|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
büyükbaş, hayvancılık, küçükbaş, nerelerde, yapılır |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırKüçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır Büyükbaş Hayvancılık Türkiye, 11 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Türkiye sığır varlığı 1928 yılından 1984 yılına kadar sürekli bir artış göstermiş, fakat 1984 yılında yapılan ilk genel hayvan sayımı sonuçlarına göre ani bir azalma olmuştur ![]() ![]() ![]() Türkiye’de sığır ıslahı çalışmaları başlangıçta yerli ırkların seleksiyon yoluyla verimlerinin arttırılması şeklinde yürütülmüş; daha sonra bunun yetersiz olduğu anlaşılınca yurt dışından kültür ırkı sığır ithal edilmeye başlanmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sığır ıslahı çalışmaları, kültür ırklarının ithali ile yeni bir boyut kazanmış ve yerli ırkların melezleme yolu ile ıslahı yanında, kültür ırklarının da saf olarak yetiştirilmesi amaçlanmıştır ![]() ![]() ![]() Genel hatlarıyla ele alınan ve mevcut durumu ortaya konulmaya çalışılan sığırcılığın ülke ihtiyaçlarına cevap verecek düzeye getirilmesi için belirtilen sorunların bir an önce ele alınıp çözüme kavuşturulması gereklidir ![]() Bunun için; 1) Halen tahminen 1997 yılı itibariyle %45’i yerli ırklardan oluşan sığır populasyonumuzun bir an önce ciddi bir melezleme programıyla ele alınarak melez genotiplerin sayısının arttırılması gereklidir ![]() 2) Yapay tohumlama uygulaması ülkemizde uzun yıllardan beri yapılmasına rağmen,yeterli etkinlikte değildir ![]() ![]() ![]() 3) Damızlık boğaların seçiminde bilimsel yöntemlere başvurulmalı ve ülkemizde döl kontrolü çalışmaları başlatılmalıdır ![]() ![]() 4) Damızlık dişi hayvan ithali durdurulmalı veya kontrollü şartlarda en az düzeyde yapılmalıdır ![]() ![]() 5) Yeni kurulacak işletmelerin ihtiyaç duydukları damızlıkları yurt içi kaynaklardan temin etmeleri konusunda teşvikler uygulanmalıdır ![]() 6) Ülkemiz,coğrafi yapı ve iklim açısından oldukça farklı bölgelere sahip olduğundan,kültür ırklarının adaptasyon yetenekleri de dikkate alınarak melezleme programlarının bölgesel bazda ele alınması gereklidir ![]() 7) Ülke genelinde özel sektör entansif sığır yetiştiriciliğine teşvik edilmelidir ![]() 8) Kaba yem açığını gidermek amacıyla yem bitkileri üretimi desteklenmeli, silaj yapımı ve kullanımı konusunda yetiştiriciler bilinçlendirilmelidir ![]() ![]() 9) Besiciliğe teşvik ve subvansiyon uygulanmalı, verilen kredilerin etkin denetimi yapılmalıdır ![]() 10) Yıllardır gündemde olan et ithalatına son verilmeli ve üreticiyi koruyacak tedbirler alınmalıdır ![]() ![]() 11) Gerek et,gerek süt üreticilerine uygulanacak subvansıyonlar üretimi artırıcı yönde olmalı ve bu teşvikler miktar esasına göre değil, satış fiyatının belli bir oranı şeklinde olmalıdır ![]() 12) Aracıların ortadan kaldırılması amacıyla; üreticilerin, birlik ve kooperatifler vasıtasıyla örgütlenmesi teşvik edilmelidir ![]() 13) Hastalık ve zararlılara karşı etkin bir mücadele yapılmalı, bu amaçla ülkesel bazda ciddi programlar uygulanmalıdır ![]() 14) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl ve İlçe örgütlerinin yetiştiricileri bilinçlendirmek amacıyla demonstrasyon çalışmalarına ağırlık vermesi gereklidir ![]() 15) Özellikle batı bölgelerimizde uygulanan ve bir özel ıslah ve üretim modeli olan ANAFI benzeri projelerin uygulamaya konulması gerekir ![]() Konu başlıkları
Büyük baş hayvanlar içinde en fazla sığır(inek, öküz ,dana, manda) yetiştiriciliği vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bol sulu bataklık ve göl kenarlarında beslenir ![]() ![]() ![]() ![]() *** Büyükbaş hayvancılık Doğu Bölgelerimizde mera hayvancılığı şeklinde iken Batı Bölgelerimizde ahır hayvancılığı şeklindedir ![]() Büyükbaş Hayvancılık Tarım Takvimi OCAK - Elde bulunan sığırların , yetiştirme ve hastalıkları yönünden , sağlık kontrolleri yaptırılarak, sığır kadrosu belirlenir ![]() ![]() - Hayvanlar şimdiki durumları ve verimlerine göre gruplara ayrılarak , bakım ve yemleme programları saptanır ![]() - Sağlıklı ve yüksek verimli yavru elde edebilmek için , ineklerin suni tohumlamasına başlanır ![]() ![]() - Şecere , verim ve sağlık kartları aylık olarak işlenir ![]() - Buzağı bölmelerindeki iç ısının 10-12 C,sığırların bulunduğu bölümdeki sıcaklığın ise 16-18C arsında tutulmasına çalışılır ![]() ![]() - Uygun hava koşullarında , hayvanlar ahır dışına çıkarılır ![]() ![]() ŞUBAT - Sert ve rüzgarlı olmayan yağışsız günlerde ,sığırlar tımar edildikten sonra ahır dışına çıkarılır ![]() ![]() ![]() - Kanatlı ve eklem bacaklı zararlılar, kış aylarında alçak basınçlı ve sıcak ahırlarda saklanırlar ![]() ![]() - Hayvanlar içeri alınırken ,ısı kontrolü yapılmalıdır ![]() ![]() - Sığırların yeşil yem ihtiyaçları , silaj yemler veya hayvan pancarı ile karşılanmaya başlanır ![]() - 4-8 aylık dişi danalara S ![]() ![]() ![]() - Sığırlar haftada bir kere veteriner hekim kontrolünden geçirilir ![]() ![]() ![]() MART - Periyodik olarak sığırların tohumlanmasına devam edilir ![]() ![]() ![]() ![]() - Bütün sığır materyaline şarbon, yanıkara, gerektiğinde sığır vebası aşıları yapılır ![]() - Nokra mücadelesine devam edilmelidir ![]() ![]() ![]() - Sığırların rasyonlarında enerji ihtiyaçları iyi dengelenmeli, geçici de olsa, noksan besleme yapılmamalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() - Bu ayki çalışmalarda secere, verim ve sağlık kartları işlenir ![]() NİSAN - Sığırlar mevsim koşulları uygun olacağından , meradan dikkatli bir şekilde yararlandırılır ![]() ![]() - Sığırlara şap aşısı uygulanır ![]() - Yemlik ve su kaynaklarının temizliği ve ilaçlaması yapılır ![]() ![]() - Ahır koşullarının sağlıklı olması sağlanır ![]() - Meme hastalıkları yönünden devamlı kontrol yapılır ![]() ![]() - Nokra mücadelesi titizlikle sürdürülür ![]() MAYIS - Tohumlamaya devam edilir ![]() ![]() - Erkek danalar ve sürüye katılması istenmeyen dişi dana ve düvelerin vücut ağırlıkları en az 400-450 kg ![]() ![]() ![]() - Ahır yemlemesinden tamamen mera hayvancılığına geçilir ![]() ![]() - Hayvanlar iç parazitlere karşı ilaçlanır ![]() ![]() - Aylık verim ve sağlık kontrolleri yapılır;kartlara işlenir ![]() HAZİRAN - Doğum sonrası sağım ve çiftleştirme işleri sürdürülür ![]() - Parazit durumuna göre, dikkatli olarak iç paraziter ilaçlama yapılır ![]() ![]() - 4-8 aylık dişi danalara S-9 aşısı uygulanır ![]() - Doğan buzağıların boynuz köreltmesi ve kulak numaralama işlemleri yapılır ![]() - Mera gıda ihtiyacını karşılayabilecek durumda olduğundan, mera otlatılmasına geçilir ![]() ![]() ![]() ![]() - Ahırlar temizlenerek badana ve dezenfeksiyonları yapılır ![]() TEMMUZ - Mera ihtiyacın tamamını karşılayacak durumda olduğunda; kısıtlı yemleme uygulanır ![]() - Sağılan ineklerde meme hastalığına dikkat edilmelidir ![]() ![]() - Hayvanlar ahıra alındığında sabah- akşam iki defa tımar edilir ![]() ![]() ![]() ![]() - Gebe ineklere septisemi aşısı uygulanır ![]() ![]() - Aylık verim ve sağlık kontrolleri yapılarak kartlarına işlenir ![]() AĞUSTOS - Ahır besisi yapılanların dışındaki diğer sığırlarda mera hayvancılığına devam edilir ![]() ![]() ![]() - Theileriosis hastalığına karşı koruyucu aşılama yapılır ![]() - Bir yaşına gelmiş erkek ve dişi hayvanlara tüberculin uygulanır ![]() - Günde sekizer saatlik aralarla üç defa sağım yapmaya çalışılır ![]() ![]() ![]() - Damızlık boğaların spermaları kontrol edilir ![]() - 7-8 haftalık buzağılara erken sütten kesim düşünülebilir ![]() ![]() EYLÜL - Gebe ineklere iyi bir bakım gösterilmelidir ![]() ![]() ![]() - Herhangi bir nedenle yavru atımı görüldüğünde, böyle hayvanlar derhal tecrit edilerek, gerekli araştırmalar yapılmalı; bulaşıcı bir hastalık durumunda, etkin önlemler alınmalıdır ![]() - 4-8 aylık dişi danalara Br ![]() ![]() ![]() - Doğumu yaklaşan sığırlara, buzağı septisemi aşısı uygulanır ![]() - Kış ayları için gerekli gıda ihtiyaçları sağlanır ![]() ![]() - Aylık kayıtlar tutulur ![]() EKİM - Şap ve yanıkara aşıları yapılır ![]() - Tüberküloz, paratüberküloz testleri ve brucellosis yönünden serolojik yoklamalar yapılır ![]() - Çevrede görülen salgın hastalıklara karşı gerekli tedbirler alınır ![]() - Ay içinde nokra mücadelesi yapılır ![]() - Genç hayvanlar ile yaşlılar ayrı meralarda otlatılır, ayrı ahırlarda barındırılır ![]() - Aylık verim kontrolleri yapılarak, kayıtları tutulur ![]() KASIM - Tohumlama ve tohum hizmetlerine devam edilir ![]() - Mevsim ve işletme koşullarına göre, yem değişikliğine-hayvan alıştırılarak geçilir ![]() - Gebeliğin son üç ayında, ananın daha yoğun bir şekilde beslenmesine çalışılır ![]() ![]() - Doğum sonrası görülebilecek meme iltihabı ve diğer hastalıklar için, bir önlem olmak üzere, gebe analara antibiyotik kürü uygulanmalı; yemlere mineral karması katılmalıdır ![]() - Bu ayın ortalarına kadar nokra mücadelesi yapılır ![]() ARALIK - Değişen hava durumuna göre, ahır iç sıcaklığı en az 15-20C olacak şekilde, kapı ve pencereler kapatılır ![]() ![]() - Hasta hayvan olursa, tecrit bölmesine alınır ![]() ![]() - Hayvanların kışlık yem, ot ve yataklık muhafaza yerleri, kar ve yağmur suları girmeyecek şekilde, kapalı tutulur ![]() ![]() - Damızlık kadronun %10’u kasaplık, %10’u da damızlık olarak satılacak şekilde ayarlanılarak, yeni yetiştirme yılına geçilir ![]() - Hayvanların yaşama ve verim payları çok iyi hesap edilerek, içinde enerji ve mineral maddeleri içeren kaliteli yemlerle beslenmelidir ![]() - Yıl sonunda mali hesaplar çıkarılır ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırBüyükbaş Hayvancılık : Sığırlar Büyükbaş Hayvancılık : Sığırlar Sığırlarda Besleme Hataları Ve Besleme İle İlgili Hastalıklar 1- GENETİK ÖZELLİKLER VE ÇEVRE KOŞULLARI: İneklerin verimleri ırkına göre değişir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2- AHIR VE BARINAKLAR: Sığırlar için kötü havalandırmalı ya da az havalandırmalı barınaklar yaşamı aksatacak derecede olumsuzluklar yaratır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3- SU TÜKETİMİ: Sığırların önünde daima temiz su bulundurulmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4- KABA YEM: Kuru ot, yonca, mısır silajı, yeşil otlar kaba yem grubuna girer ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 5- GÜNLÜK TOPLAM YEM: Sığırlar günlük olarak canlı ağırlıklarına, verimlerine orantılı bir miktarda yem almalıdırlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 6- DENGELİ YEM: Yemler kaba ve kesif yem olarak dengeli olmakla beraber, diğer yandan protein, enerji, vitamin, mineral dengesinin de kurulmuş olması gerekir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Dengeli hazırlanmış yemlere sonradan yapılan ilaveler yemin dengesini bozar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 7- KURU DÖNEM: İneklere sağlanması gereken bir hazırlık dönemi olup, sağım doğuma 45-60 gün kala durdurulur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 8- YEMLERİN HAZIRLANMASI: Yemler sığırların önüne konulmadan önce melas, silaj veya posalarla karıştırılırlarsa hem iştah arttırıcı etki yapar, hem de tozlanma önlenmiş olur ![]() ![]() ![]() Böyle uygulamalar yemden yararlanmayı azaltır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çok taze kesilmiş yeşil bitkiler güneşte kurutulmadan sığırlara verilmemelidir ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırSüt Sığırlarında Doğum, Buzağılama, Tohumlama ve Sürüden Ayrılma Kayıtları Süt Sığırlarında Doğum, Buzağılama, Tohumlama ve Sürüden Ayrılma Kayıtları 1 ![]() ![]() 2 ![]() a) Soykütüğü sistemi içerisindeki bir inekten doğan hayvanların, sistemin gerektirdiği aşağıdaki bilgilerinin toplanması ve buzağının bilgi işlem merkezi tarafından Ek 1’deki gibi doğum bildirim formu ile belgelendirilmesi gerekir ![]()
![]()
![]()
![]()
![]() Temel esasları içeren faaliyetleri yürütme ve bu bilgileri edinme yetkisi, soykütüğü sistemini yürütmeye yetkili kuruluşa aittir ![]() Soykütüğü sistemini yürütmeye yetki almak üzere Bakanlığa müracaat eden kuruluş bu faaliyette yararlanacakları imkanları ve bilgi edinme sistemini açıkça tanımlamak ve çalışmalarını tarafsızlık ve objektiflik ilkelerine uygun olarak gerçekleştireceklerini taahhüt etmek zorundadırlar ![]() 4 ![]()
|
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırSoykütüğü Belgesi Soykütüğü Belgesi 1 ![]() Soykütüğüne kayıtlı sığırlara, kayıt niteliklerine bağlı olarak belge verilmesi işlemlerinin düzenlenerek birörnek hale getirilmesi bu talimatın amacıdır ![]() 2 ![]()
![]()
a) Safırk Sertifikası: Hem kendi hemde soylarının süt verim bilgileri olmayıp, sadece temel esaslarda belirtilen bilgilere sahip hayvanlara talep edilmesi halinde “Safırk Sertifikası” adı altında ve Ek 1’de bulunan belgeye benzer bir belge düzenlenir ![]() b) Damızlık Belgesi: Temel esaslarda belirtilen bilgilerle birlikte süt verim ve/veya damızlık değerine sahip olan sığırlara “Damızlık Belgesi” adı altında Ek 2’de bulunan belge düzenlenir ![]() 5 Damızlık Belgesinde Bulunacak Asgari Veriler:
a) İneklerde ve Genç Sığırlarda Aranan Koşullar: Soykütüğüne kayıtlı inek ve genç sığırlara damızlık belgesi verilebilmesi için asgari şu bilgilere sahip olması gerekir:
Soykütüğüne kayıtlı tosun ve boğalarda damızlık belgesi verilebilmesi için asgari şu bilgilere sahip olması gerekir:
|
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#5 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırIslah Programı Islah Programı 1 ![]() Türkiye’de ihtiyaç duyulan denenmiş (yavru verimlerine göre değerlendirilmiş) kaliteli boğa yetiştirmek amacıyla uygulanacak döl kontrolü (yavru testi veya progeny test) çalışmalarını düzenlemek ve yönlendirmek bu talimatın amacıdır ![]() ![]() Damızlık boğa yetiştirme, test etme, seçme, bu boğalardan sperma üretme ve pazarlama, test edilmekte olan ve denenmiş boğa spermalarının kullanılmasını düzenleme yetki ve sorumluluğu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Bakanlıktan yetki alan kuruluşlara aittir ![]() Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetki verdiği kuruluşlarca hazırlanacak ıslah programını onaylama ve denetleme yetkisine sahiptir ![]() ![]() Gelecekte ulaşılması gerekn verim seviyesi belirlenerek bunu en optimal bir şekilde sağlayacak genotip tanımlanır ![]() ![]() Islah çalışmaları başlatılırken, öncelikle ıslahı yapılacak her ırk ile ilgili ıslah amacı belirlenir ![]() ![]() ![]() ![]() Örnek: Holstein Friesian Yetiştiriciliğinde ıslah amacı: Laktasyonda (305 günde) % 4 yağlı 7000 kg süt verimi verebilen ergin yaşta 750 kg canlı ağırlığa ve 145 cm sağrı yüksekliğine ulaşan; sağlam yapılı ve sağlıklı; beklenen yüksek verimi verebilecek beden kapasiteli; hayvana rahat hareket yeteneği sağlayacak ayak ve tırnak yapılı; makinayla sağıma elverişli ve kolay sağılabilen, kapasiteli bir memeye sahip genotip elde etmek ve populasyonda yaygınlaştırmak ![]() Damızlık Değeri (süt) = süt verimi x eko ![]() ![]() Damızlık Değeri(sınıf ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Top ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Planlanacak ıslah programları, suni tohumlamaya dayalı yürütülen denenmiş boğa elde etme ve bunlardan etkin yararlanmayı hedefleyen programlardır ![]() Bu programlarda, aday boğa ana ve babaları damızlık değerlerine göre seçilir; bunlardan elde edilen erkek buzağılar döllerine göre değerlendirilmek üzere teste tabi (döl kontrolü) tutulur; döl kontrolünde başarılı olanlar denenmiş boğa olarak suni tohumlamada kullanılır ![]() Bu nitelikteki programların temel özelliği populasyonda beklenen genetik ilerlemenin ağırlıkla babaların seçimiyle gerçekleştirilmesidir ![]() Damızlık değeri yüksek ineklerden yararlanma oranını yükseltmek amacıyla çoklu yumurtlatma (süper ovulasyon) ve embriyo transferi gibi biyoteknolojileri kullanan modeller koşulların uygun olması halinde gelecekte dikkate alınabilirler ![]() ![]() a) Populasyon ve Çalışma Alanını Tanımlama Islah amacı tanımlandıktan sonra, ıslah programına doğrudan ve dolaylı katılacak olan populasyonun ve bu populasyonun yaygın olduğu bölgeler tanımlanır ![]() Populasyon tanımında, toplam inek sayısı, işletme sayısı, tohumlama oranı gibi parametrelerin yanısıra populasyon analizi sonucunda elde edilebilen (ekonomik öneme sahip özellikler bakımından) verim seviyesi, kayıtlı ve kayıtsız inek sayısı gibi bilgiler açık bir biçimde yer alırlar ![]() Programın uygulanacağı alanı tanımlarken, öncelikle ulaşım ve üretim imkanları üzerinde durulur ![]() ![]() b) Islah Populasyonu Soykütüğüne kayıtlı, verimleri kontrol edilen ve denenmiş ya da aday boğa spermalarıyla tohumlanan ineklerin oluşturduğu grup, ıslah populasyonu olarak adlandırılır ![]() ![]() Islah populasyonunun büyük olması damızlık çalışmalarının başarısını doğrudan etkiler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Islah populasyonunda yapılan soykütüğü, verim kontrolleri ve tohumlama faaliyetlerinin ilgili talimatlara uygun bir şekilde yapılması zorunludur ![]() c) Damızlık Değer Tahminleri Damızlık değer tahmini talimatı gereğince her 6 ayda bir damızlık değer tahminleri yapılır ve yayınlanır ![]() d) Boğa Analarının Seçimi Damızlık değer sonuçlarına bağlı olarak en başarılı inekler boğa anası adayı olarak seçilirler ![]() ![]() ![]() Her yıl aday boğa anası olarak seçilen inek sayısı, ıslah populasyonundaki inek sayısının % 5’ini aşmamalıdır ![]() e) Boğa Babalarının Seçimi Programın başarısının temelini oluşturan boğa babası seçimi, damızlık değer tahminleri sonuçlarına bakılarak düzenli bir şekilde en az 6 aylık aralıklarla yapılır ![]() ![]() Başka ıslah programlarından ve sürülerinden elde edilmiş seçkin boğalar da boğa babası olarak kullanılabilir ![]() Kuşaklararası süreyi kısaltmak ve tohumlamaları planlı uygulayabilmek amacıyla boğa babaları en fazla 1 yıllık bir süre için boğa analarını tohumlamada kullanılırlar ![]() ![]() f) Döl Kontrolü (Progeny Test) Boğa babaları ve yapay tohumlamada kullanılacak diğer boğaları belirlemek amacıyla, çiftleştirme programından elde edilen erkek buzağılar bir program dahilinde düzenli olarak izlenir ![]() ![]() ![]() Döl Kontrolünde aşağıdaki özellikler dikkate alınmalıdır ![]() - Tohumlanan ineklerde geri dönmeme oranı (Non-Return) oranı - Tohumlanan ineklerde ölü ve zor doğum olayları - Deneme altındaki boğanın 1 ![]() - Deneme altındaki boğanın en az 30 kızının 305 gün süt verimi (yağ ve protein verimleri gelecekte dikkate alınmalıdır) ![]() 6 ![]() - Islah programı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından onaylandıktan sonra uygulamaya konulabilir ![]() - Programda yapılan her türlü değişiklikler Tarım ve Köyişleri Bakanlığının onayına sunulmak zorundadır ![]() - Tarım ve Köyişleri Bakanlığı uygulamadaki gelişmeleri izlemek ve sapma olması halinde onayını geri çekmek yetki ve sorumluluğundadır ![]() - Bir bölgede birden fazla kuruluş ıslah programı çalışması yürütemez ![]() - Islah programını uygulayacak kuruluş, bölgede soykütüğü sistemi veri toplamadan sorumlu kuruluştan kayıtları alabileceğine dair taahhütname almalı veya işbirliği protokolü yapmalıdır ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#6 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırDamızlık Süt Sığırlarında Soykütüğü Talimatı Damızlık Süt Sığırlarında Soykütüğü Talimatı Amaç: Hayvancılıkta verimliliğin temelini teşkil eden bir soykütüğü sisteminin yürütülmesi amaçlanmıştır ![]() Tanım: Soykütüğü; dünyaca tanınmış ve/veya Türkiye’de mahalli olarak geliştirilmiş ırkların özelliklerini gösteren sığırların ırk özelliklerinin ve verim seviyelerinin iyileştirilmesi amacıyla, teknik açıdan genetik özelliklerini tespit ederek ırk ile ilgili üretim ve seleksiyon aktivitelerini yönlendirmek ve bu sayede ekonomik değerlendirmeyi yapabilmek için oluşturulan bir sistemdir ![]() Soykütüğü yalnızca damızlık hayvanların soy bilgilerini değil, ekonomik açıdan önemli verim özellikleri ile ilgili bilgileri ve bunlara ilişkin değerlendirme sonuçlarını da içermekte olup soykütüğü sistemi aşağıdaki konu ve faaliyetleri içerir ![]() 1- Tanımlama 2- Süt Verim Denetlemeleri 3- Sınıflandırma 4- Doğum, Buzağılama, Tohumlama ve Sürüden Ayrılma Kayıtları 5- Soykütüğü Belgesi 6- Islah Programı 7- Döl Verimi 8- Damızlık Değer Tahmini Uygulama Şekli: Soykütüğü sistemi 2 temel faaliyeti içerir: a) Veri toplanması : Tanımlama, süt verim denetlemeleri, sınıflandırma ve doğum, buzağılama, tohumlama, sürüden ayrılma kayıtları konularınının yürütülmesi ![]() b) Toplanan verilerin : Soykütüğü belgesi, ıslah programı, döl verimi, damızlık değer değerlendirilmesi tahmini konularının yürütülmesi ![]() - Soykütüğü sisteminin konuları ve sisteme hizmet eden faaliyetlerle ilgili talimatlar ekler halinde verilmiştir ![]() - Soykütüğü sisteminin veri toplama ile ilgili unsurları, bir ilde bir ırk için Bakanlık veya yetki verdiği bir kuruluş tarafından Bakanlık talimatları doğrultusunda yürütülür ![]() - Soykütüğü sistemini yürütmek üzere Bakanlığa müracaat eden kuruluş; bu faaliyette yararlanacağı imkanlarını (personel, araç, donanım, laboratuar vb ![]() ![]() Yetki verilen kuruluşun çalışmaları her yıl denetlenir ve kurallara uymayanlardan yetki geri alınır ![]() TALİMAT NO: 1 Süt Sığırlarında Tanımlama 1 ![]() Sığırlarla ilgili faaliyetlerde sığırların tek tek tanınması ve herhangi bir karışıklığa meydan vermeden kayıt edilmelerini sağlamak bu talimatın amacıdır ![]() 2 ![]() Bir işletmedeki tüm sığırlar tanımlanmak zorundadır ![]() Soykütüğü sistemine giren sığırların tanımlanmasında 2 unsur vardır ![]() A) İsim : Sığırlara aşağıdaki hususlar dikkate alınarak isim verilir ![]() - İsim, en fazla 30 harf ve aralıktan oluşmalı, toplumun din ve ahlak kurallarına aykırı olmamalıdır ![]() - Dişilerde ananın, erkeklerde babanın isminin baş harfi ile başlayan isimler tercih edilir ![]() - İsimlerde rakam kullanılmaz ![]() ![]() - Aynı işletmede bir isim, 15 yıl geçmeden aynı cinsiyette bir başka hayvan için kullanılamaz ![]() - İsim seçimi kurallar dahilinde olmak kaydıyla, yetiştirici tarafından yapılır ![]() B) Numara: 1- Numaralama Sistemi: Numaralamada aşağıdaki sistem uygulanır ![]() - Bir hayvana verilecek numara 14 haneden oluşur ![]() - İlk iki hane ülke kodudur ve “TR” olarak işaretlenir ![]() - 3 ![]() ![]() ![]() - 5 ![]() ![]() ![]() ![]() - 10 ![]() ![]() ![]() ![]() ÖRNEK: TR060001500028 - Türkiye’de, Ankara’da, 15 numaralı işletmede, 28 numaralı hayvan ![]() ÖRNEK: TR060001A0005C- Türkiye’de, Ankara’da, 1A numaralı işletmede, 5C numaralı hayvan ![]() - Bir sığıra verilmiş olan soykütüğü numarası; hayvanın yaşamı boyunca taşıyacağı ve hiçbir şekilde değiştirilmeyecek (satış sonucu il, işletme ve ülke değiştirme gibi gerekçeler dahil) bir numaradır ve 15 yıl içinde herhangi bir şekilde bir başka sığıra verilemez ![]() 2- Numaralama Küpesinin Özellikleri: - Hayvanların numaralanması, TKB-TÜGEM tarafından önerilen kaliteli, 2 parçalı ve baskılı plastik numaralama küpeleri ile yapılır ![]() - Plastik küpenin rengi sarıdır ![]() - Soykütüğü numarası, aşağıdaki örnekte görüldüğü şekilde basılır ![]() ![]() ![]() - Küpenin üst kısmında soykütüğü konusunda Bakanlıktan yetki alan ve küpeyi takan kuruluşun simgesi veya kısaltılmış adı bir daire içinde basılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - En alt kısmında hayvanın il içi numarası yazılır ![]() ![]() ![]() ![]() - Rakam ve harf gruplarının birbirinden uzaklığı en az 0 ![]() ![]() - Plastik küpenin arka parçasına yalnızca hayvanın il içi seri numarası yazılır ve rakam büyüklükleri en az 1 cm dir ![]() 3 ![]() - Bir ilde numaralama küpesi düzenleme ve takma TKB-TÜGEM veya yetki verdiği kuruluş tarafından yapılır ![]() - Bir işletmede doğan buzağılar 6 hafta içerisinde numaralanır ![]() ![]() - Küpe, hayvanın sol kulağına takılır; fakat istenirse 2 kulağa da aynı numara takılabilir ![]() - Bir hayvana verilen soykütüğü numarası, Türkiye’nin her yerinde geçerli olup hiçbir şekilde değiştirilemez ![]() - Takılan bir küpenin herhangi bir şekilde düşmesi halinde gerekli saptamadan sonra boş bir plastik küpeye silinmeyen (permanent) bir kalemle numaranın tamamı veya en azından il içi hayvan numarası (son 5 hane) yazılarak yeniden hayvanın kulağına takılır ![]() 4 ![]() - Sistemin dışında olup da soykütüğüne girecek sığırların herbiri için EK 1’deki “Soykütüğüne Kayıt Formu” doldurulur ve ildeki soykütüğü bilgi işlem merkezinde dosyalanır ![]() - Sığırların soykütüğüne ilk kez kayıt edilebilmeleri için Tarım İl Müdürlüğü veya yetki verilen kuruluşun uzmanları tarafından sığırın ilgili ırkın özelliklerini gösterdiğine dair onayı aranır ![]() ![]() ![]() - İthal edilen damızlık sığırlar orjinal kulak numaraları değiştirilmeksizin ulusal soykütüğüne kayıt edilirler ![]() ![]() ![]() ![]() ÜLKE KOD ÜLKE KOD Almanya DE Hollanda NL Fransa FR Danimarka DK Belçika BE İrlanda EI Yunanistan GR İspanya ES Portekiz PT İsrail IL Kanada CD Luksemburg LU ABD US İsviçre CH İtalya IT İngiltere GB Avusturya AU 5 ![]() a) Yerli Üretim: Soykütüğüne kayıtlı olmayan yerli üretim spermaların kaydında, boğanın üretici kuruluş veya firma tarafından hazırlanan katalogu veya belgesi olmak zorundadır ![]() ![]() ![]() b) İthal Sperma: Soykütüğüne kayıtlı olmayan ve ithal edilmiş spermalar, damızlık belgesindeki bilgilere göre soykütüğüne kayıt edilir ![]() ![]() EK: 1 TALİMAT NO: 2 Süt Sığırlarında Süt Verim Denetlemeleri 1 ![]() Türkiye damızlık sığır yetiştiriciliğinde verim kontrolleri çalışmalarını uluslararası standartlara uygun bir şekilde düzenlemek ve birörnekliliği sağlamak amaçlanmıştır ![]() 2 ![]() a) Verimleri denetlenecek her bir ineğin kontrol gününde verdiği süt miktarı, sütündeki yağ ve imkanlar ölçüsünde protein oranları belirlenir ![]() b) Verimleri denetlenecek ineklerin “Tanımlama” talimatnamesi uyarınca numaralanmış ve soykütüğüne kayıt edilmiş olması zorunludur ![]() c) Bir işletmede bulunan aynı ırktan tüm ineklerin verimleri denetlenir ![]() 3 ![]() Bir ilde süt verim denetlemelerini yapma yetkisi, Bakanlıkça soykütüğü sistemini yürütmeye yetkili kılınan kuruluşa aittir ![]() Süt verim denetlemelerini yapma yetkisi almak üzere Bakanlığa müracaat eden kuruluş, bu faaliyette yararlanacakları imkanlarını (personel, araç, donanım, laboratuar vb ![]() ![]() Sütte yağ, protein vb ![]() ![]() 4 ![]() Denetleme yılı 365 gün, artık yıllarda 366 gün olup her yıl 1 Ocak’ta başlar ![]() 5 ![]() Süt verim denetlemeleri ile ilgili görevlendirilecek personel (uzman, denetmen veya kontrolör) ile yetiştiriciler, Bakanlığın tespit edeceği aralıklarla Bakanlık veya yetki verilen kuruluş tarafından düzenlenen veya düzenlettirilen eğitim çalışmalarına katılırlar ![]() Denetmenlere, yetkilendirilen kuruluş tarafından görevlerine dair bir belge verilir ![]() 6 ![]() Süt verim denetlemelerinde aşağıdaki iki yöntemden birisi kullanılır ![]() a) A-Yöntemi (Memur): Denetlemeler görevlendirilen ve yetki verilen kişilerce yapılır ![]() b) B-Yöntemi (Beyan): Denetlemeler yetiştirici tarafından yapılır veya yaptırılır ![]() 7 ![]() - Günde 2 sağım yapılan işletmelerde denetleme akşam sağımıyla başlar, sabah sağımıyla bitirilir ![]() ![]() - Denetleme tarihi akşam sağımının yapıldığı tarihdir ![]() - Laktasyona yeni başlayan bir ineğin süt verimi en erken buzağılamayı izleyen 5 ![]() ![]() - Denetlemeler, denetleme yılı içerisinde yağ ve protein oranı için 3 ayı geçmeyen aralıklarla en az 4 defa yapılmalıdır ![]() - Denetmen önemli bir gerekçe olmaması halinde, yıl boyunca geçerli olan bir denetleme programını (süt ölçüm tarihleri) yetiştiricinin de onayını alarak hazırlar ![]() - Yetiştirici veya verim kontrolörü hazırlanan program uyarınca her ayın belirli bir gününde süt verimini ölçmek ve bilgi işlemden kendisine verilen formlara kayıt etmekle yükümlüdür ![]() - Denetmen, denetleme programında öngörülen kontrol tarihini izleyen gün dolu formları almak ve bir sonraki ay için boş formları iletmek üzere işletmeyi ziyaret eder ![]() - Denetmen, bu talimatnameye uygun olarak süt verim denetlemeleri yapma koşullarının işletmede olup olmadığına karar verir ve bu koşullara sahip olmadığını belirlediği işletmeleri, koşulları sağlayıncaya kadar süt verim denetlemelerinden çıkarır ![]() ![]() - B-Yönteminde (beyan), verilerin doğru olmadığını tespit eden denetmen birinci uyarıdan sonra tekrar yanlış bilgi veren işletmenin soykütüğünden çıkarılması için tutanak tutar, yetiştiriciye uyarı yazısı yazılır ve yanlış bilgi vermenin tekrarı durumunda işletme soykütüğünden çıkarılır ![]() 8 ![]() - Verim tespiti amacıyla yapılan denetleme sağımları sırasında her bir ineğin süt verimi, soykütüğü sistemini yürüten kurumca sağlanan, asgari 250 gr duyarlı ölçekli süt ölçüm kovası veya süt ölçüm aletleriyle belirlenir ![]() - Yetkili kuruluş tarafından verilmeyen veya uygun görülmeyen aletler süt verimini belirlemede kullanılamaz ![]() ![]() - Kullanılan aletlerin güvenilirliklerinden yetiştirici sorumlu olup, herhangi bir şüphe halinde süt verim denetlemeleri yinelenir veya daha önceki kontrol sağımları dikkate alınarak o dönem verimi tahmin edilir; bunlar mümkün olmaz ise işletmeden alınan veriler iptal edilir ![]() - Denetleme dönemi, yani iki verim kontrolü aralığı 25 günden kısa, 35 günden uzun olamaz ![]() - İşletme sahibi veya verim kontrolörü, her ay sağılan her bir ineğin ne kadar süt verdiğini ölçmek, elde ettiği değerleri süt kontrol formlarına işlemek ve bu formları bilgi işlem merkezine iletmekle yükümlüdür ![]() - İşletme sahibi, süt kontrollerini yapacağı günleri denetmenle birlikte planlamak ve hazırlanacak bu plana uymak zorundadır ![]() - Bilgi işlem, işletmeden gelen verileri en kısa sürede bilgisayara kaydetmek ve en geç 35 gün içerisinde ilgili formları ve işletmeye gidecek bilgileri işletmeye göndermek zorundadır ![]() - Yetkili kuruluş tarafından yetiştiricinin kullanımına sunulacak olan sütte yağ ve protein oranı tespitinde kullanılacak süt örneği şişeleri birörnek olmalıdır ![]() - Sütte yağ ve protein tespiti amaçlı çalışmalar işletmede en az yılda 4 defa (eşit aralıklarla ve en fazla 3 ay aralıklarla) yapılacaktır ![]() ![]() - Süreç içerisinde hedef, yağ ve protein oranları tespitinin aylık aralıklarla yapılmasıdır ![]() - Süt örnekleri denetleme günü boyunca (24 saat) yapılan sağımlarda elde edilen sütü temsil edecek şekilde alınır ![]() ![]() a) Önce akşam sağımında elde edilen süt karıştırılarak süt örnek şişesinin yarısı kadar şişeye doldurulur ve şişenin ağzı derhal sıkıca kapatılır ![]() ![]() b) Süt örnekleri, almaşıklı yöntemle birincide sabah sağımından elde edilen sütten, takip eden ikincide akşam sağımından elde edilen sütten alınıp, şişeye doldurulup sıkıca kapatıldıktan sonra taşıma kabına konur ![]() - Süt numunesi alındıktan sonra şişenin üzerine ineğin numarası yazılır ve ilgili forma kayıt edilir ![]() - Süt numuneleri analiz için en kısa sürede ve uygun koşullarda yetkili kuruluşa ait veya anlaşmalı bir laboratuara gönderilir ![]() 9 ![]() - Güvenilirlik tespiti, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı veya Soykütüğü Sistemini yürütmekle yetkili kuruluş tarafından yapılır ![]() ![]() - Güvenilirlik tespiti, beyan yöntemiyle yapılan süt verim kontrollerinde her ay işletmelerin en az % 5’inde yapılır ![]() ![]() - Güvenilirlik tespiti, verim kontrolü yapılan günün hemen ertesinde 1-3 gün içerisinde yapılır ![]() ![]() - Güvenilirlik tespitinde elde edilen sonuçlar, süt verim denetlemelerinde alınan sonuçlarla karşılaştırılır ve aşağıdaki sapmalar belirlenir ![]() ![]() a) İnek başına bireysel sapmalar ve bunların ortalaması b) Güvenilirlik tespiti ile süt verim kontrolü değerleri arasındaki sapmaların standart sapması test edilip (eş yapma ile mukayese veya T testi ile) doğruluğu belirlenir ![]() - Beyan yönteminde, yetiştirici tarafından bildirilen sonuçların doğruluğundan şüphelenildiğinde kontrol gününden sonra en geç 1 hafta içinde denetim sağımı denetmenlerce yapılır ![]() ![]() - Herhangi bir şekilde hile olduğu saptanan veriler değerlendirme dışı bırakılır ve bu durum ilgili yerlere (bilgi işlem, yönetim vb ![]() ![]() - Süt verimini yükseltmek amacıyla hormon kullanımı yasaktır ![]() 10 ![]() A- Denetleme döneminde mutlak süt veriminin hesaplanması Kontrol sağımları sırasında belirlenen süt verimleri, kullanılan aletlerin sağlıklı olması halinde herhangi bir düzeltme yapılmaksızın mutlak süt verimi olarak kabul edilirler; ancak hasta olan veya yavru atan ineklerin durumu mutlaka kontrol formunda belirtilir ve bu bilgiler soykütüğüne (bilgisayar programına) kayıt edilir ![]() Hesaplamalarda TRAPEZ veya INTERPOLASYON YÖNTEMİ olarak tanınan yöntem kullanılır ![]() ![]() ![]() - Dönem başında ve sonunda belirlenen süt verimlerinin ortalaması, denetleme döneminin ortalama günlük süt verimi olarak kabul edilir ![]() ![]() - Buzağılamadan sonra yapılan ilk kontrolde elde edilen süt verimi, buzağılamadan ilk kontrol tarihine kadar geçen sürede ortalama günlük süt verimi olarak kabul edilir ![]() - Kuruya çıkmadan önce yapılan kontrolde belirlenen süt verimi, kuruya çıkıncaya kadarki süre için ortalama günlük süt verimi olarak kabul edilir ![]() - Kuruya çıkma tarihi belirsiz ise, ortalama dönem süresinin yarısı kadar süreyle ineğin sağıldığı kabul edilerek son dönem için hesaplama yapılır ![]() - Kuruya çıkmadan buzağılayan ineklerin tamamladığı laktasyonun son dönem süresi, buzağılamadan bir gün öncesine kadar sürdüğü kabul edilir ![]() - Kontrol döneminde sürüden çıkarılmış olan ineklerin aylık süt verimi, sürüden çıktığı tarihe kadar hesaplanır ![]() B- Eksik verilerin tahmin edilerek tamamlanması - Eksik veri tahmini sadece bir dönem için yapılır ![]() - Denetleme yapılmayan bir dönem için, yani iki bilinen kontrol arası süre 35 günden uzun 70 günden kısa ise önceki ve/veya sonraki dönemde elde edilen veriler kullanılarak ölçüm yapılmayan o dönem için hesaplanır ![]() - Eksik olan dönem öncesi ve sonrasındaki denetleme sonuçları belirlenmiş ise bunların ortalaması eksik dönemin değeri olarak kabul edilir ![]() - Buzağılama tarihi ile ilk kontrol tarihi arasındaki süre 70 günden fazla ise laktasyon verim hesabı yapılmaz ![]() ![]() - Kontrol yapılmayan dönemden bir sonraki dönemde inek kuruya çıkmış ise bir önceki dönemin süt verimi değerinin yarısı, protein ve yağ oranlarının aynısı eksik dönemin verimi olarak kabul edilir ![]() - Kontrol yapılmayan bir dönemden bir sonraki dönemde inek sürüden çıkmış ise ve eksik kontrolden önceki iki döneme ait süt verimleri biliniyorsa (a ve b), bunların ortalamasından farkları çıkarılarak eksik dönem hesaplanır ( (a+b)/2 - (a-b) ) ![]() ![]() C- Yağ ve protein verimlerinin hesaplanması - Yağ ve protein verimlerinin hesaplanmasında önceden süt verimi için tanıtılan yöntem kullanılır ![]() - Oran olarak belirlenen yağ ve protein değerleri, sözkonusu dönemin süt verimi ile çarpılarak yağ ve protein verimi bulunur ![]() D- Hesaplanacak verimler Yapılan verim denetlemelerinden elde edilen veriler kullanılarak her bir inek için aşağıdaki değerler hesaplanır ![]() - 305 gün laktasyon süt verimi ![]() ![]() - Ortalama 305 gün laktasyon süt verimi - Yağ ve/veya protein oranı - Yağ ve/veya protein verimi - Yıllık süt verimi - Ortalama yıllık süt verimi - Ömür boyu süt verimi Ayrıca, Ortalama işletme (sürü) verimi de hesaplanır ![]() E- Verilerin güvenilirlikleri - Herhangi bir şekilde hile olduğu saptanan veriler değerlendirme dışı bırakılır ![]() - Bilimsel sınırlar dışında kalan veriler değerlendirmeye tabii tutulmaz ![]() 11 ![]() Her işletme için her bir denetleme dönemi ve yılı ile ilgili verim kontrol sonuçları kaybolmayacak ve karıştırılmayacak bir şekilde kayıt edilir ![]() Laktasyon veya yıllık süt verimi hesaplamalarında kullanılan kontrol verilerinin en az 2 yıl süreyle yararlanılabilir halde korunması gereklidir ![]() 12 ![]() - Yıl boyunca (Ocak-Aralık) yapılan tüm kontrollerde işletmede olduğu belirlenen inekler, yılın ilk 2 ayında buzağılamış olan düveler ve yılın son 2 ayında sürüden çıkarılmış olan ineklerin süt verimleri 365 (veya 366) gün üzerinden hesaplanır ve “A” ile işaretlenirler ![]() ![]() - Yıllık süt verimi hesaplamasında A grubu inekler için 365 gün esas alınırken, B grubu inekler için sağılmaya başladıkları günden itibaren veya sürüden çıkarıldıkları güne kadar geçen süre dikkate alınır ![]() ![]() ![]() ![]() - Süt verimi hesaplanmasında TRAPEZ yöntemi kullanılır ![]() 13 ![]() - Damızlık değer tahminlerinde kullanılan laktasyon sayısının artırılması, laktasyonunu tamamlamamış ineklerin de değerlendirilmeye alınarak erken yaşta damızlık değerlerinin hesaplanabilmesi amacıyla, en az bir verim kontrolü bilinen laktasyon süt verimleri, kısmi verim katsayıları kullanılarak tahmin edilir ![]() - Kısmi verim katsayıları her yıl sonunda mevcut veriler kullanılarak yeniden tahmin edilir ![]() 14 ![]() Soykütüğü sistemini yürütmekle yetkili kuruluş, her yılın sonunda yetkili makamlara ayrıntılı bir rapor hazırlayıp sunmakla yükümlüdür ![]() ![]() TALİMAT NO: 3 Damızlık Sığırlarda Dış Görünüşe Göre Sınıflandırma 1 ![]() Daha yüksek süt, et ve döl verimli, daha dayanıklı ve uzun ömürlü hayvanların elde edilmesine yardımcı olacak dış görünüş özelliklerden yararlanarak damızlık sığırların sınıflandırılmalarında birörnekliği sağlamak bu talimatın amacıdır ![]() 2 ![]() Bir hayvanın damızlık için uygunluğunu belirlemek amacı ile süt, et ve döl verimleri gibi ölçülebilen özellikleri yanında ekonomik açıdan önemli olmalarına rağmen ancak görsel olarak belirlenebilen özelliklerine de bakılmalıdır ![]() ![]() 3 ![]() - Sınıflandırma faaliyeti, soykütüğü sistemini yürütmekle yetkili kuruluşlarca yapılır ![]() - Dileyen her kişi sınıflandırma yapamaz ![]() - Sınıflandırma uzmanları, Bakanlığın veya yetkili kuruluşların düzenleyeceği merkezi bir yerde toplu eğitimden geçmiş olmak zorundadır ![]() - Sınıflandırma, kişisel bir değerlendirme olup, ölçü ve tartıya değil sınıflandırmayı yapan kişinin değer yargısına dayanır ![]() - Sınıflandırması yapılan ırkı çok iyi tanımalıdır ![]() - Sınıflandırmacı hayalinde ırkın ideal tipini şekillendirmeli ve bu idealden ayrılan noktaları kolayca görebilmelidir ![]() - Sınıflandırmacı bu konularda eğitim görmüş olmalıdır ![]() - Diğer sınıflandırmacılarla aralarında fark olmaması için toplu eğitimlere katılmış olmalıdır ![]() - Yeterli tecrübeye sahip olmalıdır ![]() 4 ![]() - Her inek 1 ![]() ![]() ![]() ![]() - İleriki laktasyonlarda sınıflandırma istenirse tekrarlanabilir ![]() - Her hayvan hayatında en az bir kere buzağılamasından sonraki 2 ![]() ![]() ![]() 5 ![]() Dış görünüş özelliklerine göre sınıflandırmada farklı amaçlara hizmet eden 2 yöntem vardır ![]() ![]() A) 100 puan üzerinden sınıflandırma: - İnekler 100 puan üzerinden değerlendirilir ve aldıkları puana göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır ![]() > 90 Mükemmel : Bir inek ancak 3 ![]() ![]() 85 -89 Çok iyi : 1 ![]() ![]() ![]() ![]() 80 - 84 İyi : Damızlık kullanım 75 - 79 orta : Damızlık Kullanım 70 - 74 Yeterli : Damızlık Kullanımda dikkat ! 65 – 69 Zayıf : Sürüden çıkarılması faydalı - Damızlık sığırlar 100 puan üzerinden sınıflandırılırken vücut 4 bölüme ayrılarak değerlendirilir ![]() ![]() a) Süt Tipi : % 15 b) Beden : % 20 c) Ayak ve Bacaklar : % 25 d) Meme : % 40 - Her bölüm 100 puan üzerinden değerlendirmeye tabii tutulur ![]() ![]() Örnek: Bölüm Puanı Ağırlık ( % ) Sınıflandırma Puanı Süt Tipi 82 15 12 ![]() Beden 80 20 16 ![]() Ayak ve Bacaklar 75 25 18 ![]() Meme 84 40 33 ![]() TOPLAM PUAN 80 ![]() B- Doğrusal (Linear) tanımlama: - Bu yöntemde inekler iyi ya da kötü olarak sınıflandırılmaz, dış görünüş bakımından mevcut durum ortaya konur ![]() ![]() - Doğrusal tanımlama yöntemi, boğaların kızlarının dış görünüşüne bakarak o boğanın döllerinin dış görünüş özelliklerinin tesbitinde kullanılır ![]() - Yöntemin bir diğer önemli kullanım alanı, amaçlı çiftleştirmedir ![]() ![]() ![]() - Doğrusal tanımlamada uluslararası kabul görmüş 14 standart özellik olup Türkiye’de de bu özellikler ile hayvanları daha iyi tanımlamamızı sağlayacak 3 özellik daha olmak üzere toplam 17 özellik kullanılacaktır ![]() ![]() - Her bir özellik için (1 ![]() ![]() ![]() C- Boğaların kendi özelliklerinden yararlanarak sınıflandırma - Damızlık adayı boğalarda sınıflandırma 1 yaş dolayındayken yapılır ![]() ![]() - Kalıtsal hastalık ve deformasyonlar değerlendirmede dikkate alınır ![]() 6 ![]() Sınıflandırmada kullanılan özellikler, hayvanların verim potansiyellerini tahmin etmede yararlanılabilecek özellikler olmalıdır ![]() ![]() ![]() 7 ![]() Sınıflandırılan sığırlar ile ilgili en azından şu bilgilerin toplanması ve bilgi işlem merkezine bildirilmesi gerekir ![]() ![]() - İneklerde: Kulak numarası, buzağılama ve sınıflandırma tarihleri, laktasyon sayısı, sınıflandıran uzmanın kodu (veya adı,soyadı) - Boğalarda: Kulak numarası, doğum ve sınıflandırma tarihleri, sınıflandıran uzmanın kodu (veya adı,soyadı) 8 ![]() - Sınıflandırmacı, sınıflandırma yapılacak işletmeye giderken iki suret olarak hazırlanacak formu yanına alacak ve ilgili bilgileri ve değerlendirme sonuçlarını bu forma kaydedecektir ![]() - Sınıflandırma formu bir işletmedeki 5 hayvan için kullanılabilir ![]() ![]() - Bu formun bir sureti işletmeciye bırakılacak ve boğa seçiminde kullanımı için bilgi verilecek, diğer nüshadaki bilgiler bilgisayara kaydedildikten sonra dosyalanacaktır ![]() Form (Ek 3) 5 ana bölümden oluşmaktadır ![]() 1 ![]() - İşletme No: İşletmenin soykütüğü numarası yazılır ![]() - İşletme Sahibi: işletmenin sahibinin adı ve soyadı yazılır ![]() - Adres: İşletmenin bulunduğu köy, ilçe ve ili yazılır ![]() - Tarih: Sınıflandırmanın yapıldığı günün tarihi yazılır ![]() - Sınıflandırmacı: Sınıflandırmayı yapan uzmanın adı soyadı yazılır ![]() 2 ![]() - İnek No: Değerlendirilecek ineğin kulak numarası yazılır ![]() - Laktasyon No: Değerlendirilecek ineğin kaçıncı laktasyonu olduğu yazılır ![]() - Son Buzağılama Tarihi: Değerlendirilecek ineğin son buzağılama tarihi yazılır ![]() 3 ![]() - Süt Tipi : 100 puan üzerinden sınıflandırma puanı yazılır ![]() - Beden : 100 puan üzerinden sınıflandırma puanı yazılır ![]() - Ayak ve Bacaklar : 100 puan üzerinden sınıflandırma puanı yazılır ![]() - Meme : 100 puan üzerinden sınıflandırma puanı yazılır ![]() 4 ![]() Buradaki 17 özellik için 1 - 9 arası puanlama yapılır ve yazılır ![]() 1 ![]() ![]() 5 ![]() Hayvanda görülen eksiklikler / izlenimler işareti ile tespit edilir ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#7 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırDöl Verimi Döl Verimi 1 ![]() Bu talimatname, damızlık olarak kullanılan boğa ve ineklerin döl veriminin belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır ![]() 2 ![]() Damızlık boğa ve ineklerin döl verimleri ile ilgili kayıtların tutulmasına ve elde edilen verilerin değerlendirilmesine Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve/veya soykütüğü sistemini yürütme yetkisini alan kuruluş yetkilidir ![]() 3 ![]() - Tohumlamada kullanılan boğa ve diğer hayvanlar ilgili talimata göre numaralanmış ve kayıt altına alınmış olmalıdır ![]() - Gerek duyulan tohumlama kayıtları ilgili talimat uyarınca ve güvenilir olmalı, bununla ilgili önlemler alınmalı ![]() - Buzağılama kayıtları ilgili talimatlar uyarınca doğru ve güvenilir olmalı ![]() 4 ![]() a) Boğanın Aşma Davranımı: Tohumlamada kullanılan boğalarla ilgili libido, suni vajeni kabul etme ve sperma sağım sayısı özellikleri bu kriter için sperma üretme merkezlerinde kayıt edilirler ![]() b) Sperma Kalitesi: Sperma miktarı (mililitre olarak ejekulat) payette çözülmeden sonra sperma yoğunluğu ve hareketi ![]() c) Geri Dönmeme Oranı (Non-Return-Rate): Geri dönmeme oranı (GDO), boğaların tohumladığı inekler ve kızları dikkate alınarak iki şekilde hesaplanır ![]() ![]() Boğalar için GDO, tohumlamadan sonra 56 ![]() ![]() ![]() ![]() d) Tohumlama indeksi: Gebelik başına ortalama tohumlama sayısı anlamını taşır ![]() ![]() ![]() ![]() Aynı günde yapılan birden fazla doz sperma ile tohumlama değerlendirme dışı bırakılır ![]() e) Buzağılama - İlk Tohumlama Arası Süre: Buzağılama tarihi ile 1 ![]() ![]() ![]() f) Servis Periyodu ( Buzağılama - Gebe Kalma Arası Süre): Buzağılama tarihi ile en son tohumlama tarihi (gebe kaldığı tarih) arasında geçen süredir ![]() ![]() g)Buzağılama Aralığı: İki buzağılama arasında geçen süredir ![]() h) Doğan Buzağı Sayısı ve İkizlik Oranı: i) Doğum Tipi: Doğum tipi üçe ayrılır ve şu şekilde kayıt edilir ![]() - Normal doğum: Bir kişinin yardımıyla mekanik yardım malzemesi kullanılmadan gerçekleşen doğumlar, - Zor doğum: Çok sayıda kişi ve mekanik yardım malzemesi kullanılarak veya Veteriner Hekim müdahalesi ile gerçekleşen doğumlar, - Ölü Doğum: Doğumda buzağının ölü olarak doğması ![]() j) Sürüden Çıkarılma Nedenleri: Sürüden çıkarılma nedenleri aşağıdaki şekilde gruplanabilir ve kodlanarak soykütüğüne kayıt edilir: - Damızlık veya üretim amaçlı satış, - Kasaplık satış, - Ölüm - Yaşlılık, - Verim düşüklüğü, - Döl tutmama, - Hastalık, - Dış görünüş (sınıflandırma) yetersizliği, - Meme yangısı, - Ayak Bozuklukları, - Diğer (isteğe bağlı sebepler) ![]() 5 ![]() En azından aşağıdaki değerlerin hesaplanması ve kullanıma sunulması zorunludur: a) Boğalar için: - GDO, 56 ![]() - GDO, 90 ![]() - Doğum tipi grupları oranı: Aday boğalarla çiftleştirilen tüm dişilerin buzağılamaları dikkate alınır ![]() ![]() b) İnekler için: - Doğan buzağı sayısı, - Ortalama buzağılama aralığı ![]() 6 ![]() - Boğalara ait GDO değerleri 56 ![]() ![]() ![]() - Doğum tipi ve buzağı kayıpları ile ilgili sonuçlar, en az 50 ilkine buzağılamış inekten veya 150 inekten elde edilmiş ise yayınlanır ![]() - Boğa ve ineklerle ilgili döl verim sonuçları yılda en az bir kez yayınlanır (Bülten veya konu ile ilgili bir yayında) ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#8 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırDamızlık Değer Tahmini Damızlık Değer Tahmini 1 ![]() Türkiye’de Sığır yetiştiriciliğinde damızlık değer tahminlerinin yapılmasında birörnekliği sağlamak ve uluslararası çalışmalarda geçerliliğini sağlamak bu talimatın amacıdır ![]() 2 ![]() Damızlık değer tahminlerinin yapılması, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı veya Bakanlığın yetki verdiği kuruluş tarafından yapılır veya yaptırılır ![]() 3 ![]() a) Tahmin Yöntem ve Modeli: Damızlık sığırların verim ve akrabalık ile ilgili verilerinden en iyi şekilde yararlanarak damızlık değerlerini tahmin edebilmek için BLUP-Animal Model (Best Linear Unbiased Prediction – Animal Model) kullanılır ![]() Burada amaç, her bir damızlık sığır için süt verimi (305 günlük süt miktarı ve gelecekte de yağ ve protein verimi) ile sınıflandırma özelliklerinin damızlık değerlerini tahmin etmektir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b) Damızlık Değerlendirmede Başlangıç Yılı: Damızlık değer tahmini, belirli bir buzağılama yılından (başlangıç yılı) itibaren kendi verimleri olan inekler ve bunların en az 1 kuşaktan anne ve babaları için yapılır ![]() Başlangıç yılı, tahminin yapıldığı tarihden en az 10 yıl öncesi alınır ![]() ![]() c) Damızlık Sığır Populasyonu: Birbirleri arasında kan bağı (soy bağı) olan aynı ırktan, damızlık faaliyetler (verim kontrolleri, soykütüğü ve suni tohumlama) kapsamında bulunan damızlık sığırların oluşturduğu sığır varlığına “Damızlık Sığır Populasyonu” adı verilir ![]() Populasyondaki tüm sığırların damızlık değer tahminleri çalışmalarına dahil edilmesi hedeflenmelidir ![]() 4 ![]() a) Süt Verimleri - Damızlık değer tahminlerinde, soykütüğüne kayıtlı 305-gün süt ve yapılabilirse yağ ve protein verimleri kullanılır ![]() - Tahminlerde 1 ![]() ![]() ![]() ![]() - Laktasyon süresi 220 günün altında olan laktasyonlar değerlendirme dışıdır ![]() - Süt verimi 2 ![]() ![]() - Buzağılama aralığı 270 günden az 650 günden fazla olan veriler düzeltilir veya değerlendirme dışı tutulur ![]() - Tahminlerde, henüz devam etmekte olan laktasyonlar da, o populasyon için hesaplanan katsayılar yardımıyla 305-güne tamamlanarak kullanılabilirler ![]() b) Soykütüğü Verileri: - Hayvana ve cedlerine ait soy bilgileri olmalıdır ![]() - Soy bilgileri olmayan hayvanlar ve cedler için genetik gruplar oluşturulur ![]() c) Sınıflandırma verileri: - İlgili talimatlar gereği yapılan sınıflandırma verileri kullanılır ![]() - Sınıflandırma değerlendirmenin yapıldığı tüm populasyonu kapsarsa değerlendirmeye alınır ![]() 5 ![]() - Damızlık değer tahmininde BLUP-Animal Model kullanılır ![]() - Bu modelde genetik ve çevre faktörleri birarada dikkate alınır ![]() - Populasyona ait kalıtım derecesi ile fenotipik ve genetik korrelasyonlar ve varyanslar tahmin edilmek zorundadır ![]() Bir sığıra ait damızlık değer iki kısıma ayrılabilir ![]() 1) Ebeveynlerinin damızlık değerine bağlı olarak “ Beklenen Damızlık Değeri” 2) Kendine ve yavrularına ait verimlere bağlı olarak “Hesaplanan Damızlık Değeri” Ebeveyleri bilinmeyen sığırlar için beklenen damızlık değer yerine, oluşturulan genetik gruplara ait değerler kullanılır ![]() 6 ![]() Damızlık değerlerinin anlaşılabilirliğini yükseltmek amacıyla belirli bir dönem taban (baz) olarak kabul edilir, bu dönem “o” a eşitlenir ve diğer dönemler buna göre düzeltilerek standartlaştırılır ![]() Taban dönem boğalar ve inekler için ayrı ayrı belirlenir ![]() - Boğalarda: değerlendirmenin yapıldığı yıldan 9,10,11 yıl önce doğmuş boğaların damızlık değerlerinin ortalaması taban olarak alınır ![]() ![]() - İneklerde: 5 yıl önce doğan ineklerin damızlık değerlerinin ortalaması taban kabul edilir ![]() ![]() Standartlaştırılmış Damızlık Değeri (SDD): SDD = 100 + [(DD-Taban DD) / SS] x 12 Eşitlikteki; DD : her hayvana ait damızlık değerini Taban DD : Taban dönemin ortalama damızlık değerini SS : Damızlık değerlerinin standart sapmasını 12: Sabit bir çarpım faktörü (bir st ![]() 100 : Sabit toplama faktörünü ifade eder ![]() 7 ![]() Damızlık değerlerin isabet derecesidir ![]() ![]() 8 ![]() a) Yayınlanma şekli: Damızlık değerlendirme sonuçları yazılı olarak yayınlanır ![]() b) Yayınlamada aranan ön koşullar: Damızlık değerleri yalnızca yeterli bilgilere sahip olan sığırlar için yayınlanır ![]() - İnekler; kendi verimleri belli olmalı, - Boğalar; en az 5 işletmede en az 10 kızı dikkate alınarak tahmin edilen damızlık değerine ve en az % 50 isabet derecesine sahip olmak - Genç sığırlar; ana, baba ve annenin babasına ait damızlık değerlerinden hesaplanmış damızlık değerine sahip olmak ![]() c) Yayınlarda yer alacak asgari veriler: Boğalarda: - 1 ![]() - Bu kızlarının yetiştirildiği işletme sayısı, - Süt ile mümkün olduğunda yağ ve protein verimlerine ait damızlık değeri, - Standartlaştırılmış damızlık değeri, - Damızlık değerlerinin isabet derecesi ![]() İneklerde: - Değerlendirilen laktasyon sayısı - Süt ile mümkün olduğunda yağ ve protein verimlerine ait damızlık değeri, - Standartlaştırılmış damızlık değeri, - Damızlık değerlerinin isabet derecesi ![]() 9 ![]() a) Denetleme: - Damızlık değerlendirmede kullanılan model ve programların karmaşık yapılarından dolayı en geç 3 yılda bir test edilmesi gerekir ![]() - Modelle ilgili yapılması gereken değişiklik bu konuda uzman en az 2 üniversite öğretim üyesinin görüş desteğini almış olmalıdır ![]() b) Dökümanlaştırma: Kullanılan damızlık değer tahmini yöntemi, modeli ve kıstaslarla ilgili yapılan çalışmalar dökümanlaştırılmak zorundadır ![]() - Yöntem ve modelin içeriği, - Damızlık değerlendirmede hangi verilerin kullanıldığı, - İsabet derecesinin hesaplanması, - Standartlaştırma verileri, - Taban dönem (Kıyaslama kuşağı) ve verileri, - Kullanılan doğum ve buzağılama yılları, - Kullanılan genetik ve fenotipik parametreler, - İlgili ağırlık katsayıları, - Kısmi verimlerden tahminde kullanılan katsayılar, - Değerlendirme dışı bırakma kriterleri - Gerek duyulabilecek bilgiler ![]() c) Gelişmelere uyum: Damızlık değerlendirmede kullanılacak program ve modeller bilimsel ve teknik gelişmelere uyarlanabilecek ve geliştirilebilecek durumda olmalıdır ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde Yapılır |
![]() |
![]() |
#9 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık - Küçükbaş Ve Büyükbaş Hayvancılık Nerelerde YapılırSUNİ TOHUMLAMA Hayvansal üretimin artırılmasının bugün için geçerli iki yolu vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ·· Ülkemizde yapılan suni tohumlamada kullanılan spermanın büyük bir kısmı Bakanlığımıza bağlı olarak çalışan Halkalı, Lalahan, Karaköy suni tohumlama laboratuarlarında üretilmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Suni tohumlama hizmetlerinin yurt sathında yaygınlaştırılması amacıyla suni tohumlama özel sektör kuruluşlarına da açılmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kamu sektöründeki elemanlar için ise 1998 yılında döl tutan inek başına kalkınmada öncelikli illerde 200 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ayrıca koyun ve keçi suni tohumlaması yapan Veteriner Hekim ve Veteriner Sağlık Teknisyenlerine % 60 gebelik sağlamak koşuluyla beher baş koyun ve keçi suni tohumlamasına 50 ![]() ![]() ![]() Halen suni tohumlama saha çalışmaları 80 ilde , 631 ilçe ve 11834köyde 520 seyyar 250 sabit tohumlama ekibi ile sürdürülmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ülkemizdeki hayvan populasyonunun verim kabiliyetlerini yükseltmek ve yüksek verim kabiliyetlerine sahip hayvan ırklarımızın devamlılığını sağlamak için bilhassa suni tohumlama büyük önem arz etmektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ·· Bakanlığımızın özverili çalışmaları sonucu yapılan ıslah çalışmaları ile 1998 yılı D ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ·· Suni tohumlama faaliyetlerinin yurt çapında benimsetilerek yaygınlaştırılabilmesi için suni tohumlama sonucu doğan yavru bazında ve özel teşebbüsün suni tohumlama ekibi kurması ile ilgili bir destekleme projesi üzerinde hazırlıklar yapılarak bitirilmiştir ![]() |
![]() |
![]() |
|