğru akıma çevrilir Bu yüksek gerilim, havası boşaltılmış bir Cam tüp içerisindeki bir flaman (katot) ile karşısına konmuş anot arasına uygulanırsa, hızla anoda çarpan elektronların kinetik enerjilerinin büyük bir bölümü ısıya, çok az bir bölümü de x-ışını enerjisine dönüşür

X-ışınlarının diyagnostik radyolojide kullanılmalarını sağlayan temel özellik, dokuyu geçebilme yetenekleridir Flouresans ve fotografik özellikleri ise görüntünün elde edilmesini sağlar

insan vücudunun değişik atom ağırlığında ve değişik kalınlık ve yoğunlukta dokulardan yapıldığından, x-ışınının absorbsiyonu da farklı olacaktır Farklı absorbsiyon ve girginlik sonucu, röntgen filmi (röntgenogram) üzerine değişik oranlarda düşen x-ışınları geçtikleri Vücut parçasının bir görüntüsünü oluştururlar Bu görüntü, siyahtan (film üzerine düşen ışın fazla) beyaza (film üzerine düşen ışın az) kadar değişen gri tonlardan oluşur

Röntgenogramlarda Görüntü Oluşumu
Vücudu geçen x-ışınları, üzerine gümüş bromür (AgBr) emülsiyonu sürülmüş plastik bir yapraktan ibaret olan röntgen filmi üzerine, ya doğrudan ya da Flouresans özellikteki bir levha aracığıyla, ultraviole ışığı şeklinde düşürülür Görülebilir ışığın fotoğraf plağında yaptığı değişiklikten farksız olan etki, x-ışını veya ultraviole ışığı alan AgBr moleküllerindeki bağların gevşemesidir Böyle bir film bazı kimyasal solüsyonlarla karşılaştırılırsa, etkilenen moleküllerdeki gümüş ve brom birbirlerinden kolayca ayrılır Tek kalan gümüş oksitlenerek röntgenogramlar üzerindeki siyah kesimleri oluşturur Işın düşmemiş bölgelerdeki gümüş bromür molekülleri ise film üzerinden alınır ve beyaz olan plastik baz ort Aya çıkar Bu işleme “film processing” (film banyosu) adı verilir Yani kısaca röntgenogramlardaki görüntü, okside olmuş gümüş tarafından oluşturulmaktadır

Gümüş bromür görüntülerinin elde edildiği bu yönteme konvansiyonel rönt Gen, vücudu geçen x-ışınlarının dedektörlerle ölçülerek görüntünün Bilgisayar aracılığı ile katot tüpünde oluşturulduğu yönteme ise Dijital röntgen adı verilir

Konvansiyonel Röntgen
Konvansiyonel röntgende de radyoskopi (fluoroskopi) ve radyografi olmak üzere iki temel yöntem vardır

Radyoskopi (Fluoroskopi)
Radyolojinin en eski ve en temel bölümlerinden biridir Bu yöntemde hasta x-ışını kaynağı ile flüoresans ekran arasındadır Hast ayı geçen x-ışınları bu ekran üzerinde bir görüntü (imaj) oluştururlar Bu görüntünün izlenebilmesi için Gözün karanlığa uyumu gereklidir Fakat görüntünün aydınlıkta görülmesini sağlayan görüntü kuvvetlendirici aygıtlar geliştirilmiştir Görüntü kuvvetlendiriciler daha az x-ışını kullanılmasını sağlayarak hastanın ve hekimin aldığı ışın dozunun azaltırlar Bu aygıtlar aracılığıyla görüntü kapalı devre bir televizyon ekranında izlenebilir Fluoroskopik incelemede diyafram gibi hareketli organlar izlenerek tanıya varılabilinir Ayrıca, mide düodenum incelenmesinde olduğu gibi, izlenen bölümün radyografisi de yapılabilir Günümüzde yaygın olarak sindirim sistemi, idrar yolları ve vücudun daha birçok bölümünün incelenmesinde kullanılmaktadır normal filmlerde görülemeyen yapılar kontrast madde denilen ilaçlarla boyanarak görünür Kontrast maddeler baryum ve iyot gibi radyoopak maddeler içeren ilaçlardır Bu ilaçlar, uygulanacak incelemenin türüne göre, hast aya içirilerek, lavman yapılarak, idrar sondası yoluyla veya enjeksiyonla verilir Kontrast madde verilmesinin takiben incelenen organ doktor tarafından ekranda izlenerek çeşitli pozisyonlarda filmler çekilir Hasta, inceleme sırasında az miktarda radyasyon alır Ancak bu tetkiklerin faydası, az miktardaki radyasyonun zararları yanında çok fazladır Çekimi yapan doktor ve teknisyenler, radyasyona her gün maruz kalmamak için koruyucu bir bölmenin arkasında oturarak veya kurşun önlük giyerek kendilerinin korurlarGörüntü kuvvetlendiricilere bir film alma aygıtı bağlanarak organların hareketlerinin kaydedilmesine ise Sine-radyografi adı verilir Bu yöntem en sık anjikardiyogra fide ve yutma fonksiyonlarının izlenmesinde kullanılır

Radyoskopi Aygıtları: Radyoskopi aygıtlarında dinamik bir görüntü elde etmenin yanı sıra röntgen filmine görüntü alınabilmesi de mümkündür Bu özellikleri nedeniyle radyoskopi aygıtları daha çok hareketli organ incelemelerinde ve kontrastlı incelemelerde kullanılmaktadır Bu tür incelemeleri mümkün kılmak için cihazlarda hasta masası, ayakta, yarı yatar, yatar ve baş aşağı pozisyonlara getirilebilmektedir

040613-050-roentgenjpg – 3116 KB

Bu cihazlarda insan gözünün çok duyarlı olduğu sarı-yeşil ışık salan çinko sülfit fosfor kullanılmaktadır Modern radyoskopi aygıtlarında görüntü kuvvetlendiricilerin kullanılması sayesinde bu sorun aşılmıştır Bu cihazlarda oluşturulan görüntü, video sinyaline dönüştürülür ve TV monitöründe izlenebildiği gibi video kaydı da yapılabilir

Radyografi
Bu yöntemle hastayı geçen x-ışınları bir röntgen filmi üzerine düşürülerek görüntü elde edilir Üzerinde görüntü oluşmuş röntgen filmine radyogram ya da daha doğru bir deyimle röntgenogram denir Radyografi ya incelenecek bölgeden doğrudan x-ışını geçirilerek (düz radyografi) ya da incelenecek yapının içine veya çevresine kontrast madde verdikten sonra x-ışını geçirerek (kontrastlı radyografi) yapılır Radyografinin değişik amaçlar için kullanılan değişik tekniklerin uygulandığı birçok şekli vardır Bunların en önemlisi tomografidir

Röntgenomlarda x-ışını kaynağı ile film arasındaki objenin tüm kalınlığı, tek palan üzerinde iki boyutlu olarak görülür Dolayısıyla organizmanın değişik düzeylerdeki yapılarının görüntüleri üst üste düşer(süperimpozisyon) Tomografide bu süperimpozisyon kaldırılarak istenen vücut kesiti incelenebilir

Radyografi Aygıtları
Radyografi ile yapılan işlem statik bir görüntülemedir Sadece röntgen filmine görüntü alınabilir Radyografi masalar yalnız yatar pozisyonda inceleme yapabilmektedir Masa sabit olabileceği gibi yüzer masalarda, ışının istenilen yüzeye verilebilmesi için, masa yatay hareket ettirilebilir masa, düşük absorbsiyon özelliği olan sağlam maddeden yapılır

dijital Röntgen
Konvansiyonel röntgendeki gümüş bromür analog bir görüntüdür Analog görüntüde gri Renklerin değişimi kesintisizdir Nümerik bir ölçek oluşturulursa analog bir görüntü dijitale çevrilebilir Dijitalizasyon, analog görüntünün çok küçük resim elemanlarına bölünerek (piksel) sayısal olarak değerlendirilmesi ile yapılır Bu sayısal değerlerin gri bir ölçekte karşılıkları olan gri ton bulunarak görüntü oluşturulur Röntgenogramların dijitalizasyonu demek olan bu işlemin pratik bir yararı yoktur

Dijital radyografide vücudu geçen x-ışınları ya detektör zinciriyle ya da görüntü plağı ile veya da fluoroskopi ekranının dijitalizasyonu ile saptanarak, görüntüler bilgisayar aracılığı ile oluşturulur Dijitalizasyonun röntgen filmini ortadan kaldırması arşiv sorununa da çözüm getirmektedir Dijital röntgen, konvansiyonel röntgene göre daha kolay işlemler içerir Teknik ustalığa gerek yoktur Film banyo işlemi yoktur işlem süresi kısadır Alınan ışının dozu azaltılmıştır Maliyeti düşüktür

RÖNTGEN CİHAZININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Direk röntgenografi çekimleri ve kontrastlı çekimlerden İVP (İntravenöz Pyelografi) tetkiki yapılmaktadır

RÖNTGEN NEDİR?

Görüntüleme ünitemizde konvansiyonel
röntgen cihazı kullanılmaktadır
Konvansiyonel röntgende hastayı geçen
x ışınları doğrudan gümüş bromür
emülsiyonu taşıyan röntgen filmi üzerine
düşürülerek fotografik bir görüntü elde
edilir Bu incelemede iyonizan radyasyon
kullanılır

Radyasyon, atomlardan enerji salınmasıdır Bu salınma elektromanyetik
titreşimler şeklinde olursa X ışınları oluşur
Üzerinde görüntü oluşmuş röntgen filmine radyografi veya röntgenogram
denir Radyografi ya incelenecek bölgeden doğrudan X ışını geçirerek
(direkt-düz radyografi) veya incelenecek yapının içine veya çevresine
kontrast madde verdikten sonra X ışını geçirerek (kontrastlı radyografi)
yapılır

Görüntüleme ünitemizde direkt röntgenografi çekimi ve kontrastlı
çekimlerden İVP (intravenöz Pyelografi) tetkiki yapılmaktadır

RÖNTGEN İLE HANGİ ÇEKİMLER YAPILABİLİR?

Röntgen, kemik yapılar, akciğerler, meme, sindirim sistemi ve üriner
sistemin incelenmesinde kullanılır
Düşük doz verilerek yumuşak doku incelemeleri de yapılabilir

RÖNTGEN CİHAZININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Röntgen cihazı, içerisine film kaseti yerleştirilebilen büyük düz bir masa,
masanın üzerinde hareket ettirilebilen X-ray tüpü, masanın uç tarafında
ayakta yapılan çekimler (Akciğer grafisi vb) için kullanılan ve içine film
kaseti konulan statif levhası ve çekim dozlarının ayarlandığı kumanda
panelinden oluşur

RÖNTGEN ÇEKİMİNE GELİRKEN DİKKAT
EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR NELERDİR?

Gebe ve gebelik şüphesi olan
durumlarda çekim ertelenmeli veya hasta
kendi doktoruna danışmalıdır

Çekimin yapılacağı bölgeye göre takılar,
gözlük veya metal objeler çıkarılmalıdır

Akciğer veya kemik yapıların çekimi
için önceden hazırlık gerekmez

İVP ve direkt üriner sistem çekimlerinden önce mutlaka randevu alınmalı ve gereken hazırlıklar öğrenilmelidir